جهادگری سنگرسازان بی‌سنگر در آبادانی ایران؛ از دیروز تا امروز

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، مرتضی نریمانی یکی از سنگرسازان بی سنگر در جهادسازندگی جنگ بود که در گفت وگویی با خبرنگار تسنیم در اصفهان به بهانه برگزاری یادواره سردار شهید سید محسن صفوی و شهدای مهندس و مهندسی رزمی استان اصفهان راوی بخشی از تلاش های جهادگران در دوران دفاع مقدس شده است.

تسنیم:  وظیفه اصلی جهاد سازندگی در دوران جنگ تحمیلی چه بود؟

نریمانی: جهاد را نیروهای مردمی تشکیل می دادند و فعالیت های پشتیبانی رزمندگان و یک سری کارهای مکانیکی از جمله تعمیر و راه اندازی ماشین آلات جنگی را برعهده داشتند. اولین وظیفه سنگرسازان بی سنگر که لقب اصلی رزمندگان جهاد سازندگی است ایجاد جاده‌های دسترسی برای رزمندگان و ایجاد موانعی برای عملیات عراقی ها بود، مثل خاکریزهایی به عنوان جان پناهی برای رزمندگان خودی و مانعی برای نیروهای دشمن.

هنگامی که نیروهای ارتش یا سپاه پاسداران به دشمن حمله می کردند و بخشی از خاک کشورمان را از بعثی ها بازپس می گرفتند، به طور خاص در خاک خوزستان که بسیار مسطح بود و دشمن از فرسنگ ها آن طرف‌تر قادر به دیدن ما بود، جهادگران با دستگاه های سنگین راهسازی پا به پای رزمنده ها پیشروی و در عملیات مختلف دیواره های خاکی که به آنها خاکریز می گفتیم احداث می کردند.

تسنیم: نمونه‌ای شاخص از این خاکریزها که سنگرسازان بی سنگر ساخته بودند کدام بود؟

نریمانی: نمونه بارز این خاکریزها در جاده اهواز – خرمشهر بود، جاده‌ای که برای عراقی ها حساس و در عین حال قابل دسترس بود، و وقتی عملیات بیت المقدس در این محدوده انجام شد نیروهای جهاد در کنار این جاده خاکریز خیلی بلندی ایجاد کردند که تا قبل از آزادسازی خرمشهر مکانی مناسب برای پناه گیری نیروهای خودی در مقابل دشمن متجاوز بعثی و محافظ حمله‌های هوایی و زمینی دشمن بود.

تسنیم: در آن دوران در زمینه ساخت پل چه اقداماتی انجام دادید؟

نریمانی: جهاد سازندگی اصفهان روی رودخانه کارون که عرض زیادی داشت و نیروهای ما باید با عبور از آن به سمت دشمن حرکت می کردند، پلی شناور ساخت که لشکر بتواند ابزارآلات، نیروها و ادوات جنگی خود را از آن رَد کند، هیچ یک از ارتش های دنیا نتوانسته بود چنین پلی را بسازد و این فقط ابتکار بچه‌های جهاد بود. در این پل شناور ابزاری وجود داشت که به آن «بارج» می گویند (وسیله‌ای که روی آن بار می گذارند)، جهادگران 9 عدد «بارج» را برای ساخت این پل با جوشکاری های بسیار سنگین به هم متصل کردند که روی آب شناور بود و امکان عبور نیروهای لشکر امام حسین (ع) را در عملیات خیبر برای رسیدن به دشمن فراهم می کرد.

نمونه‌ای دیگر از پل های آبی منحصر به فرد، پل 14 کیلومتری در جزایر مجنون بود که جهاد در ساخت آن شرکت داشت و با کمک بخش مهندسی سپاه پاسداران و به ویژه کارخانه ها و صنعتگران شهری روی حورالعظیم سوار کردند که در نوع خود تحسین برانگیز بود. شاید خودِ کارخانه داران هم تصوری از نتیجه اتصال این قطعات و ایجاد پلی به طول 14 کیلومتر نداشتند، در این پل سطحه هایی بود (اجسامی شناور روی آب) که در کارخانه‌هایی همچون ماشین سازی اراک و تبریز ساخته و به این منطقه منتقل می شد و در آنجا نیروهای مهندسی رزمی آنها را متصل می کردند، جهادگران هم در اتصال قطعات این پل مشارکت زیادی داشت.

