کمبود نیرو در پزشکی قانونی خراسان رضوی؛ برخی پزشکان در مطب شخصی با ما همکاری دارند
مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی گفت: به علت وجود برخی سختی‌ها در این حوزه کاری و مشکلات بودجه‌ای دچار کمبود نیرو هستیم و در برخی از شهرستان‌ها پزشکان در روز یک یا ۲ ساعت در مطب خود با ما همکاری می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، یکی از نهادهایی که در زیرمجموعه قوه قضائیه قرار می‌گیرد پزشکی قانونی است. اهمیت پزشکی قانونی از جهت بالا بودن تعداد مراجعات به این نهاد و در میان بودن انتفاع آنها بسیار بالا است در همین راستا خبرنگار خبرگزاری تسنیم در خراسان‌رضوی گفت‌وگویی با آریا حجازی مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی داشته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
تسنیم: در مورد وضعیت اداره‌کل پزشکی قانونی در خراسان‌رضوی و وظایف این دستگاه قدری توضیح دهید.
حجازی: سیستم پزشکی قانونی سیستمی بسیار کوچک و پرکار است و به همین علت امکان بروز خطا در آن بالا بوده و نقاط تنش زیادی دارد البته وجود پزشکی قانونی در واقع ریشه‌ای تاریخی داشته و از زمان‌های دور مرجعی بوده که به تخلفات پزشکان رسیدگی کرده و با عنوان دادپزشک شناخته می‌شده است اما پذیرش نظرات پزشک به شکل کنونی که در محاکم قضایی از نظرات متخصصان مختلف استفاده شود دارای سابقه زیادی نبوده و پیشینه آن به زیر 100 سال در دنیا می‌رسد.
در ایران نیز از زمانی که قانون دادرسی نوشته شد، پزشکان معتمد در محاکم حضور پیدا کرده و نظرات کارشناسی خود را ارائه می‌دادند بعد از آن به صورت یک اداره‌کل در قوه قضائیه و پس از آن به‌صورت یک سازمان جداگانه فعالیت این نهاد ساماندهی شد.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که پزشک قانونی که از سال 72 تبدیل به سازمان شد، پیرو قانون مجازات اسلامی بود که در آن صدمات انسانی جنبه کیفری پیدا کرده و باید برای آن دیه پرداخت می‌شد که این موضوع سبب شد حجم زیادی از مراجعان وارد سیستم ما شده و به همین علت این سازمان توسعه پیدا کرد و هم‌اکنون در هر استان یک اداره‌کل و در هر شهرستان یک اداره دارد.
ما در خراسان رضوی در 4 حیطه معاینات، تشریح، آزمایشات و کمیسیون ورود داریم و عمده فعالیت نیز در حوزه معاینات بوده و بیشترین آنها نیز مربوط به حوزه نزاع و تصادف می‌شود. سالانه 40 هزار نزاع در خراسان رضوی وارد سیستم پزشکی قانونی می‌شود و آمار به نسبت بالایی و نیاز به فرهنگ سازی زیادی دارد.
نزاع مقوله‌ای است که در کشور و به تبع آن در خراسان‌رضوی مورد توجه معاونت پیشگیری از وقوع جرم قرار گرفته و یک مقداری هم نشان دهنده تنش‌هایی است به لحاظ روانی در بین مردم وجود دارد البته ما روند نزولی خفیفی در آمارها داریم اما قابل توجه نیست.
ما خشونت‌ها را به 2 بخش درون خانه و بیرون از خانه تقسیم می‌کنیم در خشونت‌های داخل خانه زیرمجموعه‌های کودک آزاری، همسر آزاری و سالمند آزاری وجود دارد و بیرون از خانه هم نزاع‌هایی است که در خیابان‌ها اتفاق می‌افتد. در خشونت‌های خانگی زن‌آزاری شاخص مهمی است که باید در جامعه ما به آن توجه کرد چراکه هرچه قدر سطح تحصیلی زنان بالاتر رود مطالبات اجتماعی آنان نیز بالا رفته و این موضوع سبب شده که کوچکترین خشونت علیه خود را پیگیری کنند و باید در مورد آن توجه جدی به خرج داد البته خشونت زن علیه مرد نیز وجود دارد که بیشتر به صورت کلامی است.
همچنین در مورد کودک‌آزاری در 10 ماهه امسال 111 مورد کودک آزاری در خراسان‌رضوی رخ داده که گرچه به لحاظ تعداد رقم پایینی است اما باید برای همین میزان نیز راهکاری در نظر گرفته شود. همچنین باید گفت در مورد کودک آزاری بخش زیادی از آن پنهان است و مواردی هم که گزارش داده می‌شود بسیار دلخراش هستند.
