لزوم پرهیز از انتشار «اخبار خودکشی» در صورتی که باعث تنش و افزایش دامنه جرم شود

مهدی امیری‌اصفهانی در گفت‌وگو با خبرنگار حوداث باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» درباره نحوه انتشار اخبار حوادث در رسانه‌ها اظهار داشت: در اصل آگاهی جامعه نسبت به موضوعات مختلف و نه فقط حوادث بلکه هر چه که به زندگی اجتماعی آحاد جامعه برگشت پیدا می‌کند، تردیدی نیست؛ حق آگاهی و اطلاع، از جمله حقوق تمامی آحاد جامعه است اما در نحوه استیفای و ایفای این حق همه یک مسئولیت مشترک داریم.

وی افزود: هر فردی علاوه بر مسئولیت فردی، مسئولیت اجتماعی نیز دارد، مکلف هستیم نسبت به تمامی آحاد جامعه به نحوی رفتار کنم که زمینه تضییع حق دیگران فراهم نشود.

قائم‌‌مقام معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه با اشاره به اصل 40 قانون اساسی که می‌گوید «هیچ کس حق ندارد اعمال حق خویش را وسیله اضرار به حقوق دیگران و منافع دیگران قرار دهد»، خاطرنشان کرد: به طور مثال فردی در حق آزادی بیان نمی‌تواند آزادی بیانش را به گونه‌ای اعمال کند که حقوق سایر آحاد جامعه از بین برود، واژه «هیچ کس» نیز در اصل 40 قانون اساسی اعم از دولت و مردم است؛ اگر این اصل کلی را مدنظر قرار دهیم رسانه نیز تابعی از این جامعه است، رسانه باید به نحوی عمل کند که هم حق آگاهی‌ یافتن مردم و هم حق ایفای مسئولیت حرفه روزنامه محفوظ بماند.

وی افزود: از طرف دیگر امنیت روانی از دیگر حقوق افراد جامعه است؛ هنر یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای این است که هم بتواند مأموریت حرفه‌ای خود را ایفا کند، به جامعه در حوزه حوادث آگاهی‌بخشی مناسب داشته باشد که مردم هشدار بگیرند در موارد مشابه به دام نیفتند یا مراقبت بیشتری کنند و از طرف دیگر امنیت روانی جامعه نیز نباید مخدوش شود، اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی و امنیت روانی جامعه دو حق و قابل جمع است اما جمع شدن این موارد منوط به حرفه‌ای عمل کردن تولید و منتشر کننده خبر است که به توانمدسازی خبرنگار و خبرگزاری برمی‌گردد.

امیری‌اصفهانی با بیان اینکه قبل از انتشار یک خبر باید تمامی جوانب آن مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: در انتشار یک خبر باید مباحث جامعه‌شناسی، اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی، قانون‌مداری و ... لحاظ شود البته رعایت این موارد کار سختی است اما باید به این سطح برسیم و به نظرم استفاده از تجارب برخی کشورها که در این عرصه توفیق داشتند، می‌تواند به رسانه‌های ما کمک کند؛ شاهدیم در برخی از کشورهای پیشرفته خبر منعکس می‌شود و به دنبال انتشار آن خبر، بحران یا ناامنی روانی ایجاد نمی‌شود؛ خبر در جای خود منعکس می‌شود و امنیت روانی نیز وجود دارد.

وی ادامه داد: رسالت مطبوعات و رسانه فقط خبررسانی و اطلاع‌رسانی نیست، رسانه در ایجاد هنجارهای نظم‌آفرین و ارزش‌افزا نقش دارد؛ رسانه در پیشبرد جامعه به سمت اهداف ارزشی مسئولیت دارد، بخشی از مسئولیت اجتماعی ناظر به حوزه رسانه است، در رسانه باید به گونه‌ای عمل کنیم که تنش‌آفرین نباشیم و آگاهی‌بخشی داشته باشیم؛ رعایت این موارد با استفاده از آموزش، توانمدسازی، استفاده از تجارب کشورهای دیگر، همگرایی و ... می‌تواند بستر ایجاد رسانه، خبرنگاری و خبررسانی حرفه‌ای را فراهم می‌کند.

قائم‌‌مقام معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه درباره انتشار یا عدم انتشار اخبار خودکشی در رسانه‌ها نیز متذکر شد: نگاه علمی به برخی مسائل ممکن است نتایجی داشته باشد؛ اگر با تعداد اخباری مواجه شوید که ناظر بر خودکشی است، از نظر روانی آیا امنیت روانی خود و خانواده شما مخدوش می‌شود یا خیر؟ یکی از شاخصهایی که در مباحث اجتماعی، مدیریت و التزام‌بخشی جامعه باید مورد توجه قرار دهیم، توجه به برداشت عمومی و عرف جامعه است، اگر از نظر عرف جامعه انتشار اخبار خودکشی باعث تنش در جامعه و باعث افزایش دامنه جرم می‌شود، حتماً نباید منتشر شود.

امیری‌اصفهانی یادآرو شد: اگر انتشار اخبار خودکشی مدیریت شده و برای هشدار برای کسانی که در معرض [اقدام به خودکشی] هستند و هم برای متولیان اداره جامعه باشد، ضرورت دارد؛ روش انتشار اخبار خودکشی باید متفاوت باشد؛ این آمار و اطلاعات نسبت به بخشی از جامعه که تأثیرگذار در هنجارآفرینی هستند، به‌صورت مدیرت شده ایرادی ندارد اما در قالب عمومی اگر عرف جامعه، دریافت این اخبار را باعث مخدوش شدن حیثیت اجتماعی و عمومی بداند، نباید منتشر شود.

قائم‌‌مقام معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه تصریح کرد: نظر شخصی من این است که انتشار غیر مدیریت شده اخبار خودکشی باعث جریحه‌دار شدن احساسات جامعه می‌شود، اگر واقعاً نیاز نیست که تمامی آحاد جامعه از آن مطلع شوند، این اخبار نباید منتشر شود اما نخبگان، سیاست‌گذاران، مدیران، متخصصان علوم رفتاری و اجتماعی و ... باید مطلع شوند، چاره‌اندیشی کنند زیرا یک مورد خودکشی نیز در نظام اسلامی زیاد است و برای همه ما که کارگذار نطام اسلامی هستیم، مسئولیت‌آفرین است.

انتهای پیام/