«مصیبت عظمای» حذف یارانه ثروتمندان!

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، اعلام ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، جمعه شب مبنی بر این که تاکنون یارانه 4 میلیون نفر حذف شده و گام بعدی دولت نیز ارسال پیامک حذف یارانه به 3 میلیون نفر دیگر است، باعث شد تا از یک سو پرونده حذف یارانه پردرآمد ها روی خط اخبار قرار گیرد و از سوی دیگر، امید ها برای هدفمند شدن این پرداخت ها زنده شود اما گویا قرار نیست به این امیدواری ها به زودی جامه عمل پوشانده شود. ربیعی، دیروز، مجدداً در این رابطه اظهار نظر کرد و گفت: حذف یارانه 3 میلیون نفر برنامه الان دولت نیست. بدین ترتیب معلوم نیست که آیا بازه زمانی مورد نظر وی تا اتمام دولت یازدهم است و یا این که قرار است این طرح نیمه تمام هم به عنوان میراث ماندگار دولت برای دولت های بعدی به یادگار بماند؟ وزیر اقتصاد اواسط سال گذشته عنوان کرده بود که شب پرداخت یارانه برای ما «مصیبت عظما» است. آیا دولت اراده جدی برای رهایی و یا حداقل تعدیل این «مصیبت عظمای» خود دارد؟

ناکامی دولت نهم در خوشه بندی

شاید هیچکس فکر نمی کرد از آن شب پاییزی که محمود احمدی نژاد، از آغاز هدفمندی یارانه ها خبر داد، اقتصاد ایران وارد مرحله پرچالشی در توزیع یارانه های دولت شود. یارانه هایی که اگر چه ابتدا با اهدافی نظیر توزیع عادلانه درآمد ها در جامعه نقدی شد، اما در ادامه، با عقیم ماندن اصلاح پرداخت آن، عملاً باری بر بار های بودجه عمومی کشور اضافه کرد. در آن زمان، دولت نهم، اگر چه تلاش نمود تا با ثبت نام از مردم و خوشه بندی بر مبنای درآمد و دارایی ها، آن ها را دهک بندی کند، اما تجربه این اقدام نشان داد که کار، پیچیده تر از آن است که به این شکل و به طور مستقیم انجام شود. این بود که توزیع یارانه نقدی شد و حذف یارانه بگیران غیر نیاز مند موکول شد به بعد اما بعدی که موعد آن به یک معما تبدیل شد.

دولت یازدهم و پرونده ناتمام حذف ثروتمندان از لیست یارانه بگیران

با روی کار آمدن دولت جدید، پرونده حذف یارانه بگیران پردرآمد مجدداً گشوده شد. در این راستا، مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه 93، دولت را ملزم به حذف یارانه ثروتمندان کرد. دولت هم تصمیم گرفت به ثبت نام مجدد از متقاضیان دریافت یارانه اقدام کند. این شد که با اجرای این طرح در فروردین ماه سال 1393، بازهم نتیجه ویژه ای برای دولت به دست نیامد و باز هم حدود 76 میلیون نفر در لیست سازمان هدفمندی یارانه ها قرار گرفتند که نتیجه قابل قبولی برای حذف یارانه ثروتمندان به شمار نمی رفت.

روایتی از «مصائب و بلا های دولت» در سال 94

با این حال، پس از اصرار مجدد مجلس به حذف یارانه ثروتمندان در قانون بودجه 94، دولت موظف شد تا پایان 94 تعداد 6 میلیون نفر از ثروتمندان را از دریافت یارانه نقدی حذف کند. در این راستا، علی طیب نیا، وزیر اقتصاد خبر رسمی آغاز حذف یارانه برخی افراد پردرآمد را اعلام کرد و مسئولیت حذف یارانه بگیران طی بخشنامه ای به وزارت کار سپرده شد. آمار های اعلامی معاون اول رئیس جمهور در آن زمان حاکی از آن بود که برای پرداخت یارانه به همه، 15 تا 16هزار میلیارد تومان کسری وجود دارد. اما کارنامه دولت در حذف یارانه بگیران در سال 94 هم چندان درخشان نبود.

علی ربیعی در شرایطی که یک ماه به انتهای سال قبل مانده بود، اعلام کرد که تعداد حذف شدگان از یارانه نقدی به مرز 3 میلیون نفر یعنی نیمی از هدفگذاری قانون نزدیک شده است. البته این کارنامه ناموفق، در سال 94 از یک سو با ابراز نارضایتی نوبخت سخنگوی دولت نسبت به کسری 1000 میلیارد تومانی برای پرداخت یارانه ها و از سوی دیگر با تعابیری همچون مصیبت عظما و عذاب الیم که توسط وزیر اقتصاد و وزیر نفت عنوان شد، همراه بود. دراین میان البته برخی از رویه دولت در این مسئله دفاع کرده و می گویند این روند کند از یک طرف دقت حذف شدگان را بیشتر می کند و از سوی دیگر رویه انجام شده توسط دستگاه های مسئول دولتی بدون وارد کردن تنش های روانی به جامعه بوده است.

