"بحران ۵۰ساله بی‌آبی" در تنها بندر اقیانوسی ایران/ بی‌آبی، مردم "۴۳۸ روستا" را به ستوه آورد/ چه‌کسانی مانع شیرین‌سازی آب‌های مکران هستند؟
بحران آب و کارشکنی‌های گسترده در احداث کارخانههای شیرین‌سازی آب در چابهاری که می‌خواهد به مرکز ترانزیت کشورهای آسیای میانه تبدیل شود، مردم را به ستوه آورده و وعده‌های متعدد مسئولان نیز تاکنون نتیجه‌بخش نبوده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، گویا فاجعه کمبود آب در شهری که به "نگین توسعه شرق کشور" شهره است تمامی ندارد و به‌نظر می‌رسد مسئولان آن‌قدری که برای به اتمام رسیدن پروژه‌های بین‌المللی "قلب نهفته اقتصاد ایران" دغدغه دارند، برای مردم مظلوم و تشنه تنها بندر اقیانوسی ایران نگران نیستند.
بنا به گزارش‌ها و گفتههای مردم، بیش از 50 سال است که چابهاری‌ها در حالی کنار آب‌های بیکران مکران زندگی می‌کنند که تشنه و طالب آب هستند. 90 درصد روستانشینان چابهار فاقد شبکه آبرسانی هستند و خشکسالی‌های 18 سال اخیر کمبود آب را برای ساکنان 438 روستای چابهار به فاجعه تبدیل کرده و این در حالی است که روستانشینان گاهی حتی جان خود را نیز به‌سبب ابتلا به برخی بیماری‌های واگیری که دلیل آن استفاده مشترک انسان و حیوان از یک منبع مشترک آب (هوتگ) است، از دست می‌دهند.
بحران طولانی آب در شهر 120هزارنفری چابهار
"از زمان کودکی به یاد دارم که دغدغه مهم والدینم مشکل کم‌آبی چابهار بود و این بحران همچنان ادامه دارد."، این بخشی از درددل‌های اخیر یکی از سالخوردههای چابهاری است که با خبرنگار تسنیم گفت‌وگو کرده. آن‌طور که از این صحبت‌ها پیداست، گویا با آن‌که چابهار در سال اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته و پروژه‌های بسیار مهمی در آن کلید خورده، ولی مشکل آب شهر چابهارهمچنان پابرجاست.
شهر چابهار 120 هزار نفر جمعیت دارد و آب آن سال‌هاست جیره‌بندی است به‌طوری که مردم تنها در 2 روز از هفته آب به‌اصطلاح لوله‌کشی دارند که البته بسیاری از شهروندان و صدالبته همه حاشیه‌نشینان از همین 2 روز در هفته نیز بی‌بهره‌اند.
یکی از شهروندان در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: فرسودگی بیش از اندازه لوله‌ها و کمبود آب در شبکه آبرسانی سبب شده تا نیمی از جمعیت شهر از همین آب جیره‌بندی 2روزه هم برخوردار نباشند و آب را از تانکرهای سیار آبرسانی خریداری کنند.
آصف بلوچ می‌افزاید: اکثر شهروندان چابهار حوض آب‌انبار دارند و آب لوله‌کشی و خریداری‌شده خود را در آن ذخیره می‌کنند تا در طول هفته از این آب برای شست‌وشو و استحمام استفاده کنند؛ برای آشامیدن نیز آب معدنی یا آب تصفیه‌خانه‌های شهر را خریداری می‌کنند.
به‌گفته این شهروند هزینه 4 تا 6 میلیون تومانی ساخت حوض آب‌انبار سبب شده تا بسیاری از شهروندان قادر به ساخت آن نباشند و برای رفع نیاز، آب را در ظرف ذخیره کنند.
