آمریکا فاقد برتری هژمونیک است/ اعلام نارضایتی مسکو از غرب بعد از ۶ سال سکوت

به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم به نقل از ایراس، رمان گریشِنین، معاون بنیاد دیپلماسی عمومی «گورچاکوف» در رابطه با سیاست خارجی روسیه در دوره‌ ولادیمیر پوتین گفت: با به قدرت رسیدن پوتین، صفحه جدیدی در سیاست خارجی روسیه باز شد و این دوره تداوم پیدا کرد. در همین زمان متوجه شدیم که غرب موضوع قابل توجهی برای پیشنهاد به روسیه ندارد، از طرفی هم قادر نیست روسیه را در فضای واحد اقتصادی و سیستم امنیت سراسری اروپا بپذیرد. از این رو، صحبتهایی درباره نابرابری فدراسیون روسیه برای شراکت با ناتو، ایالات متحده آمریکا و حتی با اتحادیه اروپا مطرح شد. در بحث‌ها و مناظرات سیاسی به ویژه در آمریکا از روسیه به عنوان یک قدرت منطقه‌ای یاد می‌کردند.

* اعلام نارضایتی مسکو از غرب بعد از 6 سال سکوت

وی افزود: پس از آن توافقات در خصوص عدم گسترش مرزهای ناتو به سوی شرق، عدم استقرار نیروها و فناوری‌های نظامی در طول مرزهای روسیه به دنبال هم نقض شدند. با این حال، فدراسیون روسیه حدود 6 سال در مجامع عمومی نسبت به گامهای غیردوستانه آمریکا و متحدانش سکوت کرد. در نهایت، ولادیمیر پوتین ضمن سخنرانی در منهتن با عباراتی دقیق و روشن نارضایتی مسکو از غرب را عنوان کرد. عبارت «ببینید چه کردید!» جمله کلیدی در سخنان رئیس جمهور روسیه بود. نتایج انتخابات مجلس دومای روسیه با حضور اکثریت شهروندان فدراسیون روسیه و حمایت مطلق از ولادیمیر پوتین و حزب «روسیه متحد» نشان داد که سیاست خارجی کشور در راستای حفظ منافع کشور و شهروندان بوده و از سوی مردم حمایت می‌شود.
 
* نظام تک قطبی نتیجه‌ای جز جنگ و بحران ندارد

گریشِنین در توضیح اینکه طرح نظام چند قطبی روسیه تا چه اندازه برای مردم و نخبگان سایر کشورها مطلوبیت دارد، خاطرنشان کرد: تاریخ توسعه بشریت بارها شاهد حکمفرمایی یک امپراطوری یا تلاش برای ایجاد هژمونی یک حکومت بوده که در نهایت به پیامدهای فاجعه بار ختم شده است، نمونه‌های زیادی را می‌توان عنوان کرد، از حکومت اسکندر مقدونی و امپراطوری روم گرفته تا هیتلر و رایش سوم. 

کارشناس دیپلماسی عمومی با توجه به نتایج هژمونی طلبی در ادوار تاریخ گفت: تلاش‌های هر حکومت برای به سلطه کشیدن سایر حکومتها و یا اتحاد دول برای ایفای نقش هژمونی جهانی، حاصلی جز بحران جدی و جنگ‌های خونین به دنبال نداشته است. امروز و تا پیش از این نیز افراد و کشورهایی هستند که روی مسئله هژمونی دنیا بحث دارند و حتی آماده‌اند تا از حقوق خود برای حفظ حکومت قانونی و سیاست خارجی کشور دفاع کنند. ظاهراً تاریخ معلم خوبی برای شرکای خارجی ما نبوده است. من تصور می‌کنم که امروز روسیه، ایران، چین و دیگر دول در این موضوع اتفاق نظر دارند که هیچ یک حاضر نیستند تا حد یک قدرت منطقه‌ای نزول کنند، به عبارتی چه از نظر جمعیت کشور، چه از نظر طول و عرض جغرافیایی و یا حتی تمدن و قدمت بالاتر از نقشی هستند که به آنها داده می‌شود.

