۱۹۰۰ پروژه ناتمام خراسان رضوی نیازمند ۲۷۰۰ میلیارد تومان است

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، پروژه های نیمه تمام در استان که بخشی از آن ها ملی و بخش مهمی نیز استانی است، حکایتی است که از دولتی به دولت دیگر به ارث رسیده است. پروژه هایی که انگار قرار نیست تمام شود و همیشه یکی از معضلات توسعه کشور بوده است. استان خراسان در آخرین عدد اعلام شده توسط استانداری 4359 طرح در درست اجرا دارد که در حدود چهار هزار میلیارد اعتبار نیاز دارد و تنها راه نجات از این بحران به وجود آمده و اتمام این پروژه ها تامین اعتبار است. این تامین اعتبار می تواند از طرف دولت یا بخش خصوصی باشد. در این بین وضعیت مالی نابه سامان دولت مشخص است و به همین دلیل باید بخش خصوصی وارد عمل شود. با وجود پیگیری فراوان و تشکیل کارگروه های مختلف در سطح استان اما تاکنون یک پروژه نیز توسط بخش خصوصی دریافت نشده است.

یکی یکی کلنگ می خورند!

در حالی که برخی کارشناسان از طرح های نیمه تمام عمرانی در استان از جمله ورزشگاه ها، برخی سد ها و برخی محورهای  ارتباطی به عنوان طرح های کاملا غیرکارشناسی شده صحبت می کنند که امروز اتمام آن ها  به میلیارد ها تومان اعتبار نیاز دارد ، برخی پروژه ها سرانجام کمکی به رشد و توسعه استان نخواهد کرد. «تبرئی» رئیس سابق سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان رضوی درباره اجرای پروژه ها در استان گفت: به طور کلی انواع پروژه هایی که کلنگ زنی می شود و شروع به کار می کند، چهار نوع است.

1. پروژه های سفارشی که یا نمایندگان قولی داده اند یا تحت فشار نهادی به جریان می افتد که پس از مدتی به صورت معمول از اولویت رسیدگی خارج می شود.
2. پروژه هایی که به علت نبود کارشناسی یا طولانی شدن آن توجیه کارکردی و اقتصادی خود را از دست داده اند. مانند افتتاح ورزشگاه هادر همه شهرها.
3. پروژه هایی که از مسیر شورای برنامه ریزی گذشته و کار کارشناسی انجام شده است. معمولا این نوع پروژه ها تحت حمایت و دفاع تمامی مسئولان و کارشناسان قرار دارد.
4. پروژه هایی که ملی بوده ولی به استانی تبدیل شده اند.
تبرئی این چنین ادامه می دهد: در تمامی این پروژه ها با وجود کلنگ زنی زمانی که بودجه آن نرسد، تفاوتی بین اولویت ها و انواع آن نیست.

پروژه ها 10 سال دیگر تمام می شود!

رئیس سازمان برنامه و بودجه خراسان رضوی چند ماه پیش گفته بود اگر به همین صورت تخصیص اعتبار برای پروژه های استان صورت گیرد، 10 سال زمان برای به پایان رسیدن این طرح های نیمه تمام لازم است. رضا جمشیدی دراین باره گفته بود: تا ابتدای خرداد ماه امسال، هزار و 900 پروژه نیمه تمام از سال های گذشته در این استان باقی مانده که نیاز مند 2700 میلیارد تومان و متوسط پیشرفت فیزیکی این پروژه ها 59 درصد است. با اعتبارات عمرانی استان حدود یک درصد از پروژه ها طی 10 سال و 6 درصد بین پنج تا 10 سال به بهره برداری می رسد و در صورت تامین اعتبار نیز 93 درصد پروژه ها در کمتر از پنج سال به پایان خواهد رسید.

بعد از گذشت هفت ماه، مدیر کل دفتر فنی استانداری خراسان رضوی، مهندس «سالیانی» پروژه های نیمه تمام را به دو دسته تقسیم می کند و اتمام هر کدام را به شیوه ای خاص می داند. سالیانی می گوید: بخشی از پروژه های نیمه تمام در قالب عنوان کارگروه ماده 27 تصمیم به واگذاری گرفته شده و قرار است ذیل این کارگروه، پروژه های قابل واگذاری، به بخش خصوصی عرضه شود. «سالیانی» نیز با اشاره به اتمام   بخش دیگری از این پروژه ها در طول امسال می گوید: با برنامه ریزی صورت گرفته بخش دیگر این پروژه های نیمه تمام نیز که حدود 500 طرح است، تا پایان سال مالی 95، یعنی انتهای فصل بهار 96 به پایان می رسد. برای این پروژه ها که عمدتا دارای پیشرفت بالای 70 درصد است، 69میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده است.

