من به عنوان مخاطب شیفته قصه‌ام/ تئاتر و تماشاگر به دیدن ستاره‌ها بدعادت شده است
پویا سعیدی نویسنده و کارگردان نمایش «تلورانس: یک اپرای صابونی» که این روزها در مرکز تئاتر مولوی به اجرا درمی‌آید از چالش نوشتن تا به نمایش درآمدن این تئاتر می‌گوید.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، پویا سعیدی، دانشجوی رشته ادبیات نمایشی در مقطع کارشناسی و برنده پنج تندیس نمایشنامه‌نویسی از جشنواره‌های متعدد مانند قلم سبز، مونولوگ و... شده است. وی همچنین تجربه بازی در چند نمایش را نیز در پرونده خود دارد. با دومین تجربه کارگردانی خود - که در بخش مسابقه جشنواره تئاتر دانشگاهی شرکت کرده بود - این بار به قصد اجرای عموم به مرکز تئاتر مولوی آمده است. آنچه در زیر آمده گفت‌وگویی است با این هنرمند جوان، درباره نمایش «تلورانس: یک اپرای صابونی».
تسنیم: کمی در مورد مراحل شکل‌گیری نمایشتان توضیح می‌دهید؟
پویا سعیدی: در سال 94 برای شرکت در نوزدهمین جشنواره تئاتر دانشگاهی بخشی از متن را نوشتم و هفت بار آن را تا تابستان 95 بازنویسی کردم. در این نمایش ما به دنبال تجربه‌ای نوعی از داستان‌پردازی هستیم که در آن اتفاقات هولناک با لحنی دوگانه رقم بخورد تا موجبات نوعی خاص از کمدی را به وسیله شوخی با مسئله مرگ فراهم آوریم. چون این مقوله «مرگ» هم ترسناک است و هم ظرفیت این را دارد که هجو شود. تلاش کردیم که این لحن دو پاره را در روابط شخصیت‌ها، در دیالوگ‌ها و همچنین در روایت داستان حفظ کنیم. تمرینات را از اوایل دی‌ماه سال گذشته شروع کردیم در آن زمان بود که ایده‌های جدیدی در راستای مسیر نمایش رسیدیم، مثلاً تلفیق ویدئو و تئاتر، از ویدئوها به عنوان یک عنصر بیوگرافیکال برای شخصیت‌ها استفاده می‌شود، در ادامه با افزوده شدن حجم هجو نمایش متوجه شدیم که فرمت کمدی‌های تلویزیونی؛ با ترجمه (اپرای صابونی) می‌تواند به اندازه زیادی به کمک ما برای رسیدن به هدفمان بیاید.
تسنیم: در مورد پروسه تمرین و نوع همکاری و هدایت بازیگران خود بگویید؟
پویا سعیدی: چون خودم متن این نمایش را نوشتم قطعاً در موقع کارگردانی ذهن نویسنده هم همراهم بود به همین دلیل متمرکز شدن بر بازیها، بلوک‌بندی کردن و میزانسن دادن وابسته بود به آن وظایفی که در مرحله نگارش داشتم، و همین امر باعث شد که من وسواس کمتر و از طرفی خونسردی کمتری داشته باشم. در موقع کارگردانی من خیلی مقید نیستم که واو به واو متن حفظ شود و بیشتر خواستم بر این است که حال و هوای دیالوگ‌ها بیا ن شود از این رو دست بازیگرانم کاملاً باز بود. شیوه بازی گرفتن از هر بازیگر متفاوت است. در این نمایش بازیگرانی هستند که باید لحظه به لحظه آنها را هدایت کرد و همچنین هستند بازیگرانی که تعامل را بیشتر می‌پسندند. با تمام این تفاسیر من فکر می‌کنم که موفق شدیم نوع بازی بازیگران را با لحن نمایش همسو و همسان کنیم.
