تنها کشوری در جهان هستیم که اُپرای عروسکی را تألیف می‌کنیم
بهروز غریب‌پور که از روز گذشته اپرای «خیام» را پس از دو سال انتظار روی صحنه برده است امیدوار است زمانی اپرا با تمام قابلیت‌های بین‌المللی‌اش استفاده شود. این کارگردان چیره‌دست معتقد است تنها کشوری در جهان هستیم که اُپرای عروسکی را تألیف می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، نمایش اپرای خیام از شب گذشته در حالی روی صحنه رفته است که بلیت‌هایش همانند برخی از دیگر آثار تئاتری این روزها با عبارت Sold Out مواجه شده است. اقبال آن را داشتم که پیش از اجرا اپرای خیام را مرور کنم، اندکی از آماده‌سازی آن را تجربه کنم و بار دیگر خونسردی و جدیت بهروز غریب‌پور در تالار فردوسی را لمس کنم. او ساکت و کم‌حرف در روزهای آستانگی، در آن دفتر شیشه‌ای، می‌دانست چه می‌خواهد و گروهش می‌دانستند او چه می‌خواهد.
غریب‌پور جامع‌الاطراف است. نمایش را می‌شناسد و بالاتر از همه نمایش ایرانی را تدریس کرده است. او موسیقی را در خود پرورش داده است و می‌تواند شعر بسراید. پس عجیب نیست می‌تواند چنین هنرمندانه اپرا بنویسد، اپرایی که اشعارش، بحر طویل‌هایش و مهمتر از همه تصاویر خیال‌انگیزش در اولین نقطه، در ذهن سیال او شکل گرفته است.
دوست داشتم درباره فضای آماده‌سازی چیزی بنویسم؛ اما گفتگویی طولانی با او مجابم کرد تا مصاحبه کامل غریب‌پور را منتشر کنم، مصاحبه‌ای که می‌تواند کلاس درسی برای یک علاقه‌مند آثار غریب‌پور باشد. او اکنون کوهی از تجربه است و امیدی است برای انتشار کتابی در باب فعالیت‌های هنری غریب‌پور، آرزوی که او در گفتارش از آن یادی می‌کند.
***
تسنیم: پارسال همین زمان آمدم دفتر کار شما، داشتید آنجا ابیاتی از خیام می‌خواندید، قلم و کاغذ هم دستتان بود، از نسخهٔ خاصی در آن ایام استفاده کردید یا خیلی متکثر به خیام نگاه کردید؟
غریب‌پور: نه، من اصلاً در هیچ یک آثاری که روی صحنه بردم، راجع به سعدی، خیام، مولوی، هیچ‌کدام نه با پژوهشگری دم‌خور بودم و نه از کسی مدد گرفتم. برای این کار چون که طبیعی است من وقتی هر اثری را دیوانِ رباعیات خیام، یا گلستان و بوستان یا مثنوی را می‌خوانم برای خودم دیدگاهی دارم و نمی‌خواهم با استعلام نظر از یک خیام‌پژوه یا سعدی‌پژوه یا مولوی‌شناس وارد این بحث بشوم که او نظرش چیست؛ بنابراین با کسی دم‌خور نبودم به عنوان پژوهشگر. ولی پژوهش‌هایی که راجع به خیام بوده و هست را مرور کردم و خواندم و تصور می‌کنم چیزی از قلم نیفتاده است.
تسنیم: از تصحیح خاصی در این نمایش استفاده کردید؟
غریب‌پور: در یک مواردی تشخیصم این بوده که مثلاً تصحیح آرتور کریستین خوب است، در یک مواردی تصورم این بوده که رُزن خوب است و همهٔ اینها را من براساس آن ذهنیت دراماتیکی که داشتم و آن تعریفی که از خیام در ذهن من نشسته، سنجیدم و ترجیح دادم از یکی از دیوان‌ها آن شعر مدنظر خودم را بگیرم.
