نکاتی مفید درباره حجامت از منظر طب سنتی

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم, حجامت، یکی از روش‌های مهم پاکسازی بدن است که به‌عنوان روشی مؤثر در درمان بیماری‌ها است به‌شرط اینکه به‌موقع و به‌جا صورت گیرد, پس انجام حجامت برای همه افراد، بدون در نظر گرفتن شرایط بدنی و روحی آنها به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود.

تسنیم: چه فصلی برای حجامت مناسب است؟

مامک هاشمی ــ متخصص طب سنتی در گفت‌و‌گو با خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم, درباره حجامت می‌گوید: در مورد اینکه چه فصلی برای حجامت مناسب است، طبق منابع طب سنتی، فصل بهار و پاییز برای انجام حجامت توصیه شده است. بهار و پاییز از این دلیل که نسبت به فصل تابستان و زمستان، شدت گرما یا سردی هوا معتدل‌تر است چون به‌صورت کلی در زمان‌هایی که شدت گرما یا سرمای هوا باشد, از انجام حجامت باید پرهیز شود، بنابراین دو فصل بهار و پاییز که اعتدال بیشتری دارند برای انجام حجامت مناسب‌تر هستند.

تسنیم: شرایط انجام حجامت در فصول به‌غیر از بهار و پاییز چیست؟

هاشمی: یک نکته کلی را باید در نظر گرفت که شرایط زندگی امروزی مردم به‌گونه‌ای است که ممکن است به‌صورت کامل در معرض تغییرات دما و تغییرات جوی قرار نگیرند چون به‌هرحال وسایل گرمایشی و سرمایشی دمای معتدلی را در خانه‌ها و محل‌های کار و حتی وسایل نقلیه فراهم می‌کند و مثل گذشته مردم به‌صورت طبیعی مواجهه شدید با شدت گرما یا سرمای هوا ندارند.

بنابراین شاید بتوان در فصول دیگر هم حجامت را انجام داد، نکته مهم این است که ما منطقش را بفهمیم چون حجامت روشی است که خون، مایعات و مقداری از مواد و حرارت بدن را خارج می‌کند یعنی یک اثر سردی و خشکی در بدن به جا می‌گذارد، ما باید زمانی این کار را انجام دهیم که عوامل محیطی هم در صدد این کار نباشند یعنی مثل زمستان یا مثل تابستان که خشکی ناشی از شدت گرما را بخواهند به بدن وارد کنند.

اگر ما این منطق را بفهمیم می‌توانیم در فصول مختلف استفاده کنیم، البته باز هم اگر قرار باشد انتخابی داشته باشیم ارجحیت همان بهار و پاییز است ولی با در نظر گرفتن شرایط زندگی فرد که ممکن است ما ببینیم که اصلاً در شرایطی دارد زندگی می‌کند که سرمای زمستان یا شدت گرمای تابستان اثر قابل توجهی را بر بدنش نمی‌گذارد به همان دلایلی که گفتم که خانه با دمای معتدل است و محل کار با دمای معتدل است و در فضای باز هم کمتر قرار می‌گیرد ممکن است در فصل‌های دیگر هم بخواهیم حجامت را برایش تجویز کنیم ولی همه اینها را یک پزشکی که تخصص طب سنتی دارد می‌تواند تشخیص دهد و با لحاظ کردن این عوامل تصمیم بگیرد که در این زمان حجامت برای یک فردی مفید یا مضر یا بی‌اثر است.

تسنیم: چه روزهایی برای حجامت مفید است؟

هاشمی: در مورد زمان مناسب حجامت را از یک بُعد دیگر هم می‌توان نگاه کرد که بُعد فصل نیست و به بُعد وضعیت نجومی مربوط است که ما اگر وضعیت نجومی را بر اساس ماه‌های قمری بخواهیم لحاظ کنیم توصیه شده است که در نیمه دوم ماه قمری انجام حجامت بهتر است.

فرقی نمی‌کند که دمای محیط سرد یا گرم باشد یا معتدل، آن وضعیت نجومی که بر اساس گردش زمین و گردش ماه به وجود می‌آید یک قاعده دیگری دارد و در هر فصل اگر قرار باشد که حجامتی انجام شود بهتر است که از 14 ماه قمری به بعد انجام شود.

تسنیم: بهترین سن برای حجامت چه سنی است؟ و درباره حجامت اطفال نکاتی را که لازم است، بفرمایید.

هاشمی: در مورد سن مناسب برای انجام حجامت در منابع طب سنتی حجامت به‌صورت عمومی زیر 2 سال منع شده مگر اینکه ضرورتی باشد که پزشک تشخیص دهد یا برای بیماری خاصی لازم باشد که حجامت انجام شود ولی در غیر این‌صورت به‌صورت عمومی از بالای 2 سال حجامت شروع شود ولی اکثریت مردم فکر می‌کنند که حجامت چیزی است که اکثریت بچه‌ها در سن پایین نبایند انجام دهند و برای سن بزرگسالی بیشتر مناسب است.