آب‌شیرین‌کن پیر و فرسوده کنارک توان آبرسانی به 180 هزار نفر را ندارد
فرماندار ویژه چابهار نیز در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: عمر 20ساله شبکه آبرسانی چابهار سبب شده که 65 درصد لوله‌ها فرسوده شود و پاسخگوی جمعیت بالای چابهار نباشد. به‌گفته ایوب درویشی آب شهر چابهار از آب شیرین‌کن کنارک با فاصله 50کیلومتری از چابهار تأمین می‌شود که 39 درصد از همین آب هم به‌سبب عمر بسیار لوله‌ها هدر می‌رود.
تنها منبع در حال حاضر و البته در دسترس آب، کارخانه آب‌شیرین‌کن کنارک است که با عمر بسیار و فرسودگی بیش از اندازه خود باید آب شهرهای چابهار، کنارک، برخی روستاها و حتی صنایع را نیز تأمین کند.
کارخانه قدیمی آب‌شیرین‌کن کنارک 28 هزار مترمکعب ظرفیت دارد که تنها 12 هزار و 500 مترمکعب آن به شهر 120 هزار نفری چابهار منتقل می‌شود و 3000 مترمکعب از آب آب‌شیرین‌کن نیز میان جمعیت حدوداً 4000نفری منطقه آزاد چابهار تقسیم می‌شود. سهم جمعیت 43 هزار نفری شهر میزبان آب‌شیرین‌کن 8000 مترمکعب و سهم صنایع نیز 3 هزار و 500 مترمکعب است.
به‌گفته یکی از شهروندان چابهار، جمعیت حدوداً 4000نفری منطقه آزاد در حالی از نعمت آب شبانه‌روزی برخوردارند که 120 هزار نفر جمعیت هم‌جوار آن 2 روز در هفته آب لوله‌کشی دارند که از همین آب لوله‌کشی نیز برای همه مردم برقرار نیست.
به‌گفته رئیس اداره آب و فاضلاب شهری چابهار، جمعیت 120 هزار نفری شهر چابهار در سال‌های آینده نیاز به 25 هزار مترمکعب آب دارد تا این مردم بتوانند آب شبانه‌روزی داشته باشند.
مسعود شعلی‌بر در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: 12 هزار و 500 مترمکعب آب کارخانه کنارک در حالی بین 17 هزار مشترک تقسیم می‌شود که بنا به آمار ما شهر چابهار 18 هزار مشترک آب دارد، یعنی به 1000 نفر طبق آمار ما آب نمی‌رسد چه برسد به خانه‌هایی در حاشیه و محله‌های کپرنشین که لوله‌کشی ندارند یا فرسودگی لوله‌ها کفاف آبرسانی به آنها را نمی‌دهد.
موتورهای "گالن به‌ترک" پدیده غالب خیابان‌های قطب نهفته گردشگری ایران
گالن‌های 10لیتری و 20لیتری آب که روی ترک موتورهای عبوری در خیابان‌ها و کوچه‌های چابهار قرار گرفته آن‌قدر زیاد است که نخستین صحنه‌ای است که هر گردشگری هنگام ورود به تنها بندر اقیانوسی ایران مشاهده می‌کند و در همان ابتدا نگین توسعه شرق کشور را بهتر می‌شناسد.
مردم چابهار چه آنهایی که حوض آب‌انبار دارند و چه‌کسانی که ندارند باید حتماً از تانکرهای سیار آب خریداری کنند، چرا که آب جیره‌بندی 2روزه کفاف نیاز یک هفته را نمی‌دهد، چه برسد به شهروندانی که همین آب جیره‌بندی را هم ندارند.
یکی از تانکرداران چابهار می‌گوید: شرکت آب و فاضلاب برای تأمین آب شهر و روستاهای چابهار هر مترمکعب آب را 2800 تا 3000 تومان از چاه‌های روستاهای "عورکی و نگور" خریداری می‌کند و به مردم هر مترمکعب را بین 400 تا 500 تومان می‌فروشد.
فاروق رئیسی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌افزاید: شهرستان چابهار 35 دستگاه تانکر آبرسانی دارد که 19 تانکر دولتی و 16 تانکر استیجاری است. اکثر این تانکرها فرسوده هستند و دولت بالغ بر 8 میلیارد تومان به تانکرهای خصوصی و چاه‌های آب بدهکار است.