پروژه ها واگذار می شوند!

استاندار خراسان رضوی حدود یک سال پیش گفته بود: دستگاه های استان واگذاری و اتمام 62 پروژه نیمه تمام را به بخش خصوصی پیشنهاد داده اند که پس از طی مراحل برون سپاری و جذب، به پیمانکاران واگذار می شود. رشیدیان همچنین گفته بود: اگر قرار باشد با بودجه های دولتی به سرانجام برسد مدت طولانی زمان خواهد برد. برخی از این پروژه ها در مراحل نهایی است و به سرعت با مشارکت بخش خصوصی قابل تکمیل هستند. همچنین طرح های زیربنایی و عمرانی که به نوعی جنبه اقتصادی، سرمایه گذاری و جاذبه برای سرمایه گذاران ندارد، به بخش خصوصی داده نمی شود و طرح هایی که برای بخش خصوصی جاذبه دارد و به نوعی قابل انتفاع و سرمایه گذاری است، به بخش خصوصی پیشنهاد می شود.

با توجه به افزایش پروژه ها در طول این یک سال و همچنین چگونگی پیشرفت واگذاری پروژه های باقی مانده از دکتر جمشیدی رئیس سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضوی وضعیت کنونی پروژه ها را جویا شدیم.  جمشیدی با بیان این که اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای پیوست قانون عمرانی ابلاغ شده به استان 406 میلیارد و هزینه پیش بینی شده برای اتمام تمام طرح ها 3000 میلیارد تومان است، افزود: 101 میلیارد تومان از این اعتبارات از بخش 2درصد نفت و گاز است که یک سوم آن ویژه شهرستان سرخس بوده و دو سوم آن برای تمام شهر های محروم استان اختصاص می یابد همچنین 305میلیارد دیگر از سایر اعتبارات است قرار ما این است که تمام پروژه هایی که در شورای برنامه ریزی تصمیم به اتمام سریع آن ها گرفته شد (حدود 500 طرح)، تا پایان سال تخصیص اعتبار بیشتری یابد و به اتمام برسد و این پروژه ها در سال آینده هیچ درخواست مالی نخواهد داشت. با این که تحقق اعتبارات عمرانی حدود33 درصد است، امیدواریم تامین مالی این پروژه ها به طور کامل صورت بگیرد.

356 پروژه بدون مشتری

با این که کارگروه ماده 27 جلسات مختلفی برگزار کرده، خبری از واگذاری طرحی به بخش خصوصی منتشر نشده است. جمشیدی این گونه توضیح می دهد: در ماده 27 الحاق2 ، تصریح شده که برای تعجیل در سرعت اتمام طرح ها و این که هزینه کمتری برای دولت به وجود بیاید و نیز پروژه ها به سرانجام برسد به صورت های مختلفی که در قانون گفته شده به بخش خصوصی واگذار می شود. جمشیدی با بیان این که ما حاضریم با هر نوع توافقی نیز که بخش خصوصی تمایل داشته باشد، طرح ها را واگذار کنیم، می افزاید: انواع الگو های مالکیت، مشارکت یا مدیریت برای ما مورد قبول بوده و آماده واگذاری هستیم.

رئیس سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضوی درباره نوع انتخاب پروژه ها می گوید: به منظور احصای پروژه های قابل واگذاری، سازمان برنامه و بودجه استان با استفاده از ساز و کار مندرج در تبصره یک ماده دو دستورالعمل اصلاحی شورای اقتصاد، ضمن بررسی کلیه پروژه های مبادله شده سال 1394 دستگاه های اجرایی، 108 پروژه قابل واگذاری در استان شناسایی شدو پس از آن، براساس برنامه تعیین شده در جلسات برگزار شده با دستگاه های اجرایی مربوط و همچنین با استفاده از اطلاعات پروژه های سال 1395 دستگاه های اجرایی و با پیشنهاد دستگاه ها در جلسات مذکور، در نهایت پروژه های قابل واگذاری به 159پروژه افزایش یافت و برای انجام مراحل واگذاری به دستگاه های مربوط ابلاغ شد. در کارگروه ماده 27 که با حضور سازمان ها و ادارات استان برگزار می شود، در نهایت این تعداد به 356 پروژه رسید که تمامی آن ها را در پرتال سازمان برنامه و بودجه در بخش آیین نامه ها و دستورالعمل های معاونت هماهنگی برنامه و بودجه در معرض دید قرارداده ایم. همچنین شرایط و آیین نامه این واگذاری ها در همان بخش قابل دسترسی است.

یک پروژه هم خریدار ندارد!

