جزئیات بزرگترین طرح نیروگاهی ایران/بازتوانی ۱۳ نیروگاه‌ با ضمانت دولت

گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم ــ محمدرضا کیاشمشکی ــ به‌طور معمول نیروگاههای حرارتی با عمر بالای 25 سال نیازمند نوسازی و بازسازی محسوب می‌شوند. در ایران نیز در حال حاضر از مجموع حدود 75 هزار و 900 مگاوات ظرفیت اسمی نصب‌شده تولید برق کشور، 12 هزار و 26 مگاوات، ظرفیت واحدهای حرارتی است که بیش از 25 سال از عمر آنها می‌گذرد. با توجه به افت راندمان تولید برق واحدهای فرسوده و همچنین نیاز به بازسازی و نوسازی تجهیزات این واحدها به‌منظور جلوگیری از زیان‌های ناشی از فرسودگی و از مدار خارج شدن آنها، ضرورت بازتوانی نیروگاههای حرارتی با عمر بیش از 25 سال، در سال جاری مورد توجه وزارت نیرو قرار گرفته و طرحی با عنوان "طرح بازتوانی نیروگاههای فرسوده" در دستور کار شرکت تولید نیروی برق حرارتی قرار گرفته است. در خصوص جزئیات این طرح که بزرگترین طرح نیروگاهی کشور محسوب می‌شود، با «علیرضا نصراللهی» مجری طرح بازتوانی نیروگاههای شرکت تولید نیروی برق حرارتی به گفت‌وگو نشسته‌ایم. مشروح این گفت‌وگو در ادامه آمده است:

تسنیم: بحث بازتوانی نیروگاهها در دولت یازدهم مطرح شد، ضرورت مطرح شدن این بحث چه بود؟

نصرالهی: مهرماه سال گذشته شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی بعد از مصوبه هیئت محترم وزیران عملاً شروع به کار کرد. سازمان توسعه برق ایران که وظیفه احداث نیروگاهها و خطوط انتقال برق را به‌عهده داشت و همچنین معاونت راهبری تولید شرکت توانیر که مسئول راهبری و مدیریت کلان تولید انرژی الکتریکی در کشور بود، متفقاً و با هم به شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی تبدیل شدند. با تشکیل این شرکت طبیعتاً اهداف بزرگ‌تر و سیاست‌ها کلان‌تر شد و مدیران امر، تصمیمات بهتری می‌توانستند برای نیروگاههای کشور اتخاذ کنند.

در واقع شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی، مدیریت احداث و بهره برداری از نیروگاههای حرارتی در کشور را انجام می‌دهد. با توجه به منابع غنی سوخت‌های فسیلی که در کشور وجود دارد، عموم نیروگاههای کشور نیروگاههای حرارتی هستند. با تأسیس این شرکت، یکی از اهداف اصلی آن بازتوانی و مدرنیزه کردن نیروگاههایی بود که سنشان بالا رفته بود. نیروگاههای حرارتی هم که عمدتاً دچار این مشکل بودند اغلب نیروگاههای دولتی بودند و زیر نظر شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی فعالیت می‌کردند؛ ازاین‌رو باید چاره‌ای برای آنها اندیشیده می‌شد. طرح بازتوانی با هدف بازسازی، مدرنیزه کردن و بازتوانی کامل نیروگاههای بخاری قدیمی کشور در برنامه قرار گرفت. نیروگاههایی که طول عمر کاری‌شان بالا بود و البته تاکنون به‌صورت کامل و شایسته کار کرده‌اند و برق کشور را تأمین کرده‌اند؛ آرام آرام دچار فرآیند پیری شده و خیلی از آنها مستهلک شده‌اند. برای اینکه روند پیری نیروگاههای قدیمی را متوقف کنیم، طرح بازتوانی را ارائه دادیم و این ایده در شرکت مادرتخصصی برق حرارتی شکل گرفت. چنین ساختاری را قبلاً نه در شرکت توانیر داشتیم و نه در سازمان توسعه برق ایران.

