توبه‌کار شده‌ام
نویسنده کتاب «۳۰ روز با پیامبر(ص)» معتقد است که نوشتن در حوزه ادبیات دینی کاری بسیار دشوار است. او می‌گوید بعد از نوشتن این مجموعه توبه‌کار شده‌ام.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، توجه به ادبیات دینی برای گروه سنی بعد از انقلاب رشد چشمگیری داشت که بخش عمده آن خاصیت پیروزی انقلاب و تأثیر آن بر گروه‌ها و بخش‌های مختلف کشور بود که ادبیات کودک و نوجوان نیز متأثر از همین تغییرات بود، اما در سال‌های گذشته کیفیت کارهای منتشر شده روز به روز کاسته شده و در میان آثاری که هرساله در این رابطه منتشر می‌شود، کاستی‌های اساسی دیده می‌شود؛ به طوری که متاسفانه گاه عناوین متعددی در این زمینه در دسته کارهای زرد قرار می‌گیرد.
حسین فتاحی، نویسنده و کارشناس ادبیات کودک و نوجوان، اخیراً مجموعه‌ای کامل درباره زندگی پیامبر(ص) را تدوین و آماده انتشار کرده است. این اثر که قرار است در قالب مجموعه‌ای با عنوان «365 روز با پیامبر(ص)» به چاپ برسد، داستان‌هایی از برهه‌های مختلف زندگی رسول خدا(ص) را روایت می‌کند. داستان‌ها در عین پایبندی به اصل روایت، با نثری داستانی و جذاب بیان شده‌اند. در واقع نویسنده کوشیده تا با استفاده از عناصر داستانی، روایت صحیح را به مخاطب کودک خود ارائه داده و او را با زندگی آخرین پیامبر(ص) آشنا کند. تسنیم به مناسبت اتمام این اثر با او به گفت‌وگو پرداخت.
فتاحی می‌گوید که برای نوشتن این کتاب پنج سال زمان صرف کرده و در این مدت تمام تلاشش بر این بوده که عمده منابع را مطالعه کند. او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا قصد دارید مجموعه دیگری با همین کیفیت برای دیگر ائمه(ع) نیز بنویسید، می‌گوید: نگارش این کار و چاپ آن با موانع متعددی مواجه شد، به همین دلیل توبه‌کار شده‌ام؛ شاید بعدها این کار را انجام دادم. گفت‌وگوی ذیل به مناسبت انتشار این مجموعه صورت گرفته است:
*تسنیم: آقای فتاحی جزئیاتی درباره کار جدیدی که قرار است به صورت مجموعه کامل از سوی قدیانی منتشر شود، بفرمایید.
چند سالی مشغول انجام این کار بودم. «30 روز با پیامبر(ص)» شامل 12 جلد است که در هر جلد، 30 داستان از زندگی پیامبر اکرم(ص) نقل شده است. کتاب از تولد ایشان شروع می‌شود و در ادامه، بخش‌های دیگری از زندگی مبارک ایشان شامل دوره نوجوانی، جوانی، رفتن ایشان به خانه ابوطالب و... نقل شده است. سعی کردم تا نگاه همه‌جانبه‌ای به زندگی رسول خدا(ص) داشته باشم و پیامبر را به عنوان یک الگوی کامل در همه ابعاد برای انسان‌ها معرفی کنم.
مخاطب اصلی این مجموعه کودکان در سنین دبستان هستند، اما به نظرم کتاب می‌تواند برای دیگر مخاطبان بزرگتر نیز مفید باشد. این مجموعه در واقع تاریخ کاملی از زندگی رسول خداست که برای نگارش آن، از صحیح‌ترین روایت‌ها استفاده کرده‌ام. به کتاب‌های متعددی راجع به زندگی ایشان رجوع کردم و بیشتر به مشهورات توجه داشتم. در این کتاب داستان‌های مختلفی از برهه‌های مختلفی از زندگی نبی مکرم اسلام(ص) نقل شده که رابطه رسول خدا(ص) را با خانواده و همسایه، مهربانی ایشان را که شامل همه موجودات از انسان گرفته تا حیوانات و پرندگان، شخصیت سیاسی، عرفانی و اجتماعی ایشان و ... نشان می‌دهد؛ از این جهت به نظرم خواندن این مجموعه نه تنها برای مخاطب کودک که حتی برای نوجوان و جوان نیز می‌تواند مناسب و جذاب باشد.
در حال حاضر نگارش تمامی مجلدات این مجموعه به اتمام رسیده است. تاکنون 12 جلد از این اثر از سوی قدیانی به چاپ رسیده و قرار است سه جلد دیگر نیز به چاپ برسد. قرار است مجموعه کامل در قالب عنوان «365 روز با پیامبر(ص)» منتشر شود.
*تسنیم: آقای فتاحی، همانطور که می‌دانید تاکنون عناوین متعددی درباره زندگی پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) منتشر شده است؛ به خصوص در حوزه کودک و نوجوان. مجموعه جدید چه تفاوتی با کتاب‌هایی که تاکنون در این زمینه منتشر شده دارد؟
مردم ارادت و علاقه خاصی به معصومین(ع) دارند و کتاب‌هایی را که در این رابطه نوشته شده باشد، خریداری می‌کنند؛ به همین دلیل بسیاری از ناشران کتاب‌های در این رابطه به چاپ رسانده‌اند، اما بسیاری از کتاب‌های موجود در بازار با مشکلاتی همراه است؛ به عنوان نمونه بخشی از کتاب‌ها از منابع خوب استفاده کرده‌اند، اما متن مناسبی ندارند. مثلاً نویسنده از «منتهی الامال» بهره برده، اما به جای اینکه از نثری استفاده کند که خوشخوان و جذاب باشد، همان نثر یا خلاصه شده این متن را آورده است. از سوی دیگر، گاهی موضوعاتی که استفاده شده مناسب نیست؛ هر موضوعی که در رابطه با زندگی معصوم(ع) باشد، خوب است، اما باید دقت کرد که این موضوعات مناسب گروه کودک هست یا خیر.
