دولت به دنبال آبرویی که سند ۲۰۳۰ بر باد داد

انتخابات تمام‌شده ولی ماجرای سند ۲۰۳۰ به رییس‌جمهور گران آمده و همان‌طور که خودش گفته باوجود صراحت تذکر و دستور رهبری؛ می‌گوید: «از ۲۰۳۰ نخواهد گذشت.»

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، انتخابات تمام‌شده ولی ماجرای سند 2030 به رییس‌جمهور گران آمده و همان‌طور که خودش گفته باوجود صراحت تذکر و دستور رهبری؛ می‌گوید: «از 2030 نخواهد گذشت.» بعد از انتخابات حجت‌الاسلام حسن روحانی مدعی شد که به رهبری گزارش غلط در خصوص سند 2030 ارائه ‌شده است. هرچند روی صحبت او با منتقدان دولت بود اما از گزارش غلط به رهبری نیز سخن گفت: «فریبکاران حتی به رهبری هم گزارش دروغ دادند و مدعی هستند دولت مصرانه به دنبال اجرای این سند است.»

بالاخره رهبر انقلاب در دیدار اخیر با دانشجویان در خصوص ادعای گزارش‌های غلط نیز واکنش نشان دادند. رهبر انقلاب اسلامی مساله «استقلال» را بسیار مهم و موضوع سند 2030 را در همین چارچوب قابل ارزیابی دانستند و خاطرنشان کردند: برخی می‌گویند ما در این خصوص تحفظ داده‌ایم و گفته‌ایم فلان بخش آن را قبول نداریم، درحالی‌که حتی اگر هیچ مورد واضحِ خلاف اسلام در آن وجود نداشت، باز هم نظام آموزشی نباید در بیرون از کشور نوشته شود، حال‌ آنکه موارد خلاف اسلام نیز در آن سند وجود دارد و برداشت افرادی که خیال می‌کنند ما در این موضوع گزارش‌های درستی نگرفته‌ایم، برداشت درستی نیست.


اما به نظر می‌رسد ژن احمدی‌نژاد در روحانی نیز پدیدار شده و پذیرش حکم رهبری در خصوص سند 2030 سخت شده است. اینستاگرام حسن روحانی ، رییس‌جمهور، مجموعه تصاویری درباره «سند 2030» منتشر کرد. علاوه بر این مجموعه تصاویر که تحت عنوان «دروغ‌های بزرگ درباره سند 2030» منتشرشده، توضیحاتی هم ارائه‌شده است.


 حسن روحانی در این پست اینستاگرامی سندهایی را نشان می‌دهد که دفتر رهبر انقلاب از سال پیش در جریان این سند بوده و در متن این پست نوشته است: «مدعی هستند دولت این سند را محرمانه تصویب کرده! مصوبه دولت شماره 76403/ت 52913 هـ مورخ 25/6/1395 که برای تشکیل کارگروه ملی است، در روزنامه رسمی منتشرشده و مانند سایر مصوبات، برای معاونت قوانین مجلس ارسال گردیده که ریاست مجلس طی نامه مورخ 17/9/1395، عدم مغایرت آن (و تعدادی دیگر از مصوبات دولت) با قوانین را اعلام کرده است» اما در نامه مورد نظر روحانی چه نوشته ‌شده است؟ در بند دوم این نامه که ابلاغیه مصوبه هیات ‌وزیران است و برای دفتر رهبری و دیگر ارکان نیز ارسال‌شده؛ از کارگروهی عریض و طویل خواسته است که سند ملی 2030 تهیه و تدوین شود. «کارگروه ملی آموزش 2030 موظف است برنامه اجرایی و نظارتی تحقق کامل آموزش 2030 را در سطوح ملی و استانی با بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های موجود در دستگاه‌های اجرایی مرتبط و همسو با اهداف برنامه‌های توسعه کشور، اسناد راهبری توسعه، نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و برنامه اهداف توسعه پایدار تهیه کند.» اما نکته اینجاست که هیات‌وزیران در واقع سندی که تهیه نشده را ابلاغ کرده و همه دستگاه‌ها را موظف به اجرای آن کرده است که این مسأله نیز به لحاظ حقوقی محل اشکال است. دربند سوم صراحتاً آمده است: «دستگاه‌های اجرایی برای تحقق اهداف برنامه آموزش 2030 موظف به اجرای تصمیمات کارگروه است.» درحالی‌که در زمان ابلاغ این نامه هنوز سندی تهیه نشده بود. حتی یک اشکال حقوقی به همین مصوبه 26/6/95 هیات‌وزیران نیز وارد است که طبق اصل 138 قانون اساسی، دولت تنها زمانی می‌تواند بخش یا همه اختیارات خود را به یک کارگروه و امثالهم اعطا کند که وزرای ذی‌ربط (چند وزیر) در آن عضو باشند؛ این در حالی است که در مصوبه هیات‌وزیران برای تشکیل کارگروه ملی آموزش 2030، فقط یک وزیر یعنی وزیر آموزش‌وپرورش عضو است و معلوم نیست چگونه این ایراد مهم از چشم هیات انطباق مجلس افتاده است؟!

