پخت غذاهای محلی و انجام بازی‌های بومی سنت‌های گذشته مردم نهاوند در ایام نوروز
یکی از رسوم ویژه نهاوند در ایام نوروز پخت غذاهای محلی و برگزاری بازی‌های بومی است که از جمله این غذاها "آش دوغ" و "آش ترش" با پیش زمینه آیینی انجام می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از نهاوند، نوروز به عنوان یکی از مهمترین جلوه‌های فرهنگ عامه، همواره در بین اقوام و گروهای مختلف ایرانی جایگاه مخصوصی داشته است و در هر گوشه از ایران بزرگ با مراسم و برنامه‌های خاصی برگزار می‌شده است که برخی از آن‌ها مانند خانه‌تکانی، دید و بازدید، زیارت اهل قبور و غیره در بیشتر نقاط ایران به طور مشترک برگزار می‌شود.
اما هر بخشی از این سرزمین در کنار این رسوم مشترک نوروز را با برنامه‌های مختص به خود نیز برگزار می‌کرده است؛ در شهرستان نهاوند نیز همچون بسیاری از نقاط دیگر این سرزمین مراسم نوروز همراه با برنامه‌های خاصی اجرا می‌شود که برخی از آن‌ها منحصر به این منطقه و شالکه فرهنگ عامه این منطقه است.
فرهنگ عامه یکی از مهمترین یادگارهای گذشته تاریخی هر دیاری است؛ البته نباید از نظر دور داشت که فرهنگ هر جامعه بر اثر گذر تاریخ و تاثیرپذیری از فرهنگ‌های دیگر دست‌خوش تغییراتی شگرف شده است و امروزه بسیاری از این آیین‌ها و سنت‌ها در هیاهوی زندگی مدرن امروز به فراموشی سپرده شده است اما با این وجود هنوز هم می‌توان از میان رفتار مردم بومی هر منطقه به باورها و فرهنگ گذشته آن پی برد و برای حفظ این سنت‌های زیبای گذشته و انتقال آن‌ها به نسل‌های بعدی باید تلاش کرد.
از جمله سنت‌ها و آیین‌های خاص مردم شهرستان نهاوند پخت غذای محلی به نام «آش دوغ» و «آش ترش» در روزهای ابتدایی سال و به طور معمول در ششم فرودین بوده است که این آش شامل مواد اولیه‌ای از چهار فصل سال است که پخت آن به نشانه پایان سال گذشته و آغاز سال جدید انجام می‌شده است و در باور عامه خوردن این آش برکت‌های سال گذشته را به سال جدید منتقل کرده و خیر و خوبی را به زندگی فرد در سال جدید می‌بخشد.
پخت غذاهای محلی و برگزاری بازی‌های بومی در ایام نوروز
مسئول بنیاد ایران‌شناسی دفتر منطقه‌ای زاگرس گفت: یکی از رسوم مخصوص شهرستان نهاوند در ایام نوروز پخت غذاهای محلی و برگزاری بازی‌های بومی بوده است و طی تحقیقات انجام شده در بنیاد ایران شناسی بخشی از این غذاها و بازی‌ها جمع‌آوری و مدون شده است.
محمدرضا عطایی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: علاوه بر غذاهای خاصی که در بین خانواده‌های مختلف در منطقه نهاوند مرسوم بوده است؛ طبخ آش دوغ و آش ترش به عنوان دو غذا با پیش زمینه آیینی و به جهت سم‌زدایی بدن در آغاز فصل جدید در بین مردم منطقه مرسوم بوده است.
وی تصریح کرد: انسان‌ها از دوره‌های بسیار کهن درگیر تهیه معجون‌هایی برای زندگی جاودان بوده‌اند، که نمونه آن را می‌توان در صنعت کیمیا‌گری ملاحضه نمود و پس از آن‌که آدمی از یافتن اکسیر زندگی ناامید شد، دریافت که می‌تواند با ترکیب مواد غذایی اولیه مختلف به خوراکی دست یابد که سلامت او را دست‌خوش تغییرات مهمی نماید که در نهایت می‌توان ادعا کرد که ترکیب مواد غذایی برای یافتن معجونی جدید، پس از کشف آتش و پختن غذا مهمترین رکن تغذیه انسان بوده است.
