آیا عربستان در آستانه کودتای سفید نابهنگام است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه رأی الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه با اشاره به تحولات جدید در عربستان و دستور پادشاهی مبنی بر تأسیس یک نهاد امنیتی جدید این سؤال را مطرح کرد: با توجه به دستور سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان مبنی بر تأسیس یک نهاد امنیتی جدید در این کشور باید پرسید آیا پادشاه سعودی آخرین دستور خود را صادر کرد و عربستان به‌زودی شاهد یک کودتای سفید خواهد بود؟

 بر اساس اطلاعاتی که خبرگزاری رویترز منتشر کرد، ملک سلمان که خودش را برای ترک کشور به‌منظور سپری کردن تعطیلات طولانی تابستانی در شهر «طنجه» (در شمال مغرب) آماده می‌کند، ویدیوئی ضبط کرده است که به کناره‌گیری‌اش از کرسی پادشاهی به‌نفع شاهزاده «محمد بن سلمان» پسرش و ولیعهد مربوط می‌شود و ممکن است این نوار در ماه سپتامبر آینده پخش شود.

جدیدترین دستور پادشاه سعودی چیست؟

آخرین و جدیدترین دستوری که پادشاه عربستان روز گذشته صادر کرد و مبتنی بر تأسیس دستگاهی به‌نام «ریاست امنیت کشور» است که وابسته به شورای وزیران یعنی شخص پادشاه است، می‌تواند  گامی مقدماتی برای این کناره‌گیری از پادشاهی باشد.

وی افزود: این دستور ملک سلمان یا همان تشکیل دستگاه امنیتی و الحاق همه نهادهای امنیتی دیگر به آن از جمله نیروهای ویژه، واحد مبارزه با تروریسم و شاخه‌های تحقیقات به‌معنی سلب تمام اختیارات امنیتی از وزارت کشور و تبدیل این وزارتخانه به وزارتخانه‌ای فرمایشی است که مأموریت‌های آن محدود به راهنمایی و رانندگی، مبارزه با جنایت مواد مخدر و مسائل جنایی مشابه است.

پایان تسلط خاندان نایف بن عبدالعزیز بر وزارت کشور

درست است که وزارت کشور پس از سرنگونی «محمد بن نایف» ولیعهد مخلوع همچنان به خاندان «نایف بن عبدالعزیز» محصور مانده است به این ترتیب که  «عبدالعزیز بن سعود بن نایف» برادرزاده‌اش در این پست منصوب شد تا خشم این خاندان در پی برکناری محمد بن نایف از ولیعهدی و همه پست‌هایش و حصر خانگی‌اش در کاخش در شهر «جده» در «کودتایی بی‌صدا»، فروکش کند، اما پس از انتقال همه اختیارات امنیتی به نهاد جدید، این وزارتخانه دیگر هیچ اختیار و قدرتی ندارد حال آنکه وزارت کشور مهمترین وزارتخانه کشور و سوپاپ اطمینان ثبات آن و نیز بقای خاندان حاکم بود.

در این میان تعیین ژنرال «عبدالعزیز الهوبرینی» به‌عنوان رئیس دستگاه جدید امنیت کشور را می‌توان اقدامی انتقالی و موقت برشمرد زیرا وی به‌عنوان مشاور شاهزاده بن نایف فعالیت کرده و به‌خوبی با ساختار وزارت کشور آشناست و از مهارت بالایی در حفظ امنیت کشور و مبارزه با تروریسم برخوردار است از همین رو دستگاه‌های امنیتی آمریکا که با وی همکاری داشتند به او اعتماد دارند و بعید نیست الهویرینی به‌محض تکمیل مأموریت جدیدش در ساختار دستگاه امنیتی جدید، از مقامش برکنار شود به‌ویژه اینکه گزارش‌هایی منتشر شد که وی پس از برکناری بن نایف تحت بازداشت خانگی قرار گرفت که البته این گزارش‌ها تأیید نشده است.

بن‌سلمان پست‌های حساس را به نزدیکانش اختصاص می‌دهد

از آن جایی که ژنرال الهویرینی از قشر مردم عادی است نه از خاندان حاکم بر عربستان، بنابراین هیچ خطری برای پادشاه آینده یعنی شاهزاده محمد بن سلمان ندارد اما نزدیک بودنش به شاهزاده بن نایف و پیش از وی به پدرش باعث می‌شود به وی اطمینان و اعتماد نشود زیرا بن سلمان با توجه به عزل و نصب‌های سابق ترجیح می‌دهد به‌ویژه در پست‌های امنیتی و نظامی حساس فقط با افراد نزدیک به خود همکاری کند؛ و این امر در منطقه خاورمیانه موضوع غیرمنتظره‌ای نیست زیرا کودتاها، جنگ‌ها، انقلاب‌ها و دخالت‌های خارجی به‌ویژه از سوی آمریکا یکی از مشخصه‌های اصلی این منطقه است.

نکته قابل توجه اینکه محمد بن سلمان پس از در دست گرفتن قدرت تلاش کرد ریاست نهادها و پست‌های مختلف را به خود  و هوادارانش اختصاص دهد؛ کاری که از زمان به قدرت رسیدن آل سعود در عربستان بی‌سابقه است.

به این ترتیب عربستان امروز با عربستانی که قبلاً می‌شناختیم، فرق می‌کند و این به‌معنای بهتر یا بدتر بودن آن نیست بلکه سال‌های آینده و جنگ‌های کنونی عربستان در یمن و چه‌بسا در آینده در قطر است که خوب یا بد بودن این موضوع را روشن خواهد کرد.

به هر حال به حاشیه راندن فقط شامل برخی از افراد خاندان حاکم و پسران عبدالعزیز آل سعود مؤسس و تعداد زیادی از نوادگانش نیست بلکه حتی برخی پسران خود ملک سلمان یعنی برادران محمدبن سلمان ولیعهد را به‌استثنای «خالد» برادرش که به‌عنوان سفیر در واشنگتن تعیین شد، شامل می‌شود و هیچ کدام از برادران دیگر محمد مانند «سلطان»، «عبدالعزیز» و «فیصل» تا کنون در پست‌های بالایی منصوب نشدند و تنها در پست‌هایی که به‌نظر آنها و بسیاری دیگر «ثانوی» هستند، منصوب شده‌اند.

احتمال کنار رفتن قریب الوقوع ملک سلمان به‌نفع پسرش

حتی سرلشکر «حمد العوهلی» فرمانده گارد سلطنتی که به وفاداری و وابستگی‌اش به پادشاه و خانواده‌اش معروف است، از مقامش برکنار و سرلشکر «سهیل المطری» به‌عنوان جانشین وی منصوب شد.

در این شرایط باید گفت عربستان سعودی فقط منتظر یک دستور یا بیانیه است و چه‌بسا مردم عربستان یک روز صبح زود یا یک ساعت پایانی شب با بیانیه دیوان پادشاهی بیدار شوند که بر اساس آن خادم الحرمین الشریفین از کرسی پادشاهی به‌نفع پسرش محمد بن سلمان کنار رفته و از اعضای خاندان حاکم و کارکنان بلندپایه دولت و علمای دینی و شهروندان می‌خواهد با وی بیعت کنند؛ اتفاقی که چندان دور به نظر نمی‌رسد.

انتهای پیام/*