خاموشی صدای تاریخ در لارستان/ سرنوشت کاروانسراها عرصه پاس‌کاری اوقاف و میراث فرهنگی
کاروانسراهای تاریخی لارستان امروزه نه تنها از رونق افتاده‌اند بلکه برخی رو به ویرانی رفته و برخی دیگر به انبار و پارکینگ مغازه‌ها تبدیل شدند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، در گوشه گوشه شهر قدیم لار می‌توان آثاری را از تمامی دوره‌های تاریخی پیدا کرد از بازار قیصریه که متعلق به پیش از اسلام است تا کاروانسراهایی که متعلق به دوران قاجار و صفویه هستند.
کاروانسراهای لارستان در گذشته نقش مهمی در رونق تجارت این منطقه داشتند تا جایی که هنوز هم اگر در وسط کاروانسرای گلشن بایستید و چشم ببندید می‌توانید صدای جرس کاروان‌های تجاری را که از آن سوی خلیج فارس برای تجارت راهی ایران شدند، بشنوید.
اهمیت کاروانسراها در تجارت در آن دوران به اندازه‌ای است که برخی از کارشناسان آن را نماد حیات اقتصادی و بازرگانی برشمردند و جای انکار نیست اگر بگوئیم عنوان «قلب تپنده تجارت جنوب ایران» برای بازار قیصریه لارستان تا حد بسیار زیادی مرهون کاروانسراهای این شهرستان است اما این کاروانسراها امروزه نه تنها از رونق افتاده‌اند بلکه برخی رو به ویرانی رفته و برخی دیگر به انبار و پارکینگ مغازه‌ها تبدیل شدند.
سرنوشت کاروانسراها عرصه پاس‌کاری اوقاف و میراث فرهنگی
سیما علویه، رئیس اداره میراث فرهنگی لارستان در گفت‌وگو با تسنیم از وجود 23 کاروانسرای ثبت شده در شهرستان لارستان خبر می‌دهد و می‌گوید: براساس کتاب کاروانسراهای ایر ان نوشته ویلفرام ترجمه یوسف کیانی در مسیر شیراز - جهرم - لار - بندرعباس در هر سه فرسخ یک کاروانسرا، به عبارتی هر 18 کیلومتر یک کاروانسرا، وجود داشته است.
به گفته وی کاروانسرای نو و گلشن و تیمچه مغولی لار مالک خصوصی دارد و حدود 20 نفر سر قفلی حجره‌های آن را در سال‌های گذشته خریداری کردند و مابقی تحت اختیار اوقاف است. علویه درباره انتقاد برخی از فعالان اجتماعی مبنی بر کم‌کاری میراث فرهنگی در حفاظت این بناها می‌گوید: متولی مرمت و نگهداری کاروانسراها به عنوان بناهای عام‌المنفعه با اداره اوقاف است و میراث فرهنگی تنها وظیفه نظارت دارد.
مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس در گفت‌وگو با تسنیم ضمن تائید صحبت‌های علویه می‌گوید: برخی از آثار تاریخی در اختیار دیگر نهادها نظیر اداره اوقاف قرار دارند که براساس قانون تامین اعتبار برای حفاظت و مرمت این آثار با دستگاه متولی است و اداره میراث فرهنگی تنها نقش نظارتی دارد.
وی از آمادگی میراث فرهنگی برای همکاری با نهادهای متولی برای مرمت آثار تاریخی خبر می‌دهد و می‌افزاید: کارشناسان میراث فرهنگی می‌توانند با ارائه مشورت و نظارت بر انجام عملیات مرمت این بناها را آماده واگذاری به بخش خصوصی کنند تا وسیله‌ای برای رونق گردشگری منطقه شود.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس آن دسته از بناهایی که در حال حاضر نیز مورد استفاده است مانند بازارهای تاریخی یا کاروانسراهای گلشن و نو لارستان، باید با مشارکت بازاریان و میراث فرهنگی مرمت شود.
بناهای تاریخی که انبار شدند
علویه، رئیس اداره میراث فرهنگی لارستان نیز معتقد است که تنها راه حل نجات کاروانسراها از ویرانی همگامی و همصدایی تمامی مسئولان شهرستان است و از عدم همکاری حجره‌داران و اینکه این کاروانسراها به محلی برای انبار و پارکینگ شده گلایه می‌کند.
وی می‌گوید: چندی پیش جلسه‌ای با حجره‌داران کاروانسرا در اتاق اصناف لارستان تشکیل و مقرر شد از بین خود آنها پنج نفر به عنوان هیئت امناء برای تسهیل در هماهنگی‌ها انتخاب شوند، اما متأسفانه هیچ کدام حاضر به عضویت در هیئت امناء نشدند و در واقع حجره‌داران تمایلی برای بازسازی و حفظ این اثر تاریخی ندارند.
به باور رئیس اداره میراث فرهنگی لارستان بخش خصوصی برای خرید حجره‌های کاروانسرا به قیمت روز از مالکان ااعلام آمادگی کرده که با این واگذاری و تعمیر آن زیر نظر میراث فرهنگی، امکان تبدیل آن به بازارچه تاریخی و جذب گردشگر وجود دارد.
اعتباری برای مرمت کاروانسراها وجود ندارد
خیرالله محمودی، رئیس اداره اوقاف لارستان نیز در گفت‌وگو با تسنیم درباره کاروانسراهایی که تحت اختیار این اداره هستند، می‌گوید: 20 کاروانسرا تحت اختیار اوقاف است که اغلب آنها مخروبه شدند و به این دلیل که اعتباری برای مرمت این بناها به شهرستان‌ها تعلق نمی‌گیرد نمی‌توان اقدامی برای مرمت آنها انجام داد.
به گفته وی اداره اوقاف آماده واگذاری این بناها به بخش خصوصی است و برای کاروانسرای پشته سنگر لار یک سرمایه‌گذار ورود کرده و طرح توجیهی خود را ارائه و میراث فرهنگی نیز برای دادن مجوز مشکلی ندارد، در صورتی که این سرمایه‌گذاری به نتیجه برسد می‌تواند نمونه‌ای برای احیای دیگر کاروانسراها باشد.
به نظر می‌رسد در حفظ این سرمایه‌های تاریخی لارستان بیش از هر چیز فرهنگ‌سازی در میان مردم بتواند راهگشا باشد، پس از حساس کردن ذهن مردم میراث فرهنگی و دیگر نهادهای مسئول می‌توانند نسبت به شناسایی و مستندسازی این بناها و مرمت آنها اقدام کنند.
خبرگزاری تسنیم در نظر دارد در سلسله گزارش‌هایی به بیان مشکلات و توانمندی‌های شهرستان‌ها و روستاهای استان فارس بپردازد. مردم مناطق مختلف استان می‌توانند مشکلات و توانمندی‌های شهرستان و روستای خود را از ساعت 8 الی 16 با شماره تماس 07132281975 با دفتر خبرگزاری تسنیم استان فارس در جریان بگذارند.
انتهای پیام/