جمشیدی با اعلام این که تاکنون بخش خصوصی حتی برای یک مورد از پروژه ها پیش قدم نشده است، گفت: متاسفانه در آخرین گزارش موجود برای هیچ پروژه ای از بخش خصوصی متقاضی نداشته ایم. با توجه به این که پروژه هایی که در استان اجرا می شوند کوچک و غیر انتفاعی بوده اند، مشتری و متقاضی خاصی ندارند اما پروژه های ورزشی، فرهنگی و نیز مدارس خصوصی می توانند درآمدزا باشند که ما منتظر استقبال بخش خصوصی هستیم.

وی امکانات فراهم شده برای جلب مشتری را این گونه توضیح می دهد: در قانون به ما اجازه داده شده که در مناطق محروم به قیمت یک چهارم هزینه پروژه آن را واگذار کنیم. در بخش غیر محروم نیز در قبال دریافت 50 درصد هزینه طرح برای واگذاری این مجوز وجود دارد. او در تشریح این وضعیت می گوید: با بررسی انجام شده در اکثر استان ها استقبال کم و اکثر پروژه های واگذار شده ملی بوده است اما هر پروژه ای که بخش خصوصی بر روی آن دست بگذارد حتی اگر پیشنهاد ما نباشد، ما حاضر به واگذاری هستیم.

بخش خصوصی خود را به دردسر نمی اندازد

مهندس رضا احدیان، رئیس هیئت مدیره انجمن توسعه سرمایه گذاری عمران خراسان رضوی درباره وارد نشدن بخش خصوصی به طرح های دولتی می گوید: مدیران ارشد استان در اتاق های خود با ما به توافقات خوبی می رسند، اما به محض ورود به پروژه، کارشناس بررسی آن قسمت ادعای خود را دارد. با وجود این مشکلات ساختاری، هیچ کدام از سرمایه گذاران بخش خصوصی وارد ماجرا و دردسر این پروژه ها نمی شوند.

شاید   تعدادی از این پروژه ها سود هم داشته باشد، اما سرمایه گذار به فکر آخر سال خودش است. بخش خصوصی حاضر نیست تا کار خود را که قطعا از پروژه های دولتی راحت تر است رها کند و در پروژه دولتی که چند اداره منتظرند تا در چرخ و پرشان او را دچار مشکل کنند، وارد شود. بخش خصوصی به هر قیمتی دست به سرمایه گذاری نمی زند. یعنی تا زمانی که مشکل نبود آیین نامه مشخص و دخالت کارشناسان مخل انجام طرح رفع نشود، بخش خصوصی وارد نخواهد شد. «خندان دل» نایب رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی نیز با طبیعی خواندن رغبت نداشتن بخش خصوصی گفت: تا زمانی که نرخ خلق پول سرمایه گذاری شده وضعیت مشخصی نیابد و نیز مشکلات به وجود آمده توسط نهاد ها برای بخش خصوصی حل نشود، نمی توان انتظار ورود بخش خصوصی به این پروژه ها و طرح ها را داشت.

سرمایه گذاری بخش خصوصی تنها راه چاره

اتمام سریع طرح ها و بهره مندی مردم از نتایج آن و نیز منتفع شدن بخش خصوصی از مزایای واگذاری طرح های نیمه تمام به بخش خصوصی است اما ضرورت وجود مشوق هایی برای بخش خصوصی مانند ارائه تسهیلات و  فرصت تنفس در پرداخت باید لحاظ شود. با توجه به کاهش اعتبارات و تعداد زیاد پروژه های نیمه تمام استان، استفاده از فاینانس در اجرای پروژه های بزرگ، واگذاری پروژه ها به بخش خصوصی، اختصاص اعتبار به پروژه های دارای اولویت و توجه به اقتصاد مقاومتی در نحوه اجرا و نوع پروژه ها ضروری است. انواع راهکار های موجود برای واگذاری پروژه ها در دنیا معمولا به سه صورت BOT، BOO و BLT انجام می گیرد. در نوع BOT پس از بهره برداری پیمانکار می تواند تا مدتی از منافع طرح بهره مند شود.

در نوع BOOسرمایه گذار طرح را از آن خود می کند و صاحب منافع طرح می شود. در نوع BLT نیز پس از ساخت پروژه، پیمانکار مدت زمان پروژه را از کارفرما اجاره دریافت می کند. در مواردی که انتفاعی برای سرمایه گذار به صورت محسوس نیست یا پیمانکار سرمایه شروع پروژه را ندارد، از صندوق های توسعه ای در هر کشور به آن ها وام داده می شود. در هر صورت ضروری است تا دولت و نهاد های زیر مجموعه آن برای جلب مشتری و خریدار طرح های نیمه تمام خود فعالیتی بیش از پیش انجام دهند و مشتری را مجاب به خرید این طرح ها کنند.

منبع: خراسان

انتهای پیام/

بازگشت به سایر رسانه ها