حرف‌های شاعران ترک درباره مقاومت/ آکین: شعر آخرین تحفه انسان به جهان است
کتاب «هیروشیما طور دیگری زیباست» رونمایی شد. این اثر دربردارنده سروده‌های شاعران ترکیه از مسائل اجتماعی و سیاسی است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، مراسم رونمایی ترجمه کتاب «هیروشیما طور دیگری زیباست» به زبان فارسی روز گذشته، 21 خردادماه، در سالن سلمان هراتی مرکز حوزه هنری با سخنرانی ناصر فیض، علیرضا قزوه مدیر دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، حسین آکین نویسنده کتاب «هیروشیما طور دیگری زیباست»، وحید ضیایی مترجم کتاب و رضا حاجی‌آبادی مدیر انتشارات هزاره ققنوس برگزار شد.
کتاب «هیروشیما طور دیگری زیباست» از حسین آکین شاعر ترک و ترجمه وحید ضیایی و آیدین ضیایی روایت ادبیات مستقل کشور همسایه با مضامین اجتماعی، سیاسی و با زمینه پایداری و مقاومت است.
فیض: در ترجمه آثار ادبی فارسی به زبان‌های دیگر کم‌کاری شده است
ناصر فیض نیز در این برنامه گفت: تعداد ترجمه‌های ترکی ترکیه‌ای به فارسی بسیار زیاد است؛ چرا که مترجم‌های بسیاری در این زمینه فعالیت می‌کنند، اما در ترجمه زبان‌های دیگر این‌گونه نیست. ترجمه‌های ترکیه‌ای به فارسی گاهی آنچنان زیاد است که از یک شعر حدود هفده ترجمه متفاوت به زبان فارسی ارائه می‌شود. اما در زمینه ترجمه آثار فارسی به ترکیه‌ای این گستردگی را ندارد.
این شاعر در ادامه گفت: ادبیات گذشته و باستانی ایران با ادبیات ترکیه شباهت دارد. حتی شباهت خط و تاریخ ما با ادبیات ترکیه تناسب زیادی دارد. ادبیات ترکیه نگاه عدالت خواهانه و جهانی دارد. مصداق این مورد سرودن شعر برای فلسطین است. حدود 300 شاعر ترکیه برای فلسطین شعر سروده‌اند. اهالی هنر و سخنور ترکیه هیچ‌گاه از اسرائیل و اتفاقات شبیه به آن استقبال نکرده‌اند. هیروشیما نیز به عنوان یک فاجعه و یک نماد ظلم در بسیاری از شعرهای شاعران ترکیه جای دارد.
فیض که خود مسلط به زبان ترکی استانبولی است در مورد کتاب «هیروشیما طور دیگری زیباست»، نویسنده و مترجم آن گفت: این کتاب ترجمه مجموعه‌ای از شعرهای حسین آکین Hüseyin Akın از شاعران ترکیه است. این مجموعه به تازگی با ترجمه وحید ضیایی و آیدین ضیایی در دسترسِ علاقه‌مندان قرار گرفته است. حسین آکین، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار معاصر ترکیه در سال 1965 در طورکلی از توابع سینوپ واقع در ترکیه دیده به جهان گشود. شعرهایش از دوره دبیرستان در برخی از نشریات منتشر شد. آکین بعد از پایان دوره متوسطه در دانشکده الهیات دانشگاه مارمارا ادامه تحصیل داد و در شهرهای مختلف ترکیه به تدریس پرداخت. او در حوزه فرهنگ و ادبیات شفاهی و فرهنگ عامه نیز آثار ارزشمندی دارد. از میان کتاب‌های شعر او می‌توانیم به کتاب‌های «عشق، میخک و گیلاس Sevmek, Karanfil ve Kiraz»، «ای کاش که ماه با من آشنا باشد Ay Tanığım Olsun»، «اندرزهای بیابان Çöl Vaazları» و «خیاطی که از پارچه می‌دزدد Kumaştan Çalan Terzi» اشاره کرد.
وی افزود: در ضمن باید به این نکته باید توجه داشت که علاوه بر ترجمه شعرهای حسین آکین تصویر برخی از صفحات متن اصلی کتاب (چاپ ترکیه) در این مجموعه دیده می‌شود، یعنی آنکه حدود 20 صفحه از انتهای این مجموعه به تصویر صفحات متن اصلی اختصاص دارد. در این کتاب نگاهی به خارج از مرزهای ترکیه از سوی شاعر صورت گرفته است. نگاه جهانی و بزرگ‌تری به پیرامون خود دارد.
