گسترش ریزگردها در سایه موعظه‌های دولت/ بعد از ۴ سال زمان اقدام و عمل نرسیده است؟

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم،  اگری پرس نوشت: قصه تکراری هوای آلوده خوزستان به داستانی بی پایان تبدیل شده است. بحران ریزگردهای خوزستان یک بحران زیست‌محیطی است که در این استان وجود دارد. در حال حاضر به نظر می رسد کانون اصلی تولید این ریزگردها از داخل ایران است اما ریزگردهایی که از کشورهای همسایه از جمله عراق وارد خاک ایران می‌شوند شرایط را تشدید کرده‌اند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان محیط زیست بخش‌های جنوبی تالاب هورالعظیم در ایران و نابودی تالاب‌های بین‌النهرین در عراق کانون‌های اصلی تولید ریزگردها هستند. گردوغبارها و ریزگردها در چند سال اخیر در ایران افزایش یافته‌اند که علت آن خشک شدن تالاب‌های ایران و عراق است. با انتقال آب و خشک شدن بیش از 2 میلیون هکتار از تالاب‌های عراق و بیش از 40 درصد تالاب‌های خوزستان، این تالاب‌ها تبدیل به کانون ریزگرد شده و یکی از راهِ حل‌ها برای حلّ این معضل، احیای تالاب‌ها است.

بیش از یک دهه است که مردم خوزستان پدیده گرد و غبار را با تمام مضراتش تحمل می کنند و این ماجرای تکراری تبدیل به یک درام شده است که انگار هر سال برای مردم خوزستان تکرار می شود. هر بار که گرد و غبار در خوزستان پدیدار می شود مردم با بیماری های مختلفی از جمله مشکلات تنفسی، بیماری قلبی و سرگیجه مواجه می شوند.

مسئله مهم این است که مردم همواره به این فکر می کنند که راهکار حل این معضل چیست؟ چرا بعد از چندین سال از این ماجرای تکراری هیچ کس موفق به یافتن راهکار نشده است؟ بالاخره منشا آن داخلی است یا خارجی و چرا متولیانی که این مسئولیت بر دوش آنها گذاشته شده در رفع آن کوتاهی می کنند؟

گویا مسئولان متوجه نیستند که صرفاً با تشکیل ستاد بحران هیچ دردی از مردم درمان نمی شود و جلسه‌ای که تنها به تنظیم یک صورتجلسه منتهی می شود، راهگشا نیست. در ماه های اخیر، گرد و غبار روزهای بسیاری، مهمان شهر اهواز بوده و نفس های مردم را به شماره انداخته است.

“چرا تا به اکنون فکری نشده است؟” این سوالی بود که روحانی، رئیس جمهور کشورمان هنگام جلب رأی درباره مشکلات ریزگردهای خوزستان مطرح کرده بود.

«ریزگرد‌های استان خوزستان هم یکی دیگر از مشکلات است. خوزستان که همیشه مهاجرپذیر بوده است، اکنون بسیاری از مردم دارند منطقه را ترک می‌کنند. چرا تا به اکنون فکری نشده است؟

مشکلات ریزگرد‌ها احتیاج به همکاری و همیاری با کشور‌های همسایه دارد، ما که با عراق رابطه خوبی داریم، نیاز به همکاری و برنامه‌ریزی با عربستان، اردن و همه کشور‌هایی که ریزگرد‌ها از آن‌ها وارد می‌شود داریم تا قدم به قدم حلش کنیم. اما یکی از برنامه‌های مدون دولت تدبیر و امید و سرلوحه آن ریزگرد‌هاست البته در بحث محیط‌زیست ما باید این مشکل را حل کنیم.

مردم ما زندگی عادلانه و نه شعارگونه می‌خواهند؛آن‌ها عدل در عمل می‌خواهند.»

این اظهارات در حالی از سوی رئیس جمهور مطرح شد که در حال حاضر وجود ریزگردها در استان خوزستان همچنان لمس می شود؛ دریغ از تدبیر.

وقت آن است که سوال « چرا تا به اکنون فکری نشده است؟» را پیش روی روحانی، رئیس جمهور و حجتی، وزیرجهاد کشاورزی بگذاریم. بماند که روحانی هیچ اقدامی برای این مشکل نکرد.

رئیس‌جمهور  هفته گذشته در نشست مشترک کارگروه ملی مقابله با ریزگردها گفت:« اگر معروف را زیر پا گذاشتید و منکر ترویج شد عذاب الهی نازل می‌شود.» شاید اظهارات رئیس جمهور در چارچوب اندیشه دینی درست و پذیرفته شده باشد اما بیان آن در نشستی که برای مقابله با بحران فراگیر خوزستان برگزار شده کاملاً نابه‌جاست.

چند هفته گذشته بود که رئیس جمهور با تأخیر به خوزستان سفر کرد، مردم به صورت معمول بیشتر از خطابه به‌دنبال شنیدن راهکارهای عملیاتی هستند که بتواند تغییر محسوس در زندگی آنها ایجاد کند. سال گذشته نیز مدل رفتاری دولت در قبال بحران ریزگردهای خوزستان تکرار شد و معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با چند روز تاخیر و با بهبود شرایط خوزستان وارد این استان شد و از همان وعده‌های تکراری برای اقناع افکار عمومی استفاده کرد. برای درک این رویه، باید مشی رئیس جمهور را در برخورد با سوء مدیریت‌های مرسوم در دولت یازدهم تحلیل کرد.