در موضوع تصادفات نیز آمار جرحی بالایی وجود دارد حدودا 24 هزار نفر در 10 ماهه سال 95 بر اثر تصادف در خراسان رضوی دچار جرح شده‌اند و نکته قابل توجه در این زمینه این است که با توجه به اینکه اتومبیل‌ها سرعت‌های بالاتری پیدا کرده‌اند گاها افراد دچار صدمات بسیار زیادی می‌شوند و البته بخش زیادی از این آمار به علت تخلفات و خطاهای انسانی است که باید برای رفع آنها اقداماتی را در دستور کار قرار داد.
یکی از معضلاتی که در حوزه تصادفات مطرح است تصادفات ساختگی بوده که به علت پرداخت وجوه توسط بیمه انجام می‌شوند که بعضا افراد سودجو از این موضوع سوءاستفاده کرده و گزارشاتی در این حوزه به‌صورت موردی و یا باندی در این بخش واصل می‌شودکه البته این موضوع در خراسان رضوی تا حد زیادی کنترل شده است.
یکی از موضوعات دیگری که در بخش دیگری در فعالیت‌های پزشکی قانونی تعریف شده بررسی حوادث ناشی از کار است ما در 10 ماهه امسال 1770 حادثه کار در خراسان‌رضوی اتفاق افتاده و در این بخش 2 محور باید مورد توجه قرار گیرد که نخستین آن ایمنی کارگر و دوم اینکه موضوع بیکاری نیز به این مسائل دامن زده چراکه افراد به‌علت بیکاری برای تأمین معیشت به سمت حوادث کار می‌روند.
از دیگر معضلاتی که ما با آن روبه‌رو هستیم کلاه‌برداری از افراد با سن بالاست طبق قانون افراد در صورتی که دچار فساهت بوده و مجنون شده و یا به لحاظ سنی صغیر محسوب شوند مهجور بوده و باید سرپرست و قیم داشته باشند در مورد صغیر و مجنون قانون کاملا مشخص است اما در مورد سفاهت قدری تشخیص مشکل می‌شود.
سفاهت خود به 3 دسته تقسیم می‌شود مورد نخست آن عقب‌ماندگی ذهنی است که آن را نیز به سادگی می‌توان تشخیص داد اما 2 بیماری دمانس و آلزایمر وجود دارد که سبب بروز سفاهت می‌شود و معمولاً در سنین بالا رخ داده و فرآیندی بسیار زمان‌بر دارند و ممکن است در ابتدا خانواده‌ها متوجه آن نباشند و این فرد می‌خواهد تمام سرمایه زندگی خود را برای فرزندانش بگذارد اما در یک معامله تمام اموال آنها را با کلاه‌برداری از آنها می‌گیرند و تشخیص در مورد اینکه فرد در زمان معامله سلامت عقل داشته یا خیر قدری سخت است.
ضریب خطای ما هم در برخی از موارد بسیار زیاد است به عنوان مثال در موارد تصادف ساختگی نمی‌توان به سادگی آنها را تشخیص داد و یا در مورد دمانس شاید اصلا نتوان افراد را گیر انداخت.
تسنیم: به سالمند آزاری اشاره داشتید زیاد در مورد این موضوع تا کنون صحبت نشده امکان دارد آن را قدری باز کنید؟
حجازی: سالمند آزاری از آن دسته از موضوعاتی است که آمار آن هنوز جداسازی نشده و ورود مناسبی به آن پیدا نشده و در زیرمجموعه نزاع آورده می‌شود اما در مورد سالمند آزاری 2 بخش وجود دارد یکی افرادی که دچار بیماری‌های شناختی و زوال عقل هستند و خانواده‌ها آنها را آزار می‌دهند و یا اینکه به علت برخی از وضعیت‌های روحی و رفتاری دوران سالمندی مورد آزار قرار داده می‌شوند که این موضوعات می‌تواند با استفاده از فرهنگ سازی تا حدود زیادی برطرف شود.
تسنیم: یکی از اقداماتی که پزشکی قانونی آن را انجام می‌دهد صدور مجوزات سقط جنین قانونی است آماری در این حوزه وجود دارد؟
حجازی: در 10 ماهه امسال 977 مورد مجوز برای سقط قانونی در خراسان‌رضوی صادر شده که مربوط به مواردی است که جنین زیر 4 ماه سن داشته و دچار ناهنجاری و یا عقب ماندگی و یا عارضه‌ای است که ممکن است به مادر آسیب برساند.
