مشروطه یک شبه انقلاب بود / عقلانیت در ذاتش دعوت‌گر به انقلاب است
استاد پژوهشگاه علوم انسانی گفت: اینکه عقل دعوت به انقلاب نمی‌کند مربوط به شبه انقلاب‌هاست و عقلانیت هیچگاه مردم را دعوت به شبه انقلاب نمی‌کند.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام مهدوی‌زادگان استاد پژوهشگاه علوم انسانی عصر امروز (سه‌شنبه 10 مرداد) در نشست علمی عقلانیت انقلابی که به همت موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، با اشاره به 2 بحث انقلاب عقلانی و عقلانیت انقلابی، اظهار داشت: باید بدانیم آیا انقلاب‌ها می‌تواند مبنای انقلابی داشته باشد و آیا عقل انقلاب را ترویج می‌کند یا خیر.
وی افزود: در حوزه عقل باید چند نکته را مورد توجه قرار داد، اول این که عقلی که از آن صحبت می‌کنیم چیست، اگر سنخ‌شناسی از عقلانیت شود عقلانیت واحدی نداریم، ماکس‌وبر عقلانیت را به 4 دسته تقسیم کرده و وقتی درباره انقلاب عقلانی بحث می‌شود باید بدانیم کدام عقل می‌تواند دعوت‌گر به انقلاب باشد و در خود حوزه عقلانیت باید مشخص شود مفروض اولیه عقلانیت چیست.
حجت‌الاسلام مهدوی‌زادگان با بیان این که اصل اولیه درعمل انقلابی این است که با یک فرضیه جزم عملی و نظری پیدا نکند نمی‌تواند به کاری دست بزند و احتیاط می‌کند، گفت: هرگاه یک مسئله‌ای جزم پیدا کند آن زمان است که عقل وارد عمل می‌شود که اگر به این جزم نرسد احتیاط می‌کند.
استاد پژوهشگاه علوم انسانی با بیان این که وقتی کنش‌های عقلانی را می‌بینیم و وقتی یک نظریه مطرح می‌شود چون هنوز جزمیت نیافته آن را در حالت انتظار نگه می‌دارد گفت: گاهی اوقات هم جزمیت یک‌باره حاصل می‌شود، در عقلانیت جزمیت مهم است و باید با توجه به این اصل پیش برویم. به عبارت دیگر وقتی به جزم می‌رسیم انقلاب شکل می‌گیرد و عقلانیت دعوت به انقلاب می‌کند.
وی با اشاره به 4 دسته از انواع عقلانیت مانند عقل فلسفی، عقل عملی، عقلانیت شخصی و عقل ابزاری گفت:عقلانیت ابزاری خنثی است و معطوف به هدف است و به خودی خود دعوت به انقلاب نمی‌کند. عقلانیت شخصی نیز دعوت به چیزی نمی‌تواند بکند.
حجت‌الاسلام مهدوی‌زادگان افزود: عقلانیت فلسفی هم در ساحت علم دعوت به انقلاب می‌کند و ناظر به حقایق است. اما در ساحت حیاط اجتماعی عقلانیت فلسفی دخالتی ندارد. این عقلانیت عملی است که دعوت می‌کند و وقتی به جزمیت در امر اجتماعی رسید اقدام به انقلاب می‌کند. عقلانیت فی‌نفسه اینگونه نیست که دعوت‌گر به انقلاب نباشد، بلکه در ذات خودش دعوت‌گر به انقلاب است.
استاد پژوهشگاه علوم انسانی با اشاره به مسئله شبه انقلاب گفت این حرف که به عقل دعوت به انقلاب نمی‌کند در واقع مربوط به شبه انقلاب‌هاست، شبه انقلاب یعنی حرکتی که فاقد پشتوانه‌های فکری و نظری است و به واقع مردم از چیزی به ستوه آمده‌اند که دست به شبه انقلاب می‌زنند و عقلانیت هیچگاه دعوت به شبه انقلاب نمی‌کند.
وی با بیان اینکه شبه انقلاب فاقد فلسفه سیاسی است و نمی‌تواند یک نظام سیاسی را تاسیس کند، گفت: برای مثال مشروطه یک شبه انقلاب است که از آن یک نظام و فلسفه سیاسی بیرون نیامد و ما بعد از مشروطه هم باز شاهد سلطنت هستیم.
حجت‌الاسلام مهدوی‌زادگان افزود: در انقلاب اسلامی عقلای قم پیش از انقلاب هنوز به جزمیت نرسیده بودند، ولی عاقبت به این نتیجه رسیدند که چاره‌ای جز انقلاب نداریم، بنابراین انقلاب اسلامی یک انقلاب عقلایی بود.
انتهای پیام/
