بازندگان و برندگان اوپک چه کسانی هستند ؟
زنگنه را باید تنها وزیر دولت حسن روحانی دانست که هم پیش و هم پس از برجام، از فرصت‌ها و تهدیدها نهایت بهره را برد و در نهایت هفته گذشته نتیجه دیپلماسی نفتی‌اش را رونمایی کرد و به منتقدان‌اش که روزی او را وزیر مفت‌فروش نامیده بودند، پاسخی سخت داد.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، رشد 10 درصدی قیمت جهانی نفت و همچنین سبد نفتی اوپک پس از توافق بر سر کاهش سقف تولید کشورهای صادرکننده نفت شامل 13 کشور عضو اوپک به همراه روسیه، فضا را برای رسانه‌های مدافع دولت حسن روحانی فراهم کرد تا از پیروزی دیپلماسی نفتی ایران سخن بگویند و صد البته رای سنای آمریکا به تمدید تحریم‌های 10 ساله ایران هم فرصت را در اختیار رسانه‌های منتقد دولت قرار خواهد داد تا از شکست برجام خبر دهند و دیپلماسی خارجی دولت حسن روحانی را به بن‌بست رسیده فرض کنند. اما آیا محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه و بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت دولت حسن روحانی با دو رویکرد نقد و حمایت مواجه می‌شود؟ چندان دور از انتظار نخواهد بود که این روزها نه وزیر خارجه که شخص اول دولت یازدهم در تیررس انتقادها از سوی رسانه‌های منتقد به سبب نقض برجام از سوی آمریکایی‌ها و انفعال اروپایی‌ها قرار گیرد و پر بیراه نخواهد بود که بازپس‌گیری حق ایران در بازار جهانی نفت از سوی رسانه‌های مدافع دولت یازدهم در روزهای آینده پررنگ جلوه داده شود. چه اینکه افراط و تفریط در قضاوت رسانه‌های عمدتا دارای رویکردهای سیاسی و نه ملی در ارزیابی موفقیت‌ها و ناکامی دولت‌ها سکه رایج شده و نگاه واقع‌بینانه و آینده نگرانه نسبت به گذشته و آینده در نتیجه هیاهوهای سیاسی کمرنگ می‌شود.ورای فرجام برجام در نتیجه عهدشکنی آمریکایی‌ها و نقض مکرر تعهدات طرف غربی در توافق هسته‌ای بین ایران با 1+5 صیانت از توافق تاریخی در 10 سال گذشته اوپک یک ضرورت ملی است و افتادن در دام رسانه‌های خارجی مبنی بر شکست عربستان و پیروزی مطلق ایران و غفلت از دستاورد بزرگ اوپک می‌تواند بازار جهانی نفت را با تهدید‌های احتمالی مواجه سازد. اما چرا نباید عربستان را بازنده بزرگ توافق اوپک دانست و چگونه باید از پیروزی به دست آمده ناشی از دیپلماسی نفتی ایران صیانت کرد، مستلزم این است که نگاهی فراجناحی و فرادولتی به بیش از سه سال رایزنی‌ها و لابی‌ها و رفت و آمدهای نفتی داشت و آنگاه به آینده نظر کرد و کمتر در گذشته متوقف شد.
برنده اصلی اوپک بود!
بازندگان و برندگان اوپک ؛ چرا باید زنگنه را تحسین کرد؟
برنده اصلی را باید سازمان کشورهای صادرکننده نفت جهان اوپک بود که پس از گذشت نزدیک به 10 سال اعضای این سازمان با حفظ اختلاف‌نظرهای سیاسی و اقتصادی خود به این نتیجه مهم رسیدند که نباید اجازه داد کشورهای مصرف‌کننده انرژی همچنان خوشحال باشند که مرگ اوپک نزدیک است. نکته ظریف در این ماجرا به موضع رسمی وزیر نفت ایران برمی‌گردد که می‌گوید: توافق اخیر نشان داد اوپک نمرده است. احیای نقش اوپک در بازار جهانی نفت و البته نقش تاثیرگذار آن بر اقتصاد جهانی باردیگر یادآور این مهم بود که همچنان نگهبان اصلی حقوق توامان مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نفت جهان اوپک است و سودای مرگ اوپک را دستکم در صورت حفظ دستاورد اجماع اعضا برای مدیریت بازار باید به فراموشی سپرد. هرچند بیم آن می‌رود که اعضای اوپک در عمل به سهم خود از بازار قناعت نکنند و بخواهند در سهم دیگران دست ببرند.
پیروز میدان ایران بود!
بدون تردید و بدون نگاه کوتاه‌نظرانه و تنگ‌نظرانه باید قبول کرد که پیروز این دوره از نشست اوپک، ایران به عنوان یکی از اعضای بنیانگذار اوپک بود که در برابر دست‌اندازی‌های گذشته و خلا ایجاد شده ناشی از غیب نفت ایران به سبب تحریم‌های ظالمانی ایستاد و ریسک ناشی از افت شدید قیمت نفت را به جان خرید اما از حق مشروع خود در یکی از مهم‌ترین نهادهای بین‌المللی کوتاه نیامد. مهم برای ایران نه فقط موافقت اعضا با افزایش تولید نفت کشورمان تا رسیدن به سطح تولید قبل از تحریم‌ها که قانع کردن دیگر اعضای اوپک بود که منافع تک تک اعضای اوپک در گرو رعایت حق اعضاست و غیبت نفت هر یک از اعضای به هر دلیل، بهانه و دلیلی برای دزدیدن و دستبرد زدن به حق آن کشورها نیست.
