آتش‌نشانان در پلاسکو جهاد کردند

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، حوالی ساعت 8 صبح روز پنج‌شنبه بود که یکی از معروف‌ترین ساختمان‌های تهران طعمه حریق شد. بعدها رسانه‌ها نوشتند برخی کسبه پلاسکو وقتی برای مراسم زیارت عاشورا در ساختمان پلاسکو جمع شده بودند، متوجه شدند یک گاز پیک‌نیک آتش‌گرفته و طبقات 8 و 9 این ساختمان را به آتش کشیده است. ساختمانی 17 طبقه که طبقات فوقانی آن تولیدی لباس بود و طبقات ابتدایی مغازه‌های لباس‌فروشی بودند. پس از تماس کسبه با آتش‌نشانی ساعت 8:02 آتش‌نشانان به چهارراه استانبول رسیدند و رفته‌رفته 10 ایستگاه آتش‌نشانی در محل حاضر شدند؛ اما به‌دلیل حجم بالای مواد قابل اشتعال، حجم آتش‌سوزی گسترش یافت و به دنبال آن سروکله اهالی خیابان جمهوری، کسبه و عابران هم در این خیابان پرتردد پیدا شد. هرچند که حوالی ساعت 9 صبح به‌دلیل گستردگی شعله‌ها پلیس راهور در محدوده خیابان جمهوری، چهارراه استانبول و خیابان سعدی محدودیت ترافیکی اعمال کرد اما جمعیت بیش از تصور بود. تا ساعت 10 صبح به‌تدریج 5 نفر از مصدومان و آتش‌نشانانی که براثر دود گرفتگی مصدوم شده بودند، نجات یافتند. گویا اسکلت فلزی ساختمان 53 ساله پایتخت تاب تحمل آتش را نداشت و سقف طبقه 11 پلاسکو روی آتش‌نشانان حاضر در این طبقه آوار شد. گویی آتش‌سوزی ساعت 10:30 مهارشده بود اما به‌دلیل ریزش بخشی از ساختمان و ورود اکسیژن بار دیگر شعله‌ها زبانه کشید و آتش‌سوزی گسترش پیدا کرد.

جلوی فاجعه بزرگ‌تر گرفته شد

از ساعات ابتدایی صبح بسیاری از کسبه برای نجات اموال، پول و اوراق خود به پلاسکو رفته بودند پس از شنیدن نخستین صدای هولناک ریزش آوار از ساختمان خارج شدند تا دقایقی پس از ریزش طبقه یازده، بخش‌های شمالی ساختمان نیز ریزش کرده و پس‌ازآن ساعت 11:30 تمام ساختمان پلاسکو بر سر آتش‌نشانان آوار شد. هرچند که برخی رسانه‌ها از ابتدا خبر شهادت 30 آتش‌نشان را اعلام کردند اما خیلی زود خبر تکذیب و مشخص شد نزدیک 25 آتش‌نشان در لحظه ریزش پلاسکو در ساختمان بوده‌اند و بسیاری از کسبه هم از ساختمان خارج‌شده‌اند. هرچند که ساختمان قبل از فروریختن تخلیه شد اما احتمال حضور برخی کسبه در زیر آوار ناممکن نیست و به قول آقای جلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی: «اگر حضور به‌موقع آتش‌نشانان و تخلیه سریع شهروندان نبود؛ الآن باید دنبال صدها نفر می‌گشتیم.»

شهردار تهران نیز که برای ارائه گزارش آسیب‌های اجتماعی به مراجع تقلید راهی قم شده بود، در میانه دیدار با آیت‌الله وحید خراسانی از ماجرای پلاسکو مطلع شد و ساعت 12 خود را به چهارراه استانبول رساند تا مدیریت عملیات را به‌دست گیرد. تلویزیون هم در این ساعات پخش زنده خود را به سمت پلاسکو گرفته و حالا همه شهر لحظه فروریختن پلاسکوی خاطره‌انگیز را در قاب موبایل و تلویزیون دیده‌اند. لحظه‌به‌لحظه به جمعیت مردم حاضر در محل اضافه می‌شود و پلیس با زور و التماس می‌خواهد راه را برای نیروهای امدادی باز کند.