انتقاد رهبری از شورای عالی انقلاب فرهنگی


اما چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص سند 2030 دخالتی نکرده است. شواهد نشان می‌دهد که سند 2030 قرار بود در آخرین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 95 موردبررسی قرار گیرد که این جلسه برگزار نشد و جلسه بعدی نیز که ابتدای سال 96 برگزار شود؛ به بهانه‌های مختلف برگزار نشد و در نهایت 17 اردیبهشت‌ماه رهبر انقلاب در جمع معلمان نسبت به سستی و تعلل شورای عالی انقلاب فرهنگی واکنش نشان داد. رهبر انقلاب اسلامی با گلایه از شورای عالی انقلاب فرهنگی گفتند: «این شورا باید مراقبت می‌کرد و نباید اجازه می‌داد که کار تا جایی پیش برود که اکنون ما مجبور به جلوگیری از آن شویم.»

ماجرای دستور کتبی رهبری چه بود؟


اما حسن روحانی در بخشی از جوابیه اینستاگرامی خود در خصوص توقف این سند نوشته است: «فریبکاران حتی به رهبری هم گزارش دروغ دادند و مدعی هستند دولت مصرانه به دنبال اجرای این سند است. کلیه اقدامات در خصوص سند 2030 با نظر رهبری و با ابلاغ معاون اول رییس‌جمهور به دستگاه‌های ذی‌ربط در 6 اردیبهشت 96، متوقف‌شده است. یعنی 11 روز پیش از رهنمودهای رهبر انقلاب در سخنرانی 17 اردیبهشت 96. بررسی سند 2030 اکنون در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرارگرفته و چنانچه ملاحظاتی بر «ویرایش 2» کارگروه، مصوب شود، در ویرایش نهایی اعمال خواهد شد.» اما چرا جهانگیری پیش از مخالفت علنی رهبر انقلاب دستور توقف این سند را داده و چرا رهبری بعدازاین ابلاغیه جهانگیری بازهم در جلسه علنی و در دیدار با معلمان به انتقاد از سند 2030 پرداخته و دستور توقف آن را صادر کردند؟


پیگیری‌های خبرنگار صبح نو حاکی از آن است که رهبر معظم انقلاب در تاریخ 2 اردیبهشت‌ماه سال 96 طی نامه کتبی به دولت خواستار توقف اجرای سند 2030 در کشور شدند. به دنبال این دستور اسحاق جهانگیری 4 روز بعد یعنی 6 اردیبهشت‌ماه بر اساس دستور کتبی رهبر انقلاب؛ دستور توقف این سند را صادر کرد؛ اما برخلاف این ابلاغیه؛ در مناطقی که این سند به‌صورت آزمایشی برگزار می‌شود؛ این سند از سوی مسوولان اجرا شد تا رهبری را بر آن داشت تا 17 اردیبهشت‌ماه پس از دو هفته تعلل دولت در اجرای دستور مکتوب؛ به‌صورت علنی و در حضور معلمان و فرهنگیان سراسر کشور دستور توقف سند 2030 را اعلام کنند.


