وضعیت معیشتی عشایر سه قلعه به مرز بحران رسید/دیگر برای عشایر رمقی نمانده است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، صدای زنگوله، پوشش رنگارنگ و اصیل مردان و زنان، بوی دلنشین خاک باران خورده، غذاهای طبیعی، چادرهای ساده عشایری، آواها و نواهای سنتی و نوای نی از جلوه‌های دلنشین زندگی عشایری و رویایی برای مردم شهرنشین با وجود هزاران زرق و برق در زندگی شهری است.

هر چند عشایر از دیدگاه صاحب نظران به لحاظ برخورداری از زندگی اجتماعی سالم، ساده زیستی، بهره‌وری از دسترنج خود، الگویی تجربه شده برای تحقق اقتصاد مقاومتی هستند که حمایت از آنها می‌تواند گره‌گشای کاهش جمعیتشان در اثر مهاجرت به شهرها باشد اما امروزه آن‌ها با مشکلات بسیاری مواجه هستند.

ایل راه‌های نامناسب، خشکسالی، کمبود خوراک دام و مشکلات کمبود آب از  مشکلات این روزهای عشایر بخش سه قلعه است که مسئولان با وجود پیگیری هنوز نتوانستند برای رفع آنها آن طور که باید اقدام کنند.

از بین رفتن سرمایه سال‌ها تلاش و زحمت طاقت فرسای عشایر

600 خانوار عشایر در چاه‌های اطراف سه قلعه در وضعیت اسفناک زندگی می‌کنند و وضعیت معیشت آنان بحرانی است.

خشکسالی‌های متمادی و کمبود آب، از بین رفتن سرمایه سال‌ها تلاش و زحمت طاقت فرسای عشایر بخش سه قلعه در زمینه دامداری را در پی داشت. 

بسیاری از این خانوارها به سوء تغذیه دچار هستد و از بیماری‌های مزمن رنج می‌برند.

تسهیلات ناچیز

یکی از دامداران سه قلعه با گلایه از مشکلات عشایر در زمینه نگهداری دام و میزان ناچیز تسهیلات دولتی در این بخش گفت: با یک حساب ساده می‌توان گفت حداقل یک رأس دام سبک در یک سال برای زنده ماندن و نه پروار شدن به حداقل 120 کیلوگرم جو و 150 کیلوگرم کاه نیاز دارد که به طور میانگین سالانه حدود 200 هزار تومان هزینه دارد.

وی ادامه داد: تحمیل این هزینه‌ها در حالی است که سال گذشته به هر رأس دام در قبال نزدیک به 200 هزار تومان هزینه نگهداری، فقط سه کیلوگرم جو یعنی 3 هزار تومان کمک شد.

 وی با اشاره به اقدام دولت برای پرداخت تسهیلات به عشایر افزود: با وجود حمایت دولت و ارائه تسهیلات، بانک‌ها برای اعطای وام 2 میلیونی داشتن ضامن را شرط می‌کنند این در حالی است که برای عشایر پیدا کردن ضامن سخت است و به همین دلیل خیلی از مواقع از دریافت این تسهیلات ناچیز هم محروم می‌شوند.

وی اظهار داشت: همانطور که برای سایر آسیب دیدگان از بلایای طبیعی دولت میلیاردها تومان خسارت می‌پردازد لازم است برای عشایر هم چنین تدابیری برای حل مشکلاتشان اندیشیده شود.

دیگر برای عشایر رمقی نمانده است

یکی دیگر از عشایر سه قلعه گفت: امروز عشایر هر کدام با سه چهار سر عائله و با عروس و داماد شرمنده فرزندان خود هستند و از بس از مشکلاتشان گفته و به نتیجه نرسیدند به روزمرگی روی آورده و برای رفع آن ناامید شده‌اند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر هیچ رمقی برای این قشر نمانده است و تنها امیدشان به حمایت‌های دولتی و تسهیلات ارزان قیمت در زمینه تولید محصولات دامی و اشتغال خانگی است که به نظر می‌رسد توجهی در این زمینه نمی‌شود.

یکی دیگر از دامداران و عشایر این بخش هم به این نکته اشاره دارد که سالها پیش برای خرید دام تسهیلات گرفتم تا بتوانم با خرید دام و پرواربندی برای خود و خانواده‌ام اشتغال و درآمدزایی ایجاد کنم اما بعد از گذشت حدود 10 سال هنوز نتوانستم این تسهیلات را بازپرداخت کنم.

وی افزود: با استمرار خشکسالی‌ها خیلی از عشایر سه قلعه از پرورش دام‌های سبک به دلیل مشکلات تامین علوفه به سمت دام‌های سنگین سوق پیدا کردند.

وی بر خرید تضمینی گوشت قرمز از دامداران و عشایر برای جلوگیری از واردات گوشت تاکید کرد.

یکی دیگر از عشایر هم با اشاره به ضوابط جابه‌جایی دام عشایر و لزوم  هماهنگی اداره عشایری، نیروی انتظامی، دامپزشکی و غیره از دریافت مجوزهای لازم خبر داد و گفت: عشایر به دلیل عمق مشکلات برخی مواقع بدون هماهنگی و دریافت مجوزها شبانه و به ناچار از منطقه کوچ می‌کنند تا درگیر بروکراسی‌های اداری نشوند.