تسنیم: بازتوانی نیروگاهها فقط برای نیروگاههای بخاری در دستور کار قرار گرفته؟

نصراللهی: در وهله اول بله، در فاز اول مقرر شد تا 13 نیروگاه بخاری که تعدادی  از آنها به بخش خصوصی واگذار شده بودند و تعدادی دیگر کماکان در مالکیت بخش دولتی بودند، بازسازی، مدرنیزه و بازتوانی شوند، برای این کار با استفاده از ظرفیت قانونی ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، تاکنون فعالیت‌های متعددی اعم از تهیه گزارشهای فنی و اقتصادی طرح و انجام مطالعات محیط زیستی، انجام مطالعات M&V و ... انجام شد و اکنون در حال گذراندن مراحل اخذ تصویب نهایی در شورای عالی اقتصاد است. حدود یک سال است که کارهای اجرایی این طرح آغاز شده و تاکنون نیز بحمدالله توفیقاتی داشته است.

تسنیم: کدام نیروگاهها در فاز نخست این طرح مورد بازتوانی و مدرنیزه کردن قرار می‌گیرند؟

نصراللهی: از نیروگاههایی که در فاز نخست مورد بازتوانی و مدرنیزه کردن قرار می‌گیرند، نیروگاههای بخاری بندرعباس، رامین اهواز، شهید منتظری، اصفهان، شهید رجایی، شهید مفتح، بیستون، لوشان، طرشت، بعثت و نیروگاه گازی ری را می‌توانیم نام ببریم که نیروگاه گازی ری به‌دلیل اینکه در مجاورت شهر تهران و شهرستان ری بود و با راندمان پایین کار می‌کرد نیاز به تصمیم‌گیری جهت بازتوانی با قید فوریت داشت و در نهایت مقرر شد تا در زمین این نیروگاه، نیروگاه سیکل ترکیبی جدیدی و با راندمان بالا احداث شود و واحدهای توربین گازی مستقر در محل نیروگاه پس از به مدار آمدن واحدهای جدید جمع‌آوری شود.

فاز اول را با پروژه‌های مدرنیزاسیون نیروگاههای رجایی و مفتح و رامین و بندرعباس و با هدف بازسازی نیروگاههای بخاری فوق شروع کردیم و در خلال آن به کارهای بسیاری در این چند ماه دست زدیم که به‌لطف خداوند توفیقاتی هم حاصل شده است اما محور اصلی کارمان همان بازتوانی کامل نیروگاههای بخاری است که به آن اشاره شد، به‌گونه‌ای که پس از بازسازی و مدرنیزاسیون نیروگاههای مذکور با نصب واحدهای جدید و راندمان بالای گازی به‌روی برخی واحدهای این نیروگاهها، نوعی از نیروگاههای سیکل ترکیبی جدید احداث می‌شود که راندمان بسیار بالایی خواهند داشت.

محور دوم بحث ما در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که از سوی مقام معظم رهبری تصویر شده بود و به همه دستگاههای دولتی هم ابلاغ شده است، قرار دارد و مقرر است تا در زمینه کاهش مصرف آب هم قدم برداریم.

