۲ برابر‌شدن جمعیت حاشیه‌نشینی جهان تا سال ۲۰۳۰/ توسعه اقتصاد شهرها با محوریت "کسب و کارهای خُرد"
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران به فرصت‌ها و تهدیدات پیش‌روی توسعه شهری در سطح جهانی، ملی و استانی پرداخت و گفت: توسعه اقتصاد شهرها باید با محوریت و مرکزیت رونق کسب و کارهای خرد و متوسط پیش رود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از استان تهران، به‌نقل از روابط‌عمومی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، سید محسن طباطبایی مزدآبادی در نشست مشترک انجمن علمی اقتصاد شهری ایران و شهرداری ارومیه با بیان اینکه کره زمین در حال تبدیل شدن به دنیائی از شهرها است به‌طوری که قرن اخیر شاهد توسعه چشمگیر شهرها چه از لحاظ تعداد و چه از نظر وسعت بوده است، اظهار داشت: با توجه به روند فعلی توسعه شهرها در جهان و به طور خاص در ایران، روش‌های سنتی تأمین مالی، جوابگوی تقاضاها و نیازهای روزافزون زندگی شهرنشینی نیستند.
وی با اشاره به اینکه رشد چشمگیر جمعیت شهری و حرکت جهانی به سمت شهرنشینی، راه‌های نیل به توسعه پایدار شهری را با چالش‌ها و مشکلات فراوانی مواجه کرده که توجه به تأمین مالی شهری برای رفع این مشکلات را دوچندان می‌کند، گفت: فقر، حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی، مسائل و مشکلات ترافیکی و زیست محیطی، شکل‌گیری جرم و بزهکاری و.. همه از جمله مهم‌ترین چالش‌های توسعه پایدار شهری که در اثر رشد شهرنشینی بروز پیدا کرده‌اند.
این استاد دانشگاه یکی از مسائل مهمی که در حوزه شهری مسیر رسیدن به توسعه پایدار شهری را سخت‌تر کرده را مسئله تراکم جمعیت شهری و رشد کلان‌شهرها دانست و گفت: البته این نوع مسائل و مشکلات در شهرهای کشورهای در حال توسعه، به مراتب بیشتر است زیرا تا سال 2025 سه‌چهارم شهرهای بیشتر از 5 میلیون نفر جمعیت در کشورهای رو به توسعه قرار خواهند داشت و 17 مورد از 22 کلانشهر جهان که بالای 10 میلیون نفر جمعیت خواهند داشت در این کشورها خواهند بود.
دبیر و نائب رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه البته فرسودگی زیرساخت‌های شهری در همه جا وجود دارد خاطرنشان کرد: اما سکونتگاه‌های غیررسمی و محلات زاغه‌نشین در شهرها به شکل چشمگیری زیرساخت‌ها و خدمات شهری را تحلیل می‌برد.
به گفته مدیرمسئول فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری یک میلیارد سکنه حلبی‌آبادها که تا سال 2030 جمعیت آنها 2 برابر خواهد شد، به 900 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در 15 سال نیاز دارد که اوضاع آنها بهبود یابد که این رقم 6 برابر میزان فعلی سرمایه‌گذاری برای بهبود وضع حاشیه‌نشینان کشورهای توسعه‌نیافته است.
طباطبایی مزدآبادی با تاکید براینکه ایجاد کلان‌شهرها به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، گردابی از صرف منابع مالی را ایجاد می‌کند، گفت: همین تمرکز فعالیت‌های اقتصادی در کلان‌شهرهای کشورها منجر به مهاجرت نیروی کار و تمرکز جمعیت بالای شهری شده و این تمرکز جمعیت شهری نیز، به سبب توجهات سیاسی، منجر به تمرکز وجوه در کلان‌شهرها خواهد شد که این حرکت سیکلی ادامه خواهد یافت.
وی با بیان اینکه بر مبنای یک پیش‌بینی، شهرها در مقیاس جهانی تا سال 2030 به بیش از 40 تریلیون دلار و در کشورهای در حال توسعه بیش از 25 تریلیون دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارند، خاطرنشان نمود: بر‌همین اساس، تأمین مالی پروژه‌های شهری، یکی از مباحث مهم امروز مدیریت شهری است و بسته به شرایط و الزامات روش‌های مختلفی از تأمین مالی پروژه‌های شهری در شهرهای مختلف جهان استفاده می‌شود.
طباطبایی ادامه داد: با توجه به روند فعلی توسعه شهرها در جهان و به طور خاص در ایران، روش‌های سنتی تأمین مالی، جوابگوی تقاضاها و نیازهای روزافزون زندگی شهرنشینی نیستند؛ بنابراین تنوع‌بخشی به بحث تأمین مالی و استفاده از روش‌های نوین مبتنی بر اسناد بالادستی ضرورت دارد.
به‌گفته دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در این راستا مشارکت بخش خصوصی، تأمین مالی دانش‌بنیان، مشوقهای سرمایه‌گذاری، تأمین مالی مبتنی بر نیازهای شهری، تقویت مشارکتهای شهروندی میتوانند در ارائه مدلهای کارآمد و مطلوب تأمین مالی شهری بسیار راهگشا و تعیین‌کننده باشد.