تسنیم: یک نکته‌ای که افراد با آن مواجه می‌شوند این است که اُپرای شما خیلی شبیه یک نمایش داستان‌گو نیست، دلیلی دارد اپراها را این‌طور می‌نویسید؟
غریب‌پور: نه، در خیلی از اپراها مانند یک اثر صحنه‌ای و مانند یک فیلم در آن داستان وجود دارد و در اینجا هم داستان است؛ اما داستان در لایه‌های درونی اثر باید توسط مخاطب جذب شود، در مولوی همین‌طور، در حافظ هم همین‌طور. شما می‌توانید سرانجام برسید به اینکه خیام در دوره‌ای که می‌زیسته، چه کسانی بودند، چه اندیشه‌هایی جاری بوده؛ ولی به نظرم اینها مهم نیست. به خصوص در مورد خیام این‌طور نیست؛ چون خیام زندگیِ دراماتیکی نداشته است. افت‌وخیزی در زندگیش نداشته و مهم تبلور اندیشه‌های خیام است در بسترِ زمانه‌ای که بوده و در دورانِ پرتشتتی که بر خیام و بر دانشمندان و بر فلاسفه و بر هر آن نواندیشان جاری بوده که اندیشهٔ متفاوتِ غیرمتعارف داشتند؛ بنابراین کوشش من بیانِ اندیشه است. اما داستان هم، در یک لایهٔ دوم و سوم قطعاً جریان دارد.
تسنیم: داستان شما اینجا تاریخ است.
غریب‌پور: بله، یک روایتی است از اینکه وقتی کسی با خیام مواجه می‌شود. به نظر من اصلاً مهم نیست کودکیِ خیام را نشان بدهد که انسان خلاق یا بااستعداد یا متفاوتی بوده. ممکن است در یک سریالی یکی این کار را بکند؛ ولی اصلاً برای من اینها مطلقاً جذاب نیست، مطلقاً نخواستم به آن سمت بروم، برای اینکه اصلاً فایدهٔ چندانی اصلاً ندارد ما با دوران پختگی خیام و با انسانی که در نقطه‌ای قرار گرفته که براساس آن چیزی که جابر می‌گوید به جایی رسیده که کتاب‌هایش را تألیف کرده و تقویم جلالی را به جامعه اهداء کرده است و از خودش یادگارهای عظیمی را به جا می‌گذارد، من با این خیام روبه‌رو هستم، خیامی که در اوجِ پختگی و بلوغ اندیشه است.
تسنیم: یک چیزی که برای من جذاب بود کار شما انگار عظیم‌تر شده است، دکورهای شما عظیم‌تر شده و اِلمان‌های بیشتری استفاده می‌کنید، صحنه‌ای پر از اشیاء، نسبت به کار قبلی شما بیشتر شده است؟
غریب‌پور: بله، طبیعتاً. من در کار سعی کردم طراحی صحنه در یک مواردی کاملاً شما و کلاً تماشاگر را به دنیای فراواقعی بکشاند. در یک جاهایی با عینیت‌هایی روبه‌رو هستیم، از نظر مقدار، از نظر تعداد عروسک، از نظر آن شرایط جغرافیایی که قرار می‌گیرند؛ بنابراین کاملاً یک حرکتِ سیال است از بی‌چیزی محض تا رسیدن به یک صحنه‌ای که انبوهی از اشیاء و عروسک‌ها وجود دارند. برای اینکه گاهی وقتی رفتم در ذهن خیام، مانند یک ریاضی‌دانی که آن لحظه همه چیز را پاک می‌کند. صورت مسئله فقط برای او مهم است و بعد پیدا کردن جواب مهم است. گاهی وقت‌ها نه، اصلاً می‌آییم در جهان واقعی‌تر و با جهان پیرامونی خیام آشنا می‌شویم. خیامی که پایان عروسیِ تلخ و مرگبار روزبه قرار می‌گیرد، تفاوت می‌کند با خیامی که به تنهایی در مقابل آینه ایستاده و خودش را می‌بیند و با خودش گفتگو می‌کند.
تسنیم: حس کردم استفاده از وسایل آکسسوار جدید هم تغییراتی در پشت صحنه داده است. جابه‌جایی‌ها نسبت به کار قبلی خیلی هیجان‌انگیزتر شده و خیلی سریع همه چیز عوض می‌شود.