فیض ادامه داد: اشعار این کتاب شعر سپید و آزاد است. شاعر در این کتاب از زبان بسیار ساده و روان بهره برده است. آنچنان که قابل فهم و به‌دور از تکلف‌های زبانی است.
فیض در مورد ترجمه این کتاب گفت: ترجمه به خوبی انجام شده است. اما در شعر ترجمه روش خوبی برای انتقال خواسته‌های شاعر به مخاطب نیست؛ چرا که در بخشی از ساختار شعر برگردان به زبان دیگری امکان‌پذیر نیست؛ زیرا مطلب گفته شده تنها در همان زبان معنا و قابل فهم و درک است. در این صورت مترجم هم فرصت توضیح اضافه در شعر را ندارد. گاهی برای متوجه شدن شاعر باید چند نوع ترجمه از یک شعر را بخوانیم.
تأثر شاعران ترکیه از وقایع فلسطین
علیرضا قزوه، مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، در این مراسم به بررسی روابط ادبیات ایران و ترکیه پرداخت و گفت: ادبیات امروز ترکیه ریشه‌ای عمیق دارد و همانند ادبیات فارسی است. در ایران شعرهای زیادی را به فارسی ترجمه کرده‌ایم و حضور چهره‌هایی همچون آکین در ایران را داشته‌ایم. در سفرهایی که همراه با حضور بیش از 50 شاعر جهان به ترکیه داشته‌ایم، دریافتم که بسیاری از شعرای ترکیه کتاب‌های شریعتی و شهید مطهری را دنبال می‌کنند و آن ها را برای چندمین بار مطالعه می‌کنند.
وی افزود: در سال‌های گذشته شب شعری در ترکیه برگزار شد و ما هم حضور داشتیم. در آن سال محمد الدُرِّه نوجوان 12 سالهٔ فلسطینی تازه به شهادت رسده بود. ما در این شب شعر اصلاً انتظار شنیدن شعری از سوی ترکیه که به عنوان حکومتی لائیک شناخته شده است نداشتیم، اما این‌گونه نبود. شعرای ترکیه در آن سال اشعار بسیاری را برای فلسطین و محمد الدُرِّه سروده بودند. با این کار نشان دادند به وقایع روز دنیا بی‌تفاوت نیستند و تفکر و اندیشه‌ای مستقل از حکومت دارند؛ چرا که شاعران ترکیه هنگام خواندن اشعار خود در مورد فلسطین گریه می‌کردند.
قزوه گفت: زمانی در ترکیه زبان فارسی نفوذ بسیاری داشت و شاعران آن به زبان فارسی نیز شعر می‌سرودند، اما امروزه آن جایگاه سابق را ندارد. جالب است که در حال حاضر حتی در روسیه هم شاعر فارسی زبان داریم، اما در ترکیه چنین شاعری وجود ندارد.
قزوه با اشاره به اشعار آکین گفت: اشعار این شاعر در دسته بندی شعر مقاومت و پایداری قرار دارد؛ چراکه ضد داعش و حامیانش شعر می‌گوید. ناشران داخلی باید زحمات نویسندگانی همچون آکین را قدر بدانند. به نظر می‌رسد که جای کار بیشتری در ترجمه کتاب وجود دارد. هنوز آنچنان که باید ترجمه اشعار پخته نشده است. ان‌شاءالله برای چاپ بعدی بازبینی دقیق و دقت بیشتری صورت گیرد.
حاجی‌آبادی: ترجمه آثار ادبی کمک زیادی به رشد شعر و ادبیات در جهان دارد
رضا حاجی‌آبادی، مدیر انتشارت هزاره ققنوس، در مورد چاپ و انتشار این کتاب در این برنامه گفت: هدف از انتشار ترجمه آثار از زبان‌های دیگر به فارسی شناسایی رمان نویسان و شاعران جهان به نویسندگان و هنرمندان فارسی زبان است. همچنین ترجمه آثار فارسی به زبان‌های دیگر جهان با هدف معرفی نویسندگان و شعرای ایران به دیگر کشورهای جهان انجام می‌گیرد.
وی ادامه داد: تاکنون استقبال خوبی از آثار ترجمه و به‌خصوص این کتاب شده است. ما با این کار برخی از نویسندگان و شعرای خود را به جامعه جهانی معرفی کرده و همچنین با آثار آن ها نیز آشنا می‌شویم. امیدوارم شروع خوبی برای آشنایی و ارتباط بیشتر هنرمندان ایرانی با نویسندگان و شعرای خارجی به‌ویژه در حوزه ادبیات مقاومت و پایداری داشته باشیم. ادامه این نوع حرکت‌های فرهنگی کمک زیادی به رشد شعر و ادبیات در جهان دارد.