طباطبایی افزود: یکی از مهم‌ترین زمینه‌های توسعه اقتصادی در شهرها، ایجاد شغل، ایجاد عدالت اجتماعی و حتی عدالت جنسیتی در شهرها در کشورهای مختلف، توسعه کسب‌و‌کاری خرد از طریق بهبود فضای کسب‌وکار است. در این زمینه، ابعاد حقوقی، قضایی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی وغیره، در کنار مباحث اقتصادی، مؤثر هستند که تأمین مالی، از مهم‌ترین مؤلفه‌های اقتصادی در بهبود فضای کسب‌وکار است.
وی با بیان اینکه اهمیت کسب‌وکارهای خرد شهری در انواع مختلف اقتصادها (کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه‌یافته) ثابت شده و این نوع کسب‌وکارها مبنای فعالیت اقتصادی در کشورهای مختلف توضیح داد: در هندوستان بیش از 29 میلیون کسب‌وکار خرد وجود دارد که 69 میلیون نفر اشتغال ایجاد کرده است. در این کسب‌وکارهای خرد، بیش از 2 میلیون زن وجود دارند که در کل 45 درصد از تولیدات هندوستان و 40 درصد از صادرات این کشور، از دل این کسب‌وکارها بیرون می‌آید.
این صاحب‌نظر اقتصاد شهری با اشاره به مباحث مربوط به اقتصاد مقاومتی گفت: اقتصاد مقاومتی در واقع الگوی اقتصادی بومی و علمی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی است که در بستر آن، کشور با استعدادهای سرشار معنوی و مادی و ذخایر و منابع غنی و متنوع راه پیشرفت و توسعه را طی خواهد کرد.
طباطبایی با بیان اینکه استفاده از این ظرفیت‌ها سبب فائق‌آمدن بر همه مشکلات اقتصادی و اجبار دشمن به شکست و عقب‌نشینی در جنگ اقتصادی تحمیل شده بر ملت ایران می‌شود، متذکر شد: در جهانی که مخاطرات ناشی از تحولات خارجی رو به افزایش است، اقتصاد‌مقاومتی با حفظ دستاوردهای کشور در زمینه‌های مختلف و تداوم پیشرفت، اقتصادی متکی به دانش و فناوری، عدالت‌بنیان، درون‌زا و برون‌گرا، پویا و پیشرو را محقق کرده و الگویی الهام‌بخش از نظام اقتصادی اسلام است.
به گفته این استاد دانشگاه برای نیل به مدلهای تأمین مالی باید بازارهای مالی فعال در اقتصاد و مدیریت شهری، نقش صحیح و درست خود را در تأمین هزینههای شهری پیدا کرده و در صورت لزوم، اصلاحات ساختاری و نهادی را اعمال کنند.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به ظرفیت استان آذربایجان غربی که حدود 4.1 درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده گفت: این استان با میزان شهرنشینی 62.7 درصد، از لحاظ ژئوپلیتیکی نیز، در موقعیت خاصی در همسایگی با سه کشور ترکیه، عراق و آذربایجان قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه نرخ بیکاری در این استان از متوسط کشور کمتر است، خاطرنشان کرد: این استان، 9.2 درصد از واحدهای به بهرهبرداری رسیده در حوزه صنعت و بازرگانی، 9.1 درصد از سرمایه و 2.1 درصد از اشتغال صنعتی را در سطح کشور به خود اختصاص داده است.
طباطبایی مزدآبادی ادامه داد: تولیدات بخش صنعت و معدن این استان، حدود 5.4 درصد از صادرات کل کشور و نزدیک به 90 درصد از صادرات استان را تشکیل میدهد که بیانگر مزیت صادراتی استان در این حیطه است.
این صاحب نظر مسائل اقتصاد شهری با اشاره به اینکه با توجه به موقعیت حساس این استان از لحاظ اقتصادی و سیاسی، شهر ارومیه به عنوان مرکز آن اهمیت بیش از پیش یافته است بیان کرد: وجود منابع طبیعی، جاذبههای طبیعی، بناهای تاریخی، معادن، هممرز بودن با سه کشور، شرایط مناسب آبوهوایی و ظرفیتهای درمان طبیعی، منجر به پتانسیلهای بالقوه توسعه اقتصادی این استان در زمینه‌های گردشگری، صنعت و معدن، تجارت، کشاورزی و بهداشتی شده است.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران متذکر شد: اما با وجود این ظرفیت های ارزشمند، مشکلات تأمین اعتبارات و عدمتکافوی منابع مالی، مانع بالفعل شدن بسیاری از ظرفیت‌ها شده که لازم است درمورد مدل تأمین مالی در شهرهای استان به خصوص ارومیه، تغییرات مثبتی انجام شود.
در پایان این نشست از "دانشنامه اقتصاد و مالیه شهری" که به همت انجمن علمی اقتصاد شهری ایران تدوین شده است با حضور جمعی از چهره‌ها و مدیران شهری استان آذربایجان‌غربی رونمایی شد.
انتهای پیام/
