رطوبتی که پایه‌های مسجد تاریخی اصفهان را سست می‌کند/ دیواره‌ها در غفلت مسئولان فرو می‌ریزند + تصاویر
رطوبت و نم سبب ریزش آجر و کاشی‌ها در مسجد تاریخی آقانور اصفهان شده است، بخش‌هایی از دیوار این مسجد در اثر نم باد کرده و در حال ریزش است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، محله قدیمی دردشت اصفهان برای خود دنیایی دارد، قدم زدن در این محل، درست گام نهادن در دل تاریخ است؛ حوالی این محله بنایی از دوران صفویه به یادگار مانده است که ساخت آن در زمان 2 پادشاه صفوی بود. اعداد در اینجا نشانه‌هایی خاصی به ما می‌دهد زیرا 2 برادر به‌نام‌های آقا نور و آقا مؤمن در این محله 2 بنا به یادگار از خود گذاشته‌اند.
مسجد آقا نور توسط آقا نور " نورالدین محمد اصفهانی" بنا شد، مسجدی که ساخت آن از زمان شاه عباس اول شروع و در سال نخست سلطنت جانشین او شاه صفی به پایان رسید. آقا مؤمن نیز در نزدیکی مسجد حمامی بنا کرد که معروف به حمام در دشت است اما پیش از این به نام بانی آن "آقا مؤمن" نامیده می‌شده، این حمام وقف بر مسجد است.
بنای کنونی مسجد، با نقشه چهار ایوانی، دارای سردر، صحن، ایوان‌های چهارگانه، شبستان، تزیینات کاشی‌کاری و کتیبه‌های تاریخی است.
گلدسته مسجد کاشی‌کاری است و بدنه ایوان‌ها و صفه‌ها با خط کوفی بنائی جملات شریفه "لا اله الا الله" ،" محمد رسول‌الله" ، "علی ولی‌الله" را کاشی‌کاری کرده‌اند.
اثر هنرمندان خوشنویس اصفهانی همچون "محمد رضا امامی"، "میرزا نورا" و "محمود باقر شیرازی" در کتیبه‌های سردر مسجد نیز دیده می‌شود.
رخنه نم و رطوبت به مسجد آقا نور
اما در حال حاضر بخش‌هایی از بنا دچار نم و رطوبت شده و دیواره‌های آجری به همراه کاشی‌های آن از پایین به سمت بالا در حال ریزش است، در واقع مشخص است که نم از زمین به سمت بالا رخنه کرده و این را در تصویر نیز به وضوح می‌توان دید.
در بازدیدی که از این مسجد داشتیم یکی از نمازگزاران در رابطه با ریزش کاشی‌ها و طبله شدن و بادکردگی دیوارهای مسجد گفت: چندین بار تا به حال مسئولان را برای بازدید از مسجد به اینجا آورده‌ایم و از نزدیک فرسودگی و نیاز بنا به مرمت را به آنها نشان داده‌ایم که متأسفانه فقط بازدید کرده و تنها وعده داده‌اند.
وی افزود: این مسجد موقوفات زیادی دارد که از محل درآمد آن می‌توان به مرمت مسجد پرداخت اما ظاهراً درآمد آن برای اینجا صرف نمی‌شود.
دیوارها و کاشی‌ها در اثر نم و رطوبت باد کرده است
همان‌گونه که در تصویر دیده می‌شود دیوار سمت محراب به دلیل وجود نم باد کرده و حالت قوسی و انحنا شکل به خود گرفته است، از طرف دیگر پایین همین دیوار و سایر دیوارهایی که در این شبستان قرار دارند جدای از ریزش کاشی و آجر در اثر فرسودگی زیاد در حال کنده شدن و خالی شدن است.
در واقع خالی شدن و گودی دیوار گواه این است که بنا سال‌ها است با فرسودگی و نم در حال دست و پنجه نرم کردن است.
