چرا بافت فرسوده نو نمی‌شود؟
بنا بر ماده۷۶ اصلاح شده، دولت مکلف است از طریق اعمال سیاست‌های حمایتی، حقوقی، تشویقی و اعطای تسهیلات یارانه‌ای نسبت به احیا و بهسازی حداقل ۱۰درصد از بافت‌های فرسوده شهری توسط بخش غیردولتی و شهرداری‌ها اقدام کند.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، نمایندگان در نشست علنی (23 دی‌ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی مواد ارجاعی لایحه برنامه ششم توسعه کل کشور با ماده76 این لایحه با 158 رأی موافق، 6 رأی مخالف و 7 رأی ممتنع از مجموع 214 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
بنا بر ماده76 اصلاح شده، دولت مکلف است از طریق اعمال سیاست‌های حمایتی، حقوقی، تشویقی و اعطای تسهیلات یارانه‌ای نسبت به احیا و بهسازی حداقل 10درصد از بافت‌های فرسوده شهری با رعایت سرانه‌های رو بنائی و زیر بنائی توسط بخش غیردولتی و شهرداری‌ها اقدام و مابه‌التفاوت سود تسهیلات یارانه‌ای موردنیاز را همه‌ساله در قوانین بودجه سنواتی پیش‌بینی کند.
پیش‌ازاین، موضوع بافت‌های فرسوده و مطالبه از تعهدات دولت توسط برخی از اعضای شورای شهر مطرح‌شده بود. آقای پرویز سروری «رییس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران» 4 دی‌ماه و قبل از مصوبه مجلس، گفته بود: «قانون‌های بالادستی به‌صراحت اعلام می‌کنند که دولت باید به تعهدات خود در قبال شهروندان تهرانی عمل کند اما دولت یازدهم تقریباً قدم تأثیرگذاری برای احیای بافت فرسوده برنداشته است؛ حتی موانعی را هم اضافه کرده است.»
وی تأکید کرد: «دولت باید مطالبات شهرداری تهران را پرداخت و نگاه بهتری به مدیریت شهری داشته باشد.» رضا تقی پور «عضو دیگر شورای شهر» هم با بیان اینکه باوجود نص صریح قانون که دولت موظف به نوسازی بافت ناپایدار و فرسوده شهر تهران و سایر کلان‌شهرهاست اما همچنان شاهد بی‌توجهی‌هایی فاجعه‌بار در این خصوص هستیم. او گفته بود: «در بدنه دولت، کمک به نوسازی بافت ناپایدار تهران روند بسیار کند و نزدیک به صفر داشته است.»
با توجه به مطالبه دو عضو شورای شهر تهران از دولت، نظر عضو کمیسیون عمران مجلس را نیز در این زمینه جویا شدیم. آقای «محمدرضا ملک شاهی راد» هم در تکمیل سخنان دو عضو شورای شهر، می‌گوید: «بر اساس قانون، حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در حوزه وظایف دولت بوده و موظف است تسهیلات موردنیاز بافت‌های فرسوده را تأمین کند زیرا در هنگام بحران حادثه‌ساز خواهند شد؛ ازاین‌رو توجه به نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده پایتخت باید در اولویت کاری دولت قرار گیرد.» وی با تأکید بر لزوم نوسازی بافت‌های فرسوده و مقاوم‌سازی ساختمان‌های پایتخت، گفت: «برای کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از زلزله قطعی پایتخت باید به وضعیت نابسامان بافت‌های فرسوده توجه کرد.» چندی پیش نیز عبدالله فتح‌اللهی با اشاره به برگزاری بیست و چهارمین نشست تخصصی مدیران بافت‌های فرسوده کلان‌شهرهای کشور در اصفهان افزود: در این نشست تأکید شد که تأمین خدمات و زیرساخت‌ها باید در دستور کار دستگاه‌های اجرایی قرار گیرد. آقای فتح‌اللهی به‌عنوان مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران گفت: طبق قوانین و اسناد بالادستی، تأمین خدمات و زیرساخت‌های موردنیاز محدوده‌های بافت فرسوده از وظایف حاکمیت و دولت به شمار می‌آید.
