نگرانی آمریکا از تجهیز نیروهای ویژه سپاه به جایروکوپتر + تصاویر

توانایی جمهوری اسلامی ایران در استفاده عملیاتی از پرنده‌های موسوم به «جایروکوپتر» نگرانی آمریکایی ها را برانگیخته است.

به گزارش خبرنگار امنیتی دفاعی خبرگزاری تسنیم، 11 آذر سال گذشته بود که روابط عمومی قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه در اطلاعیه‌ای اعلام‌کرد: یک فروند پرنده فوق سبک از نوع جایرو پلن شناسایی سپاه در فرودگاه سراوان دچار سانحه شده است.

آن طور که روابط عمومی قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه اعلام‌کرد این جایروپلن حین عزیمت به ماموریت شناسایی در فرودگاه سراوان دچار سانحه شد و خلبان آن نیز به شهادت رسید.

جایروکوپتر چیست؟

درواقع این پرنده چیزی میان هلیکوپتر و هواپیماست و به همین دلیل به آن جایروکوپتر یا جایروپلن نیز می‌گویند. این پرنده معمولاً یک یا حداکثر دو سرنشین دارد و ارتفاع پرواز آن نیز اندک است. سابقه آن به حدود 100 سال پیش بازمی‌گردد. اولین جایروکوپتر را یک مهندس اسپانیایی به نام «خوآن دلاسیروا» ساخت و در نهم ژانویه 1923 در فرودگاهی در مادرید اولین پرواز موفقیت آمیز آن انجام شد. جایروکوپترها در ادامه به رشد و تکامل خود ادامه داده و در جنگ جهانی دوم بطور رسمی پایشان به میدان نبردهای نظامی باز شد. آلمانی‌ها با مدل Focke-Achgelis Fa 330 در استفاده از این جنگ افزار جدید پیشگام بودند.

نگرانی آمریکایی ها از جایروکوپتر در ایران

به تازگی اندیشکده امریکن اینترپرایز در گزارشی به قلم مایکل روبین، به استفاده ایران از این پرنده پرداخته و نسبت به آن ابراز نگرانی کرده است.

در این گزارش آمده است: «ایران همواره در راستای مناطق مرزی ناهموار و کم جمعیت با چالش های امنیتی مواجه بوده است. طی سال های اخیر، ایران از هواپیماهای بدون سرنشین برای عملیات شناسایی در این مناطق استفاده کرده است.با این حال، گزارش‌های خبری سایت های خبری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نشان می‌دهند که به نظر می‌رسد این نهاد در حال حاضر به استفاده از جایروکوپترهای سبک و دارای خلبان برای انجام دادن عملیات شناسایی روی آورده است.در این گزارش آمده است که یکی از جایروکوپترهای فوق سبک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه سراوان (در بلوچستان ایران در نزدیکی مرز ایران با پاکستان) سقوط کرد و خلبان آن کشته شد.

این پرنده یادآور یک فروند جایروکوپتر نظامی است که ارتش چین در ژانویه سال 2016 از آن رونمایی کرد که شباهت فراوانی به یک نمونه اخیر آلمانی خود دارد. این احتمال وجود دارد که این پرنده صرفا برای عملیات شناسایی نباشد: منابع چینی اعلام کرده اند که آنها از این پرنده نه تنها برای عملیات شناسایی بلکه برای مأموریت‌های نیروهای ویژه استفاده خواهند کرد. این دو کاربرد احتمالی سبب بروز سوالاتی در ارتباط با استفاده ارتش ایران از این پرنده شده است.

آیا ایران این پرنده را به موازات نسخه چینی آن یا در همکاری با پکن آن را ساخت؟ آیا ایران در حال استفاده از این پرنده‌های دارای خلبان برای عملیات شناسایی هوایی در راستای مرز جنوب شرقی خود است و این بدان معناست که این جایروکوپترها در مقایسه با آنچه که ادعا می‌شود، از قابلیت‌های کمتری برخوردارند؟ ایا ایران در حال استفاده از فرودگاه سراوان در استان سیستان و بلوچستان خود به عنوان پایگاهی برای جیروکوپترهاست و آیا این کشور در حال توسعه قابلیت نفوذ نیروها در سراسر مرز پاکستان است؟ اگر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تولید این جایروکوپترها برای مأموریت نیروهای ویژه موفق باشد، این اقدام می‌تواند سبب بروز برخی چالش‌ها برای کشورهای همسایه و شورای همکاری خلیج (فارس) شود.فراتر از همه آن که، این پرنده نسبتا بی‌سر‌وصدا که در ارتفاع پایین پرواز می‌کند، می‌تواند رادارگریز نیز باشد.»

اگرچه امریکن اینترپرایز مدعی است تونایی سپاه پاسداران در استفاده از این نوع وسیله پرنده برای کشورهای حاشیه خلیج فارس چالش زاست اما به نظر می‌رسد آمریکایی ها‌بیشتر نگران حضور نظامی گسترده خود در اطراف ایران هستند که توانایی جمهوری اسلامی در استفاده از جایروکوپترها می‌تواند چالشی برای این حضور و فعالیت‌های خصمانه آن باشد. برخی اخبار غیررسمی حاکی است استفاده از جایروکوپترها، یکی از تخصص‌هایی است که سالهاست در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رواج داشته و توانایی‌ها و تجارب بسیاری نیز در این زمینه وجود دارد که به دلایل امنیتی تا کنون –بجز چند عکس- رسانه‌ای نشده است.

جایروکوپتر

پرواز موفقیت‌آمیز نخستین جایروکوپتر در سال 1923

یکی از اولین مدلهای جایروکوپتر به نام لاسیروا-سی6 در موزه مادرید اسپانیا

انگلیس از این جایروکوپتر به نام Avro Rota Mk 1 Cierva Autogiro C30 A در جنگ جهانی دوم استفاده کرد

TrixyEye یک مدل نظامی است که توسط اتریش ساخته شده است