تسنیم: در قالب طرح بازتوانی نیروگاهها در زمینه کاهش مصرف آب اقدام می‌کنید؟

نصراللهی: بله، امروزه آب رفته رفته از اهمیت معنوی خودش برخوردار می‌شود و هیچ صنعتی نمی‌تواند مثل قدیم میزان زیادی از آب را مصرف کند و عملاً منابع آبی را که می‌تواند برای شرب و یا نیاز اکوسیستم مورد مصرف قرار گیرد مورد بهره برداری نامناسب قرار دهد. در سالهای قدیم، نیروگاهی در مجاورت زاینده‌رود احداث شده بود و برخی صنایع و کارخانجات ذوب‌آهن و فولاد هم از آب رودخانه استفاده می‌کردند اما الآن متأسفانه با بحران آبی مواجه شدیم که زاینده‌رود را تحت تأثیر قرار داده است و عملاً این نیروگاه برق قادر به تولید نیست و لذا در قالب پروژه‌هایی روش‌های مدیریت مصرف را در نیروگاهها بهینه و به‌روزرسانی می‌کنیم. در برخی از نیروگاهها سیستم خنک‌کن بر اساس برج تر طراحی شده که از این قبیل می‌توانیم به نیروگاه شهید مفتح همدان، تبریز، اصفهان و بعثت اشاره کنیم. در تابستان 94 سیستم برج تر نیروگاه همدان  به برج خشک ترکیبی تبدیل شد، مدلی که برای اولین بار در دنیا طراحی شده و به اجرا گذاشته شد و اکنون با موفقیت در مدار بهره برداری قرار دارد و متعاقب آن واحد دوم آن نیروگاه را در حال برگزاری مناقصه برای شناسایی پیمانکار داریم. همچنین واحد اول 320 مگاواتی نیروگاه اصفهان در حال مذاکره با پیمانکار برای تبدیل و اجرای برج خنک‌کن تر به برج خنک‌کن خشک هیبریدی با دمش اجباری است که این کار نیز در سطح دنیا بی‌سابقه بوده و ان‌شاءالله به مرحله اجرا در خواهیم آورد.

تسنیم: تبدیل برج تر به برج خشک چقدر می‌تواند در مصرف آب صرفه‌جویی ایجاد کند؟

نصراللهی: اجازه بدهید با عدد و رقم بگویم. یک واحد 300 مگاواتی تولید نیرو اگر بخواهد با برج تر کار کند 700 مترمکعب در ساعت مصرف آب دارد. اگر سیستم خنک کننده آن از برج تر به برج خشک تبدیل شود، این 700 مترمکعب در ساعت به 40 مترمکعب در ساعت تبدیل می‌شود. بنابراین ما به هیچ عنوان نباید این فرضیه را بپذیریم و این مقوله را قبول کنیم که برج  خنک‌کن تر در نقاطی که بحران آب داریم احداث کنیم و برج‌های تر موجود را هم باید با برج‌های خشک جایگزین کنیم. اگرچه ممکن است در تولید برق با محدودیت‌هایی مواجه شویم، اما ارزش معنوی آب بر آن مقدار کم محدودیتی که اعمال می‌شود، غالب است.

تسنیم: چرا برج خشک تولید را کاهش می‌دهد؟

نصراللهی: به‌دلیل اینکه توربین‌هایی که بر مبنای برج تر طراحی شده‌اند قادر به تولید حداکثر توان در شرایط کارکرد با برج تر هستند و وقتی که این سیستم تغییر می‌کند منجر به کاهش توان تولیدی می‌شود.

تسنیم: پس در تمامی 14 نیروگاهی که در فاز اول بازتوانی و بازسازی قرار دارد، کاهش مصرف آب هم دیده شده است؟

نصراللهی: بله، دیده شده و یکی از اهداف اصلی طرح در مرحله بازتوانی همین مسئله بوده است،

تسنیم: اساساً چه‌نوع واحدهایی فرسوده محسوب می‌شوند؟ در واقع این 14 نیروگاهی که به‌عنوان واحدهای فرسوده و قابل بازتوانی در فاز اول شناخته شدند چه شاخصه‌هایی داشتند؟

نصراللهی: شاخصه‌ها عمدتاً به سن نیروگاه برمی‌گردد. در گام اول ملاک  شناسایی واحدهای فرسوده را عبور از 25 سال سن نیروگاهها گذاشتیم. نیروگاهها هرچقدر که عمرشان بالاتر می‌رود، با یک ضریبی که طبق روز اول طراحی شده، دچار پیری می‌شوند که اصطلاحاً به آن ضریب Aging گفته می‌شود. این ضریب Aging باعث کاهش راندمان و کاهش قدرت خروجی می‌شود. اگر ما در یک مرحله‌ای به‌فکر مدرنیزه کردن این توربین‌ها باشیم می‌تواند تقریباً به نزدیک شرایط نامی خودش برگردد و ادامه حیات دهد؛ اما اگر نرسیدیم دچار فرسودگی می‌شود و در آن زمان چاره‌ای نداریم جز اینکه نیروگاه را بازنشسته و از مدار خارجش کنیم.