دنیا چطور با بافت فرسوده برخورد می‌کند؟
در دنیا از روش «دوباره تنظیم زمین» برای نوسازی بافت‌های فرسوده استفاده می‌شود. این روش حدود 7 سال است که در دنیا مورداستفاده قرار می‌گیرد و کارایی بسیار بالایی دارد. این در حالی است که در ایران شهرداری از روش احیای پلاکی با ارائه یک سری مشوق تجمیع پلاک استفاده می‌کنند که درآن‌واحد فرسوده نوسازی می‌شود اما مشکل بافت فرسوده شهری از بین نمی‌رود. با این روش ساختمان‌های چهار پنج طبقه در کوچه‌های بسیار باریک ساخته می‌شود. درروش دیگر نیز شهرداری شروع به خرید ملک در بافت‌های فرسوده می‌کند و پس از بیرون کردن مالکان، بافت فرسوده را تخریب کرده و طرح منطقه‌ای جدیدی را در آنجا اجرا می‌کند.
در این روش مالک در احیای بافت فرسوده و ارزش‌افزوده ناشی از آن سهیم نیست، درواقع در این روش مالک بازنده است و شهرداری برنده. پروژه نواب نمونه‌ای از این روش است که در عمل چندان موفق نبوده است. تا پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم بر اساس آنچه از سوی معاونان وزیر دولت قبل اعلام می‌شد در فاصله سال‌های 84 تا 92 حدود 9 هزار هکتار از بافت‌های فرسوده نوسازی و بازسازی شد. در دولت‌های نهم و دهم از روش پرداخت تسهیلات به مالکان و همچنین ودیعه مسکن برای پیشبرد اهداف این بخش استفاده شد و به‌قول مسوولان قبلی وزارت راه و شهرسازی با تکیه‌بر این برنامه انقلابی در نوسازی بافت‌های فرسوده صورت گرفت. چه آن‌که معاون سابق وزیر راه و شهرسازی اسفندماه 91 از نوسازی 9 هکتار بافت فرسوده شهری و روستایی در 7سال اخیر خبر داده و گفته بود: تا پیش از سال 84 فقط 9 هکتار از بافت‌های فرسوده کشور نوسازی شده بود.
این در حالی است که روش موردنظر دولت دهم در نوسازی بافت‌های فرسوده همواره با انتقاد مسوولان کنونی وزارت راه و شهرسازی همراه بوده است. وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم بر این باور است که نوسازی بافت‌های فرسوده باید شهروند محور باشد، از سوی دیگر معاون وی در شرکت عمران و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری نیز بر این باور بوده و هست که باید دخالت دولت در نوسازی بافت‌های فرسوده متوقف شود. محمد سعید ایزدی دراین‌باره می‌گوید: سیاست‌ها با برنامه‌ها متفاوت است، اول باید سیاست‌های نوسازی بافت‌های فرسوده تدوین و برای آن برنامه‌های لازم تدوین و عملیاتی شود.
سیاست ما در نوسازی بافت‌های فرسوده مشارکت عمومی است، به این معنی که از حضور مردم و مشارکت آنها در جریان بهسازی و نوسازی حمایت می‌کنیم. چه بخواهیم و چه نخواهیم پس از سال‌ها سعی، خطا و شکست خیلی از تجربه‌ها به این نتیجه رسیده‌ایم که دولت نباید به‌طور مستقیم در بافت‌های فرسوده دخالت کند. وی تصریح کرد: باید برای تحقق اهداف برنامه‌های نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده مردم را توانمند کرده و از آنها پشتیبانی کنیم، برای این کار نیز باید مردم را تشویق کنیم. وی با تأکید بر اینکه نقش دولت تسهیل‌گری است، یادآور شد: اساساً دولت تسهیلگر فرآیند بهسازی و نوسازی شهری با به قول وزیر راه و شهرسازی «بازآفرینی» شهری است. بنابراین برای این منظور به‌تبع دنبال تسهیلات می‌رویم، سعی می‌کنیم قول‌های داده‌شده اگر مسیر درستی را طی کرده، تقویت کنیم. از سوی دیگر به سمت مشوق‌ها می‌رویم که مردم، بخش خصوصی و سازندگان را به عرصه بهسازی و نوسازی شهری وارد کند.
منبع: صبح نو
انتهای پیام/