خبرنگارانی که جان سالم به‌در بردند

ساعت از 12 گذشته و برخی شنیده‌ها خبر از گرفتار شدن تعدادی از عکاسان و خبرنگاران در ساختمان پلاسکو حکایت دارد؛ اما آقای جواد هادی، عکاس درباره این خبر می‌گوید: «روابط عمومی آتش‌نشانی به ما اجازه نمی‌داد وارد ساختمان شویم ولی با اصرار وارد شدیم... مأموران آتش‌نشانی مدام می‌گفتند امکان ریزش ساختمان وجود دارد. به‌سختی تا طبقه هفتم رسیدیم و از فعالیت آتش‌نشانان و آتش تصویر گرفتیم. چند دقیقه قبل از ریزش ساختمان همه ما را بیرون کردند. نزدیک به 30 الی 40 آتش‌نشان همچنان در طبقه هفتم مشغول اطفا حریق بودند. 10 دقیقه پس از خروج من، ساختمان ریزش کرد.»
هر گوشه خیابان چهره بهت‌زده و گریان آتش‌نشانی را می‌توان دید که تا ساعتی پیش در ساختمان کنار دوست و همکارش بوده و حالا باید لابه‌لای آهن و آتش به دنبال دوستان خود بگردد. اینجا پر از آتش‌نشانانی است که با لباس‌های خاکی و چهره گریان و دودگرفته به کوهی از آهن خیره شده‌اند.

ستاد بحران در چهارراه استانبول

ساعت از یک بعدازظهر گذشته است که طرح ترافیک پایتخت تمدید می‌شود ولی از جمعیت چیزی کاسته نمی‌شود. عملیات آواربرداری هم آغازشده است. در مراحل ابتدایی آواربرداری مسوولان تصمیم گرفته‌اند از لایه‌های بالایی آوارها شروع به جستجو کنند؛ زیرابه نظر می‌رسد که آتش‌نشانان در طبقات فوقانی بوده‌اند و احتمالاً از بالا زودتر می‌توان به آنها رسید؛ اما گویی آتش پلاسکو بنای خاموشی ندارد. ساختمانی مملو از پارچه و پلاستیک که مخازن گازوئیل و کپسول‌های گاز به کمکشان آمده؛ بنای خاموش شدن ندارد. ساعت از 13 گذشته که خبر ورود نیروهای ارتش اعلام می‌شود. قرارگاه ثارالله و سپاه تهران هم بالگردهایشان به کمک پلاسکو آمده‌اند. تا این ساعت 20 آتش‌نشان در بیمارستان سینا و دیگر بیمارستان‌های تهران بستری شدند و آمارها از حضور 25 تا 30 آتش‌نشان دیگر در زیر آوارها حکایت دارد. حالا گاز منطقه قطع‌شده، پلیس همچنان با سلفی بگیران و تماشاچیان پلاسکو کلنجار می‌رود و خبرها از مصدومیت 70 نفر حکایت دارد.

حوالی ساعت 15 همزمان با اعلام نخستین جلسه ستاد بحران، خبر می‌رسد که وزیر کشور در پی دستور رییس‌جمهور سفرش به استان لرستان را نیمه‌کاره گذاشته و به تهران آمده است. آقایان محمدرضا عارف نماینده تهران، هاشمی استاندار تهران، محمدباقر قالیباف شهردار، مهدی چمران رییس شورای شهر و برخی دیگر از مدیران شهری از حاضران این جلسه‌اند؛ اما از دل آوارها هم گویا خبرهای خوشی می‌رسد. آقای اقبال شاکری عضو شورای شهر تهران می‌گوید یک یا دو نفر از محبوس‌شدگان با ارسال پیامک به نیروهای امدادی اعلام کرده‌اند که در موتورخانه ساختمان پلاسکو در جان پناهی محبوس شده‌اند. شایعه شده برخی از امدادگران در موتورخانه و طبقات زیرین پلاسکو گرفتار شدند و خبر سلامتی خود را به بیرون داده‌اند.