عطایی افزود: با بررسی زندگی انسان‌های گذشته می‌توان دریافت که از چندین سده پیش که آدمی شیوه کشاورزی و دامپروری را آموخته، غذا برای آن‌ها تنها وسیله‌ای برای رفع گرسنگی نبوده، بلکه به نوعی آئین و مراسم تبدیل شده است که قرار گرفتن برخی غذاها در رده برکات و حتی نذر کردن غذاهای خاص اثباتی بر این مدعاست.
وی عنوان کرد: در اعصار گذشته انسان‌هایی که ناچار بودند برای مقابله با شرایط طبیعی دست به کار شوند، آنجا که خود را در حل مسئله ناتوان می‌یافتند دست به دامان آئین‌ها می‌شدند که بارزترین آن‌ها را می‌توان در پخت غذاهای مختلفی یافت که برای این منظور تهیه می‌شده‌اند.
عطایی بیان کرد: امروزه بسیاری از غذاهای سنتی از جنبه آئینی خود دور شده و بیشتر جنبه فانتزی گرفته‌اند، اما انسان گذشته که از شیوه‌های بدوی برای نگهداری مواد غذایی آن هم به صورت محدود استفاده می‌کرده و نمی‌توانسته یک ماده غذایی خاص را از سوی دیگر جهان تهیه کند، پخت غذا تلقی خاصی از طبیعت را داشته، به گونه‌ای که پخت یک غذا خارج از قاعده طبیعت، می‌توانسته نوعی کفران نعمت قلمداد شود.
مسئول بنیاد ایران‌شناسی دفتر منطقه‌ای زاگرس اظهار داشت: شهرستان نهاوند به دلیل دارا بودن اقلیمی سرد و کوهستانی و کشاورزی بومی که بیشتر بر مبنای گیاهان خودر
نش‌نامه داشته باشیم و آیین‌ها و سنت‌های شهرستان نهاوند در عید نوروز را در این دانش‌نامه جهانی ثبت کنیم که این امر منوط به برگزاری یک برنامه و یک کار متفاوت در ایام نوروز است.
وی تصریح کرد: استان همدان و به تبع آن شهرستان نهاوند ظرفیت‌های زیادی در بحث گردشگری دارد اما متأسفانه در شهرستان نهاوند با توجه به امکانات محدودی که داریم تا کنون نتوانسته‌ایم از همه این ظرفیت‌هایی که در بحث گردشگری داریم استفاده کنیم.
جانجان افزود: ما می‌خواهیم شهرستان نهاوند مقصد کردشگری باشد نه محل تردد گردشکران، که این مهم با همکاری همه دستگاه‌ها و ادارات شهرستان و استفاده از همه امکانات و ظرفیت‌های گردشگری شهرستان محقق خواهد شد.
جانجان به انتخاب شهر برتر در نوروز 96 اشاره کرد و گفت: شهرستان نهاوند در نوروز سال 95 به عنوان شهر برتر در استان انتخاب شد و ستاد تسهیلات خدمات سفر کشور نیز امسال در نظر دارد با توجه به معیارهایی از جمله کیفیت اطلاع رسانی به مسافران، برنامه‌های فرهنگی و هنری اجرا شده، میزان کاهش تصادفات درون شهری نسبت به مدت مشابه سال قبل، وضعیت ارزیابی، رسیدگی و نظارت به شکایت‌ها، میزان اقامت مسافران در شهر‌ها، پاکیزگی شهر و روشنایی خیابان‌ها، تعدد سرویس‌های بهداشتی و غیره از جمله موارد انتخاب شهر برتر در ایام نوروز هستند.
وی افزود: امیدواریم در نوروز سال 96 با همکاری ادارات، ارگان‌ها، مسئولین، شهروندان و اجرای برنامه‌های متنوع و شاد در ایام نوروز در شهرستان نهاوند بتوانیم همانند سال گذشته عنوان شهر برتر را در استان همدان کسب کنیم.
گزارش از فاطمه ظفری
انتهای پیام/
