«وطن» دغدغه اصلی ادبیات داستانی افغانستان است

شهریار عباسی داور بخش ویژه افغانستان جایزه جلال در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ با اشاره به روند داوری‌های این بخش گفت:‌ کلیه آثار این بخش با همکاری بنیاد شعرو ادبیات داستانی و اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان گردآوری شد،‌ آثار به زبان فارسی و متعلق به 8 سال گذشته بود، ارزیابی اولیه توسط اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان انجام شد و طبعا‌ً آنچیزی که ما داوری کردیم،‌ همه آثار منتشر شده نبود.

وی در پاسخ به این پرسش که وضعیت داستان‌نویسی افغانستان در 8 سال گذشته چگونه بوده است؟ گفت:‌ اگر بخواهم ادبیات داستانی افغانستان در 8 سال گذشته را با ادبیات داستانی ایران مقایسه کنم،‌ باید بگویم که ادبیات داستانی افغانستان هنوز با ادبیات داستانی ما فاصله دارد‌، ادبیات داستانی ایران چه از نظر شکل، چه فرم و چه محتوا غنای بیشتری دارد.

عباسی ادامه داد:‌ البته این موضوع کاملاً طبیعی است و نباید انتظاری بیش از این داشت‌، چرا که در افغانستان سال‌ها جنگ و ناامنی وجود داشته است‌، انتشار کتاب نیز به سختی چند سالی است که رونق گرفته است. اما با این همه و با همه شرایط بدی که وجود داشته و دارد‌، آثار منتشر شده بیش از انتظاری که داشتیم بود. برخی کارها چه در فرم،‌ چه در محتوا و چه در موضوع جالب توجه بود.

این نویسنده افزود:‌ جنگ،‌ آوارگی و مسائل داخلی افغانستان مهمترین مضامین به کار رفته در آثار ادبیات داستانی 8 سال گذشته افغانستان بوده است،‌ اساساً داستان تصویر زندگی انسان‌هاست و رمان تجربه زیستی انسان.  پس تعجبی ندارد اگر نویسندگان افغان مهمترین مشکلات جامعه خویش را به تصویر کشیده باشند.

وی در پاسخ به این پرسش که آثار نویسندگان افغانستانی که به اروپا مهاجرت کرده‌اند‌، چه ویژگی‌هایی دارد؟ آیا هویت این آثار مطابق با محیط جدید زندگی‌‌شان شده است،‌ گفت:‌ اتفاقاً‌ نکته جالبی که وجود داشت، این بود که در همه آثار چه آثار داستان نویسان داخل افغانستان‌، چه آن‌هایی که به ایران یا اروپا مهاجرت کرده بودند،‌ مضامین به شدت بومی بود و داستان در جغرافیای افغانستان می‌گذشت. مسائل و دغدغه‌ها همه درباره شرایط امروز افغانستان بود. به عبارت دیگر مهاجران از افغانستان به اروپا و ایران از جامعه امروز افغانستان و زندگی در این کشور با همه مسائل و مشکلاتش فاصله چندانی نگرفته‌اند،‌ در حالیکه در ایران خلاف آن را شاهد هستیم،‌ وقتی آثار داستان نویسان ایرانی که در خارج از کشور هستند‌، را می‌خوانیم‌، می‌بینم فاصله زیادی از زندگی در ایران و جامعه امروز گرفته‌اند.بنابراین ادبیات داستانی افغانستان بسیار وطنی‌تر از ادبیات داستانی ایران نوشته می‌شود.

عباسی هم‌چنین با مثبت خواندن افزودن بخش ویژه افغانستان به جایزه جلال گفت:‌ این اتفاق بسیار حائز اهمیت است،‌ این بخش حتی از اصل جایزه نیز بیشتر برای تعمیق زبان فارسی و گسترش آن اهمیت دارد،‌ کشورهایی که می‌توانند زبانشان را در جهان گسترش دهند، به نوعی هژمونی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در جهان نائل می‌شوند، جایزه جلال به عنوان یک جایزه ملی وظیفه داشت این اقدام را برای کمک به گسترش زبان فارسی انجام دهد. امیدوارم در سال‌های آینده بتوانیم پاکستان را نیز اضافه کنیم که البته به دلیل تفاوت خط مشکلاتی وجود خواهد داشت.

وی با بیان این مطلب که زبان فارسی مهمترین ابزاری است که ما برای حفظ منافع ملی ایران در اختیار داریم‌، گفت: جایزه جلال می‌تواند فارسی زبان‌ها را جذب کرده و نوشتن به زبان فارسی را گسترش دهد.

انتهای پیام/