تسنیم: با توجه به حساسیت‌هایی که وجود دارد به چه علت بودجه‌ای که برای این دستگاه در نظر گرفته می‌شود پایین است؟ این موضوع چه معضلاتی را به وجود آورده است؟
حجازی: به طوری کلی وقتی سیستم ضعیف است توان استخدام نیروی انسانی آن پائین بوده و برای جبران کمبودهای موجود مجبور به استخدام نیروهای خرید خدمت هستیم و تأمین حقوق این افراد قدری سخت است و این موضوع فشار زیادی را به اعتبارات وارد می‌کند همچنین ماندگاری کارشناسان در سیستم ضعیف است.
وقتی فردی در سیستم درمانی کار می‌کند تنها با بیمار سر و کار دارد اما در سیستم پزشکی قانونی یک طرف قاضی و یک طرف ارباب رجوع قرار دارند و پزشک باید بتواند با هر 2 طرف تعامل داشته باشد و سیستم قضایی نیز پاسخگویی صریحی نیاز دارد و نمی‌توان به صورت دوپهلو در مورد آسیب‌ها و لطمات صحبت کرد و از طرف دیگر متهم هم مدعی بوده و به علت تعارض منافعی که دارد مدام با کارشناس درگیر می‌شود این مسائل در کنار کم بودن حقوق مشکلاتی را برای اداره سیستم به وجود می‌آورد.
تسنیم: گفتید سالانه 40 هزار نزاع در خراسان رضوی انجام می‌شود و این برابر با روزانه بیش از 100 عدد است این آمار نسبت به استان‌های دیگر به چه صورت است و تحلیل شما در این زمینه چیست؟
حجازی: تقریبا در تمام استانها میزان نزاع‌ها در یک سطح بوده و البته باید در نظر داشت که تعدادی از نزاع‌ها در خراسان‌رضوی مربوط به زائران بوده که آماری از این دست به صورت جداگانه در دسترس نیست همچنین باید گفت علاوه بر نزاع در موضوع تصادفات نیز تعداد زیادی از موارد مربوط به زائران است.
تسنیم: در خراسان‌رضوی موضوع متوفیات در چه وضعیتی است؟
حجازی: در مشهد روزانه حدود 50 فوت اتفاق می‌افتد که از این تعداد حدود 10 عدد به پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شود که تشخیص برای ارجاع به تشییع به عهده کارشناس است.
تسنیم: تعداد مرگ‌های در اثر گاز منواکسید کربن در سال جاری چه قدر بوده است؟
حجازی: تا آذرماه امسال 16 نفر بر اثر نشت منواکسیدکربن فوت کرده‌اند که این تعداد در مدت زمان مشابه در سال گذشته 13 نفر بوده و بخش زیادی از این مرگ‌ها در حاشیه شهرها رخ می‌دهد که از وسایل ایمن برای گرمایش استفاده نمی‌کنند.
البته از ابتدای سال تا پایان بهمن ماه 809 مرد و 282 زن در اثر حوادث تصادفی فوت کرده‌اند که آمار به نسبت بالایی است همچنین 14 مورد غرق شدگی در استخر نیز گزارش شده که آماری قابل توجه است.
تسنیم: شما در مورد متوفیات زائر صحبت کردید تعاملی با استانداری برای در نظر گرفتن بودجه در این حوزه داشته‌اید؟
حجازی: در این بخش سرفصل بودجه‌ای تعیین نشده و سیستم برای افراد زائری که در مشهد فوت می‌کنند هزینه زیادی می‌کند و این موضوع بار سنگینی را به دوش سازمان قرار می‌دهد و مشکلات هم در این حوزه ادامه دارد.
البته باید در نظر گرفت در سیستم پزشکی قانونی هرچه تسهیلات برای زائر در نظر گرفته شود از هزینه‌های بعد آن پیشگیری می‌کند به عنوان مثال افرادی که در مشهد دچار حادثه می‌شوند اگر بتوانند به سرعت پرونده پزشکی قانونی خود را تکمیل کنند به شهر خود بازگشته و هزینه‌های درمانی آن بر دوش مشهد قرار نمی‌گیرد اما این موضوع هنوز عملی نشده است.
تسنیم: هم‌اکنون چند شهرستان در خراسان رضوی مرکز پزشکی قانونی دارند و امکانات آنها در چه حد است؟
حجازی: ما در 19 شهرستان اداره داریم که همه معاینه را انجام می‌دهند اما سالن تشییع تنها در مشهد وجود دارد همچنین به علت وجود برخی سختی‌ها در این حوزه کاری و مشکلات بودجه‌ای دچار کمبود نیرو هستیم و در برخی از شهرستان‌ها پزشکان در روز یک یا 2 ساعت در مطب خود با ما همکاری می‌کنند.
انتهای پیام/
