بمباران شیمیایى حلبچه
یکى از دردناک‌ترین رویدادها در دوران جنگ تحمیلى عراق علیه جمهورى اسلامى ایران، بمباران شیمیایى شهر حلبچه کردستان عراق است که در آن هزاران تن از شهروندان کُرد عراقى قربانى سیاست‌هاى رژیم بعث حاکم بر عراق و نسل‌کشى سازمان‌یافته این رژیم شدند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، یکى از دردناک‌ترین وغم‌انگیزترین رویدادها در دوران جنگ تحمیلى عراق علیه جمهورى اسلامى ایران، بمباران شیمیایى شهر حلبچه کردستان عراق است که در آن هزاران تن از شهروندان کُرد عراقى قربانى سیاست‌هاى رژیم بعث حاکم بر عراق و نسل‌کشى سازمان‌یافته این رژیم شدند. بمباران شیمیایى حلبچه در 25 اسفند 1366 توسط حکومت بعث عراق صورت گرفت. حمله شیمیایى به حلبچه که به کشتار حلبچه یا جمعه خونین نیز شناخته مى شود، به‌عنوان نسل‌کشى مردمى بى‌گناه از آن یاد مى‌شود. ابعاد فاجعه شیمیایى حلبچه در مقیاسى به‌وقوع پیوست که به باور بسیارى با فجایع بمباران اتمى هیروشیما و ناکازاکى قابل قیاس است. از این‌رو پس از هیروشیما این شهر را مى‌توان قربانى جنایت علیه بشریت و نمادى از توحش مدرن یک رژیم فاشیستى دانست.
* انتقام شکست
فاجعه شیمیایى حلبچه در شرایطى رخ داد که پیروزى رزمندگان ایرانى در عملیات والفجر 10، آزادسازى بسیارى از مناطق کردنشین ازجمله شهر حلبچه را به‌دنبال داشت. پس از ورود نیروهاى ایرانى به شهر حلبچه، مردم شهرها و روستاهاى اطراف به استقبال از آنان شتافتند. این مسأله چنان براى رژیم بعث غیرقابل باور بود که در یک اقدام غیرانسانى و به قصد انتقام‌گیرى از این شکست فاحش و دشمنى با مردم کرد، شهر حلبچه و اطراف آن‌را هدف بمب‌هاى شیمیایى قرار داد. صدام به پسرعمویش على حسن المجید معروف به على شیمیایى، دستور بمباران شیمیایى این مناطق را داد. پیش از حملات شیمیایى، شهر به‌مدت دو روز با بمب‌هاى متعارف بمباران شد. حسن المجید با این‌کار مى‌خواسته شیشه ساختمان‌هاى شهر را بشکند، تا امکان مقاومت در مقابل گازهاى سمى به حداقل برسد.
* تراژدى انسانى
در ساعت 2 بعدازظهر روزجمعه 25 اسفند 1366 و در حالى که تنها 2 روز از آزادى حلبچه طى عملیات والفجر 10 مى گذشت، 50 فروند میراژ بمب‌افکن و هواپیماى سوپر اتاندارد فرانسوى رژیم بعث عراق با حرکت از افق غرب آسمان آبى حلبچه و گردش به سمت جنوب، هر یک، 4 بمب شیمیایى 500کیلویى را برسر مردم بى‌پناه کرد ریختند. درعرض چند دقیقه ابر زردرنگى بر آسمان حلبچه سایه انداخت و تراژدى جنگى و انسانى بى‌مانندى پس از جنگ جهانى دوم رخ داد که هزاران نفر از مردم بى‌پناه و غیرنظامى کرد را در کام مرگ فرو برد؛ مرگ مردمان کرد حلبچه مرگى با طعم خردل (ایپریت) و با چاشنى تاول‌زاى گاز اعصاب تابون و سارین و بوى مرگ‌آور سیانوژن بود.
سطح وسیع و حجم گسترده در استفاده از تسلیحات شیمیایى علیه مردم کرد و بى‌پناه حلبچه چنان بود که پروفسور اوبن هندریکس، رئیس آزمایشگاه سم‌شناسى بیمارستان گان فلاندر بلژیک گفت که عراق از 3 نوع گاز مختلف علیه حلبچه استفاده کرده است. این گازها شامل گاز خردل (ایپریت)، گازهاى اعصاب (تابون، سارین یا سومان)، VX و گاز سیانوژن هستند. این عوامل شیمیایى توسط کشورهاى غربى و با واسطه‌گرى فرانس فان آن‌رات هلندى به دست عراق رسیده بود.