اشتغال عشایر

وی افزود: با وجود تعدد مشکلات برای حل آن در میان عشایر سه قلعه کار شاخصی انجام نشده است و 600 خانوار عشایر در چاه‌های اطراف سه قلعه در وضعیت اسفناک زندگی می‌کنند.

وی تصریح کرد: عشایر انتظار داشتند در این سال‌ها که جز تحمل ضرر چیزی عایدشان نمی‌شود دولت اقدام به خرید دام‌هایشان کند اما محقق نشدن این خواسته سبب شد عشایر بیشتر دام‌هایشان را با شرایط سال به فروش برسانند.

یکی از عشایر روستای چاه غیاث هم گفت: زندگی عشایری در این مناطق دیگر برای ما سودی ندارد و به ناچار دام‌های خود را فروخته و شغل خود را از دست دادیم و دولت باید فکری برای اشتغال عشایر کند تا روستاهای عشایری خالی از سکنه نشود.

اشتغال در حوزه عشایر به معضلی بزرگ تبدیل شده است

وی افزود: در حال حاضر اشتغال در حوزه عشایر بخش سه قلعه به معضلی بزرگ تبدیل شده و به دلیل نبود برنامه‌ای برای اشتغال و امرار معاش این قشر برخی جوانان در معرض خطر  آسیب‌های اجتماعی هستند.

رئیس اداره امور عشایر سرایان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند درباره گلایه یکی از عشایر از تسهیلات اختصاص یافته اظهار داشت: تسهیلات تخصیص یافته به شهرستان در ابتدا 400 میلیون تومان بود که با پیگیری‌های فراوان مسئولان 150 میلیون تومان افزایش داشت و به 650 میلیون رسید که این اعتبار بین عشایر آسیب دیده از خشکسالی تقسیم می‌شود.

افزایش تسهیلات عشایری

ناظران افزود: 138 نفر از عشایر برای دریافت این تسهیلات به مبلغ 50 و 40 میلیون ریال توسط دهیاری‌ها و نمایندگان عشایر و شوراها شناسایی شدند.

وی یادآور شد: این تسهیلات به صورت قرض الحسنه و 4 درصد در بانک‌های کشاورزی به متقاضیان پرداخت می‌شود و افراد معرفی شده در بانک عامل تشکیل پرونده داده و در آینده نزدیک بخش دوم این تسهیلات نیز به شهرستان داده خواهد شد.

وی با ارائه گزارشی از جمعیت عشایری منطقه گفت: در شهرستان سرایان هزار و 422 خانواده شامل 6 هزار و 472 نفر در محله‌های عشایری زندگی می‌کنند که حدود 600 خانوار در سه قلعه هستند.

وی افزود: از گذشته اشتغال عشایر تنها از طریق دام‌هایشان بوده اما امروزه با توجه به خشکسالی‌های پی‌درپی مراتع شهرستان فقیر شده است و عشایر با مشکلات معیشتی مواجه هستند.

وی با اشاره به خروج دام‌ها از منطقه و بیکاری در بین عشایر افزود: دامداران و عشایر باید به  کاشت گیاهان مرتعی و جمع آوری گیاهان دارویی و تولید گوشت روی بیاورند.

دامداری به سبک قدیمی و سنتی دیگر توجیه اقتصادی ندارد

رئیس اداره امور عشایر سرایان با بیان اینکه در زمینه تولید گوشت قرمز نیز تسهیلات حداکثر یکساله برای پرورش دام‌های سبک و سنگین ارائه می‌شود ادامه داد: می‌توان با به کارگیری صندوق خرد زنان عشایر در قالب تولیدات عشایر در موضوع صنایع دستی مانند جاجیم، گلیم، قالی وقالیچه با مدیریت بهتر ایجاد اشتغال کرد.

وی تصریح کرد: دامداری به سبک قدیمی و سنتی دیگر توجیه ندارد و دامداران باید به سمت دامپروری صنعتی یا نیمه صنعتی حرکت کنند تا وابستگی حداقلی را به مراتع داشته باشند و همچنین انرژی دریافت شده از علوفه باعث تولید و رشد دام شود و برای پیاده روی صرف نشود.

آبرسانی سیار در شهرستان به صورت مرتب انجام می‌شود

ناظران تاکید کرد: در زمینه طرح بوم‌گردی و صنایع بسته بندی و صنایع دستی، می‌توان برای عشایر اشتغال ایجاد کرد.

وی همچنین درخصوص وضعیت آب عشایر منطقه گفت: آبرسانی سیار در شهرستان به صورت مرتب انجام می‌شود و با توجه به پیگیری‌های انجام شده در آینده یک دستگاه تانکر دیگر به شهرستان اختصاص داده خواهد شد.

امید است مسئولان توجه بیشتری به این قشر زحمتکش جامعه داشته باشند تا شاهد برطرف شدن مشکلات این عزیزان و کاهش مهاجرت آنها به شهرها باشیم.

گزارش ریحانه محمدی‌پور

انتهای پیام/