وی ادامه داد: این تعداد تانکر محدود و قدیمی توان آبرسانی به 280 هزار نفر جمعیت شهر و روستاهای چابهار را ندارند اما اداره آب و فاضلاب روستایی نیز توان تعمیر و اجاره تانکرهای بیشتر را ندارد.
آب در کوزه و ما گرد جهان می‌گردیم؛ کارشکنی گسترده و بی‌دلیل مانع شیرین‌سازی آب عمان
مثل چابهار مثل ضرب‌المثل معروف "آب در کوزه و ما گرد جهان می‌گردیم" است؛ مردم شهر و روستاهای چابهار کنار آب‌های بیکران عمان زندگی می‌کنند بنابراین بهترین راه برای پایان دادن به بحران بی‌آبی ساحل‌نشینان شیرین‌سازی آب دریاست.
معین‌الدین سعیدی رئیس شورای اسلامی چابهار پیشتر در جلسه‌ای گفته بود: سرمایه‌گذارانی که برای احداث آب‌شیرین‌کن تلاش می‌کنند، با عدم‌تضمین خرید روبه‌رو هستند چرا‌که قیمت آب تصفیه‌شده در آب‌شیرین‌کن بالاست و باید با طرحی جامع به‌سراغ ساخت آن رفت.
این گفته‌ها نشان می‌دهد گویا سعیدی از کشورهای خشک حاشیه خلیج فارس که با ساخت آب‌شیرین‌کن‌های بزرگ بیابان‌های خشک و بی‌‌آب را به مکان‌های بزرگ تفریحی تبدیل می‌کنند و حتی با همین آب به کشاورزی نیز می‌پردازند، بی‌خبر است.
نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی که خود سال‌ها تجربه مسئولیت‌های مختلف در حوزه آب و کشاورزی را دارد و هم‌اکنون عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس است در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: از بخش "زرآباد" کنارک تا "پسابندر و گواتر" در چابهار احداث حداقل 5 کارخانه آب‌شیرین‌کن با ظرفیت هر کدام 200 هزار مترمکعب نیاز مردم شهرها و روستاهای چابهار است.
به‌گفته عبدالغفور ایران‌ژاد بالغ بر 10 شرکت و سرمایه‌گذار داخلی و خارجی تمایل خود را برای احداث آب‌شیرین‌کن اعلام کرده‌اند اما عده‌ای به‌دلایل نامشخص اجازه فعالیت و تأمین آب شهر و روستاهای چابهار را نمی‌دهند.
هرچند ایران‌ژاد درباره "دلایل نامشخص" توضیحی نمی‌دهد اما کارشکنی گسترده و بی‌دلیل برخی مسئولان را در صحبت‌های اخیر رئیس اداره آب و فاضلاب شهر چابهار که در جلسه شورای آب شهرستان صحبت می‌کرد، می‌توان به‌خوبی احساس کرد.
مسعود شعلی‌بر می‌گوید: یک سرمایه‌گذار بومی چابهار بارها به این اداره مراجعه کرده و خواهان سرمایه‌گذاری و احداث آب‌شیرین‌کن 20 هزار مترمکعبی با اعتبار شخصی خود و در کمتر از 6 ماه شده اما متأسفانه مسئولان پاسخ مثبتی به او نداده‌اند و مشکلات بی‌آبی همچنان روز به روز با افزایش جمعیت بحرانی‌تر می‌شود.
یک سرمایه‌گذار آب‌شیرین‌کن نیز که پیشتر برای آبرسانی به جمعیت 9000نفری روستاهای "پسابندر،گواتر و پشت" در شرق چابهار اعلام آمادگی کرده بود و حتی در مناقصه‌ای که مسئولان برگزار کرده بودند پیروز شد، اما در لحظه‌های آخر قرارداد او در کمال ناباوری لغو شد.
گزارش از سیدامیرحسین عظیمی
انتهای پیام/*