غریب‌پور: تعمد داشتم هیچ چیزی از اُپرای قبل را به یاد تماشاگر نیاورم و تعمد داشتم از خودم تقلید نکنم. برای اینکه می‌توانستم از عناصر یا مؤلفه‌هایی که قبلاً هم تجربه کردم، استفاده بکنم؛ اما این یک اثر کاملاً متفاوت است، از نظر مکانیک کار و از نظرِ استفاده از همهٔ عناصر. کاملاً توانایی‌های جدیدی را پدید آوردم که در صحنه شما عناصری ببینید، جابه‌جایی‌ها، آوردن اشیایی که با مکانیزم ساده؛ اما به هر حال مؤثر کارایی پیدا می‌کنند، ماه‌ها وقت صرف کردم که اول ذهنم را از اُپرای قبلی، طراحی صحنه قبلی خلاص بکنم و برسم به آن چیزی که شما امروز می‌بینید.
تسنیم: وقتی یک نفر خیام را ببیند و بعد برود سعدی را ببیند کاملاً با دو تجربه از بهروز غریب‌پور مواجه می‌شود.
غریب‌پور: بیاید لیلی و مجنون را ببینید، با سه اثر متفاوت مواجه می‌شود و قاعدتاً هم باید این باشد. من مطلقاً نه در نوشتن، نه در طراحی صحنه یا هرگونه کار دیگری که می‌کنم از اینکه تماشاگرم بگوید اِ این صحنه قبلاً استفاده شده و یا در واقع چنین حالی به او دست بدهد، به نظر من این یک ضعف اساسی است و من پرهیز کردم. کلاً تیمِ طراحی و دستیارانی جدید دارم. تیم جدید ساخت صحنه دارم. مثلاً برای ستاره‌های گردان دو ماهی اتود زدیم که بتوانند یک فضای کاملاً متفاوتی ایجاد کنند. قبلاً در کارهایم ستاره به کار کردم در رستم و سهراب، در عاشورا؛ ولی این بار اصلاً نمی‌خواستم از تکنیک‌هایی که استفاده کرده بودم استفاده کنم. چون هم موضوع اجازه می‌داد تا ذهنیتِ خیام را بیشتر به نمایش بگذارم و هم آن عادت و خلق و خوی خودم تکراری نباشد.
تسنیم: ما در خیام گفت‌وشنود و دیالوگ مانند گلستان نداریم، بضاعت شعرش دو بیت است.
غریب‌پور: به همین دلیل نوشتن چنین متنی سخت‌تر است.
تسنیم: متوجه شدم رباعیات خیام بخشی از کار است، بخش دیگر متونی است که شما خودتان طراحی کردید. این اشعار و بحر طویل‌ها را خودتان سرودید؟
غریب‌پور: من خودم نوشتم منتها در جریانی که ضبط می‌کردیم. طبیعی است که نسبت به اینکه این بحرطویل، طویل است. این اشعار ممکن است وزن نارسایی داشته باشد. برای خواننده ثقیل باشد. خیلی وقت‌ها تغییر دادم و یکی از خواننده‌های ما اسحاق انور که به ردیف‌های آواز ایرانی مسلط است، همهٔ اینها را می‌دادم که وقتی می‌بینیم ثقیل است و در دهان خواننده نمی‌گنجد، مانند یک بازیگر یک روخوانی می‌کردیم و تصحیح می‌کردیم.
تسنیم: خودتان هم می‌خواندید؟
غریب‌پور: من خودم وقتی می‌نویسم می‌خوانم
تسنیم: یعنی به دستگاه‌ها هم فکر می‌کنید؟
غریب‌پور: بله، بدون شک، غیر از این امکان‌پذیر نیست. شما زمانی که یک شعری را انتخاب می‌کنید که در یک صحنه‌ای به کار می‌برید، اگر قافیه و اوزان درست نباشد، اصلاً امکان پدید آوردن موسیقی وجود ندارد و بنابراین من باید همراه با نوشتن بخوانم و احساس آن صحنه را بتوانم منتقل بکنم تا دیگر نسخه نهایی به دست بیاید. ولی نسخهٔ نهایی به کرات براساس قابلیت‌های خواننده تغییر دادم تا به یک متن شسته‌ورفته‌تر برسم.