ابعاد جنایت جنگى رژیم بعث علیه بشریت در حلبچه آنچنان گسترده بود که به‌رغم سکوت رسانه‌اى غرب، موقعیت بین‌المللى عراق و حامیان غربى و عربى وى را بسیار تضعیف کرد. دیپلماسى فعال ایران براى رسانه‌اى ساختن این جنایت، واکنش‌هاى بسیارى را در عرصه بین‌المللى برانگیخت.
* تلفات جانى در حلبچه
این حمله نزدیک به 3200 تا 5000 نفر را کشت و نزدیک به 7000 تا 10000 نفر را زخمى کرد که اکثراً از غیرنظامیان بودند؛ صدها تن دیگر بر اثر عواقب، بیمارى‌ها و نقص جسم در هنگام تولد در سال‌ها پس از حمله کشته شدند. حادثه‌اى که به‌صورت رسمى به‌عنوان نسل‌کشى مردم کرد عراق شناخته شد و هنوز به‌عنوان بزرگترین حمله شیمیایى مستقیم به یک منطقه شهرنشین در تاریخ باقى مانده است.
* انفعال مجامع بین‌المللى در قبال این جنایت
انتشار عکس‌هاى قربانیان حلبچه توسط عکاسان ایرانى به‌دلیل آن‌که در لحظه مرگ آنان گرفته شد، بسیار تکان‌دهنده بود و بازتاب و تأثیر فراوانى بر افکار عمومى جهانى گذاشت. از میان این همه تصویر عکس عمر خاور، مرد کردى که کودک یک ساله‌اش را در آستانه در خانه‌اش در آغوش داشت به‌عنوان نماد فاجعه حلبچه شناخته شده است.
با این حال و با تداوم حملات عراق به شهرهاى ایران و بى‌توجهى جامعه جهانى و سازمان ملل متحد، فاجعه حلبچه کمتر جایى در رسانه‌ها و افکار عمومى بین‌المللى انعکاس یافت تا این جنایت نیز در کنار دیگر جنایت‌هاى رژیم بعث نادیده انگاشته شود. سکوت و انفعال مجامع بین‌المللى در قبال این جنایت تا آن‌جا ادامه یافت که فاجعه حلبچه در فهرست جنایت‌هاى جنایتکاران رژیم بعث به‌دلیل رسوایى حامیان غربى‌اش قرار نگرفت.
پیش از این شوراى امنیت در برابر نامه‌ها و هشدارهاى مکرر ایران و گزارشات خاویرپرز دکویئار دبیرکل وقت سازمان ملل متهد مبنى بر استفاده عراق از سلاحهاى شیمیایى در جنگ با ایران، تنها با صدور بیانیه‌اى بدون ذکر نام عراق استفاده از این سلاحها را محکوم کرد که این باعث گستاخى هرچه بیشتر صدام در استفاده گسترده از این سلاحها شد.
در این شرایط ایران براى آگاهى افکار عمومى، علاوه بر این‌که تعداد زیادى از مجروحان سلاحهاى شیمیایى را در بیمارستانهاى آلمان، اتریش و سوئد و دیگر کشورهاى اروپایى بسترى کرد، از رسانه‌هاى خارجى براى تصویر کشیدن جنایات صدام در حلبچه دعوت کرد.
انتشار مصاحبه‌ها و عکس‌هاى مجروحان موجب اعتراض و خشم افکار عمومى مردم جهان نسبت به عراق و شوراى امنیت شد و آن شورا ناگزیر به دبیرکل اجازه داد که کارشناسانى را به مناطق شیمیایى و بیمارستانهاى ایران اعزام کند.
* بازتاب‌هاى فاجعه حلبچه
اگرچه ابتدا بمباران شیمیایى حلبچه نیز مانند بمباران شیمیایى سردشت با سکوت معنادار غرب همراه شد، اما ابعاد وسیع این فاجعه انسانى سرانجام بازتاب‌هاى گسترده بین‌المللى را به همراه داشت. در این زمینه بى.بى.سى در 6 فروردین 1367 گزارش داد که یک دکتر بلژیکى و یک دکتر هلندى از سازمان بهداشت بین‌المللى موسوم به پزشکان بدون مرز و یک متخصص مسائل شیمیایى به اتفاق آرا تأیید کردند که در حلبچه و مناطق اطراف آن علیه مردم غیرنظامى از سلاحهاى شیمیایى استفاده شده است. خبرگزارى فرانسه یک هفته بعد از این اعلام کرد که حلبچه، شهرى از کردستان عراق که به تصرف ایران در آمده و طى روزهاى 27 و 28 اسفندماه توسط عراق بمباران شیمیایى شده، منجمد و ساکن در خوابى عمیق فرو رفته است. روزنامه نیویورک تایمز نیز همین روز نوشت که این عمل از هر جهت و به هر مفهوم یک جنایت جنگى است که با انکارهاى سست و رسمى عراق و عذر و بهانه‌هاى غیررسمى در مورد استفاده از یک سلاح ناجوانمردانه درآمیخته است.