از سوی دیگر همین متن روحانی در اینستاگرام نشان می‌دهد که ابلاغیه جهانگیری در خصوص توقف 2030 اعتبار چندانی نداشته و در نهادهای بالادستی نیز جلوی این سند گرفته نشد. حسن روحانی صراحتاً تأکید می‌کند که بعد از نامه جهانگیری در 6 اردیبهشت‌ماه؛ کارگروه تدوین 2030 فعلاً «ویرایش 2» را تدوین کرده که نسخه نهایی نیست و به نظر می‌رسد تدوین این سند همچنان متوقف نشده است. سؤال اینجاست چرا سندی که اجرای آن متوقف‌شده همچنان در حال تدوین و ویرایش است؟

ظریف هم ادعای روحانی را رد کرد


دریکی دیگر از بخش‌های متن رییس‌جمهور ، او به تحفظ رسمی ایران در این سند اشاره‌کرده و نوشته است: «وزیر آموزش‌وپرورش وقت، «تحفظ رسمی» ایران در خصوص سند 2030 را در اجلاس پاریس (13 آبان 1394) قرائت کرده که در دبیرخانه یونسکو نیز به ثبت رسیده است؛ ترجمه آن به این شرح است: جمهوری اسلامی ایران خود را به بخش‌هایی از «چارچوب اقدام برای آموزش 2030» که ممکن است به‌نوعی در تعارض با قوانین، مقررات و اولویت‌های ملی، باورهای دینی و ارزش‌های فرهنگی جامعه ایرانی، تفسیر و تعبیر شوند، متعهد نمی‌داند.»


این اظهارات رییس‌جمهور در حالی مطرح می‌شود که خود به‌خوبی می‌داند که بر اساس توضیحات آقای محمدجواد ظریف در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی این مسأله محل اشکال است. در آخرین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی چند مهمان ویژه در این جلسه حضور داشتند. یکی از آنها وزیر امور خارجه بود که بایستی در خصوص نحوه امضای این سند به اعضای شورا گزارشی ارائه می‌کرد. ظریف در این جلسه برخلاف ادعای اینستاگرامی رییس‌جمهور تأکید می‌کند که در خصوص تحفظ رسمی؛ این تحفظ باید به‌صورت جزئی و دقیق بیان شود و ذکر کلی آن ارزشی در عرف بین‌المللی ندارد.


هرچند که دولت تأکید دارد به دستور رهبری در خصوص سند 2030 پایبند است و از اجرای آن خودداری می‌کند اما گویی آبروی خود را ازدست‌رفته می‌بیند و هرروز به هر بهانه یکی از مسوولان دولتی توضیحاتی در این خصوص ارائه می‌دهد. آخرین بار هم آقای مهدی نوید ادهم در نشست عصر تربیت که با موضوع بررسی آثار تربیتی سند 2030 در وزارت آموزش‌وپرورش برگزار شد گفت: سند 2030 ابعادی پیداکرده است که یک بعد آن پیشینه تدوین سند و دوم حاشیه‌ای است که پیدا کرد و به نظر می‌رسد بر متن غلبه پیداکرده است. فرمایشات رهبری درباره 2030 فصل‌الخطاب است و هیچ دستگاهی ازجمله آموزش‌وپرورش درصدد اجرای سند نیستند مگر آنکه رهنمود جدیدی داشته باشند.