تسنیم: آقای معتمدی که با شما همکاری طولانی‌مدت داشته، بقیه خواننده‌ها را هم خودتان انتخاب کردید؟
غریب‌پور: نه من و آهنگساز با هم به یک توافق رسیدیم، من قبلاً با چند تن از این خواننده‌ها به خصوص محمد معتمدی، اسحاق انور همکاری داشتم. با حامد فقیهی از سعدی با او شروع کردم. مهرداد ناصحی هم از سعدی شروع کردم یا وحید تاج‌دست یک ورژِن حافظ با او کار کردم و این دومین کاری بود که با او کار می‌کردم و به هر حال ما هر بار وقتی اُپرا را کار می‌کنیم نزدیک صد نفر را تست می‌زنیم تا بتوانیم متناسب با نقش یک صدای جدید ارائه بدهیم و نظر من این است حتماً این محمد معتمدی با محمد معتمدی مولوی فرق دارد، با محمدِ معتمدیِ سعدی فرق دارد. اصلاً یک بازیگریِ جدیدی دارد می‌کند. بنابراین تمام کوشش این است که حتی اگر خواننده‌ای که قبلاً با او کار کردم در این اثری که جدید دارد تولید می‌شود قابلیت‌های نهفته‌اش را بازم بیان بکند.
تسنیم: انواع دستگاه‌های موسیقی و شیوه‌های بیانی را نسبت به کارهای قبلی بیشتر داشت؟
غریب‌پور: اینجا یک چیزی که باز وجود دارد این است که بخش آغازین اصلاً موسیقیِ کلاسیکِ غربی است بعد شما می‌بینید آهنگساز با مهارت فوق‌العاده این کار را کرده است و یک نفر دارد به انگلیسی می‌خواند و به صورت اُپرای غربی می‌خواند خیام به او جواب می‌دهد و شما تفاوت دستگاه را احساس نمی‌کنید.
تسنیم: اینجا از چهار زبان دیگر استفاده شده است؟
غریب‌پور: انگلیسی، آلمانی، فرانسه، کردی و فارسی. اگر در توانم بود یعنی آرزویم بود که بتوانم از خیام و ام‌الکلثوم استفاده بکنم، رباعیات خیام یکی از کارهای برجسته ام‌الکلثوم است؛ اما دشوار بود پیدا کردنِ صدای ام‌الکلثوم بدون جمعیت و شسته‌ورفته.
تسنیم: از صدای خودش نمی‌توانستید استفاده کنید؟
غریب‌پور: بله؛ ولی همه چیز به هم می‌ریخت. حتی ابتدا در یک دوره‌ای فکر می‌کردم این شروع که از جنگ جهانی دوم است از یک قهوه‌خانه‌ای شروع بکنم که دارند از رادیو صدای ام‌الکلثوم گوش می‌دهند و تغییر دادم دیدم آن حالت آغازینی که الآن انتخاب کردم.
تسنیم: الآن جهان‌شمول‌تر است؟
غریب‌پور: طبیعی است. آن صحنه حالتِ نوستالژیک پیدا می‌کرد و به همین دلیل کنار گذاشتم؛ ولی امیدوارم یک زمانی در اُپرا به زبان عربی، کردی و قابلیت‌هایی که منطقهٔ ما و جهان اسلام دارد استفاده بکنند، ما خیلی غفلت کردیم.
تسنیم: پروسهٔ ضبط موسیقی در لندن چگونه بود؟ چرا لندن را انتخاب کردید؟
غریب‌پور: برحسب اتفاق این‌طور شد، پیش‌بینی ما این بود که بخشِ ارکستر را در جمهوری چک یا اروپای شرقی ضبط کنیم.
