بازگشت اردوغان به آغوش پوتین

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، قرار بود ششمین جلسه از کمیسیون همکاری دو جانبه روسیه و ترکیه دو سال قبل برگزار شود اما سرنگونی سوخوی 24 روسیه توسط دو جنگنده اف 16 ترکیه در 24 نوامبر آن سال و تیرگی سریع روابط بعد این اتفاق باعث لغو این جلسه شد. گرمی روابط دو طرف به همان سرعت سردی روابط و بعد از عذرخواهی رسمی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در اوایل ماه آگوست 2016 پیش رفت اما آن کمیسیون در این حدود هفت ماه جلسه‌ای نداشت تا حالا که با سفر اردوغان به مسکو و دیدارش با پوتین فرصتی برای برگزاری این جلسه پیش آمده است. تشکیل این جلسه همراه با دیدار گرم دو رئیس‌جمهور و بیانات گرم‌تر آنها در کنفرانس مطبوعاتی همگی دلالت بر روابط نزدیکی دارد که این روزها بین روسیه و ترکیه برقرار شده تا آنجا که مطبوعات دو کشور از فروش سامانه موشکی پیشرفته اس 400 روسی به ترکیه می‌گویند اما باید گفت که این تمام ماجرا نیست و حضور اردوغان در مسکو یک روی دیگر سکه هم دارد که نمی‌تواند از دید روس‌ها مخفی مانده باشد. شکی نیست که جنگ سوریه محور اصلی و تعیین کننده در روابط دو طرف است چنان که سرنگونی سوخوی 24 بنابر این محور اتفاق افتاد و اردوغان بعد از حدود 10 روز شاخ و شانه کشیدن در برابر پوتین، مجبور شد در این محور تن به نرمش‌هایی بدهد تا رئیس‌جمهور روسیه را نسبت به پشیمانی‌اش متقاعد کند.

این نرمش اردوغان کار را به مشارکت به همکاری با روسیه و ایران برای برقرار کردن آتش‌بس عمومی در سوریه کشاند تا گروه‌های مسلح تحت نفوذ خود در این کشور را نه تنها مجبور به قبول آتش‌بس کند بلکه آنها را راضی به مذاکرات صلح در آستانه و بعد ژنو کند. این روند از نرمش‌های اردوغان در مسیر دوری او از غرب و به خصوص امریکا و نزدیکی‌اش به مسکو تفسیر و تعبیر می‌شد اما با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید این امید برای اردوغان به وجود آمد که دولت جدید امریکا سیاست متفاوتی نسبت به دولت قبل در سوریه خواهد داشت و واشنگتن سرانجام حاضر شده تا خواسته‌های او را در محور جنگ سوریه بپذیرد.

سفرهای مایک پنس و جیمز ماتیس، معاون ترامپ و وزیر دفاع امریکا، تأییدی بر این سیاست متفاوت بود تا اردوغان با تکیه و اعتماد بر این سیاست متفاوت از یک طرف تجاوز نیروهایش به خاک سوریه را تشدید و از سوی دیگر به نوعی در مذاکرات صلح ژنو کارشکنی کند تا هیئت ریاض هم حضور دیگر معارضان در هیئت نهایی را قبول نکند و هم حاضر به نشست رو در رو با هیئت دولت سوریه نشود. هر دو تلاش نظامی و سیاسی اردوغان بر خلاف آن روند نرمش او و نزدیکی به مسکو بود اما با نزدیک شدن نیروهایش به پشت دیوارهای منبج در سوریه اوضاع ناگهان فرق کرد. اردوغان متوجه شد امریکا حاضر نیست پشت کردهای سوریه را به نفع او خالی بکند و حتی با فرستادن تفنگدارهای خود در میان نیروهای کرد سوریه مشهور به یگان‌های مدافع خلق، در برابر او صف‌آرایی می‌کند تا فکر حمله و تصرف منبج به سر اردوغان  نزند. علاوه بر این، اردوغان از وعده ترامپ برای تشکیل منطقه امن در سوریه چنان ذوق‌زده شده بود که حتی تصور کرد این منطقه تشکیل شده اما زود معلوم شد که این وعده فقط یک احتمال بدون برنامه‌ریزی شده ترامپ است و نمی‌توان شرایط به شدت پیچیده در سوریه را بر مبنای این وعده در نظر گرفت.

لفاظی سنگین اردوغان با آلمان‌ها در روزهای اخیر و اقدام هلند در عدم صدور مجوز نشستن پرواز وزیر خارجه ترکیه در روتردام هم مزید بر علت شده تا اردوغان دوباره به سمت پوتین برود و با رفتن به آغوش او دست کم به غربی‌ها نشان دهد تنها نیست و در برابر بدعهدی و سرزنش‌های آنها گزینه‌ای قابل اعتماد در مسکو دارد. این حرکت اردوغان به معنی استفاده از کارت مسکو برای گرفتن امتیاز از غربی‌هاست که البته این نوع بازی برای روس‌ها ناآشنا نیست. روس‌ها سال‌ها و حتی از زمان شوروی سابق با این نوع بازی‌آشنا هستند و در برابر آن لبخند زده و حاضر به همکاری می‌شوند اما تجربه نشان داده که همه تخم مرغ‌های خود را در این سبد نمی‌گذارند و همکاری خود را با نوعی بی‌اعتمادی و تنها جهت اهداف و منافع تعریف شده پیش می‌برند. حالا بازگشت اردوغان به آغوش پوتین هم در همین حد و حدود اتفاق افتاده و ششمین جلسه از کمیسیون همکاری دو جانبه هم در دایره‌ای از شرط و شروط‌ برگزار می‌شود. در واقع، پوتین آغوش خود را برای اردوغان بازکرده و روشن است که این آغوش برای کنترل اردوغان باز و بسته می‌شود.

منبع: جوان

انتهای پیام/