پیک‌نیکی‌های دردسرساز

آفتاب خیابان جمهوری زودتر از همیشه در حال رفتن است و سگ‌های زنده‌یاب و دستگاه‌های زنده‌یاب در محل آوار پلاسکو حاضر شدند و تلاش برای نجات افراد آسیب‌دیده ادامه دارد؛ اما گویی بوی گازوئیل‌های منبع 11 هزار لیتری پلاسکو کار سگ‌های زنده یاب را سخت و آنها را گیج کرده است.

پلاسکو گاز کشی نداشته و به همین دلیل ساختمان پر از کپسول‌های گاز بود که زمان آتش‌سوزی و ریزش ساختمان انفجار این کپسول‌ها مردم را نگران کرده است. شایعه پیچیده که پلاسکو هم به سبک برج‌های دوقلوی آمریکا به‌دلیل انفجار عمدی در پایه‌های ساختمان، ریزش کرده است؛ اما معاون امنیتی استانداری تهران این شایعه را قبول ندارد و درباره علت انفجارها  می‌گوید: «اینکه گفته‌شده علت آتش‌سوزی امنیتی بوده، اصلاً درست نیست و این آتش‌سوزی کاملاً طبیعی است. اتصال برق در یکی از طبقات عامل اصلی آتش‌سوزی ابتدایی ساختمان پلاسکو بوده است. اصلاً این ساختمان لوله‌کشی گاز نداشته و کسبه از پیک‌نیکی یا لوازم دیگر گرمایشی هم استفاده می‌کردند، اصلاً نشت گاز به‌عنوان دلیل آتش‌سوزی درست نیست.»

دو رسانه آمار یکسان از حادثه اعلام نمی‌کنند و هر کس برای خودش عددی می‌دهد. می‌گویند چون شیفت آتش‌نشانان در حال جابه‌جایی بوده و از جبهه‌های مختلف آتش‌نشان اعزام‌شده بود هنوز عدد دقیقی از محبوسان زیر آوار مشخص نیست. آتش در زیر آوارهای ساختمان پلاسکو همچنان شعله می‌کشد و نیروهای امدادی درحال تلاش برای جلوگیری از سرایت آن به ساختمان‌های مجاورند. برق محل حادثه پلاسکو تا شعاع 500 متری و همچنین گاز منطقه هم قطع‌شده و حالا پروژکتورها به آهن‌های خمیده پلاسکو نور انداخته‌اند.

آتشی که دوباره شعله می‌کشد

جلسه ستاد بحران با حضور معاون اول رییس‌جمهور، استاندار و شهردار تهران و دیگر مسوولان پایان یافت. دسترسی به ساختمان‌های مجاور برای امدادرسانی و برخورداری از برخی ماشین‌آلات و جرثقیل‌ها نیاز به دستور قضایی دارد. هنوز ساعت 18 نشده که دولت‌آبادی دادستان تهران در محل حاضرشده و اجازه لازم در تخریب ساختمان‌های موردنیاز برای جلوگیری از سرایت آتش‌سوزی داده‌شده است. استاندار هم اعلام می‌کند در ستاد بحران تصمیم گرفته شد از چند جبهه وارد زیر ساختمان شوند و سرنوشت 25 الی 30 نفر را مشخص کنند. سازمان کنترل ترافیک هم در تمام تابلوهای هشدار در اتوبان‌های تهران از مردم می‌خواهد تا حد امکان به سمت مرکز شهر نیایند؛ اما گویی همه شهر به آتش‌بازی پلاسکو دعوت‌شده‌اند! خیابان‌های اطراف پلاسکو تا نیمه‌شب مملو از ترافیک ماشین‌ها و آدم‌هایی است که گویا به اکران دود و آتش دعوت‌شده‌اند. ساعت 18:30 است که قالیباف در بخش خبری شبکه تهران اعلام می‌کند بیش از ٢� نفر از عزیزان آتش‌نشانی تاکنون به شهادت رسیده‌اند.