تسنیم: در این 13 نیروگاه بخاری، نیروگاهی نداریم که به این مرز رسیده باشد؟

نصراللهی: در این 13 نیروگاه یکی دو تا از واحدها بسیار به این مرز نزدیک شدند که یکی نیروگاه بندرعباس و دیگری نیروگاه رامین اهواز است.

تسنیم: یعنی به مرز فرسودگی رسیدند؟

نصراللهی: بله، به مرز فرسودگی رسیدند، به همین دلیل بلافاصله اولین اولویت‌ها در این 13 نیروگاه را معطوف به نیروگاههای بندرعباس و رامین اهواز کردیم.

تسنیم: نیروگاه طرشت چطور؟

نصراللهی: نیروگاه طرشت خوشبختانه بهره برداری خوبی داشته و نیروگاهی است که علی‌رغم سن خیلی زیادی که دارد با راندمان پایین کار می‌کند، منتها به این مرز نرسیده و تجهیزات آن همچنان کارآیی دارند، البته دچار ضریب پیری شده، ولی مرز فرسودگی را رد نکرده است.

تسنیم: با توجه به اینکه هیچ‌کدام از نیروگاهها مرز فرسودگی را رد نکرده‌اند، در طرح بازتوانی نیروگاهها ما بحث بازنشستگی نیروگاهها را نداریم؟

نصراللهی: در این مورد به نیروگاهها فکر نکردیم، چون استنباطمان این است که در تمامی این 13 نیروگاه بخاری که با متخصصان خارجی و مهندسان ایرانی و متخصصان امر صحبت کردیم، این نتیجه حاصل شد که واحدهایی هستند که می‌توانیم نجاتشان دهیم، البته با اولویت نیروگاه بندرعباس و بعد نیروگاه رامین اهواز، بعد از آنها نیز نیروگاه‌های شهید رجایی، مفتح و اصفهان در اولویت هستند.

تسنیم: دقیقاً چه پروسه‌ای قرار است طی شود؟

نصراللهی: هم‌اکنون اغلب تجهیزات نیروگاههای هدف فرسوده شده و آلاینده محیط زیست هستند که این تجهیزات را از مدار خارج می‌کنیم، از قبیل مشعل‌های بویلر، خود توربین، تجهیزات خنک‌کن، تجهیزات سیکل حرارتی، پیش‌گرم‌کن‌ها و ...، که اینها تجهیزاتی هستند که به‌مرور زمان فرسوده می‌شوند و هم‌اکنون نقاط ضعف واحدهایمان عموماً در همین تجهیزات است. می‌توان با هزینه بسیار کمتری از هزینه احداث نیروگاه جدید، این نیروگاه‌ها را به وضعیت اولش برگردانیم و راندمانشان را افزایش دهیم. افزایش راندمان به‌معنای کاهش مصرف سوخت است و کاهش مصرف سوخت یعنی یک میزان بسیار بزرگ انرژی در حفظ ذخایر کشورمان. استحضار دارید که یک نیروگاه بزرگ هزار مگاواتی در سال، عدد خیلی زیادی را از بابت مصرف سوخت، انرژی مصرف می‌کند، به‌عنوان مثال ما در نیروگاهی مثل شهید رجایی اگر راندمان فعلی 36 درصد را به راندمان طراحی آن که 40 درصد است برسانیم؛ یعنی حدود 4 درصد راندمانش را افزایش دهیم، مصرف سوختش تقریباً 8 درصد کم می‌شود. این 8 درصد برابر با 500 میلیون مترمکعب در سال مصرف سوخت است، ملاحظه می‌کنید که عدد چقدر بزرگ است. اگر با قیمت‌های فعلی گاز در منطقه، 17 یا 18 سنت هم درنظر بگیریم سالی 70 یا 80 میلیون دلار فقط درآمد حاصل از این صرفه‌جویی است، همچنین طول عمر نیروگاه هم افزایش پیدا می‌کند؛ وقتی قطعات جدید می‌شود عملاً 30 سال به عمر نیروگاه اضافه می‌شود.