تسنیم: چرا کمدی و چرا کمدی سیاه؟
پویا سعیدی: قبل از هر چیزی برای من یک چالش بود، اینکه ببینم می‌توانیم در آزمون سخت خنداندن مخاطب موفق باشیم یا نه؟ در وهله بعد علاقه‌ام به این نوع کمدی بود، علاقه‌ای که ریشه شکل‌گیری آن چند منبع دارد: اول، علاقه‌ام به سینمای مستقل آمریکا و یک کارگردان خاص به نام «کوئنتین تارانتینو»، «مارتین مک‌دونا» در تئاتر به خصوص با نمایشنامه‌های اولیه‌اش و عناصر حاضر در آن متون مثل ترکیب خشونت و کمدی و رسیدن به کمدی سیاه. اینها باعث شد که این نمایشنامه سیر خودش را پیدا کند. به دلیل لحن دو پاره «کمدی سیاه» به اندازه نگه داشتن نمایش‌هایی از این دست کار دشواری است به صورتی که نمایش جدی نشود که گاهی بی‌دلیل خنده‌دار است و یا بالعکس، در مجموع می‌توان گفت که بخش خشونت ماجرا؛ البته نه به معنای تقبیح شده‌اش، منظور هیجانی است که از ایجاد خشونت برای مخاطب ایجاد می‌شود برای من دست‌مایه‌ای است به منظور جلب رضایت مخاطب چون اعتقاد من بر این است که اولین رسالت هنرهای نمایشی سرگرمی‌است.
تسنیم: با توجه به حرکت کارگردانان، نویسندگان هم نسل شما به سمت نمایش‌های بی‌ساختار و شالوده‌شکن چه چیزی باعث شده است که شما همچنان براساس ساختارهای کلاسیک حداقل در نوشتار متن‌تان عمل کنید؟
پویا سعیدی: اگر بخواهیم در یک کلمه خلاصه‌اش کنم باید بگویم «قصه»، قصه بیش از هر چیز دیگری که در درام با آن سروکار داریم قدمت دارد و با تمام تغییرات سبکی و مکتبی و رادیکالی همچنان پابرجاست، به اعتقاد من قصه از هر چیز دیگری گیراتر است، من به عنوان مخاطب شیفته قصه‌ام، قصه خوب من را بیشتر از هر فرم و تکنیک اجرایی و تصویر خوبی به وجد می‌آورد. هرچند درست است که نمایش ما دارای سیر کلاسیک درام است اما در حد لزوم و نیاز نمایش سعی کردیم شکستی در فرم و تکنیک اجرا ایجاد کنیم. به عنوان مثال ویدئوهای بیوگرافیکال یا تلفیق فضای بیرون نمایش با درون نمایش در آخر کار.
تسنیم: به عنوان کلام آخر.
پویا سعیدی: چیزی که این روزها به آن فکر می‌کنم این است که چرا اینقدر به اجرا درآوردن یک نمایش سخت است و چرا آنقدر آزار روحی دارد. مسئله پر کردن صندلیهای سالن نه تنها برای من بلکه برای تمام افراد هم‌قطار من به معضلی فراموش نشدنی تبدیل شده است، به نظرم تئاتر ما و تماشاگر ما به دیدن ستاره‌ها و اسمها بدعادت شده است، در پایان از مدیریت مجموعه تئاتر مولوی و تمام کارکنان تشکر می‌کنم.
***
حمید ذکیانی بازیگر نمایش تلورانس درباره همکاریش با سعیدی گفت: بعد از اجرای جشنواره‌ای نمایش من به عنوان جایگزین با بازیگری که به دلیل مشکلات شخصی قادر به ادامه همکاری با این نمایش نبود کارم را شروع کردم، نقشی که به ایفای آن می‌پردازم از لحاظ زمانی کوتاه است اما نقطه چالش‌برانگیز و دلیل پذیرفتن پیشنهاد همکاری آقای سعیدی مونولوگ نسبتا بلندی است که در زمان حضورم در صحنه به ادای آن می‌پردازم، این مونولوگ علمی است در حالی که شخصیتی که آن را بیان می‌کند جنون خاصی دارد همین موضوع من را بر این داشت تا تجربه‌ای جدید را پشت سر بگذارم.
===================
مصاحبه‌ای از محمد حق‌شناس
انتهای پیام/