آتش‌نشانان خواب ندارند

ساعت از 20 هم گذشته است و همچنان آواربرداری و خاموش کردن آتش ادامه دارد. هر بخشی از آوارها که برداشته می‌شود دوباره آتش زبانه می‌کشد. آتش‌نشانان می‌گویند که با شکافتن هر طبقه، آتش و شعله از طبقات زیرین شعله‌ور می‌شود. سردی هوا و وزیدن باد سرد نیز موجب افزایش این آتش زیر خاکستر شده است. اورژانس هم اعلام کرده تا ساعت 20 روز پنجشنبه تعداد مصدومان حادثه ساختمان پلاسکو به 88 نفر رسیده است.

ساعت از 21 گذشته و عمق حادثه بیشتر نمایان شده است. دومین واکنش رییس‌جمهور پیام تسلیت برای شهادت آتش‌نشانان است. یک آتش‌نشان ٢٧ ساله پس از نجات از زیر آوار پلاسکو به بیمارستان مطهری تهران انتقال داده شد و در کما به سر می‌برد اما ساعاتی بعد وی براثر شدت جراحات وارده به شهادت رسید. تهران آرام‌گرفته ولی حوالی چهارراه استانبول آرامش ندارد. خانواده مفقودان و آتش‌نشانان خود را به محل رسانده‌اند و از طرف دیگر گویی صدای استمداد شنیده می‌شود.

آواربرداری لحظه‌ای متوقف نمی‌شود و هیچ‌کس خواب ندارد. سپاه نیروهای فنی و مهندسی خود را برای کمک به آواربرداری بسیج کرده است. ارتش هم گوشه دیگر ماجرا را به دست گرفته ولی هیچ‌کس به گردپای آتش‌نشانان هم نمی‌رسد. انگار آتش‌نشانان خواب ندارند. خستگی ندارند. در خط اول و جلوتر از همه آوارها را کنار می‌زنند به امید اینکه دوستانشان را پیدا کنند. حالا پلاسکوی 17 طبقه تبدیل به آواری به ارتفاع 3 طبقه شده است و حجم آهن‌های خمیده و بزرگ اجازه نمی‌دهد آواربرداری به‌سرعت انجام شود و باید ذره‌ذره از آهن‌ها بردارند تا شاید به دوستانشان برسند.

نماینده رهبری در چهارراه استانبول

ساعت از 10 گذشته که آقای وحید حقانیان پس از پیام تسلیت رهبری خود را به نمایندگی از رهبری به چهارراه استانبول می‌رساند. حجم فاجعه قابل‌باور نیست و تا مسوولان از نزدیک پلاسکوی خمیده را نبینند، باورشان نمی‌شود که چه بلایی بر سر این ساختمان آهنی آمده است.
از لحظه وقوع حادثه ماجرای موتورخانه دهان‌به‌دهان پیچیده و همه امیدوارند 17 آتش‌نشان زنده پیدا شوند و حتی یکی از رسانه‌ها از نجات آنها خبر داد ولی ماجرای موتورخانه هم در حد یک شایعه است. سرکلانتر منطقه و شهردار پیش ازهمه در محل حضور داشتند و مسوولان آتش‌نشانی هیچ‌ یک ماجرای موتورخانه را تایید نمی‌کنند. گویا مأموریت اصلی آتش‌نشانان خروج کارگران از طبقات بالایی بوده و قرار نبوده کسی به طبقات پایین پلاسکو برود؛ اما بازهم کسی جرات ناامید کردن دیگران را ندارد و حضور در موتورخانه را تکذیب نمی‌کند.