تسنیم: هزینه طرح بازتوانی قرار است از محل صرفه‌جویی تأمین شود؟

نصراللهی: در حال حاضر مبنا را از محل صرفه‌جویی سوخت گذاشتیم، خوشبختانه یک قانون خیلی خوبی در سال 94 توسط مجلس محترم به‌نام قانون رفع موانع رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور به تصویب رسید که در ماده 12 این قانون اشاره شده که هرچه ما افزایش راندمان و کاهش مصرف سوخت داشته باشیم، به‌ازای عدم مصرف سوخت، دولت و یا وزارت نفت باید به سرمایه گذار منافع حاصله را بازپرداخت کند، به‌عنوان مثال شما سیستمی را در نیروگاه پیشنهاد می‌کنید که متأثر از آن، یک درصد افزایش راندمان و به‌تناظر آن یک مقدار کاهش مصرف سوخت حاصل می‌شود، که به‌ازای این میزان کاهش مصرف سوخت طبق ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر می‌بایست دولت یا وزارت نفت تعهد و تضمین دهد که این رقم را به سرمایه گذار برمی‌گرداند.

تسنیم: این مستلزم این است که طرحی که وجود دارد قبل از اجرایی شدن به دولت رفته و به تصویب رسیده شود؟

نصراللهی: بله، ما اکنون داریم همین مراحل را طی می‌کنیم، برای نیروگاه‌های بندرعباس، رامین اهواز، شهید مفتح، شهید رجایی و نیروگاه ری با سرمایه گذارها مذاکراتی کرده‌ایم و تفاهم‌نامه‌ها به مراحل نهایی رسیده و مراحل اخذ تأیید بر اساس ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر در حال بررسی است، نکاتی را مطرح کردند و فرموده‌اند تا اصلاحاتی را انجام بدهیم، بعد از انجام این اصلاحات وقتی برود تصویب شود و از شورای محترم اقتصاد مجوز امضای قرارداد بگیریم، این طرح به مرحله اجرا وارد می‌شود.

تسنیم: در این بازتوانی نیروگاهها، با توجه به اینکه وزیر نیرو عنوان کرده صنعت برق بیش از 90 تا 95 درصد از تجهیزات را خود می‌تواند تأمین کند، بحث خرید از تولیدکنندگان داخلی و توجه به ساخت داخل مورد نظر است؟

نصراللهی: بحث خرید از سازندگان داخلی همواره مورد توجه ما هست اما عمدتاً ما به نقاط حساسی از نیروگاهها برمی‌خوریم که تاکنون در کشور ما تجربه‌ای در زمینه ساخت تجهیزات تخصصی نداریم که ان‌شاءالله و پس از اجرایی شدن این گونه پروژه‌ها این بخش از تکنولوژی نیز وارد کشور می‌شود.

بحمدالله هم‌اکنون و در حال حاضر در کشور توانمندی ساخت اغلب تجهیزات نیروگاهی وجود دارد و با اعمال مدیریت در این پروژه‌ها نیز دانش فنی ساخت قطعات جدید وارد می‌شود. هم‌اکنون نیز تفاهم‌نامه‌ای که با شرکت میتسوبیشی ژاپن برای مدرنیزاسیون و ارتقاء نیروگاههای رجایی و مفتح نوشته‌ایم قید شده است که تمامی تجهیزات و ابزار جدید را که امکان ساخت داخل دارند و یا نیروهای متخصص مورد نظر را برای این پروژه‌ها توسط طرف ایرانی تأمین می‌شود، به‌جز آن‌دسته از ابزار و تجهیزات خاصی که امکان تهیه آن در کشور نباشد که توسط طرف خارجی تأمین می‌شود، لذا ملاحظه می‌فرمایید با مدیریت صحیح اعمال شده به‌روی منابع مالی خارجی که توسط سرمایه گذار به کشور وارد می‌شود بهترین بهره برداری توسط وزارت نیرو به‌کار برده شده است.