وی افزود: متاسفانه در ترجمه آثار فارسی به زبان‌های دیگر تعداد زیادی نداریم. بهتر است در این مورد ناشران فعالیت بیشتری داشته باشند. اما هنرمندان ما هم لازم است برای آشنایی با دغدغه‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و... دیگر نویسندگان و شعرای جهان آثار آن ها را دنبال و مطالعه کنند. با ترجمه این آثار به زبان فارسی این شناخت از نگاه هنر جهانی به تمامی عناصر دنیا از سوی هنرمندان شکل خواهد گرفت.
وحید ضیایی، مترجم کتاب، در مورد چگونگی کار ترجمه اشعار اثر گفت: آشنایی با آکین مربوط به یکی از برنامه‌های حوزه هنری است. در این برنامه من و آکین نیز دعوت بودیم. وقتی از دیدگاه و فضای فکری وی باخبر شدم تصمیم گرفتم تا کتابی از آثار ایشان را ترجمه کنیم. در ادامه کار مدام با آکین حضوری در ارتباط بودیم تا ترجمه یه صورت شعر به شعر انجام شود.
وی افزود: آکین ذهنیت غنایی ندارد. در واقع وی شاعر کوچه و بازار است. شاعری که نگاهش به وقایع اجتماعی دنیا است. اشعار این شاعر ساده و روان به بیان نظرات خود پرداخته و از سرودن عاشقانه‌های همیشگی در این نوع شعر پرهیز کرده است. این فضای مناسب برای ترجمه آثار به زبان فارسی را مدیون تلاش‌های علیرضا قزوه هستیم. در ترجمه این کتاب مباحثه‌‌های بسیاری با نویسنده داشتیم تا به خوبی و درستی ترجمه انجام شود.
آکین: زیان فارسی و ترکی استانبولی دو برادر ناتنی متولد شده از یک مادر هستند
حسین آکین، نویسنده اهل ترکیه که قادر به صحبت به زبان فارسی نیست و صحبت‌های وی در مراسم رونمایی از ترجمه کتاب خود به زبان فارسی توسط ضیایی ترجمه شد، گفت: مجموعه ترجمه شده شامل گزیده بهترین شعرهای دو مجموعه شعر من است که در طول 20سال سروده‌ام.
وی در تفسیری از معنای شعر گفت: شعر خودش ترجمه است. ترجمه بی‌زبانی ما است. ما شعر را به ترجمه می‌نشینیم تا ترجمۀ ترجمۀ زبان دل ما باشد. زمانی که ترجمه شعر خود را به فارسی شنیدم، فضای دیگری از جهان شعر خود را به واسطه موسیقی و زبان شعر فارسی دریافتم. این اتفاق به دلیل برادری و همنشینی دو زبان فارسی و ترکیه‌ای شکل می‌گیرد. این دو زبان همانند دو برادر ناتنی متولد شده از یک مادر هستند.
آکین دیدگاه خود در مورد هنر شعر این‌گونه بیان کرد: شعر باعث اتحاد و نوعی برادری و شناخت از همدیگر می‌شود. مقدار آشنایی شاعران ایرانی با شاعران کم و به تعداد محدودی از جمله «ناظم حکمت» ختم می‌شود، اما ما در ترکیه شاعران بسیاری داریم که به شعرشان هنرمندانه و به‌دور از فضای ایدئولوژی نگاه می‌کنیم. شعر آخرین تحفه انسان به جهان قبل از رفتنش از دنیاست. ما شاعران شعر را این‌گونه بیان می‌کنیم.
وی در مورد ترجمه کتاب خود گفت: مترجم در ترجمه شعر باید به آن فضای فلسفی و اجتماعی زبان مبدا آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند نفسانیات شعر مبدا را به مقصد ترجمه و آن روح شاعرانه به مخاطب منتقل کند.
آکین در پایان گفت: از همه دوستانی که در این مراسم حضور یافتند تشکر می‌کنم. اما از مدیران حوزه هنری و علیرضا قزوه تشکر ویژه دارم.
در پایان این مراسم لوح تقدیری از سوی مدیریت مرکز ترجمه حوزه هنری توسط قزوه به آکین و ضیایی اهدا شد.
انتهای پیام/