افزایش «تجرد مطلق»؛ ورقی دیگر از آسیب‌های اجتماعی در کلانشهر شیراز
براساس آخرین آمار رسمی حدود ۳۰ درصد جوانان در ۶ کلانشهر تهران، شیراز، مشهد، اصفهان، تبریز و اهواز به تنهایی زندگی می‌کنند این آمار یعنی به صدا درآمدن زنگ خطر آسیب اجتماعی جدید به نام «تجرد مطلق».
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، متاسفانه در 5 سال گذشته نسبت ازدواج به طلاق در استان فارس روند کاهشی داشته است به طوری که از نسبت 6.7 در سال 90 به نسبت 5.4 در سال 94 رسیده است که این خود زنگ خطری جدی برای بنیان خانواده محسوب می‌شود. برای یافتن چرایی عدم رغبت جوانان به ازدواج به سراغ چند دختر مجرد رفتیم تا از دنیای مجردی و مزایا و مشکلات آنها پرس‌و‌جو کنیم.
وقتی می پرسم آیا مشتاق به ازدواج هستی یا نه؟ با خنده میگوید: «معلومه این دیگه پرسیدن داره؟»، می‌پرسم چرا مشتاق ازدواج کردن هستی؟ لحنش را جدی می‌کند و در جواب میگوید: «برای فرار از دید جامعه، پایان دادن به نگرانی خانواده، مقبول شدن در محیط اجتماعی و کار، ترس از تنهایی، رسیدن به آرامش، داشتن تکیه‌گاه».
با تعجب می‌پرسم این همه دلیل برای ازدواج کردن داری پس چرا تا حالا مجرد موندی؟ مکثی می‌کند و میگوید: «تا چند سال پیش شرایط اقتصادی برای ازدواج را نداشتم. تعجب نکنین شرایط اقتصادی فقط مانعی برای ازدواج پسرا نیست با شرایط و رسوم اشتباهی که توی جهیزیه دادن و خریدای قبل ازدواج وجود داره من شرایطش رو نداشتم. الان که شرایط اقتصادی رو دارم نمیتونم به خواستگارام اعتماد کنم» وقتی اینها را میگوید نه لحنش جدی است نه شوخی نوعی از حزن و اندوه در کلامش است که شاید اندوه خیلی از دختران مجرد شهر من باشد.
ترس از طلاق و گزینش زندگی مجردی
در جواب پرسش من که منظورش از عدم اعتماد چیست میگوید: جامعه به سمتی رفته است که افراد حتی بعد از ازدواج هم ممکن است مسئولیت‌پذیر نباشند، آستانه تحمل زوجین پایین آمده و با کوچک‌ترین مسئله بحث طلاق را وسط می‌کشند. من به عنوان یک دختر مجرد 30 ساله انتظار دارم در زندگی زناشویی موفق باشم و نمی‌توانم ریسک کنم و واقعا از آینده می‌ترسم.
سمیرا که انگار سر درددلش باز شده است میگوید: وقتی تجربه ناموفق دوستان و اطرافیانم در ازدواج را می‌بینم ترجیح می‌دهم تا ابد مجرد باشم اما منطقی که فکر می‌کنم ترس از تنهایی و آینده مرا در این تصمیم متزلزل می‌کند.
چند بوق که می‌خورد گوشی را بر‌می‌دارد چون از قبل با هم آشنایی داشتیم با روی باز سلام و احوال‌پرسی می‌کند. وقتی می‌گویم برای نوشتن گزارش چند سوال می‌خواهم بپرسم تعجب می‌کند و میگوید: «موضوع ازدواج و تاهل و مجردی دیگر کلیشه‌ای شده چقدر طرح، برنامه، گفت‌وگو، گزارش درباره ازدواج و طلاق و مجردی و امثال این موضوع‌ها تهیه شده اما خروجی نداشته».
