حفظ وحدت مسلمین در سیره امام علی(ع)

امیرالمؤمنین(ع) مهم‎ترین عامل ایجاد تفرقه را شیطان معرفی می‎کنند که باید نسبت به توطئه‎های او آگاه بود؛ حضرت این توطئه را در دو مسأله بیان کردند: منقطع کردن امت اسلام از دین و ایجاد تفرقه در بین امت اسلام.

باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» ـ سعید شیری: مسأله وحدت بین مسلمین و حفظ اسلام از جمله مسائلی است که همواره در سیره عترت(ع) نسبت به آن توجه شده است. از آغازین روزهای اختلاف بین مسلمانان در تاریخ شاهد هستیم دشمنان داخلی که همان منافقان کوردل و جاهلان به مذهب بودند و از سوی دیگر دشمنان خارجی به دنبال آتش‎افروزی بودند تا از این اختلاف در جهت منافع خودشان بهره بگیرند و اسلام را به نابودی بکشانند. هرچند این دشمنان در مقاطعی به مؤفقیت‎هایی می‎رسیدند، اما هر بار با درایت اهل عترت(ع) فتنه آنها خاموش می‎شد.

درایت علی(ع) در حفظ وحدت مسلمین
از سوی دیگر حقیقت این بود هر چند اختلافاتی در بین مسلمین بعد از ماجرای سقیفه ایجاد شده بود، اما اختلافی بود که باید درون امت حل و فصل می‎شد و هرگونه دخالت خارجی نسبت به این مسأله باعث به خطر افتادن دین اسلام می‌شد که البته با درایت امیرالمؤمنین علی(ع) اینگونه نشد و شاهدیم که حضرت در مقاطع مختلف از خلفای اهل سنت حمایت می‎کردند تا جایی که این شیوه رفتاری را در دوران‎های بعدی از سایر ائمه(ع) شاهد هستیم. تلاش علی(ع) تا حدی در حفظ امت پیامبر(ص) زیاد بود که بسیاری را به این شبهه واداشت که گویی حضرت به شرایط کنونی راضی هستند اما به تعبیر حضرت، مانند شخصی که استخوانی در گلو دارد، مدت زیادی را صبر کردند تا وحدت مسلمین باقی بماند. امیرالمؤمنین(ع) درباره کوشش خود در جهت حفظ وحدت امت فرمودند: «... هیچ‌ کس‌ از من‌ بر اتحاد و همبستگی‌ امت‌ محمد حریص‌تر نیست‌. من‌ در این‌ کار خواستار پاداشی‌ نیکو از جانب‌ خداوند و بازگشت‌ به‌ جایگاه‌ نیکو هستم‌» (نهج‌ البلاغه‌، خطبه‌ 112)

برای حفظ اسلام به میدان آمدم
اکنون که صدها سال از آن ماجرا می‎گذرد، می‎توان برخی حکمتهای نهفته در این فعل حضرت را متوجه شد هرچند ایشان در خطبه‎های مختلف به برخی دلایل کوتاه آمدن از حق خود اشاره کرده بودند. امام علی(ع) در همین زمینه فرمودند: «وقتی‌ دیدم‌ مسأله‌ مردم‌، مسأله‌ حکومت‌ نیست‌ بلکه‌ امت‌ از اسلام‌ دور می‌شود و اسلام‌ مورد تهدید قرار گرفته‌ است‌، برای‌ حفظ‌ اسلام‌ به‌ میدان‌ آمدم‌ تا رخنه‌ و آسیبی‌ به‌ اسلام‌ نرسد و حفظ‌ اسلام‌ در نظر من‌ از حکومت‌ بر شما مهم‌تر بود.» (نهج‌البلاغه‌، نامه‌ 62). مسأله‎ای که در این فراز نهفته است، روحیه دلسوزانه و غیرت زیاد حضرت نسبت به امت اسلام و حفظ دین الهی است. و چقدر زیبا امام رضا(ع) درباره صفات امام فرمودند: «الاِمام الاَنیس الرّفیقُ و الوالِدُ الشَّفیقُ و الاَخ الشقیق و الاُمُّ البَرَّه بِالوَلَدِ الصَّغیر وَ مَفْزَعُ الْعِبَادِ فِی الدَّاهِیَةِ النَّآدِ؛ امام مونسی است غمگسار، و پدری است مهربان، و برادی است مهربان و (در مهربانی مانند) مادری است نیک رفتار نسبت به فرزند خردسال و او پناه مردمان است به هنگام پیش آمدهای ناگوار» و ما این تعاریف را به زیبایی در علی(ع) و در آن مقطع حساس دیدیم.

