آیا آینده «برجام» امروز روشن می‌شود؟
در حالیکه سایر طرفین شرکت کننده در برجام، در انتظار مشخص شدن مواضع دولت جدید آمریکا هستند، دیپلماتهای روس معتقدند که واشنگتن از توافقنامه هسته‌ای خارج نشده و «ادعاهای غیرهسته‌ای» تند برای اعمال فشار بیشتر بر ایران است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «کامرسانت» در تحلیلی نوشته است: امروز در وین نخستین نشست کمیسیون مشترک اجرای برنامه جامع مشترک هسته‌ای (برجام) بعد از تغییر دولت ایالات متحده برگزار می شود. بعد از آنکه مقامات بلندپایه دولت جدید آمریکا سخنان تند و انتقادآمیزی علیه تهران به زبان آوردند، اکنون میانجیگران بین المللی، از جمله روسیه، با بی صبری در انتظار این هستند که بطور دقیق بدانند آیا کاخ سفید حاضر است به تعهدات دولت قبلی آمریکا در قبال «توافق هسته‌ای» پایبند باشد یا آنکه آنها را زیرپا خواهد گذاشت؟
یک دیپلمات آگاه در وزارت امور خارجه روسیه آمریکا معتقد است که آمریکا از این توافقنامه بین المللی خارج نمی شود و اظهارات تند مقامات واشنگتن برای افزایش اعمال فشار بر تهران است که البته این اقدام هم سرنوشت این توافقنامه مهم را در معرض خطر قرار می دهد. منابع خبری در وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفته اند که تصمیم گیری در مورد اقدامات آتی در جهت گیری به سمت ایران هنوز اتخاذ نشده، ولی سیاست واشنگتن در این مورد بزودی مشخص خواهد شد.
این روزنامه می نویسد: در نشست کمیسیون مشترک برجام نمایندگان بلندپایه از ایران و کشورهای عضو گروه «1+5» حضور دارند. نشست مشابه قبلی در تاریخ 10 ژانویه برگزار شده بود، یعنی زمانی که دولت جدید آمریکا هنوز رسما کار خود را آغاز نکرده بود. ولی اکنون مقامات تهران و همچنین میانجیگران بین المللی انتظار دارند که هیئت نمایندگی واشنگتن پاسخ این سئوال را بدهد که آیا دولت جدید آمریکا به تعهدات خویش در قبال توافق هسته‌ای و لغو تحریمها علیه ایران پایبند خواهد بود یا خیر.
یک دیلپمات بلندپایه در وزارت خارجه روسیه به خبرنگار «کامرسانت» گفته است: «مقامات مسکو بر این عقیده هستند که آمریکا برغم اظهارات تند خود از توافقنامه هسته‌ای خارج نخواهد شد. آنها به احتمال زیاد تعهدات خویش را اجرا می کنند، ولی اعمال فشار خود بر تهران در مسائلی که بطور مستقیم به برجام ارتباط نداشته ولی موجب نارضایتی واشنگتن است، را افزایش خواهند داد.»
به گفته وی، فهرست «ادعاهای غیرهسته‌ای » واشنگتن علیه تهران گسترش یافته است که از جمله مهمترین آنها گسترش برنامه موشکی، تاثیرگذاری منفی بر روند اوضاع خارومیانه و حتی حمایت از تروریسم بین المللی مطرح شده است.
امکان عدم ادامه فعالیت کمیسیون مشترک برجام
یک دیپلمات دیگر در وزارت امور خارجه روسیه همچنین هشدار داده است که آمریکا و طرفهای اروپایی در توافقنامه هسته‌ای ممکن است کنترل صادرات محصولات فنی دارای موارد استفاده دوگانه به ایران را افزایش دهند. البته به عقیده وی، افزایش فشارها بر تهران در مسائل «غیرهسته‌ای » هم می تواند تلاشهای بین المللی برای تحقق توافقنامه هسته‌ای ، از جمله ادامه فعالیت کمیسیون مشترک برجام را زیر سئوال ببرد.
این مقام افزود: «اقدامات اخیر آمریکا می تواند توزان نیروها در داخل این کمیسیون را از بین برده و ادامه فعالیت آن را در معرض خطر قرار داده و نشستهای آن به عرصه ای برای تبادل اتهامات متقابل تبدیل شود که با اصل موجودیت این کمیسیون در تناقض است.»
برجام توافقنامه‌ای غیرقابل جایگزین است
به عقیده وی، این خطر تنها شامل کمیسیون مشترک نشده و ممکن است خود توافقنامه را نیز شامل شود. این مقام تاکید کرد: «برنامه جامع مشترک هسته ای، توافقنامه ای منحصر به فرد و نمونه بارز موفقیت مذاکرات بین المللی و نه اعمال فشار و استفاده از توان نظامی است و اگر طرف آمریکایی آن را زیرپا بگذارد، نشانه روی آوردن به خط مشی نظامی است که نه تنها حقوق بین المللی را نقض کرده، بلکه امنیت جهان را نیز در معرض خطر قرار خواهد داد.
کارشناسانی که این روزنامه با آنها صحبت کرده نیز به این خطر اشاره کرده اند. "علی واعظ" کارشناس مسائل ایران در موسسه «International Crisis Group» به خبرنگار کامرسانت گفته است: «مشکل راهکار جدید کاخ سفید و کنگره آمریکا در مورد ایران این است که اعمال فشار بر تهران در جهت گیریهای غیرهسته‌ای ، می تواند خود توافقنامه هسته ای را نیز زیر سئوال ببرد و نتیجه تلاشهای بین المللی چندین ساله در این مورد را از بین ببرد.»
"ماکسیم سوچکوف" کارشناس شورای امور بین الملل روسیه نیز معتقد است: «این واقعیت که آمریکایی ها با وجود انتقادات خود از ایران، مجبور شده اند اعتراف کنند که تهران به تعهدات خویش در قبال توافقنامه هسته‌ای عمل کرده است، گویای آن است که این سند مهم بین المللی نمی تواند جایگزینی داشته باشد.» به گفته وی، ولی مشکل اینجاست که اعمال فشارهای دولت آمریکا بر ایران می تواند با عکس العمل خود ایران مواجه شود و این مسئله می توانند نتایج منفی برای اوضاع منطقه خاورمیانه برجای بگذارد.
واشنگتن عجله‌ای برای تصمیم گیری ندارد
این در حالی است که منابع خبری «کامرسانت» در وزارت امور خارجه اذعان داشته اند که تصمیم گیری قطعی در مورد پایبندی دولت دونالد ترامپ به تعهدات مربوط به توافقنامه هسته ای هنوز صورت نگرفته است. یک دیپلمات آمریکایی گفته است: «واشنگتن نیاز به زمان بیشتری دارد تا روی پاسخ مناسب به تهدیدات چندجانبه از سوی ایران کار کند. بنابراین نباید انتظار داشت که دولت جدید بدون ارزیابی همه جوانب اوضاع و بخصوص رایزنی با شرکای خود در منطقه، تصمیم عجولانه ای در این باره بگیرد.»
ماکسین سوچکوف معتقد است که کاخ سفید ممکن است تصمیم گیری نهایی خود در مورد توافق هسته‌ای را به بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران (19 ماه می) موکول کند تا مشخص شود که آیا "حسن روحانی" رئیس جمهوری کنونی ایران می تواند سمت خویش را حفظ کند یا اینکه یکی از نامزدهای اصولگرایان در انتخابات به پیروزی خواهد رسید.
انتهای پیام/