حرفش را قطع می‌کنم و می‌پرسم لیلای 33 مجرد و شاغل آیا مشتاق ازدواج است یا نه؟ در جواب میگوید: «در سن مشخصی مشتاق بودم اما الان اشتیاقی برای ازدواج ندارم. البته اگر مورد مناسب پیدا شود حتما ازدواج می‌کنم اما واقعا از تب و تاب ازوداج کردن افتاده‌ام».
در جواب سوال من در مورد مزایا و معایب مجردی میگوید: «خوب! حسن مجردی در این است که دیگر درگیر مسائل اقتصادی خانواده نیستی، مثلا فکر درآمد، اجاره‌خونه، خرج زندگی و خیلی مسئولیت‌های دیگر را نداری و یا اینکه نگران بی‌وفایی و عدم مسئولیت همسر نیستی و ترس از طلاق هم نداری ولی عیب آن همان نگاه بد جامعه و حتی اطرافیان نسبت افراد مجرد است. دائم آدم را سوال پیچ می‌کنند که چرا ازدواج نکردی؟».
عدم مسئولیت‌پذیری و عطش مجردی
با مکثی کوتاه میگوید: «البته در کنار اینها نگرانی خانواده هم نسبت به آینده ما و اصراری که برای ازدواج کردن فرزندانشان دارند وجود دارد اما واقعا برخی خانوادهها درک نمی‌کنند که شرایط ازدواج وجود ندارد و در کنار مشکلات اقتصادی، تنوع‌طلبی و عدم تعهد دختران و پسران نیز یکی از مشکلات مهم در سر راه ازدواج است».
سهیلا که 29 ساله دارد و به گفته خودش خیلی سال است که دور از خانواده و به صورت مستقل زندگی می‌کند در پاسخ به سوال من در مورد اشتیاق یا عدم اشتیاقش به ازدواج میگوید: «تا چند ماه پیش هیچ اشتیاقی به ازدواج نداشتم اما الان نظرم عوض شده است». می‌پرسم چه عاملی نظرت را عوض کرده است ابتدا با خنده میگوید: «بی‌پولی» اما در ادامه با لحنی جدی میگوید: فرزندآوری و تربیت یک نفر از نسل خودم یکی از دلایل این تغییر موضع است اما در کنار آن ترس از تنهایی در آینده، فرار از نگاه جامعه، داشتن پشتوانه اجتماعی از دیگر دلایلم برای ازوداج است.
وی استقلال شخصیتی و آزادی که در تصمیم‌گیری‌های زندگیش دارد را یکی از مزایای زندگی مجری می‌داند و در توضیح میگوید: منظورم از آزادی این نیست که اگر ازدواج کنم دست و پایم بسته می‌شود اما به هر حال وقتی ازدواج کنی حتی برای مهمانی و خرید رفتن هم باید برنامه‌ات را با برنامه همسرت هماهنگ کنی.
زندگی مجردی و عدم پذیرش اجتماع
بدترین عیب مجردی را نگاه بد جامعه و تخریب جنسیتی می‌داند و میگوید: بگذارید اینطور بگویم که به شخصه برای من اینطور بوده که نگاه جنسیتی در پیشرفت اجتماعی من تاثیر زیادی داشته است وقتی در محل کار متوجه شدند که من یک دختر مجرد هستم که تنها زندگی می‌کنم برخوردشان و نقدی که بر کار من داشتند بر اساس این موضوع بوده است در صورتی که باید مرا براساس کارم نقد می‌کردند نه براساس مجرد بودنم.
مریم 32 ساله نیز در پاسخ به سوال من در مورد مشکلات زندگی مجردی میگوید: متاسفانه نگاه جامعه نسبت به دختران مجرد خوب نیست مادر خود من به خاطر اینکه من هنوز ازدواج نکرده‌ام دائم نگران است و فشار روحی زیادی را تحمل می‌کند. به هر حال انسان به آرامش، تولید نسل، داشتن پشتوانه عاطفی نیاز دارد ولی وقتی بعضی دوستانم را می‌بینم که در زندگی مشترک موفق نیستند و حتی طلاق می‌گیرند یا دائم با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند برای ازدواج کردند دچار ترس و تردید می‌شوم.