افزون بر این گل برتری ایران هرچند در نشست هفته گذشته اوپک، خیلی‌ها را خوشحال کرد، اما نباید از یاد برد که این گل نتیجه ایستادگی یک ملت، یک کشور و تحمل فشارهای ناشی از افت قیمت جهانی نفت بر اقتصاد کشور و معیشت مردم هم بود. هرچند انتقاد به ساختار اقتصاد ایران به سبب تاثیر پذیری شاخص‌های کلان از جمله رشد اقتصادی کشور به فراز و فرود قیمت نفت وارد است، اما نباید فراموش کرد که چه پیش از برجام مخالفان و دشمنان ایران بر این اندیشه باطل بودند که با تحریم صادرات نفت ایران می‌توان اقتصاد ایران را از پا انداخت و در چالش‌های ایجاد شده و تصنعی بر سر حقوق مسلم هسته‌ای ایران، از ایرانی‌ها امتیاز گرفت و هم اینکه پس از برجام برخی دشمنان و مخالفان کشورمان نهایت تلاش خود را به کار بردند تا با کاهش قیمت نفت، امیدها برای رونق اقتصاد ایران را به ناامیدی تبدیل کنند.
با این فرض ایران پیروز اوپک بود که موفق شد دیگر اعضا را با خود همراه سازد و حتی عربستان را قانع کند از سودای پیشین خود عقب بنشیند و البته نباید نسبت به جهت‌گیری‌ها و رویکردهای احتمالی برای تضعیف اجماع نسبی ایجاد شده در اوپک در نتیجه توافق پشت پرده ایران و عربستان غافل شد.
خوشحالی عربستان و روسیه
بی‌تردید هرچند مقامات عربستان از پیروزی منطق ایران در اوپک خوشحال نیستند اما نباید آنها را بازنده تصور کرد؛ چرا که به رغم کاهش حدود نیم میلیون بشکه‌ای نفت این کشور، با افزایش جهانی قیمت نفت، عربستان با تولید روزانه 10 میلیون بشکه نفت می‌تواند درآمد ارزی بیشتری به دست آورد و از تنگنای درآمدی و به گرفتار شدن اقتصاد این کشور به سبب سیاست خارجی‌اش و گرفتار شدن در جنگ‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای تا حدودی خارج شود، هرچند هزینه‌های سنگین این سیاست سعودی‌ها با افزایش چند دلاری قمیت نفت، به راحتی قابل جبران نیست و از این حیث برخی بر این نظر هستند که شاید عقب‌نشینی عربستان در اوپک، زمینه‌ساز کوتاه آمدن این کشور در درگیری‌های منطقه‌ای شود. البته این نظریه دستکم در شرایط فعلی آنهم در کوتاه مدت شاید دور از ذهن به نظر برسد.
از سوی دیگر روسیه به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت جهان هم هرچند قبول کرده روزانه از تولید خود 300 میلیون بشکه کم کند، اما افزایش درآمدهای ارزی این کشور به سبب افزایش قیمت نفت، برای اقتصاد روسیه هم فرصتی خواهد بود تا بتواند هم فشار ناشی از تحریم‌ها را کم کند و هم اهداف سیاست خارجی خود را در تقابل با غرب محقق سازد.
چرا باید زنگنه را ستایش کرد؟
بیژن نامدار زنگنه به عنوان شیخ‌الوزرای دولت حسن روحانی به سبب رویکرد انتخابی‌اش و دیپماسی نفتی‌اش به نظر باید ستود که هم پیش از برجام ظرفیت‌های تولید نفت ایران را افزایش داد و قدرت چانه‌زنی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران را افزایش داد و از یک تهدید، فرصت ساخت و هم پس از برجام به سرعت سهم ایران از بازار جهانی نفت را با افزایش صادرات و بازپس‌گیری بازار افزایش داد. نکته ظریفی که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران پس از نشست اخیر خود با بیژن زنگنه وزیر نفت را حالا می‌توان بهتر فهمید که گفته است: وزارت نفت برجام را زنده نگه داشته است. تعریفی توام با نقد نسبت به انفعال سایر وزارتخانه‌ها که چرا از فرصت ایجاد شده پس از برجام به نحو شایسته و مورد انتظار استفاده نبرده‌اند.
خطر پیروزی ایران بر اقتصاد ایران
پیروزی ایران در اوپک البته می‌تواند برای اقتصاد ایران از حیث افزایش وابستگی به درآمدهای نفتی یک خطر و تهدید به شمار آیند چه اینکه ممکن است دولت حسن روحانی در سال پایانی فعالیت خود، سهم نفت را در بودجه سال آینده افزایش دهد و قیمت نفت در بودجه را فراتر از واقعیت در نظر بگیرد. خطری که همواره کشورهای نفتی را تهدید می‌کند و اقتصاد ایران هم از این قاعده دل‌بستن به نفت گران مستثنی نخواهد بود. افزون بر اینکه رشد قیمت جهانی نفت هم می‌تواند توجیه سرمایه گذاری در میدان‌های نفت موسوم به شیل اویل را در کشور آمریکا و برخی دیگر کشورها افزایش دهد و معادله و موازنه قدرت‌ها در بازار جهانی نفت را با چالش جدیدی مواجه سازد و هم اینکه نفت بالای 60 دلار افزون بر اینکه وابستگی کشورهای نفتی به درآمدهای نفتی را افزایش خواهد داد، ممکن است رشد اقتصادی جهان را با خطر مواجه سازد و تقاضا برای طلای سیاه را کاهش دهد.
در ارزیابی و قضاوت درباره بازار نفت و احیای اوپک و سهم و نقش ایران و دیگر کشورها نباید کوتاه‌بین بود و افراط و تفریط به خرج دهد، مهم صیانت از دستاوردی تاریخی اوپک است و مهم‌تر اینکه شیفته و فریفته افزایش چند دلاری قیمت نفت نشویم.
منبع:تابناک
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.