وزارتخانه میراث فرهنگی، آرزویی در مقابل مخالفت دولت؛ آیا مشکلات میراث فرهنگی با تغییر عنوان حل می‌شود؟
میراث فرهنگی این‌روزها شاهد واژه‌ای نام آشنا در سیستم اداری خود است که باید دید تغییر این واژه در مدیریت، حفظ و نگهداری و حرکت در مسیر توسعه در استان اصفهان موثر است یا خیر.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، وزارتخانه میراث فرهنگی، واژه‌ای که به‌تازگی وارد ادبیات مسئولان میراث فرهنگی و دوستداران آن شده و بازار بحث بر سر شدن یا نشدن آن بسیار داغ است اما آیا این روند بر پیکره میراث هفت هزار ساله ما تأثیری دارد یا خیر.
در این گزارش سعی شده ضرورت تغییر عنوان سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه و تبعات و اثرات آن بر میراث فرهنگی استان اصفهان که جز غنی‌ترین استان‌های کشور است، مورد بررسی قرار گیرد.
استان اصفهان را با دارا بودن بیش از 2 هزار اثر ثبتی تاریخی، یک سوم صنایع دستی کشور و همچنین رکورد بیشتری بازدید گردشگر خارجی، نمی‌توان در امر تغییر سازمانی میراث فرهنگی نادیده گرفت، زیرا این استان تأثیر غیرقابل‌انکاری در رشد توسعه اقتصادی کشور دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در زمینه تشکیل وزارتخانه بر مسیر توسعه میراثی استان به خبرنگار تسنیم می‌گوید: 2 موضوع در این رابطه وجود دارد، یکی اینکه آیا با تشکیل وزارتخانه مشکل میراث فرهنگی حل می‌شود؟
فریدون الهیاری با بیان اینکه دولت با تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی مخالف است، گفت: دست‌اندرکاران می‌توانند در قالب سازمانی، مشکل سازمان میراث فرهنگی در حوزه قانون‌گذاری رفع و به دیگر مشکلات و چالش‌های پیش روی میراث فرهنگی توجه کنند.
وی با بیان اینکه باید مشکلات میراث فرهنگی آسیب‌شناسی جدی شود، افزود: صرفاً با تغییر عنوان سازمان به وزارتخانه مشکلات میراث رفع نمی‌شود و باید در این زمینه تأمل جدی شود که تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه چه کمکی به میراث فرهنگی می‌کند.
مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان با بیان اینکه مشکلاتی نظری بودجه می‌تواند در قالب سازمان‌دهی کنونی نیز حل شود و اگر قرار باشد به بودجه توجه شود، نیازی به تغییر عنوان سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه نیست، ادامه داد: باید نگاه‌ها نسبت به منابع و اولویت‌های میراث فرهنگی تغییر کند.
اما نظری متفاوت درباره تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی
علیرضا جعفری زند، کارشناس میراث فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم دراین باره می‌گوید: تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه آرزوی تمام دوستدارن میراث فرهنگی است.
وی با بیان اینکه این تبدیل می‌تواند تغییرات مثبتی در حوزه میراث فرهنگی را شامل شود، افزود: اگر سازمان به وزارتخانه تبدیل شود، بنیه مالی میراث نیز قوی‌تر می‌شود و مشکلات کمبود بودجه که امروز از چالش‌های اصلی حفاظت و حراست از ابنیه تاریخی است، درصد زیادی رفع می‌شود.
کارشناس میراث فرهنگی بیان کرد: در طول 20 سال گذشته چندین بار این پیشنهادات توسط کارشناسان میراث فرهنگی ارائه شده است و هر بار با مخالفت دولت مواجه شده در صورتیکه اگر این تبدیل رخ دهد فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی قوی‌تر و جدی‌تر دنبال می‌شود.
میراث فرهنگی امروز در متن توسعه کشور قرار دارد
از سوی دیگر مدیرکل میراث فرهنگی معتقد است مسئله دیگری که در حوزه میراث فرهنگی وجود دارد این است که با توجه به مأموریت‌ها و اولویت‌های جدیدی که در سازمان میراث فرهنگی وجود دارد، باید سازوکارها و ساختارها نیز تغییر کند.
الهیاری با بیان اینکه روی میراث فرهنگی در کشور در حاشیه بود و امروز در متن قرار دارد و در برنامه ششم توسعه یکی از محورهای اصلی توسعه کشور تلقی می‌شود، گفت: در استان اصفهان محور توسعه بر پایه میراث فرهنگی، صنایع دستی و به‌ویژه گردشگری است و با توجه به حجم ورود گردشگران به این استان، حوزه گردشگری شتاب بالایی گرفته و همچنین با توجه به نقش صنایع دستی در بحث اقتصاد مقاومتی و تکیه بر تولید و توان داخلی نقش پررنگ‌تری را در توسعه اقتصادی ایفا می‌کند.