تسنیم: ویژگی خاصی داشت آنجا را انتخاب کنید؟
غریب‌پور: برای اینکه خیلی سریع شما می‌توانید موسیقیتان را تحویل بگیرید. واقعاً حرفه‌ای عمل می‌کنند. من سه تا کار دیگر در کی‌یف ضبط کرده بودم و ارکستر‌ها به دلیل حرفه‌ای بودن به سرعت کار را آماده می‌کنند؛ اما با آقای نوید نیکبخت آشنا شدیم که از آثار من خوششان آمده بود. از کار آهنگساز ما امیر بهزاد لذت برده بودند و رفاقتی پیش آمد. ایشان پیشنهاد کردند که ما موسیقی را در لندن ضبط بکنیم و باز با پیشنهاد ایشان آقای فرنوش بهزاد را پیدا کردیم که قبلاً من یکی دو کار از ایشان شنیده بودم و بعد وقتی آقای بهزاد را قطعی کردیم برای رهبری ارکستر. قصدمان این بود که آهنگساز به لندن برود و در استودیوی اَنجِرزِ لندن ضبط بکنیم که متأسفانه به آقای امیر بهزاد ویزا ندادند. همان زمان هم این قضیه را رسانه‌ای کردم که واقعاً وزارت امور خارجه در این قضیه می‌بایستی حمایت می‌کرد و وارد موضوع می‌شد که شما به چه دلیل به یک آهنگساز برای یک اپرا مجوز و ویزا نمی‌دهید؟ ولی خیلی افراد عاطل و باطل می‌روند لندن و انگلیس، به هر حال از ما ایرادهای بنی‌اسرائیلی گرفتند و واقعاً نتوانستیم این کار را بکنیم. بعد آقای بهزاد را به ایران دعوت کردیم و رضایت دادند که همهٔ پیشنهادهای آهنگساز را رعایت کنند و از طریق فضای مجازی کنترل صورت گرفت.
تسنیم: شما به لندن سفر نکردید؟
غریب‌پور: من نرفتم، آقای نوید نیکبخت به نمایندگی ما می‌رفت و آقای فرنوش بهزاد هم بعد از سفری که به ایران کردند و ارتباطی که پیدا کردیم خیالمان راحت بود که ایشان با حساسیت تمام دارد این کار را می‌کند و هیچ کاری بی‌حکمت نیست، یکی از حکمت‌هایش این بود که ما این بار رهبری و کنترل را از طریق فضای مجازی بین تهران، لندن و شیراز انجام دادیم، گروه کُر ما هم در شیراز ضبط شد، آقای حامد فقیهی گروه کُر را داشتند.
تسنیم: پس شیراز یک استودیو دارد که یک گروه کُر می‌تواند آنجا بخواند و این‌قدر صدای خوب دارند.
غریب‌پور: بله، من همیشه در کارهایم دنبال ظرفیت‌های جدیدم و حتماً کسی که این کار را ببیند متوجه می‌شد مثلاً شاهو اندریبی از کانادا آمده ضبط گرفتیم، کارش را انجام دادیم و بقیهٔ اصلاحات از طریق فضای مجازی انجام گرفت و همهٔ این قابلیت‌ها یک قابلیت‌های نهفته‌ای است که در حین کار آشکار شد و خوشبختانه نتیجه داد و باز در رابطه با میکس مسترینگ کار آقای فرنوش بهزاد یک دکترای موسیقی به ما معرفی کردند که در ایران است، میلاد زنده‌نام که موسیقی خوانده و به موسیقی تسلط دارد و برای اولین بار یک اُپرا را به نحو بسیار عالی میکس کردند و به هر حال شما به لیست بروشور ما توجه کنید پر از اسامی جدید است.
تسنیم: شما در ایرانشهر هم نوبت اجرا دارید؟
غریب‌پور: نه، من کنسل کردم. من به دلیل اینکه تمام تعهدم در وهلهٔ اول نسبت به گروهِ تئاتر عروسکی آران است و وقتی که اجراهای ما به تأخیر افتاد. من احساس کردم گروه تحتِ شعاعِ اجرایی قرار می‌گیرد که باید در ایرانشهر داشته باشم با معذرت‌خواهی نوبتم را کنسل کردم و از خیام که می‌آید روی صحنه، ما می‌رویم رِپرتوآر را کامل اجرا می‌کنیم.
تسنیم: همه آثار را دوباره اجرا می‌آیید؟
غریب‌پور: امیدوارم صددرصد، تمام آرزویم این است که این مرورِ را بر همهٔ آثار انجام بدهم.
تسنیم: تا حالا به آن فکر نکنید اُپرای عروسکی را به شکل زنده هم اجرا کنید؟
غریب‌پور: در جهان ناممکن است. وقتی در غرب نگاه می‌کنید یک خواننده اُپرا 12 سال باید کار بکند تا بتواند بیاید نقش کوچکی را در اُپرا به عهده بگیرد چون توامِ با بازیگری است و ضمن اینکه باید هر شب روی صحنه باشد، ما خیلی از مشکلات را با خواننده‌ها داریم، خواننده‌ها دو شب کنسرت دارند، شب سوم می‌گویند ببخشید معذرت‌خواهی می‌کنم، من سرما خوردم و اگر اشکالی می‌بینید برای همین سرماخوردگی است، اُپرا شما باید چنان صدایتان رسا و تأثیرگذار باشد که تحت تأثیر یک باد هوا قرار نگیرد که نتوانید بخوانید، این احتیاج دارد به اینکه یک مدرسه‌ای وجود داشته باشد من خواننده‌های اُپرایی را تربیت بکنم و بتوانند روی صحنه زنده اجرا بکنند.
نکتهٔ بعدی که من تعمداً کنار گذاشتم. همیشه وقتی ارکستر زنده است، طبیعی است رهبر ارکستر باید از یک طرف خواننده را کنترل کند و از یک طرف ارکستر را و این باعث می‌شود که شما قابلیت‌های بازیگریِ یک خوانندهٔ اُپرا را در درجهٔ سوم و چهارم بگذارید؛ چون آنها همیشه مجبورند نگاهشان به دست رهبر ارکستر باشد. من عمداً شیوهٔ پلی‌بَک را انتخاب کردم که شیوهٔ پلی‌بَک اقتدارِ کارگردان را بدونِ ذره‌ای دخالت دیگری می‌تواند به صحنه، به بازی‌دهنده منتقل کند و اولاً امکان‌ناپذیر است و بعد هم چنین علاقه‌ای ندارم.
تسنیم: در آینده ایران می‌تواند به اُپرای زنده برسد؟
غریب‌پور: ما الآن تنها کشوری در جهان هستیم که اُپرای عروسکی را تألیف می‌کنیم و روی صحنه می‌بریم، بله اگر سرمایه‌گذاری شود.
تسنیم: مشکلات دهه 60 و 70 را نداریم فضا بازتر شده است.
غریب‌پور: اصلاً ما نیاز داریم من تعمداً این بخش را که مغفول مانده بود در شیوه‌های اجرایی دوباره بازآفرینی کردم تا قابلیت‌های هم نمایش عروسکی و هم اُپرا بر مردم آشکار شود و امیدوار هستم یک روزی اُپرا روی صحنه‌های ما اجرا شود بخصوص در تالار وحدت که اصلاً برای اُپرا ساخته شده است.
تسنیم: از بنیاد به شما پیشنهاد دادند شروع کنید و یک گروه برای اُپرا تشکیل بدهید؟
غریب‌پور: یک بودجهٔ کلان می‌خواهد، یک مدرسهٔ اُپرا با تمام استادها و زیر نظر من طبیعی است که بودجه کلان می‌خواهد، شما باید به خواننده این اطمینان را بدهید، چون خواننده‌هایی که صاحب‌نام هستند در یک شب کرسنت از شما توقع چه چیزی را دارند؟ طبیعی است یک سیستم دستمزد دولتی یا حتی بینابینی خصوصی تسنیم: دولتی از پسِ هزینه‌های اجرا برنمی‌آید.
شما از همهٔ موسیقیدان‌هایی که الآن هستند بپرسید 15 سال پیش به اُپرا فکر نمی‌کردند می‌گفتند اصلاً نمی‌شود ولی الآن نگاه می‌کنید هر کاری یک طوری دنبال این است که یک قطعه اُپرایی داشته باشد و آن غفلتی که همه کرده بودند و می‌گفتند نه در فضای جمهوری اسلامی ایران اصلاً نمی‌شود به اُپرا فکر کرد؛ ولی خوشبختانه همه هم فکر می‌کنند و هم عمل می‌کنند. من همیشه امیدوار بودم و امیدوار هستم اتفاقات عالی خواهد افتاد.
تسنیم: آیا اُپرای خیام قطعات خیامش را که فوق‌العاده بود مثلاً نسل من این را که در یک دستگاه سنتی و شیوهٔ خیلی خاص استفاده کرده بود و حتی کمی هم موسیقی تلفیقی می‌شد، قرار است موسیقی آن به شکل آلبوم دربیاید؟
غریب‌پور: ان‌شاءالله.
تسنیم: بقیه کارها چطور؟
غریب‌پور: بقیه کارها هم همین‌طور.
تسنیم: گفتید دوست دارید تلاشی که این چند سال در حوزهٔ اُپرا انجام دادید مدون کنید و تبدیل به یک کتاب کنید، اقدامی شده؟
غریب‌پور: یادداشت‌هایم را می‌نویسم؛ ولی تولید اُپرای خیام فقط یکسال و نیم کار اجرایی داشته و رسیدن به متن نزدیک به همین زمان، یعنی نزدیک سه سال است من دارم روی اُپرای خیام کار می‌کنم، بنابراین آن فرصت و فراغت را ندارم و بعد هم هنوز خودم را بازنشسته نکردم، البته مثلاً من یک مصاحبه طولانی با آقای ناصر فکوهی انجام دادم، چند مستند راجع به من ساخته شده است ولی این تجارب، تجاربی است که باید آدم فراغت داشته باشد و بتواند یکسال بنشیند اینها را مدون کند، به هر حال 14 سال تجربهٔ مختص این کار بوده و هنوز فرصتش را پیدا نکردم. به هر حال کسی که باید بیاید و ذهنیت من را در یک مصاحبه طولانی مختص همین اُپرا نه تجارب دیگر، احتیاج به این است که روزانه آدم 5، 6 ساعت بنشیند صحبت کند و بعد مدون شود حالا اگر خدا خواست انجام شود.
تسنیم: ما با پدیدهٔ جدیدی در تئاتر ایران مواجه شدیم به دلایل حضور یکسری افراد در تئاتر اینکه دفتر موسیقی می‌تواند در پروسه تولید تئاتر دخالت کند یا نه؟ دفتر موسیقی در مورد یک نمایش اعلام کرد ما مجوز ندادیم و باید از ما مجوز بگیرند، در مورد کار شما دفتر موسیقی مجوزی به شما می‌دهد؟
غریب‌پور: ما براساس آن سنتی که وجود دارد موضوع را و دریافت مجوز را از مرکزها هنرهای نمایشی تقاضا می‌کنیم ولی نه بعد از اینکه کار را دیدند با آقای طالبی هم صحبت کردم و طبیعی است ایشان هم همکاری تمام داشتند و مشکلی نبود.
تسنیم: شما ممیزی موسیقی نداشتید؟
غریب‌پور: نه ما اثرِ نمایشی اجرا می‌کنیم ما کنسرت اجرا نمی‌کنیم بنابراین اثر نمایشی اگر صرفاً به این دلیل نباشد که شما یک خوانندهٔ معروفی را آوردید در کار شما بخواند و آن تقریباً یک کنسرت اجرا بکند نه اینکه در قسمتی بخواند، ممکن است آنجا صرفاً مرکز موسیقی مجوز بدهد یا تلفیقی از کارشناسان موسیقی و نمایش ولی اثر اُپرا یک اثر نمایشی است؛ اما تبادل‌نظر کردن، جلب حمایت کردن در آیین من جز این نیست، دلم می‌خواهد همهٔ کسانی که به نحوی مسئولیت دارند درگیر موضوع شوند و خوشبختانه در این کار هم شدند هم توافقی بین مرکز هنرهای نمایشی بود و هم مرکز موسیقی و مشکلی نداشتیم.
======================
مصاحبه از احسان زیورعالم
عکس از محمدمهدی دورانی
========================
انتهای پیام/