همه این مسائل سبب می‌شود که به این نتیجه برسیم که همه کتاب‌های منتشر شده برای گروه سنی کودک و نوجوان در این موضوع، ارزش ادبی یکسانی نداشته باشند. من تلاش کردم تا در مجموعه «30 روز با پیامبر(ص)» هم نثر کودکانه لحاظ شود و ساختار اثر داستانی باشد تا جذابیت لازم برای گروه سنی مورد نظر ایجاد شود. ما نویسنده‌ها گاه حرف‌های خوب را بدون جذابیت می‌زنیم. سعی کردم داستان در عین اینکه به اصل روایت وفادار است، داستان نیز باشد. هر برشی از زندگی پیامبر(ص) در قالب داستان باشد.
نکته دیگر که در این زمینه قابل طرح است، افراط و تفریط در روایت صحیح است. پیامبر(ص) همانند ما بشر بودند، کارهای عادی انجام می‌دادند، اما در مواقعی به اذن خدا معجزه داشتند. تفاوت نگاه به این وجوه سبب شده تا کتاب‌های زیادی در این رابطه داشته باشیم که ارزش ادبی یکسانی ندارند. در مورد زندگی پیامبر(ص) تاکنون ده‌ها کتاب چاپ شده، اما ارزش ادبی یکسانی ندارند و گاه خانواده‌ها نمی‌توانند کتاب خوب را برای فرزند خود انتخاب کنند.
*تسنیم: متأسفانه به دلیل سودی که در فروش این آثار وجود دارد، برخی از ناشران و نویسندگان از وضعیت سوء استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل کتاب‌های مغشوش در این زمینه زیاد در بازار پیدا می‌شود.
بله، متأسفانه برخی از ناشران از این وضعیت سوء استفاده می‌کنند. مردم به این بزرگواران علاقه‌مند هستند و همین موضوع سبب می‌شود که بازار سوء استفاده گرم شود. وظیفه ارشاد و آموزش و پرورش است که جلوی این روند را بگیرند. این نهادها و مراکز می‌توانند کتاب‌های خوب را معرفی کنند؛ در این صورت مردم خود به خود به سمت کتاب‌های معتبر می‌روند. من اعتقاد ندارم که کتاب‌های بد باید از بازار کتاب جمع شود، به نظرم می‌توان با معرفی کارهای خوب توجه مردم را به این سمت جلب کرد؛ در این صورت کم‌کم بازار کتاب‌های به اصطلاح زرد نیز کم می‌شود.
*تسنیم: شما برای نگارش این مجموعه چقدر زمان گذاشتید و از کدام منابع استفاده کردید؟
منابع زیادی استفاده کردم. از کتاب‌های معتبر و علمی که درباره زندگی پیامبر(ص) نوشته شده تا کتاب‌های دم دستی و عادی. سعی کردم نقل قول‌های مختلف را بخوانم. یکی از کتاب‌هایی که برای این مجموعه به آن مراجعه کردم، مجموعه 12 جلدی «سیره رسول الله(ص)» بود که کمتر نویسندگان به این دست از کتاب‌ها مراجعه می‌کنند. سیره ابن هشام از دیگر منابع بود. از سوی دیگر، نقل قول‌های منابع مختلف را با هم مقایسه هم کرده‌ام تا به نتیجه درست برسم. یکی از مزیت‌های این مجموعه این است که در پایان هر داستان، منابعی که استفاده شده ذکر کرده‌ام.
*تسنیم: با توجه به تجربه‌ای که برای این کار داشتید و به نظر کار موفق و ماندگاری هم شده است، تصمیم دارید که این تجربه را برای نگارش زندگی دیگر معصومین(ع) نیز به کار بگیرید؟
نه، برای نوشتن این کتاب که حدود پنج سال زمان برد، آنقدر اذیت شدم که بعید می‌دانم دوباره به سراغ این قبیل موضوعات بروم. بعد از نوشتن این کار توبه‌کار شده‌ام. گاه ارشاد آنقدر به مطالب ایراد می‌گرفت که مجبور می‌شدم دوباره و چندباره به منابع مراجعه کنم. برخی از کارشناسان یک منبع خوانده‌اند و فکر می‌کنند که فقط همین یک منبع است و بس، نمی‌دانند که چند کتاب دیگر هم در این زمینه نوشته شده است. با توجه به همان یک منبع، کار را قضاوت می‌کنند و برای انتشار آن ایراد می‌گیرند. واقعاً نوشتن در این زمینه خیلی سخت است.
این همه کتاب‌های زرد در بازار کتاب موجود است، اشکالی به محتوای آنها گرفته نمی‌شود، اما همین که کتابی درباره زندگی ائمه(ع) نوشته می‌شود، همه متولی آن می‌شوند. دلسوز هستند، اما اطلاعاتشان پایین است. معلوم نیست که این کارشناسان که هستند و جایگاهشان چیست، کم سوادند، اما در جایگاه قانون قرار می‌گیرند.
انتهای پیام/