تسنیم:برای ساخت این پل ها و دیگر راه‌های دسترسی رزمندگان، با کمبود امکانات و تحریم ها چه می‌کردید؟

نریمانی: درست است که تحریم های دشمنان علیه جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب وجود داشت اما آن زمان محدود بود و تا امروز گسترده تر شد؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی فرموده بودند «در دوران جنگ به ما سیم خاردار هم نمی دادند»، و صنعت ما هم پیش از انقلاب آنقدر پیشرفته نبود که سیم خاردار تولید کند. تحریم ها بی تأثیر نبود اما آن دوران هم نقش حمایتی مردم بسیار مؤثر بود. ارتش آن زمان به فرماندهی بنی صدر بود و وی اجازه نمی داد مردم عام وارد این ارگان شوند و سپاه پاسداران هم سیستمی نظامی بود، در این میان جهادسازندگی بود که به فرمان امام راحل با نیروهای مردمی تشکیل شد و تحمل تحریم ها و کمبودها را با ایده های مختلف و تلاش های جهادی آسان می کرد.

تسنیم:نمونه‌ای هم از ابتکارعمل های مردمی در دوران سخت تحمل تحریم های زمان جنگ در ذهن دارید؟

نریمانی: بله نمونه‌ای جالب و قابل تحسین این بود که جهادسازندگی با کمک دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان توانست برای مقابله با حمله‌های شیمیایی رژیم بعث دستگاهی بسازد که نوع گاز و مکان جغرافیایی انتشار آن را شناسایی می کرد تا امکان خنثی کردن آن راحت تر و سریعتر شود. عراقی ها وقتی در حمله و مقابله با ما کم می‌آوردند از گاز شیمیایی استفاده می‌کردند که پس از متساعد شدن در هوا، به دلیل سنگین بودن، تلفات جانی زیادی داشت، تنها راه مقابله با حمله شیمیایی دشمن خنثی کردن آن بود و این دستگاه از ابتکارهای جهادگران بود.

تسنیم: جهادسازندگی در موفقیت کدام عملیات دوران دفاع مقدس نقش به‌سزایی داشت؟

نریمانی: در عملیات آزادسازی بستان که قرار بود رزمنده‌ها خاک اطراف آن را آزادسازی کنند دارای رَمل یا تپه‌های ماسه‌ای بود و حرکت نیروهای پیاده و ادوات جنگی روی آن را با مشکل مواجه می کرد. جهاد با راهسازی روی این رمل ها و گذاشتن آهن آلاتی روی کف این تپه‌های شنی در کنارهم، امکان عبور ماشین آلات جنگیِ خودی را برای رسیدن به پشت توپخانه دشمن فراهم کرد و باعث شد در این عملیات تعداد زیادی از توپ های استفاده نشده دشمن دست نیروهای خودی بیفتد و بعثی ها را غافلگیر کند. این از تأثیر احداث این جاده روی رمل ها بود که باعث موفقیت در آزادسازی بستان شد.

تسنیم:این ابتکار عمل ها در پل سازی هم نمود داشت؟

نریمانی: اتفاقا نمونه‌ای از پل سازی با ابتکار یک جهادگر در دوران دفاع مقدس به یاد دارم که خودش خاطره آن را تعریف می کرد. شهید مصطفی هزاردستان زمانی که آبادان در محاصره دشمن بود، کنار رودخانه بهمن شیر شاهد مشکلات رزمندگان برای انتقال مجروحان با قایق به عقب بود، با مراجعه به پالایشگاه آبادان و انتقال تعداد زیادی از بشکه هایی 220 لیتری از آنجا به روی رودخانه و اتصال آن ها به یکدیگر، به کمک بچه‌های مهندسی رزمی پلی می سازند که رزمنده ها مجروحین را با برانکارد و نه با قایق از روی این پل عبور دهند. عراقی ها که دیدند رزمنده‌های ما با احداث این پل توانستند به راحتی عبور و مرور کنند به فکر تخریب این پل های بشکه‌ای افتاد، دراینجا بود که شهید هزاردستان ابتکار دوم خود را به کار می برد و با جوش دادن این بشکه ها به هم نه تنها امکان عبور ادوات که امکان تردد تانک را هم روی آن فراهم کرد و این برای رزمنده ها بسیار شیرین و دلچسب بود.

تسنیم:از ویژگی های بارز شهید صفوی چه موردی را به یاد دارید؟

نریمانی: یکی از ویژگی های بارز شهید صفوی همین ابتکار عمل هایی بود که در مهندسی رزمی به خرج می داد که علاوه بر ویژگی های معنوی و بسیار پسندیده، وی را در بین یگان های مهندسی رزمی سپاه و ارتش و جهادسازندگی زبانزد کرده بود.

صحبت از ابتکار عمل شد این راهم بگویم که تشکیل جهادسازندگی هم خود از ابتکاراتی بود که به نفس مقدس امام خمینی (ره) امکان پذیر و سبب شد نیروهای مردمی به پشتیبانی از رزمنده های دفاع مقدس کمر همت ببندند و امام راحل با باز گذاشتن دست مردم در این زمینه، شرایط عمران و آبادانی کشور را در زمینه‌های مختلف از دیروز تا امروز فراهم کردند.

گفت وگو از سیده سارا اطهری

انتهای پیام/