وی با بیان اینکه میراث فرهنگی اصفهان اولویت جدی و جاذبه مهم جذب گردشگری در استان محسوب می‌شود، گفت: اصولاً باید سازمان میراث فرهنگی از یک بضاعت و امکان و ظرفیت‌های ساختاری و سازمانی قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار شود و تا بتواند با توجه به انتظارات و جایگاه ویژه اصفهان در حوزه میراث فرهنگی در مسیر توسعه عمل کرد.
میراث فرهنگی نیازمند نگاه بنیادی‌تر است
مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان با بیان اینکه باید چه در مجلس شورای اسلامی و چه در برنامه‌ریزی‌های توسعه سازمانی نگاه متفاوت‌تری نسبت به میراث فرهنگی ایجاد شود، ادامه داد: اگر این نگاه متفاوت نسبت به میراث فرهنگی با چشم‌انداز محور توسعه ایجاد شود، اقدامات بهتر و درست‌تری صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه باید نگاه‌ها به میراث فرهنگی بنیادی‌تر باشد، افزود: البته این اتفاق به نوعی در دولت یازدهم رخ داد و ما سال گذشته در استان اصفهان مجوز تأسیس 12 اداره جدید میراث فرهنگی را در شهرستان‌ها دریافت کردیم و نگاه دولت به بحث میراث فرهنگی، نگاه متفاوت و توسعه محور بود.
نخستین گام به کارگیری افراد متخصص میراث فرهنگی است
جعفری زند، کارشناس میراث فرهنگی نیز معتقد است که باید افراد کارشناس و خبره در حوزه میراث فرهنگی در راس سازمان و یا وزارتخانه میراث فرهنگی قرار بگیرند و در این زمینه می‌گوید: اگر قرار باشد به طور مثال وزیر راه و شهرسازی بر مسند وزارتخانه میراث فرهنگی قرار گیرد، مشکلات همچنان ادامه پیدا می‌کند و باید افراد متخصص حوزه میراث در همه مناصب حوزه میراث فرهنگی قرار گیرند.
اما استان اصفهان بیش از 22 هزار اثر و جاذبه تاریخی و فرهنگی دارد که با توجه به غنای میراثی و تاریخی در طول سال‌های گذشته به دلیل نبود زیرساخت‌های گردشگری یا عدم توجه به مرمت بناهای چالش‌های جدی در بحث حفظ و نگهداری، نظارت و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در استان به وجود آمده است که این مسئله مرتبط با ادوار مختلف تاریخ است که با توجه به شرایط بودجه‌ای و نگاه‌های سازمانی، تصور پایش تمام 22 هزار اثر از سوی میراث فرهنگی نادرست به نظر می‌رسد.
ضرورت نگاه ویژه مسئولان بالاسری نسبت به VIP گردشگری ایران
حال از مدیرکل میراث فرهنگی این نکته را جویا شدیم که آیا با توجه به همه این ظرفیت‌ها و اولویت‌های میراثی در اصفهان، این نگاه ویژه نسبت به استان اصفهان از سوی مسئولان بالاسری وجود دارد یا خیر؟
الهیاری با بیان اینکه همه ایران ازنظر تاریخی مهم و چند استان ازنظر میراثی شاخص هستند، گفت: اصفهان به‌عنوان ویترین میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران در حوزه بین‌الملل و به‌عنوان VIP گردشگری ایران نیازمند توجه بیشتری از سوی مسئولان سازمان یا در صورت تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی است.
جعفری زند نیز معتقد است که اصفهان ظرفیت‌های بالایی در زمینه میراث فرهنگی دارد و بیان می‌کند: با تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه، امید رسیدگی به ابنیه تاریخی و تخصیص بودجه کافی برای حفاظت و حراست از این سرمایه‌های میراثی افزایش پیدا می‌کند.
گفتنی است، نکته غیرقابل‌انکار، اقدامات این سازمان در سال‌های اخیر در برخی از موارد بوده ازجمله ثبت جهانی آثار، نشر کتاب‌هایی فاخر در زمینه میراث فرهنگی، کاوش‌ها و مرمت‌های بی‌نظیر بعضی ابنیه که تاریخ ماندگاری‌شان را تضمین کرده و همچنین نیروی انسانی توانمند و کارشناسان با درایت شاغل در این مجموعه است .
اما با توجه به همه غنای فرهنگی در نقطه نقطه استان اصفهان وجود دارد، میراث فرهنگی نیازمند تحولی مؤثرتر برای حفظ این داشته‌های فرهنگی برای نسل آینده است و نباید فراموش کرد که بی‌شک روزگار امروز ما تاریخ آیندگان ایران است.
گزارش از زینب کلانتری
انتهای پیام/