فهرست نسخه‌های خطی فارسی در ماتنادران ارمنستان منتشر شد
فهرست نسخه‌های خطی فارسی در ماتنادران به کوشش کریستین کوشتیچان انتشار یافت.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، کریستین کوشتیچان محقق ارشد بخش ادبیات نسخه‌های خطی عربی ماتنادران موفق شد فهرست 450 نسخه خطی فارسی که در مؤسسه نسخ خطی باستان ماتنادران نگهداری می‌شود را منتشر کند.
این فهرست نویس از سال 2005 تا 2016 میلادی مشغول به فهرست‌نگاری این مجموعه بوده است. بنیاد دستنوشته‌های کهن ماتنادران در ایروان از بنیادهای برجسته ارمنستان و از گنجینه‌های پرمایه جهان در حوزه نسخه‌های خطی ارمنی است.
نام کامل این بنیاد، ماتنادارانِ مسروپ ماشتوتس است که به نام ماشتوتس ابداع کننده الفبای زبان ارمنی، نامگذاری شده است. موزه ماتناداران تا 1959 میلادی، قریب به یازده هزار متن خطی به زبان ارمنی قدیم (گرابار) و دیگر زبان‌های کهن مشرق زمین در آن نگهداری می‌شده است که امروزه بر شمار آن افزوده شده و رقم تقریبی هفده هزار نسخه را در بر می‌گیرد.
این فهرست در 348 صفحه و توسط انتشارات نیری (Nairi) در ایروان منتشر شده است.
در ارمنستان دو محل نگهداری نسخ خطی وجود دارد، یکی کتابخانه دانشگاه دولتی ایران و دیگری مؤسسه نسخ خطی قدیمی مسروپ ماشتوتس معروف به ماتناداران. در حال حاضر این مؤسسه 23000 نسخه خطی و بیش از 30000 سند در بردارد. تعداد 470 نسخۀ فارسی و 1500 سند فارسی در موضوعات تاریخی، پزشکی و علمی وجود دارد که تاکنون 4 جلد از مجموع این اسناد آرشیوی منتشر شده است.
در سال 1956 نخستین جلد از اسناد فارسی آرشیوی که مربوط به احکام و فرامین قرون 15 و 16 میلادی ازدورۀ قراقویونلوها و بعد شاه اسماعیل و شاه طهماسب صفوی و دیگران بود منتشر و توسط هاکوب پاپازیان تحقیق، تحشیه و به ارمنی ترجمه و بعدها دو جلد دیگر منتشر شد. بخشی از نسخه های فارسی مربوط به تاریخ و فرهنگ و دانش‌های ارمنی است که زمینه‌های تاریخی فرهنگ مشترک ایران و ارمنستان را نشان می‌دهد.
از نسخ خطی ارزشمند نسخه‌ای از کتاب نجات ابن سینا است که کتابت آن سال 1036 قمری به دست رشید بن صفی الدین سپهری انجام شده است، بخش ریاضی آن در حدود 10 برگ افزوده‌ای از ابوعبید جوزجانی شاگرد ابن سیناست که مرحوم دانش پژوه آن را به صورت عکسی چاپ کرد.
از دیگر نسخه‌های ارزشمند موجود در این موزه می‌توان به همایون نامه، نسخه‌ای است مربوط به قرن هفتم، نسخه نفیسی از خسرو و شیرین با دو مینیاتور زیبا مربوط به قرن نهم قمری و 15 میلادی، خمسه نظامی کتابت سال 1778 میلادی با 38 مینیاتور، نسخه نفیس شاهنامه با56 مینیاتور کتابت سال1830 میلادی، نسخه خطی گلستان که ادعا شده قرن هشتم به خط نستعلیق به قلم محمد سعدی شفیق شیرازی که چون نستعلیق به قرن نهم به بعد رشد کرده احتمالاً نسخه هم مربوط به نهم یا دهم باشد، اشاره کرد.
انتهای پیام/