علاوه بر اینکه روحانی در این ماجرا اقدامی نکرد، حجتی هم هیچ اقدام موثری انجام نداد. یکی از اقدامات وزیرکشاورزی در حل مشکل ریزگرد خوزستان دادن احکام جداگانه است، وزیر جهاد کشاورزی در احکام جداگانه‌ای مجریان «طرح تامین آب عرصه‌های بحرانی ریزگردها» و «طرح جامع پوشش بیولوژیک کانون‌های بحرانی» خوزستان را منصوب کرد.

اما این طرح ها هیچ کاری برای مشکلات خوزستان نکرد. «طرح تامین آب عرصه‌های بحرانی ریزگردها» و «طرح جامع پوشش بیولوژیک کانون‌های بحرانی» به تنهایی نمی تواند مشکل ریزگردها را حل کند و بیان این راهکار از سوی حجتی به این معنی است که حجتی هم مانند سایر مسئولان به دنبال اقناع افکار عمومی است.

اما برخی از کارشناسان کشاورزی، بیابان زدایی را تنها راهکار حل معضل خوزستان می دانند که دراین زمینه هم اقدامی صورت نگرفته است.

بیابان زدایی علاوه بر اینکه می تواند مشکلات ریزگردها را حل کند می تواند فواید دیگری هم داشته باشد. به همین دلیل می طلبد مسئولان دولت فعلی و دولت دوازدهم برای دور کردن کشور از شرایط فقر گسترده، نسبت به تدوین دقیق و اجرای دقیق تر برنامه های بیابان زدایی اهتمام ویژه ای به خرج دهند.

در سالهای اخیر از همه ابعاد و با دیدهای مختلف شامل سلامت، خشکسالی، محیط زیست، تالابها، ترافیک، اشتغال، معیشت و … به مسئله گرد و غبار توجه شده و این موضوع از ابعاد مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است اما در بین تمامی ابعاد مورد توجه قرار گرفته در خصوص پدیده گرد و غبار در شهرهای مختلف کشور، به این مسئله توجه نشده که درگیر شدن با پدیده گرد و غبار آن هم در شهرهایی که دور از کانون های بیابانی هستند، نشان از گسترش پدیده بیابان زایی است.

*مالچ پاشی آخرین درمان بیابان زایی در کشور است

پرویز گرشاسبی، معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان جنگل ها درباره وضعیت گرد و غبار استان خوزستان می گوید: مالچ پاشی آخرین درمان بیابان زایی درکشور است.

گرشاسبی علت اصلی بروز ریزگردها را مدیریت نامناسب منابع آب دانست و تأکید کرد که منابع آب در کشور باید مدیریت شود.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها همچنین می گوید: تاکنون 8 میلیون هکتار عملیات بیابان زدایی در کشور انجام شده است و 7 میلیون هکتار کانون بحرانی در استان هایی نظیر خوزستان، کرمان، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان پراکنده است که تاکنون 2٫5 میلیون هکتار از این کانون های درجه یک بحرانی توسط سازمان جنگل ها تثبت شده است.

گرشاسبی می گوید: در نهم بهمن ماه سال 93 گرد و غبار شدیدی خوزستان را فرا گرفت و پس از آن هیأت دولت مصوب کرد که در مناطق بحرانی این استان باید عملیات مالچ پاشی و نهال کاری صورت گیرد.

وی ادامه داد: دولت در سال گذشته 17 میلیارد تومان اعتبار را به اقدامات بیابانزدایی خوزستان اختصاص داده  که در 300 هزار هکتار از مناطق بحرانی استان نهال کاری و تثبیت شن های روان صورت گرفته است.

به گفته گرشاسبی اگر مدیریت فرابخشی در کشور وجود داشته باشد بسیاری از مسائل بیابان زدایی قابل حل است.کشورهای همسایه ایران در زمینه تولید ریزگرد نقش اساسی دارند و ایران بیشتر تحت تأثیر همسایگان خودش قرار گرفته است.

وی گفت: متأسفانه در زمینه آب قوانین محکمی در سطح بین المللی وجود ندارد و سهم حقابه افغانستان اکنون بزرگترین مشکل را برای کشور ایجاد کرده است و کشور را در بخش جنوب شرقی و شهرستان زابل با مشکل مواجهه کرده است.

معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان جنگل ها ادامه می دهد: متأسفانه ریزگردها برای کشور عراق چندان ملموس نیست، اما ایران اکنون به دنبال مدیریت جامع آبخیز است و موضوع مشارکت مردمی را دنبال میکند تا بتواند به حفظ منابع موجود منابع طبیعی بپردازد.

بحران ریزگردهای خوزستان بیشتر از موعظه به اقدام و عمل مسئولین نیازمند است و مشی تکراری دولت در دادن وعده و وعیدهای تکراری و منحرف کردن افکار عمومی هر چند در کوتاه مدت موثر است اما در دراز مدت نمی‌تواند مشکل خوزستان را حل نماید. پیشنهاد می‌شود اگر دولت توان مقابله با ریزگردها را با بودجه و بنیه داخلی ندارد از ظرفیت دیپلماسی خود برای کمک گرفتن از سازمان‌های بین‌المللی برای مواجهه با پدیده خطرناک و رو به گسترش ریزگردها استفاده کند.

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها