پوشیدگی کامل و زیبایی ویژگی بارز لباس سنتی ایرانی
یکی از مهمترین کارهایی که مسئولان فرهنگی می‌توانند برای لباس محلی ایرانی انجام دهند، حمایت مادی و معنوی از افرادی است که در این عرصه فعالیت می‌کنند. اگر به این مسئله توجه شود، طراحان و تولیدکنندگان ما در این عرصه حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، پوشش اقوام ایرانی همواره از تنوع زیادی برخوردار بوده است و با توجه به آب و هوا همچنین سایر ویژگی‌های جغرافیایی منطقه محل زندگی، هر قوم یا ساکنان هر منطقه از لباس‌های زیبا، متنوع و رعایت اصل پوشیدگی کامل استفاده می‌کردند. شاید به همین دلیل است که لباس محلی ایرانیان از نظر طرح، مدل و رنگ بسیار زیبا، متنوع و چشم‌نواز است و نگاه هر فردی را به خود جلب می‌کند. واقعیت این است که در لباس سنتی ایرانیان رنگ و طرح خود را بیشتر از ویژگی‌ها نشان می‌دهد، اما در دهه‌های اخیر می‌بینیم که این لباس‌های فاخر فراموش شده‌اند و کمتر مورد استفاده مردمان مختلف قرار می‌گیرد. البته برخی طرح‌ها و مدل‌های لباس محلی در لباس‌های جدید و امروزی به کار گرفته شده است و در این مورد اقداماتی انجام شده است. برای بررسی وضعیت لباس‌های اقوام ایرانی با کارشناس لباس‌های محلی ایرانی، با طاهره رحیمیان مشهدی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه آمده است.
لباس‌های محلی ایرانی چه مزیتی دارند؟
لباس محلی ایرانی ویژگی‌ها و مزیت‌های فراوانی دارد اما به طور بارز می‌توان گفت که این لباس از نظر پوشیدگی و زیبایی بسیار خاص است. این دو ویژگی مثبت رمز ماندگاری لباس‌های محلی است، همچنین این لباس‌های محلی خودجوش و از دل مردم بوده است. درواقع هر منطقه با توجه به شرایط خود، نیازها، بسته به شرایط محیطی، فرهنگی، مذهبی، جغرافیایی و... لباس‌های مخصوص به خود را طراحی کرده و مورد استفاده قرار می‌گرفته است. به طور واضح لباس محلی ایرانی در هر دوره‌ای نجابت و پوشیدگی خود را حفظ کرده است و با زیبایی خاصی مورد توجه بوده است.
با توجه به این ویژگی‌های مهم و مثبت، چرا لباس‌های اقوام ایرانی دچار فراموشی شده است؟
لباس محلی امروزه یک لباس تشریفاتی و نمادی است که در شرایطی کوتاه و خاص از آن استفاده شده و سپس کنار گذاشته می‌شود. این لباس به هیچ‌وجه در زندگی روزمره و عادی افراد جزو نیازهای اولیه به حساب نمی‌آید و این امری طبیعی است. به مروز زمان خیلی از مسائل تغییر کرده است و به طور مثال زمانی زنان ما برای رفتن به زمین کشاورزی از این لباس‌ها استفاده می‌کردند و حتی هنگام بیرون آمدن از خانه پول‌ها و اشیا قیمتی را با سنجاق در لباس خود می‌دوختند و پنهان می‌کردند، درواقع لباس حافظ و نگهدار اموالشان بوده است. یا کفشی دستدوز به پا می‌کردند که برای انجام کار و پیمودن مسیر مناسب باشد اما امروزه همه این مسائل تغییر کرده است و شرایط آن زمان برقرار نیست. اگر هم کشاورزی می‌کنند، نیاز به آن کفش و لباس ندارند زیرا شرایط زمین و آب و هوا تغییر کرده است و با آمدن ماشین آلات مدرن نوع لباس افراد نیز در مناطق مختلف دچار دگرگونی شده است. یکی دیگر از دلایل فراموشی لباس محلی این است که بیشتر این لباس‌ها توسط زنان دوخته و آماده می‌شده است و کم توجهی به این مسئله باعث شده که این قشر از افراد به طور جدی این هنر و حرفه را دنبال نکنند. در این عرصه باید این هنر زنانه جدی گرفته شود و مورد حمایت قرار گیرند. اما به نظرم لباس اقوام ایرانی به طور کامل فراموش نشده است و در چند سال اخیر یک ارجاع و بازگشت با دیدگاهی جدید داشته است.
در حال حاضر برای این مسئله چه کار می‌توان کرد؟
ما باید لباس محلی را به عنوان یک فرهنگ، چه از لحاظ تاثیر در بین مردم و چه از نظر فیزیکی حفظ کنیم. آنچه که در صندوقچه خانواده‌های ایرانی باقی مانده است را حفظ و نگهداری کنیم. لباس‌های محلی باید منبعی برای الهام و تولید لباس‌های موردنیاز جامعه امروز شود. از طرح، نقشه، کارهای دست‌دوزی لباس‌های مختلف اقوام ایرانی استفاده کنیم و با الگو قراردادن طرح‌ها و نمادهای موجود در لباس‌های سنتی، نیازهای نمایشی جامعه امروز را برطرف کنیم. طراحی و آموزش دوخت لباس‌های ایرانی را بین زنان و افراد جامعه ترویج دهیم و از این راه، لباس مردان و زنان جامعه امروز طراحی و تولید می‌شود. در عرصه عفاف و حجاب برای داشتن ایده و الگو به لباس‌های محلی توجه شود تا از پوشیدگی و تنوع آن استفاده شود.