وی با بیان اینکه نمی‌شود جهان را در یک مرکز محدود کرد، ادامه داد: این کار ثبات سیستم را برهم می‌زند و منجر به ظهور گسل تکتونیک در سطح زمین می‌شود. همانطور که وجود یک قطب جاذبه در زمین غیرممکن است، به همان صورت هم سیستم سیاسی با یک قطب امکان‌پذیر نیست، به عبارت دیگر، نمی‌توان سیستمی را در سیاست پیاده کرد که تنها یک قطب آن حق فرمانروایی و دخالت در امور سایر دولتها را داشته باشد.

* آمریکا در حد و اندازه قدرت هژمونیک نیست

گریشِنین ایالات متحده آمریکا را از نظر اقتصادی و وجود منابع نظامی سیاسی فاقد حد و اندازه هژمونی دانست و تاکید کرد: سیستم کنونی نظم جهانی تا حد زیادی تبعیض آمیز است و تمدن غرب، حق اظهار نظر سایر دولتها که با این تمدن بیگانه هستند را از آنان سلب می‌کند. اختلاف نظرهای چین یا ایران و دنیای غرب در همین مسئله کاملاً مشهود است.
  
* مواضع و مسائل مشترک ایران و روسیه

وی در رابطه با نزدیکی موضع ایران و روسیه گفت: نسل‌های بعدی ما با علاقه به مطالعه تاریخ توسعه روابط دو کشور می‌پردازند. در دنیای امروز اختلافات بین شیعه و سنی بسیار شدید است و بیشتر مشکلات و اختلافات در دنیای اسلام بر سر همین مسئله است. در عین حال، فدراسیون روسیه تنوع قومی و دینی بالایی دارد. در روسیه نزدیک به 35 تا 45 میلیون مسلمان زندگی می‌کنند که تقریباً یک سوم جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهند. بیشتر مسلمانان ساکن فدراسیون روسیه اهل تسنن هستند. بی‌شک فرهنگ و سبک زندگی اسلامی نقش زیادی در شکل دادن به فضای فرهنگی در روسیه داشته است و این نقش در آینده تقویت می‌شود. تجربه همزیستی مسالمت‌آمیز اقوام و ادیان مختلف در روسیه کاملاً مثبت ارزیابی می‌شود، بنابراین این تجربه می‌تواند در نزدیک شدن دو کشور روسیه و ایران نیز نقش بسیار مهمی را ایفا کند.

وی افزود: علاوه بر این، روسیه و ایران در بسیاری موضوعات سیاست خارجی با هم متحد بوده و منافع هر دو کشور در بسیاری محورها با هم انطباق دارد. به عنوان مثال، هیچ کدام از دو کشور را برای مشارکت در فرایندهای همگرایی اقتصادی دعوت نکرده‌اند. نه روسیه و نه ایران پیشنهادی مبنی بر حضور در سیستم واحد امنیت اوراسیا دریافت نکرده‌اند. ما از سیستم امنیتی صحبت می‌کنیم که در حالت ایده‌آل خود باید با حضور تک تک اجزای این منطقه باشد. تمامی این مسائل ما را به آغوش یکدیگر سوق می‌دهد، اما مهمترین مسئله در توسعه مناسبات مسکو و تهران عشق و علاقه نیست. گامهای هر دو کشور برای نزدیک شدن به هم کاملاً سنجیده و برنامه‌ریزی شده است. به عبارتی، نزدیک شدن روسیه و ایران در آینده از ویژگی حفظ منافع دو طرف و سود متقابل برخوردار است.

* زمینه همکاری تهران و مسکو

گریشِنین در پایان به عواملی که موجب همکاری بیشتر ایران و روسیه می‌شود، اشاره کرد و گفت: ایران و روسیه سبک و الگوی اقتصادی و فرهنگی متفاوتی دارند. با این حال باید با شناخت بیشتر زمینه همکاری‌ها را گسترش دهیم. در این مسیر دیدار بین نمایندگان سطوح بالای دو کشور بیش از گذشته اهمیت پیدا می‌کند، زیرا این افراد می‌توانند راه‌های اصلی همکاری‌های بعدی را مشخص کنند.

انتهای پیام/