جهانی کردن دانشگاه‌ها با حداقل شتاب رشد علمی!
بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی تنها سیاستی است که به طور جدی در دولت یازدهم بر آن تمرکز شده است، حتی بیشتر از افزایش شتاب رشد علمی.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی تنها سیاستی است که به طور جدی در دولت یازدهم بر آن تمرکز شده است، حتی بیشتر از افزایش شتاب رشد علمی. با این وجود این طرح در عین حال که می‌تواند خمودگی را از دانشگاه‌های ما بزداید از سوی کلیدواژه‌های جهانی شدن و آسیب نفوذ سازمان‌های جهانی در معرض تهدید قرار دارد، تهدیدی که گویا سرعت اجرایی کردن این طرح مانع دیده شدنش از سوی مدیران ارشد آموزش عالی می‌شود.
به نظر می‌رسد سیاست دولت یازدهم در قبال اداره آموزش عالی بر سیستم کنترل خودکار تنظیم شده است. به طوری که ارزیابی کارشناسان بر این قرار گرفته است که برنامه راهبردی برای اداره این سیستم در دولت و در میان مدیران ارشد وزارت علوم دیده نمی‌شود. در عین حال مطالعه برون داد عملکردی وزارت علوم نیز این گمانه‌زنی‌ها را تأیید می‌کند. کاهش شتاب رشد علمی در سال‌های اخیر یکی از بارزترین نشانه‌های مدیریت خنثی مجموعه اموزش عالی است.
در چنین شرایطی تأکید و تمرکز بر بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها و ورود به عرصه جهانی شدن در حوزه آموزش عالی از چشم صاحبنظران دور نمانده است. گفتمان بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی که پیشتر نیز موافقان و مخالفانی داشت، توانسته در میان دولتمردان و از خارج از جمع مدیران دولتی برای خود طرفدارانی دست و پا کند. منتها عنوان کلی آن بدون بیان ویژگی‌های انحصاری‌اش نگرانی‌هایی را هم در بین جامعه دانشگاهی ایجاد کرده است.
فصل مشترک اقتصاد مقاومتی و دانشگاه‌های بین‌المللی
خیز وزارت علوم برای بین‌المللی کردن دانشگاه‌ها با «اولین همایش ملی آینده پژوهی آموزش عالی ایران: چشم‌انداز بین‌المللی‌شدن دانشگاه‌ها و چالش‌های آن» در اردیبهشت امسال کلید خورد و با وجودی که حسین سالارآملی، قائم مقام وزیر علوم پرچمدار زمینه‌سازی جهانی شدن در آموزش عالی شناخته می‌شود، با این حال تاکنون مجتبی شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزیر علوم جزئیات کامل‌تری در مورد برنامه وزارت علوم در رابطه با بین‌المللی کردن دانشگاه‌ها ارائه کرده است. وی اوایل آبان گذشته وظیفه وزارت علوم در خصوص بین‌المللی کردن پنج دانشگاه و پنج پژوهشگاه برتر را بر اساس ابلاغ ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی عنوان و خاطر نشان کرد: برای رسیدن به هدف تعیین شده باید رقابت‌پذیری دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور در سطح بین‌الملل بیشتر شود و این مراکز حضور مؤثرتری در معادلات بین‌المللی علم و دانش داشته باشند که در این راستا توجه به کیفیت آموزشی، پژوهشی و تجهیز ساختارهای پژوهشی از جمله آزمایشگاه‌های علمی ضروری است.
معاون آموزشی وزارت علوم تأکید کرد: برای اجرای این طرح 10 سال زمان در نظر گرفته شده است و سالانه 400 میلیون تومان اعتبار مالی مورد نیاز است که در مقایسه با نتایج طرح، بودجه وزارت علوم و در مقایسه با کشورهای دیگر، هزینه زیادی نیست.
وی گفت: در راستای اجرای این طرح و در طول 10 سال، 3 هزار و 500 واحد فعال پژوهشی در قالب هسته‌های علمی، انجمن‌های علمی و قطب‌های علمی در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی مجری طرح و دیگر مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور شکل خواهند گرفت تا مأموریت‌های مشخص پژوهشی را دنبال کنند.
امیرکبیر داوطلب نخست بین‌المللی‌سازی
شریعتی نیاسر افزود: برای اجرای این طرح باید دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های مجری، ساختارچابک و کارآمدی را ایجاد کنند، ردیف بودجه مستقلی را در نظر گیرند و به طور مستمر بر اجرای طرح نظارت شود که در این راستا به زودی کمیته‌ای با حضور برجسته‌ترین نخبگان دانشگاهی تشکیل می‌شود.
شریعتی نیاسر با تأکید برای اهمیت و مزایای این طرح گفت: در طول اجرای این طرح، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های منتخب می‌توانند از محل قرارداد با بخش‌های صنعت، کشاورزی و خدمات، تشکیل شرکت‌های دانش بنیان، فروش مالکیت فکری، پتنت و اجرای دوره‌های مشترک با دانشگاه‌های خارجی، درآمد اختصاصی خود را افزایش دهند و از اتکا به بودجه دولت بکاهند.
حدود 10 روز پس از اعلام این خبر دانشگاه امیرکبیر برنامه خود را برای قرار گرفتن در لیست پنج دانشگاه برتر بین‌المللی وزارت علوم ارسال کرد و به نظر می‌رسد برای اجرایی شدن طرح مزبور عجله‌ای در مجموعه آموزش عالی وجود دارد.
در این میان نکته قابل توجه این است که بین ویژگی‌هایی که مسئولان وزارت علوم از بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها بیان می‌کنند و استانداردهای جهانی دانشگاه‌های بین‌المللی چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد.
بنابراین دسترسی نداشتن به اطلاعات طرح وزارت علوم برای بین‌المللی کردن دانشگاه‌ها قضاوت در مورد آن را سخت کرده است.
دانشگاه تمدن‌ساز و نسل سوم زیر سایه بین‌المللی‌ها
این در حالی است که هیچ عزمی در میان مدیران این وزارتخانه برای تحقق دانشگاه نسل‌سوم و دانشگاه تمدن‌ساز که پیشتر از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه تهران پیگیری می‌شد، دیده نمی‌شود و جهانی شدن به اندازه‌ای مورد توجه قرار گرفته که پروژه دانشگاه‌های تمدن‌ساز را در عمل متوقف و تعطیل کرده است.
اقدام دیگری که ناظر به این برنامه وزارت علوم این روزها رونمایی شده و با واکنش شدید نمایندگان مجلس برخورد کرده کاهش بدون دلیل بودجه حدود 14 دانشگاه و مجتمع آموزش عالی در لایحه بودجه سال آینده است. به طوری که 146 نماینده مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور نسبت به اقدام وزارت علوم در آنچه «تنزل جایگاه و عنوان مجتمع‌های آموزش عالی در شهرهای مختلف» خواندند، انتقاد کردند و خواستار اصلاح و اعاده عنوان دانشگاه‌ها و آموزش عالی و ایجاد ردیف در لایحه 96 شدند.
بر این اساس پیش‌بینی می‌شود وزارت علوم تصمیم دارد بیشتر بودجه ستادی آموزش عالی را روی این پنج دانشگاه متمرکز کند آن‌هم بدون در نظر گرفتن زمینه‌های بومی و ظرفیت‌های داخلی طرح و سند بالادستی در سطح سند آمایش آموزش عالی.
منبع: جوان
انتهای پیام/