تسنیم: در این مبحث چیزی به اسم انتقال تکنولوژی هم دیده شده؟

نصراللهی: قطعاً همین‌طور است، به همین دلیل در تفاهم‌نامه ذکر شده که نیروی کار توسط طرف ایرانی تأمین می‌شود، چنانچه یک پروژه برای اولین بار در کشور اجرا شود و صرفاً ما نظاره‌گر باشیم، دومینش را هم باید نظاره‌گر باشیم. اما وقتی با دید انتقال تکنولوژی نگاه کنیم و درگیر در کار باشیم می‌توانیم دومین پروژه را خودمان انجام دهیم و در بحث تجهیزات نیز موضوع به همین صورت است به‌طوری که تجهیزات ساخته شده و مدرن وقتی با ابزار کامل و سوپروایزری شرکت سازنده در ایران نصب شود پرسنل تعمیراتی نیروگاهها به تمامی فوت و فن کار آشنایی پیدا کرده و به نحوه کار مسلط می‌شوند.

تسنیم: ممکن است در این زمینه از شرکت‌های داخلی بخش خصوصی استفاده شود؟

نصراللهی: قطعاً همین‌طور است.

تسنیم: یعنی یک سری واحد نیروگاهی است که خود شرکت‌های خارجی در ایران احداث کرده بودند و برای سالهای سال نیز خودشان برای تعمیر و بازسازی در دوره بهره برداری به ایران می‌آمدند، حالا شما می‌خواهید در قالب طرح بازتوانی، این روند را متوقف کنید و با انتقال دانشی که صورت می‌گیرد شرکت‌های داخلی را در بخش تعمیرات و بازسازی تجهیزات جدید نیز راه بیندازید.

نصراللهی: بله، دقیقاً همین‌طور است.

تسنیم: فکر می‌کنید فاز اول بازتوانی نیروگاهها تا چه‌زمانی طول بکشد؟

نصراللهی: اگر شورای اقتصاد دو ماه پیش پروژه را مصوب کرده بود ما الآن در مرحله عقد قرارداد بندرعباس و رامین و شهید رجایی و شهید مفتح بودیم اما چون مجوز آنها را تاکنون نگرفته‌ایم در این مرحله متوقف مانده‌ایم. پیگیری لازم از سوی مدیران ارشد وزارت نیرو در حال انجام است.

تسنیم: مثل اینکه تصویب کردند اما مجوز را صادر نکردند.

نصراللهی: در تصویبشان هم به‌نوعی نکاتی را گفتند که باید اصلاح شود و طرحها اولویت‌بندی شود که جناب آقای دکتر جهانگیری معاون اول محترم رییس جمهور فرمودند و هم‌اکنون جداول و مدارک لازم تهیه شده است و در حال ارسال به سازمان محترم برنامه و بودجه است.

تسنیم: از نظر زمانی سقفی برای این کار که فاز نخست کی به اجرا برسد و فاز دوم کلید بخورد، دارید؟

نصراللهی: ملاک کار جهت آغاز مذاکرات قراردادی با پیمانکاران اخذ موافقت شورای اقتصاد است و هر زمان که مجوز این شورا اخذ شود، کار آغاز خواهد شد، بالطبع فاز دوم هم منوط به این است که چه‌زمانی فاز نخست مراحل اجرایی‌اش تمام شود.

تسنیم: تضمین مورد نظر، تضمینی است که بانک مرکزی می‌دهد و Sovereign Guarantee است یا تضمینی است که وزارت اقتصاد می‌دهد؟

نصراللهی: طبق ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر ضمانت لازم به‌صورت ضمانت دولتی و یا Sovereign Guarantee برای این پروژه‌ها و قراردادهایشان دیده شده است. طبیعی است Sovereign Guarantee سرمایه گذار را در آوردن سرمایه به کشور ما تشویق می‌کند. طبیعتاً بین Sovereign Guarantee و Payment Guarantee فرق چندانی نیست و هر دو را باید دولت بدهد اما اعطای Sovereign Guarantee هم برای ما راهگشاتر است.

تسنیم: به‌قولی BANKABLEتر است؟

نصراللهی: بله. چون هر بانکی که سرمایه گذاران اسناد مربوطه را می‌برند و صحبت می‌کنند، در صورت در اختیار داشتن Sovereign Guarantee در جهت گرفتن تسهیلات تسریع و تعجیل می‌شود.