روزنامه گاردین، گزارش جنایت فجیع حلبچه را به همراه تصویرى به چاپ رساند و نوشت که هیچ جراحت و خون و اثرى از انفجار روى اجساد دیده نمى‌شود. اجساد ده‌ها مرد، زن، کودک و حیوانات دست‌آموز در سطح منازل و خیابان‌هاى این بخش دورافتاده در کردستان عراق تحت اشغال ایران را پوشانیده‌اند. پوست این اجساد به طرز عجیبى تغییر رنگ داده و چشم‌هایشان باز و خیره، چرک خاکسترى رنگى از دهانشان بیرون زده و انگشتان دست آن‌ها به طرز عجیبى کج و کوله است. این طرف مادرى بچه‌اش را براى آخرین‌بار در آغوش فشرده و آن طرف پدرى خود را سپر نوزادى، از آنچه نمى‌دانستند چیست؟ کرده است. روى پلاکاردهاى قربانیان فاجعه حلبچه نوشته شده است که به کدامین گناه کشته شدند؟
با این حال و با وجود گذشت سال‌ها از این جنایت هنوز یادگارهاى شوم فاجعه حلبچه با عارضه‌هایى از قبیل نابینایى، نازایى، سرطان و تولد فرزندان معلول به جاى مانده است. گذشت این همه سال نیز نتوانسته زخم‌ها و تاول‌هاى مرگبار گازهاى شیمیایى شرکت‌هاى پروى زاگ، کورب و دراى رایخ را روى پوست مردمان کرد سردشت، دالاهو، جلیل‌آباد و حلبچه التیام ببخشد تا این شهرها اسنادى زنده از جنایت‌هاى جنگى رژیم بعث عراق و خیانت علیه بشریت حامیان غربى‌اش باشند.
* جنایت جدید نوکران استکبار
به گزارش خبرگزارى رسمى سوریه (سانا) به نقل از فعالان و ساکنان محلى شهر مارع گزارش داد که گروه تروریستى داعش این شهر در استان حلب را با سلاح شیمیایى و مواد سمى هدف قرار داد. بر اساس این گزارش، شمار زیادى از غیرنظامیان بر اثر استنشاق گازهاى سمى مصدوم شده‌اند. روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد که بازرسان و متخصصان بین‌المللى به این نتیجه رسیده‌اند که گروه تروریستى داعش در دو حمله جداگانه به تل براک و حسکه از سلاحهاى شیمیایى استفاده کرده است. یک سند محرمانه سازمان مرکزى اطلاعات آمریکا (سیا) نیز که در سال 2013 منتشر شد، تصریح مى‌کند که تروریست‌هاى وابسته به القاعده گاز سارین تولید کرده و از آن براى حمله به غیرنظامیان سوریه استفاده مى‌کنند.
* بانیان و حامیان جنایات شیمیایى
حاکم بعثى عراق با سرمایه‌گذارى‌هاى کلان و حمایت‌هاى بى‌دریغ کشورهاى غربى توانست اطلاعات و امکانات بسیارى پیرامون تسلیحات شیمیایى، میکروبى و رادیواکتیو به‌دست آورد. به پشتوانه این حمایت‌ها و هدایت‌ها رژیم بعث عراق توانست وسیع‌ترین حجم و سطح نامتعارف استفاده از تسلیحات شیمیایى را پس از جنگ جهانى اول و در طول جنگ 8 ساله با ایران به نام خود ثبت کند. این عوامل شیمیایى توسط کشورهاى غربى و با واسطه‌گرى فرانس فان آن‌رات هلندى به دست عراق رسیده بود. عراق در طول این سال‌ها با کمک‌هاى مالى عربى و فناورى‌هاى غربى توانسته بود به ساخت و تجهیز مراکز متعدد تولید و تکثیر تسلیحات شیمیایى مبادرت کند. البته در این میان نقش آلمان غربى بیش از همه کشورهاى غربى است. این کشور که داراى زرادخانه‌هاى انباشته‌شده از تسلیحات شیمیایى باقیمانده از جنگ دوم جهانى بود، رژیم عراق را در این زمینه تجهیز کرد، چنان‌که تنها در سال 1985 بیش از 150 شرکت آلمانى در این‌زمینه در عراق فعالیت داشتند. با این حجم وسیع از همکارى‌ها، از جزیره مجنون تا پیرانشهر، سردشت، مریوان، بانه، سرپل ذهاب، مهران، خرمشهر، شلمچه، نودشه و اشنویه و حلبچه و جاىجاى مرزها و شهرها و روستاها جملگى آزمایشگاه تسلیحات شیمیایى غربى توسط رژیم بعث عراق بود.
انتهای پیام/
