محکمات اندیشه‌های امام خمینی (ره)
بهمن‌ماه فرصتی است برای نگاه به راهی که ۳۸ سال از پیروزی انقلاب اسلامی طی کرده‌ایم. آرمان‌ها و اندیشه‌های معمار انقلاب اسلامی را بازخوانی کنیم و نسبت خود و جامعه کنونی را با آنچه که باید به آن دست می‌یافتیم، بررسی کنیم.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، بهمن‌ماه فرصتی است برای نگاه به راهی که 38 سال از پیروزی انقلاب اسلامی طی کرده‌ایم. آرمان‌ها و اندیشه‌های معمار انقلاب اسلامی را بازخوانی کنیم و نسبت خود و جامعه کنونی را با آنچه که باید به آن دست می‌یافتیم، بررسی کنیم.
از سوی دیگر بهمن‌ماه فرصت تجدید قوا و خاطره مجاهدان و مبارزان دوران ستمشاهی است که برای استقلال، آزادی، آبادانی و اعتلای دین و کشور سالیان زیادی از بهترین دوران عمر خود را در حبس‌ها، تبعیدها، زندان‌ها و شکنجه‌گاه‌های رژیم پهلوی سپری کردند. اینان بیش از همه معنا و قدر آزادی و دینداری را می‌دانند.
حال که سالیان زیادی از دوران نخست انقلاب فاصله گرفته‌ایم بازخوانی محکمات اندیشه‌های امام خمینی (ره) که استوانه‌های فکری و بنیادی نظام جمهوری اسلامی را شامل می‌شود، برای نسل جوان بیش از گذشته ضروری می‌نماید و از رهگذر این خوانش می‌تواند رفتار، عمل، گفتار و اقدامات مسئولان و دولتمردان کنونی را با آنچه که در کلام و اندیشه بنیانگذار جمهوری اسلامی بوده است به داوری نشست. در یک دسته‌بندی کلی، اهم اندیشه‌های امام خمینی را می‌توان در این موارد یافت:
1- مردم: محوری‌ترین پایه و بنیاد اندیشه امام خمینی (ره) بود. مردمی کردن مبارزه در دوران رژیم ستمشاهی یک راهبرد حیاتی بود. امام بر این باور بود که «قدرت منهای ملت، یک قدرت پوسیده است» و «حکومت بدون رضایت مردم، هیچ اساسی ندارد» و بر همین اساس بود که می‌گفت: «میزان رای ملت است».
2- جمهوری اسلامی: بهترین مدل برای اداره کشور است. امام، جمهوری اسلامی را حکومتی بر پایه «قانون»، «پرهیز از استبداد» و «جامعیت دین برای اداره کشور» می‌دانست و بر این اساس می‌فرمود که «دموکراسی اسلام کامل‌تر از دموکراسی غرب است».
3- ولایت فقیه: امام ولایت فقیه را بزرگ‌ترین پشتوانه برای کشور و مردم می‌دانست؛ و بر این باور بود که «ولایت بر امور» یعنی «نگذارد این امور از مجاری خودش بیرون برود» و آن را «ضامن مقابله با استبداد» برمی‌شمرد.
4- استکبارستیزی: امام همواره در گفتار و عمل مخالف سلطه بیگانگان بود. در سپهر اندیشه‌های امام، «آمریکا دشمن شماره اول بشریت و ما ایرانیان است» و همواره از مردم دعوت می‌کرد که در انتخابات به کسانی رای دهید که «مستقل و مخالف بیگانگان باشند و از تشر ابرقدرت‌ها نترسند».
5- حمایت از فلسطین: یک سیاست راهبردی و ثابت سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. امام روز جهانی قدس را «روز رسول‌اکرم(ص) و روز مسلمانان» می‌دانست و خواهان اتحاد جهان اسلام برای مبارزه «علیه صهیونیسم و رژیم اشغالگر قدس» بود.
6- وحدت مسلمانان: امام وحدت آحاد جهان اسلام را یک امر ضروری برمی‌شمرد. «حفظ احترام مقدسات شیعه و اهل تسنن» و «پرهیز از اختلاف» را یک امر دائم و آن را «نشانه بصیرت و هوشیاری» برمی‌شمرد.
7ـ مسئولان خادم مردم: امام مسئولیت در نظام اسلامی را توفیق «خدمت به بندگان خدا» و «نوکری آنان و افتخار به آن» می‌دانست. هر گونه تفاخر کارگزاران نسبت به مردم را مردود برمی‌شمرد و بر همین اساس می‌فرمود: اگر به ایشان «خدمتگزار» بگویند بهتر است تا «رهبر» بگویند.
8ـ اسلام سیاسی: امام می‌گفت اسلام سیاسی اگر مبتنی بر «حفظ آزادی‌های مردم»، «استقلال کشور»، «حاکمیت قانون» و «مردم‌سالاری» باشد همه عناصر اسلام سیاسی را در خود جای داده است. امام با «تکیه بر فقه سنتی» باور داشت که «فقه پویا براساس مقتضیات زمان و مکان» و «اجتهاد پویای شیعی» قادر به پاسخگویی همه نیازها در همه عصرها و نسل‌هاست.
افزون بر اینها از «اسلام ناب‌محمدی(ص) در برابر اسلام آمریکایی»، «حمایت از مستضعفان و محرومان»، «مذمت روحیه کاخ‌نشینی مسئولان»، «حفظ اتحاد مردم و دولت»، «نکوهش باندبازی، قبیله‌گرایی و جناح‌بازی» را هم باید از دغدغه‌ها و اندیشه‌های مهم رهبر فقید انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) دانست. بازخوانی مستمر این اندیشه‌ها و کاربست آن در عمل، می‌تواند ما را به جمهوری اسلامی که مورد نظر امام خمینی(ره) بود نزدیک و نزدیک‌تر کنند.
استاد دانشگاه
انتهای پیام/