تسنیم:آیا حجامت اطفال بر بلندقدی تأثیر دارد؟

 هاشمی:این که گفته می شود حجامت روی افزایش قد مؤثر است در هیچ کدام از منابع طب سنتی اشاره نشده اما بعضی از پزشکان که در سال‌های اخیر حجامت را انجام دادند روی افرادی که حتی سن رشد استخوانی‌شان گذشته بوده گزارش کردند که بعد از انجام حجامت رشد قدی برای این افراد دیده شده، اینها گزارش‌های موردی است و حتی گزارش‌هایی که به‌شیوه علمی جمع‌آوری شده باشد نیست ولی به همین خاطر که چنین اثری مشاهده شده بعضی افراد خودشان مراجعه می‌کنند که حجامت شوند برای افزایش رشد قدی یا توسط پزشک‌ها پروتکل‌هایی طراحی شده، مثلاً اول حجامت عام بعد کمر بعد ساقین بعد حجامت زیر قوزک‌های پا، اینها به‌صورت تجربی است و متأسفانه با وجود اینکه اثرات موردی مشاهده شده هیچ کدام از همکارهایی که طی این سال‌ها این را تجویز کردند و اثر دیدند گزارش علمی برایش تهیه نکردند، ولی چیزی است که انجام می‌شود, هیچ استنادی در طب جدید و منابع طب سنتی ندارد.

تسنیم: حجامت در چه‌زمانی بیشتر مؤثر است؟

هاشمی: نکته دیگر در مورد همین سن حجامت و حجامت اطفال این است که حجامت اثرش این است که گرمی و تری را، خون را و حرارت را از بدن کم می‌کند یعنی یک اثر بلافاصله اگر بخواهد داشته باشد, کم کردن حرارت است، بنابراین در هر سنی که ما افزایش حرارت داشته باشیم یا هر سنی که به‌نسبت سن‌های دیگر افزایش حرارت داشته باشیم, حجامت مفیدتر است یا به‌عبارتی ضررش کمتر است.

ما می‌دانیم که با افزایش سن حرارت بدن کم می‌شود بنابراین اتفاقاً هرچه سن کمتر باشد, در سنین کودکی و جوانی اثر حجامت بهتر و بیشتر است و عارضه‌اش کمتر است یعنی به‌خلاف تصور عمومی که مردم فکر می‌کنند که افراد بالغ و میانسال حجامت کنند و بچه چون سنش کم است و ضعیف‌تر است حجامت برایش ضرر دارد, بر اساس قواعد می‌تواند به‌عکس باشد.

تسنیم: حجامت در چه‌سنی منع می‌شود؟

هاشمی: در سنین بالا هم تقریباً بالای 60 سال هم منع شده چون دوره سنی‌ای هست که مزاج سرد می‌شود بنابراین از درمان‌ها و رفتارهایی که سردی را اضافه می‌کنند باید پرهیز شود ولی آن چیزی که معمول‌تر است در جامعه ما می‌بینیم مثلاً یک نفر در سن 65سالگی مراجعه می‌کند و تا به حال اصلاً حجامت نکرده تازه در سن 65سالگی می‌گوید "من شنیدم حجامت خوب است" مثلاً اگر توصیه شود که "نوه شما که 8 سالش هست بیاید حجامت کند" می‌گوید که بچه و ضعیف است برایش ضرر دارد, یعنی باور عمومی در مورد سن حجامت در اکثر موارد اشتباه است.

تسنیم:در مورد لزوم یا مفید بودن یا نبودن حجامت برای عموم مردم نکاتی را که لازم است، بفرمایید.

هاشمی: برای هر فردی باید متناسب با خودش تصمیم‌گیری شود و این تصمیم‌گیری هم فقط با معاینه و شرح حال مشخص می شود یعنی تفاوت عمده‌ای که طب سنتی با پزشکی رایج دارد این است که ما درمان‌هایمان بر اساس بیماری نیست بر اساس بیمار است.

طب سنتی بیمارمحور است نه بیماری‌محور، درست است که ما یک سری اصول کلی داریم، مثلاً بیماری هایی که ناشی از افزایش خلط خون در بدن باشد یکی از درمان‌هایش حجامت است ولی برای هر فردی متناسب با خودش باید تصمیم‌گیری شود بنابراین اگر افرادی هستند که بیماری خاصی ندارند اما می‌خواهند از فواید حجامت بهره ببرند باز هم بهتر است که به پزشک مراجعه کنند و پزشک آنها را معاینه کند و شرح حال بگیرد و اگر صلاح دید که برایشان مفید است حجامت را انجام دهند.

انتهای پیام/*