«تنهایی» بزرگترین مشکل مجرد بودن
عاطفه که 26 سال دارد و به تازگی از مقطع فوق لیسانس فارغ التحصیل شده و خود را برای شرکت در کنکور دکترا آماده می‌کند «تنهایی» را یکی از بزرگترین مشکلات مجرد بودن می‌داند و میگوید: درست است که دید جامعه نسبت به افراد مجرد بد است اما برای من حرف مردم اهمیت ندارد و نمی‌خواهم به خاطر فرار از حرف مردم تن به ازدواج ناموفق بدهم.
وی می‌افزاید: ازدواج خارج از حیطه اختیار من است چون من به عنوان یک دختر باید منتظر آمدن خواستگار باشم و اینکه در ادامه آیا آن خواستگار مورد پسند من و خانواده باشد یا نه یک بحث دیگر است. چون خانواده‌ام ترجیح می‌دهند من ادامه تحصیل بدهم و خودم هم دوست دارم فعلا ازدواج نکرده و به فکر ادامه تحصیل هستم. اما از سوی دیگر نیز به خاطر بیرون آمدن از تنهایی، رفع نیازهای روحی و عاطفی، رسیدن به آرامش و داشتن یک همسفر برای ادامه زندگی مشتاق به ازدواج کردن هستم.
این سطور تنها درد و دل‌ها و حرف‌های 5 دختر مجرد است که نه از روی فیلم، داستان و گزارش بلکه به تجربه طعم مجردی و عدم ازدواج را چشیده‌اند. هرچند آمار دقیقی از زندگی مجردی دختران و پسران ایرانی وجود ندارد اما به استناد آماری که وزیر ورزش و جوانان در سال 91 ارائه کرده است حدود 30 درصد جوانان در 6 کلانشهر تهران، شیراز، مشهد، اصفهان، تبریز و اهواز به تنهایی زندگی می‌کنند.
هجوم دختران مجرد به کلانشهرها
براساس سرشماری سال 90 استان تهران با دارا بودن یک‌میلیون و 548 هزار و 673 زن هرگز ازدواج نکرده در میان دختران 10 تا 50 سال و بالاتر در صدر آمار تعداد دختران هرگز ازدواج نکرده قرار دارد و بعد از تهران استان‌های خراسان‌رضوی، خوزستان، فارس و اصفهان به ترتیب بیشترین تعداد دختران هرگز ازدواج نکرده را دارند.
مجرد ماندن دختران همانند مجرد ماندن پسران به دلایل بسیاری از جمله دلایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بستگی دارند اما متاسفانه جامعه بیشتر به زنان انگ می‌زند و بار اجتماعی مجرد ماندن برای زنان بیشتر است.
دختران مجرد از یک سنی به بعد با عنوان «ترشیدگی» روبه‌رو می‌شوند تا جایی که بسیاری از خانوادهها برای فرار از همین انگ، دخترانشان را به هر نوع ازدواجی مجبور می‌کنند که ازدواج‌های موفقی نیست و آخر و عاقبت بیشتر آنها تنش در خانواده و طلاق است.
اینکه چرا آمار زنان مجرد بیش از مردان مجرد مورد توجه مسئولان و کارشناسان اجتماعی است به آن وظیفه نانوشته زنان در جامعه یعنی فرزندآوری و تولید نسل بازمی‌گردد و همین مسئله سبب حساسیت بیشتر جامعه نسبت به معضل مجرد ماندن دخترا شده است که باید با برنامه‌ریزی دقیق راه حل مناسب برای آن یافت.
انتهای پیام/