رطوبت و نم به‌گونه‌ای به سایر بخش‌های ساختمان رخنه کرده که حتی دیوارهای سایر بنا نیز در حال ریزش هستند و ریزش خاک و گچ بر روی زمین این مسئله را همان‌طور که در تصویر دیده می‌شود، مسجل می‌کند. حتی در بخش‌هایی از دیوار و پوشاندن آن گچ زده شده که این خود ظاهر و زیبائی آجرهای لعاب‌دار را از بین برده است.
علیرضا جعفری زند کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به نم و رطوبت در بنا به خبرنگار تسنیم گفت: عوامل متعددی سبب نم‌زدگی بنا می‌شود یکی از دلایل می‌تواند جاری شدن آب در ناکش‌ها باشد اما چیزی که مهم است مقاوم‌سازی مساجد و رعایت کردن اصول مرمتی است.
وی افزود: 2 نوع نم در بنا داریم، یکی عامل بارش از سقف به دلیل نشر آب و دومی رطوبت از زمین به بالا بوده که این نوع در بناهای تاریخی بیشتر شایع است.
جعفری زند خاطرنشان کرد: بناهای تاریخی به‌مرور زمان مقاوم بودن خود را از دست می‌دهند بنابراین مقاوم‌سازی بناها لازم است و بنا باید مرتب رطوبت‌زدایی شود زیرا رطوبت و رشد نمک‌ها و شوره و آنها سبب از بین رفتن رنگ کاشی و لعاب آن می‌شود.
وی گفت: بناهای تاریخی هر سال باید مقاوم‌سازی شود تا از این اتفاق‌ها جلوگیری شود، ظرافت‌های معماری و کاشی‌کاری‌ها در این اثر تکرار نشدنی است که باید از آن محافظت کرد.
برای مسجد آقا نور کارشناس اعزام می‌کنیم
ناصر طاهری معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در رابطه با کاشی‌های طبله شده و مرمت این بنا به تسنیم گفت: مساجدی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و مشکلی داشته باشند برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ ضمن اینکه انتظار داریم اداره اوقاف هم همکاری داشته باشد؛ این مساجد موقوفه هستند و بعضاً از مغازه‌هایی که وقف آنها هستند، نیز درآمدهایی دارند.
وی افزود: انتظار ما این است که ابتدا درآمد مسجد صرف مرمت آن شود اما اگر کفاف آن را نداشت ما وارد عمل می‌شویم، در واقع حدود 700 مسجد در استان اصفهان است که اکثراً هم تاریخی بوده و نیازمند مرمت هستند.
طاهری تصریح کرد: در کل به‌صورت دوره‌ای از بناهای تاریخی بازدید داریم، در مسجد سید، جامع و امام (ره) هر ساله پروژه مرمت کاشی داریم اما اگر مسجدی از چشم ما دور شده باشد پیگیری می‌شود، مسجد آقا نور در وضعیت خوبی قرار دارد، اما برای بازدید مسجد آقا نور هم کارشناس اعزام می‌کنیم و اگر مشکلی بود با همکاری اوقاف مشکل را حل می‌کنیم.
وی در پاسخ به همکاری اوقاف در مرمت مساجد گفت: اوقاف واقعاً به میراث فرهنگی کمک می‌کند و مدیریت فعلی با میراث همراه بوده و مشکلی با اوقاف نداریم چون آنها کمک کرده و برای مرمت اگر درآمدی داشته باشند صرف می‌کنند؛ اما بعضی وقت‌ها درآمدها کم است و برای مرمت ما کمک می‌کنیم.
طاهری با اشاره به اعتبار مرمت مساجد تاریخی بیان کرد: هر ساله اعتباری تحت عنوان مرمت مسجد داریم اما مساجد زیاد هستند، اعتبار هم بد نیست، اما نمی‌رسد در واقع اعتبار جوابگو نیست.
وی تصریح کرد: اما اگر جایی مرمت اضطراری نیاز داشته باشد به فوریت وارد می‌شویم ابتدا سراغ مساجدی می‌رویم که در حالت اضطرار است.
گزارش از نگین فروغی
انتهای پیام/