انتقاد تند نزدیکان دولت در قم از 2030

به نظر می‌رسد که دولت ضربه‌ای جدی به‌دلیل اجرای سند 2030 متحمل شده و چهره‌های دینی نزدیک به دولت نیز انتقادات تندی را علیه این سند بیان کرده‌اند. آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در روزهای اخیر در خصوص سند 2030 گفت: در اموری که مربوط به اساس نظام است آن حرفی که باید منبع باشد حرف مقام معظم رهبری است. برخی بیان می‌کنند که مواردی در سند 2030 وجود داشته که با اسلام سازگار نیست و برخی دیگر بیان می‌کنند که مفادی خلاف اسلام در سند وجود ندارد، بنابراین باید نظری را قبول کرد که متّبع باشد و آن نظر مقام معظم رهبری و ولی‌فقیه است. برخی مسوولان بیان می‌کنند: «سند 2030 را متوقف کرده‌ایم.» توقف این سند فایده ندارد. باید در مقابل سند 2030؛ سندی جامع و اسلامی نوشت، صحبت مقام معظم رهبری این بوده که چرا با اعتقادی که به جامعیت دینی داریم غرب برای ما نسخه بنویسد، بنابراین باید سندی جامع و اسلامی نوشت تا به‌جای 2030 استفاده شود.


رییس مرکز فقهی ائمه اطهار ؟ع؟ با ابراز اینکه سازمان‌های بین‌المللی از حقوق کودکان بی‌اطلاع هستند، خاطرنشان کرد: کشور ما باید به سازمان‌های بین‌المللی که از حقوق کودکان بی‌اطلاع بوده نسخه دهد، همچنین اکنون بهترین نظریه روانشناسی در اسلام است چرا در این زمینه‌ها کشور ایران به آنان نسخه ندهد؟ در مواردی مانند دیپلماسی انسان چاره‌ای جز مذاکره ندارد اما سند 2030 لزومی ندارد به‌دلیل اینکه قلم، قلمِ کفر است.


حجت‌الاسلام رضا غلامی، رییس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا نیز در نشستی که در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، گفت: سند آموزش 2030، مجموعه اقدامات شفافی است که در جهت تحقق هدف چهارم از هفده هدفی که در برنامه اهداف توسعه پایدار در سال 2016 میلادی به تصویب رسیده، تهیه‌شده است. درواقع باید توجه داشت که مادر سند آموزش 2030، برنامه اهداف توسعه پایدار است و نمی‌توان سند آموزش 2030 را بدون ملاحظه برنامه اهداف توسعه پایدار تحلیل کرد. یک بحث از سوی دوستان دولت مطرح است که بسیاری از اهداف و رویکردهای سند آموزش 2030 با اسناد مرتبط در داخل نظام، مانند سند تحول بنیادین مشترک است و لذا لزومی ندارد تا این حد درباره سند آموزش 2030 بدبینی وجود داشته باشد یا سیاه‌نمایی شود. در پاسخ عرض می‌کنیم که اولاً ما درباره سند آموزش 2030 سیاه‌نمایی مطلق نمی‌کنیم و طبیعتاً معتقدیم در این سند نکات مثبتی نیز می‌توان یافت که قابل بهره‌برداری باشد، لیکن وجود اشتراک لفظی نباید ما را به‌غلط، به وجود اشتراک معنوی سوق دهد؛ بله بعضی واژه‌ها مشترک است اما بر اساس ترمینولوژی ما و ترمینولوژی سازمان ملل، هیچ‌گونه اشتراک معنوی بین این واژه‌ها برقرار نیست.


اما تلاش‌های دولت در حالی برای سند 2030 به کار گرفته‌شده که 6 سال از تدوین سند تحول آموزش‌وپرورش می‌گذرد اما هنوز بخش‌های عمده آن اجرایی نشده است.


 سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش مهم‌ترین سند بالادستی در آموزش‌وپرورش است که در مهرماه 1390 در شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان مجموعه‌ای حاوی بیانیه ارزش، بیانیه مأموریت، چشم‌انداز، هدف‌های کلان، راهبردهای کلان، هدف‌های عملیاتی و راهکارها و چارچوب نهادی و نظام اجرایی تحول تدوین و تصویب‌شده است. این سند در مقایسه با اسناد قبلی که در حوزه آموزش‌وپرورش تدوین و تصویب‌شده بود، از جامعیت بیشتری برخوردار است و افق‌های والاتری را مدنظر
قرار داده است.

منبع: صبح نو

انتهای پیام/