آب پاکی دولت روی دست مجلس: مخالفت با حذف یارانه ثروتمندان در سال 95

اما با تمام این اظهارنظر های قبلی مسئولان دولت یازدهم در ابراز نارضایتی از تداوم پرداخت یارانه های نقدی، دولتی ها در سال 95 یک باره نسبت به حذف یارانه ها تغییر موضع دادند. تا جایی که هم وزارت کار و هم سخنگوی دولت با طرح مجلس برای حذف 24 میلیون نفری ثروتمندان از دریافت یارانه مخالفت کردند. بدین ترتیب، هم اینک که این گزارش تهیه می شود، علی ربیعی از حذف یارانه 4 میلیون نفر خبر داده تا نسبت به سال قبل، تنها حدود یک میلیون نفر تفاوت داشته باشد. این در حالی است که خود وی نسبت به تبعات آسیب زای اختلاف درآمدی در کشور اذعان کرده و گفته است: حدود 7 میلیون نفر در کشور درآمد خیلی بالا و رفتار غیرقابل کنترل اقتصادی دارند و این بدین معنی است که اقدام دولت در عدم حذف کامل این 7 میلیون نفر از لیست یارانه بگیران، اجحاف واضح نسبت به تمام اقشار کم درآمد محسوب می شود. ربیعی گفته است که گام بعدی دولت حذف سه میلیون نفر دیگر است، اما معلوم نیست، این گام بعدی در چه دولتی و در چه سالی برداشته خواهد شد؟ این معما هم اکنون وجود دارد که با توجه به لزوم حذف اقشار مرفه که در ادامه بدان اشاره می شود، چرا دولت و یا دولت ها نسبت به این اقدام بی میل و یا ناتوان بوده اند؟

از مصیبت بزرگ یارانه تا مصیبت بزرگتر حذف ثروتمندان

در تحلیل این که چرا دولت در حذف یارانه ثروتمندان نتوانسته و یا نخواسته چندان فعال عمل کند، نکات فراوانی عنوان شده است. دولتی ها علی رغم این که از دسترسی به 40 تا 50 بانک اطلاعاتی برای شناسایی ثروتمندان خبر داده اند در عین حال به دشواری شناسایی و تفکیک نیازمندان و غیرنیازمندان به یارانه اشاره کرده اند. احمد میدری، معاون امور رفاهی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سال گذشته از دسترسی به 40 پایگاه اطلاعاتی و شهریور امسال از دسترسی به 52 بانک اطلاعاتی درباره مردم خبر داده است. پایگاه های اطلاعاتی که از نوع شغل تا معاملات ملکی، نوع خودرو، مسافرت ها و نوع بیمه ها، بورس، سازمان مالیاتی و موارد دیگر را شامل می شود و براساس آن می توان فهمید که چه افرادی دارای چه دارایی ها و براساس آن چه میزان توانمندی اقتصادی هستند و آیا مستحق دریافت یارانه هستند، یا خیر؟ با این حال دولت استفاده از اطلاعات بانکی مردم را خط قرمز شناسایی ثروتمندان قرارداده است. اطلاعاتی که جامع توانمندی اقتصادی افراد است و از طریق آن می توان درآمد و حتی ثروت مردم را به طور دقیق رصد کرد، اما مواردی از جمله هراس از خروج منابع از نظام بانکی به عنوان دلیل ترس دولت از سرکشی به حساب های بانکی عنوان شده است. با این حال فارغ از بررسی حساب های بانکی، حذف ثروتمندان با استفاده از سایر اطلاعات با چالش احتمال خطا مواجه بوده و باعث احتیاط بیش از حد دولت در این زمینه شده است.

به گونه ای که محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت گفته بود: تعداد بسیار محدودی از اقشار پردرآمد که از اطلاعات آن ها مطمئن بودیم از دریافت یارانه حذف شدند و دولت در این زمینه به حداقل ها اکتفا کرده است. در عمل نیز حذف 4 میلیون یارانه بگیر طی سال 94 با اعتراض حدود نیمی از این افراد و سرانجام بازگشت 800 هزار نفر از آن ها به فهرست یارانه بگیران همراه شد که نشان دهنده واکنش منفی جامعه به حذف یارانه هاست.

علی طیب نیا، وزیر اقتصاد نیز درباره خطا های دوگانه پیش رو در حذف یارانه ثروتمندان گفته بود: می توانیم افراد پردرآمد را شناسایی کنیم، ولی هرچقدر حوزه شناسایی ما بالاتر می رود و سراغ افراد بیشتری می رویم، میزان خطای ما بیشتر می شود و مشکل دولت هم همین است. با این حال اواسط امسال، علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته بود: پایگاه اطلاعاتی دقیقی برای شناسایی دقیق تر مشمولان دریافت یارانه ایجاد شده و وزارت کار پس از آن که شناسایی 85 درصدی مشمولان حذف یارانه محقق شد، دست به کار خواهد شد.

منبع: خراسان

انتهای پیام/

بازگشت به سایر رسانه ها