بنابراین حضرت مکرر دعوت به وحدت مسلمین می‎کردند و خود نیز در این مسیر از همه کوشاتر بودند که نمونه‎های فراوانی از آن را در تاریخ اسلام مشاهده می‎کنیم. امام علی(ع) در بخشی دیگر از سخنان خود فرمودند: «فایّاکم‌ و التلوّن‌ فی‌ دین‌ الله‌ فان‌ِّ جماعةً فیما تَکْرَهُون‌َ من‌ الحق‌ّ، خیرٌ من‌ فُرقةٍ فیما تُحبّوُن‌ من‌ الباطل‌ و ان‌ِّ الله‌َ سبحانه‌ لم‌ یُعط‌ احداً بفُرقَةٍ خیراً ممِّن‌ْ مَضی‌ و لا ممِّن‌ْ بَقی‌َ؛ مبادا در دین‌ متلوّن‌ و دورنگ‌ باشید. هم‌بستگی‌ و اتحاد در راه‌ حق‌ اگرچه‌ از آن‌ کراهت‌ داشته‌ باشید، بهتر از پراکندگی‌ در راه‌ باطلی‌ است‌ که‌ شما بدان‌ مایل‌اید؛ زیرا خداوند سبحان‌به‌ هیچ‌ کس‌، نه‌ گذشتگان‌ و نه‌ آنها که‌ هم‌ اکنون‌ هستند، در اثر تفرقه‌، چیزی‌ نبخشیده‌ است‌» (پیشین‌، خطبه‌ 176) حضرت در این فراز افراد جامعه را دعوت به این موضوع می‎کنند که هرچند حق برای برخی از شما سنگین است و قدرت پذیرش ندارد، اما باید در راه آن اتحاد و همدلی داشته باشید که این موضوع بهتر از روی آوردن به باطل آن هم در حالت پراکندگی و چند دستگی هست.

منقطع کردن امت اسلام از دین و ایجاد تفرقه دو راهکار شیطان
امام علی(ع) در بخشی دیگر از سخنان خود در بیان علت تفرقه امت مسلمین فرمودند: «إن‌ الشیطان‌ یُسَنّی‌ لکم‌ طرقه‌ و یرید أن‌ یحل‌ دینکم‌ عقدةً و یعطیکم‌ بالجماعة الفرقة؛ همانا شیطان‌ راه‌های‌ خود را بر شما هموار می‌کند و می‌خواهد تا پیوند شما را با دین‌ قطع‌ کند و جماعت‌ شما را به‌ تفرقه‌ مبدل‌ سازد». (نهج‌البلاغه‌، خطبه‌121) بنابراین مهم‎ترین عامل تفرقه را شیطان معرفی می‎کنند که باید نسبت به توطئه‎های او اگاه بود که این توطئه را در دو مسأله بیان می‎کنند: منقطع کردن امت اسلام از دین و ایجاد تفرفه در بین امت اسلام. این هشداری بود که حضرت سالها قبل به مسلمانان دادند و الحمدلله اکنون اکثریت امت اسلام با درایت نسلی از سلاله عترت(ع) یعنی مقام معظم رهبری  به این هشدار واقف شدند و مقابل توطئه‎های دشمن ایستاده‎اند.

بنابراین بر اساس تبعیت از سیره عترت(ع) در این زمانه لازم است خواص و عوام جامعه از صحبتها و رفتارهای تفرقه‌انگیز دوری کنند، زیرا اسلام و مسلمین جهان با یک دشمن مشترک به نام شیطان و ایادی او یعنی غرب و صهیونیسم مواجه است و باید با برادری و همدلی و روحیه مجاهدت تمام توان خود را در مسیر نابودی این دشمن مشترک به کار گیرند تا بعد از آن خداوند همگان را با حق مواجه کند.

انتهای‌پیام/