فنر بازار ارز جمع شده است

روز گذشته در همه محافل نسبتا جدی، حرفی و اثری از ابر خرید تسلیحاتی عربستان از آمریکا بود و هر کس به سهم خود اثر این ائتلاف تازه ساز را بر آینده اقتصاد و سیاست ایران می سنجید.
واقعیت آن است که همه این خریدها تا به امروز کمتر از یکی دو تحریم اقتصادی اصلی بر سرنوشت و رفتار ایرانیان اثر داشته است. یک تحریم هوشمند به مراتب موثر تر از ده بمب هدایت شونده عمل می کند و هزینه  آتی آن هم برای کلوپ آمریکا و عربستان بسیار کمتر است.

 بررسی تحریم S722 را که بلحاظ در نوردیدن مرزهای برجام مادر همه تحریمها لقب گرفته است، پیش از انتخابات به صورت رسمی با هدف کاهش اثر منفی بر انتخاب مجدد حسن روحانی متوقف شد و اکنون بار دیگر به شور گذاشته خواهد شد.

اگر چه ظاهرا این تحریم با تمرکز ویژه و خاص بر روی سپاه و برنامه موشکی و حقوق بشر نوشته شده است اما اولا به لحاظ شدت عمل بعد از برجام کم نظیر است، ثانیا به لحاظ تحت تحریم مستقیم قرار دادن یک نهاد قانونی یک سیگنال بسیار بد است، ثالثا با توجه به زیر ساخت ایجاد شده با کمک برجام، یک لإیه جدید به محدودیتهای انتقال و سرمایه گذاری اضافه خواهد کرد. این تحریم ابدا برای بازار ارز خبر خوبی نخواهد بود.

دولت یازدهم در بازار ارز یک میراث آماده انفجار برای دولت دوازدهم باقی گذاشته است. عدم اصلاح نرخ ارز متناسب با تورم و دمیدن بی حساب بر تنور نقدینگی ( درست مثل دولت دهم) فنر بازار ارز را به شدت جمع کرده است. ترکیب تحریم فوق با یکی دو پیچ اجرایی کوچک، با شانس درخوری یک تکان موثر به بازار ارز خواهد داد. این قید" با شانس درخور" از آن باب است که شاید بانک مرکزی بخواهد با شدت بیشتری به آتش زدن ارز برای کاهش قیمت آن- رویه ای که از زمستان قبل پیگیری می شود- ادامه دهد.

یک سناریوی خوش خوان آن است که بعد از تحریم فوق قیمت ارز به یکباره ترقی کند و این امر به گردن نیروهای نظامی، برنامه موشکی و برنامه منطقه ای بیافتد و زمینه برای مطالبه یک برجام دیگر فراهم شود. این موضوع  اکنون از همیشه نزدیک تر است. اما واقعیت آن است که با یا بدون نیروهای نظامی و موشک، قیمت ارز بدلائل ذاتی آماده تلنگر است و گزاره فوق نه منصفانه است و نه علمی، جهش به دلائل ذاتی روزی رخ خواهد داد.
 

واکنش تیم دولت به تحریم S722، قابل حدس است؛ چیزی مثل واکنش به ISA

مردمی که به افتخار پیروزی صلح بر تحریم در خیابان های شمالی شهر پای کوبی می کردند حالا به خانه بازگشته اند و منتظر وعده حسن روحانی در باب لغو تحریم های دیگرند. واقعیت از آن چه آن ها تصور می کنند فرسنگها دور است.

چارچوب راه حل: افزایش نرخ ارز به صورت کنترل شده به نحوی که بازده ماهانه نگهداری ارز از بازده معادل بازار پول فعلا کمتر باشد. در بانک مرکزی کارشناسان مجربی وجود دارند که بارها این را فریاد زده اند اما صدای فریادهاشان در اصرار مقامات عالی اجرایی بر حفظ نرخ ارز در کانال 3700 به هر قیمت، شنیده نشده است.

کاوه تقوی*

انتهای پیام/