با این توضیحات، به اعتقاد شما دلیل اینکه نسل جدید در مناطق مختلف از لباس محلی استفاده نمی‌کنند، چیست؟
شرایط محیطی، جغرافیایی و زندگی افراد در مناطق مختلف دچار تغییر و تحول شده است و در حال حاضر لباس اقوام مختلف ایرانی در جامعه امروز کاربرد خاصی ندارد. زنان و مردان در مناطق مختلف دیگر پوشش چند لایه لباس و ضخامت پارچه محلی خود را استفاده نمی‌کنند چون دمای هوا و شرایط اجتماعی اجازه این کار را نمی‌دهد. بیشتر اوقات استفاده از لباس محلی شکل نمایشی دارد و ارجاع به این لباس‌ها می‌تواند اعتراض به لباس‌های غربی باشد و توجه به این مسئله در میان جوانان وجود دارد. برخی جوانان گرایش به لباس‌های تولید خارجی دارند و به لیل طرح‌ها و رنگ‌های متنوع از آنها استفاده می‌کنند.
چطور می‌توانیم از طرح و رنگ‌های شاد و متنوع لباس‌های محلی در لباس‌های جدید استفاده کنیم؟
در دنیای امروز و در بین کشورهای مختلف این موضوع اتفاق افتاده است. در کشور ما نیز چند سالی است که به مسئله لباس، طرح و رنگ لباس اهمیت داده شده است. ما دسترس به منبع بسیار خوبی داریم و اگر این منابع در صنایع پوشاک و نساجی ما استفاده شود، در بین مردم مورد استقبال قرار می‌گیرد. در خیلی از موارد شاهد هستیم که کشورهای مختلف از طراحی و نمادهای ما استفاده می‌کنند و با استقبال مواجه می‌شود اما از سرچشمه وسیع هنر، طرح و رنگ و صنعت دوخت ما اطلاع ندارند. ما می‌توانیم از این خصوصیت و ویژگی برتر در طراحی، دوخت لباس‌های خود استفاده کنیم و با عرضه آن به بازارهای جهانی در این عرصه حضور فعال داشته باشیم، در این رقابت شرکت کنیم چون واقعا حرفی برای گفتن داریم.
از چه طریق می‌توان لباس‌های محلی را دوباره در بین اقوام مختلف رواج داد؟
اطلاع رسانی در مورد لباس ایرانی در بین اقشار مختلف جامعه باعث زنده ماندن این هنر می‌شود. نمادها و طرح‌های موجود روی لباس‌های محلی براساس یک تفکر بوده است، حرف یک انسان، جامعه و طایفه بوده است که روی لباس نقش می‌بسته است. با رواج این نمادها در طراحی‌های جدید می‌توان پیام لباس‌های محلی مختلف را به مردم امروز رساند. برگزاری همایش‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مختلف در این مورد باعث جذب افراد شده است و امیدواریم این اتفاق همچنان ادامه داشته باشد. یکی از مسائل مهم در این زمینه، اختصاص بخش‌های بیشتر اقتصادی، حمایت و پشتیبانی مدیران از این هنر بزرگ است و با رواج لباس‌های سنتی امروزی می‌توان به این مسئله نگاه فرهنگی داشت.
حالا این سئوال مطرح می‌شود که مسئولان فرهنگی از چه راهی می‌توانند لباس‌های محلی را به جامعه معرفی کنند و آنها را ترویج دهند؟
یکی از مهمترین کارهایی که مسئولان فرهنگی می‌توانند برای لباس محلی ایرانی انجام دهند، حمایت مادی و معنوی از افرادی است که در این عرصه فعالیت می‌کنند. اگر به این مسئله توجه شود، طراحان و تولیدکنندگان ما در این عرصه حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. نشان دادن لباس ایرانی و شناساندن آن به کودکان، نوجوانان و جوانان مان از طریق برگزاری برنامه‌های مختلف فرهنگی و تلویزیونی می‌تواند در این زمینه کمک کند. وظیفه سازمان‌های مربوطه این است که با فکر درست و حمایت جدی از اساتید و سرمایه‌گذاران داخلی لباس سنتی ایرانی را در بین مردم رواج دهند و از این طریق نیز در عرصه بین‌الملل هم حضور موثر داشت.
درواقع باید برپایی جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها در این زمینه مورد توجه قرار گیرد و حمایت همیشگی و واقعی از افراد فعال در این عرصه تاثیر زیادی در رواج لباس‌های ایرانی در‌بین افراد جامعه دارد.
منبع:حمایت
انتهای پیام/