تسنیم: در قالب این طرح بازتوانی نیروگاهها، ما افزایش ظرفیت عملی تولید هم خواهیم داشت؟

نصراللهی: بله، ما بازتوانی را در فرآیند مهندسی خودمان سه مرحله کردیم؛ در مرحله اول بعد از اینکه سازندگان و متخصصان خارجی به‌همراه متخصصان ما آمدند و از نیروگاهها بازدید کردند، شرایط واحدی را که در مرز ریسک قرار دارد استخراج می‌نمایند و در مرحله اول با تمهیداتی منجر به کاهش ریسک در واحدهای نیروگاه می‌شود.

مرحله دوم مدرنیزه کردن و آپ‌گرید کردن تجهیزات موجود نیروگاه است. در این مرحله قابلیت تولید نیروگاه افزایش پیدا می‌کند و راندمان و میزان تولید نیروگاه به شرایط نامی خودش برمی‌گردد، به‌طور مثال نیروگاه رامین اهواز قدرت اسمی دو واحد آن 305 مگاوات و چهار واحد 315 مگاوات است. اکنون واحدهای این نیروگاه بین 260 تا 270 مگاوات تولید می‌کنند، یعنی روی هر واحد، چیزی در حدود 30 مگاوات افت توان خروجی داریم. راندمان طراحی این نیروگاه 42 درصد بوده و اکنون به‌صورت خوشبینانه می‌توانیم بگوییم که با راندمان 35 تا 36 درصد کار می‌کند.

تسنیم: یعنی بعد از بازتوانی، راندمان این نیروگاه به 42 درصد می‌رسد؟

نصراللهی: بله، به 42 درصد قطعی نه ولی با ضریب AGING که در نظر بگیریم نزدیک به راندمان طراحی‌اش که همان 42 درصد است می‌رسد.
بنابراین هم افزایش ظرفیت تولید برای ما حادث می‌شود و هم کاهش مصرف سوخت که همان افزایش راندمان است، ضمن اینکه  قابلیت اطمینان واحد ما افزایش می‌یابد؛ چرا که طول عمرش با شناسایی و تعویض قطعات معیوب افزایش می‌یابد.

در فاز سوم که پروژه‌ای در قالب آن در سطح دنیا خیلی کم کار شده که به نام Full Repowering یا بازتوانی کامل است، آن واحدهایی که برای بازتوانی کامل مستعد هستند، به‌طوری که عموماً فقط واحد اول و واحد آخر یک مجموعه باشد که فضای فیزیکی برای آنها وجود داشته باشد، با نصب تعدادی توربین گازی و بویلر بازیاب، عملاً بویلر موجود نیروگاه را یعنی منبع تولید بخار نیروگاه را برمی‌داریم و به بخار تولید شده توسط بویلرهای بازیاب متصل می‌کنیم، مشابه مدلی به‌عکس نیروگاه سیکل ترکیبی اجرا می‌کنیم. در مدل معمول سیکل ترکیبی اول توربین گازی داریم و بعد توربین بخاری برای آن می‌سازیم و احداث می‌کنیم و از محل دود خروجی آنها بخار تولید شده که پس از طی مراحلی در توربین بخار انرژی حاصله تبدیل به انرژی الکتریکی می‌شود، در اینجا به‌عکس عمل می‌شود به‌طوری که توربین بخاری و بویلر مولد بخار داریم اما به‌دلیل فرسودگی بویلر توربین‌های گازی راندمان بالا و مجموعه مولد تولید بخار بازیاب می‌گذاریم و بخار حاصل از آن وارد  توربین بخار و منجر به تولید انرژی الکتریکی می‌شود.

تسنیم: یعنی سیکل ساده بخاری تبدیل به سیکل ترکیبی می‌شود؟

نصراللهی: بله، دقیقاً.

تسنیم: در تمامی این نیروگاهها موضوع Full Repowering دیده شده؟

نصراللهی: بله، در تمامی این 13 نیروگاه دیده شده است، اما به‌روی همه واحدها قابل اعمال نیست، چرا که فضای فیزیکی کافی وجود ندارد. عموماً برای واحدهای اول یا آخر مجموعه قابلیت این کار وجود دارد.

انتهای پیام/*