مدیران روزهای سخت

ستاد بحران که از همان ساعات اول تشکیل‌شده بود همچنان منظم می‌تپد و سروشکل منظم‌تری به خود گرفته است. جلسات با محوریت قالیباف، رحمانی فضلی و استاندار تهران برگزار می‌شود و همه پای‌کار ستاد آمده‌اند. از فرمانده سپاه و ناجا تا جانشین ارتش خود را به محل رسانده‌اند تا باری از دوش پلاسکو بردارند. درجلسه دو چهره بیش از همه به چشم می‌آیند. یکی آقای مازیار حسینی معاون حمل‌ونقل شهرداری تهران است که با پیراهن مشکی به پلاسکو آمده بود. حسینی پدرش را به خاک سپرد و از خاک پدر یکسره به خیابان جمهوری آمده است. جوان‌ترین چهره جلسات بحران هم جلال ملکی سخنگوی آتش‌نشانی است که حالا به‌عنوان سخنگوی ستاد بحران پلاسکو هم در جلسات حضور دارد و یکسره با تلفن از درد آتش‌نشانان خبر می‌دهد. ملکی و همکارانش گویی خواب ندارند و با استراحت غریبه هستند؛ اما جالب‌ترین مسوول حاضر در منطقه محمد پرورش مدیرعامل آبفای استان تهران است. پرورش تقریباً هیچ ارتباطی با حادثه پلاسکو ندارد ولی از ساعات اولیه در میانه میدان است و تجهیزاتی که آورده حسابی به‌کارآمده است. خیلی از مدیران را باید در روزهای بحرانی شناخت. تا ساعت 2 بامداد جمعه هنوز تماشاچیان دست از سر پلاسکو برنداشتند و به‌تدریج از این ساعت به بعد اطراف پلاسکو خلوت‌تر می‌شود. از همان اول پلیس جرات ندارد با تندی با مردم برخورد کند که مبادا خانواده آتش‌نشانان و قربانیان در میان مردم باشند. نرم‌نرم مردم را متفرق می‌کند که مبادا بر سرداغ‌دیده‌ای فریاد کشیده باشد. از نیمه‌شب به بعد به نظر می‌رسد آنهایی که مانده‌اند خانواده‌های داغ‌دارند.

گرمای 300 درجه به کسی رحم نمی‌کند

آهن ساختمان را قبضه کرده و مغز آوار مملو از پارچه و پلاستیک است. همه این‌ها کنار هم‌ دمای آوار را تا 300 درجه رسانده و در کنار این‌ها منواکسید کربن موجود در لابه‌لای آوارها باعث شده کم‌کم پلاسکو برای خانواده قربانیان رنگ ناامیدی به خود بگیرد. حتی ساختمان‌های اطراف هم حال‌وروز خوشی ندارند و باید منتظر تصمیم ستاد مدیریت بحران باشند. حالا خانواده‌های داغدار سرشماری می‌شوند که ببیند چه کسانی در آوار مانده‌اند. هرچند کسبه زیادی به‌زور درگیری با پلیس وارد پلاسکوی آتش‌گرفته شده بودند تا چک و پول‌هایشان را بیرون بکشند؛ ولی بعد از صدای ریزش طبقات فوقانی خیلی‌ها از پلاسکو خارج شدند و تنها یک خانواده از اهالی پلاسکو از غیبت مرد خانه‌شان خبر داده‌اند. گویا نگهبان پلاسکو یکی از قربانیان این حادثه است. در میان آتش‌نشانان هم حدود 20 تا 25 خانواده نبود مردشان را گزارش داده‌اند و باید تا پایان عملیات آواربرداری صبر کنند...

منبع: صبح نو

انتهای پیام/