آیا ترامپ سرنوشت برجام را به دستان کنگره می‌سپارد؟
با سخنرانی رئیس جمهور آمریکا در سازمان ملل، سخت بتوان تصور کرد که وی اواسط اکتبر، مثل دفعات قبل، پایبندی ایران به برجام را تایید کند.
خبرگزاری تسنیم- عباساصلانی: «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا اولین سخنرانی «طولانی» خود در مجمع عمومی سازمان ملل را انجام داد. در حالی که گفته می‌شود ترامپ معمولا حوصله خواندن گزارش‌های طولانی و متنی را ندارد و ترجیح می‌دهد گزارش‌های گرافیکی و کوتاه را بخواند و اغلب توئیت کند، این بار 41 دقیقه سخنرانی کرد.
طولانی بودن تنها ویژگی سخنرانی رئیس جمهور آمریکا نبود، بلکه «تُندی» هم چاشنی سخنان سه‌شنبه او بود. وی در حمله لفظی علیه تعدادی از کشورها از جمله ایران چیزی کم نگذاشت. شدت حملات ترامپ در سخنرانی به ویژه علیه ایران به حدی بود که «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل که در سالن مشغول گوش دادن به اظهارات ترامپ بود، ذوق زده شده، و به همسرش (میریام وایزمن) نگاه کرده و هر دو سرشان را به نشانه تایید تکان دادند. نتانیاهو پس از پایان سخنرانی ترامپ در توئیتی به زبان عبری، سخنرانی ترامپ را «شجاعانه‌ترین سخنرانی در سازمان ملل طی 30 سال گذشته» عنوان کرد.
سخنرانی رئیس جمهور آمریکا در 72مین مجمع عمومی سازمان ملل دو بخش متناقض داشت. ترامپ در بخش اول اظهارات خود از اولویت آمریکا، هماهنگی، احترام به تمامیت کشورها و از تحمیل نکردن اراده و روش آمریکایی به دیگران سخن گفت. اما آقای ترامپ در بخش دوم سخنان خود، تا آنجایی که می‌توانست از القاب «پلید»، «فاسد»، «یاغی»، «دیکتاتوری»، «شریر» و ... برای کره شمالی و ایران استفاده کرد. اوج سخنرانی ترامپ شاید همان تهدید او به «نابودی کره شمالی» بود. او کره شمالی، یک کشور عضو سازمان ملل را علنا تهدید به نابودی کرد، اما در عوض، رهبر کره شمالی را «مرد موشکی» خواند. البته ترامپ در ادامه از خجالت چند کشور دیگر از جمله ونزوئلا و کوبا هم در آمد. وی تلویحا با استفاده از عبارات و تعابیری چین و روسیه و چند کشور دیگر را هم مورد انتقاد قرار داد.
"اوج سخنرانی ترامپ شاید همان تهدید او به «نابودی کره شمالی» بود. او کره شمالی، یک کشور عضو سازمان ملل را علنا تهدید به نابودی کرد، اما کیم یونگ اون، رهبر این کشور را «مرد موشکی» خواند."
اظهارات آقای ترامپ علیه کره شمالی و ایران به حدی تند بود که «ریچارد هاس»، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا آن را یادآور سخنرانی «محور شرارت» جورج بوش، رئیس جمهور اسبق آمریکا در سال 2002 دانست.
رئیس جمهور آمریکا از وضعیت دموکراسی در ایران انتقاد کرد و مثل روسای جمهور سابق آمریکا خود را دلسوز مردم ایران نشان داد. انتقاد ترامپ از وضعیت دموکراسی در ایران در حالی است که او چند ماه قبل، پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، با سران انتصابی عربستان در ریاض در حال رقص شمشیر بود.
«تریتا پارسی»، رئیس شورای ایرانیان آمریکا در توئیتی نوشت: «خنده دار است؛ کسی که نتوانست پیروز آرای مردمی [در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا] باشد، برای ایرانی‌ها نطق دموکراسی می‌کند و آنها را تشویق به تغییر رژیم می‌کند.»
ترامپ همچنین به محض تصدی در کاخ سفید، اجرای قانون ممانعت از ورود اتباع چند کشور مسلمان از جمله ایرانی‌ها را در پیش گرفت. او در کمتر از یکسال ریاست جمهوری چندین تحریم جدید علیه ایران را اعمال کرد و چندی پیش، در واکنش به حملات تروریستی تهران، خود ایرانی‌ها را مقصر دانست.
"رئیس جمهور آمریکا در اولین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، توافق هسته‌ای را «بدترین توافق»، «مایه شرمندگی آمریکا» و «پوششی برای برنامه هسته‌ای» ایران خواند."
یکی دیگر از مهمترین بخش‌های سخنرانی رئیس جمهور آمریکا که نه تنها برای ایرانی‌ها بلکه برای خود آمریکایی‌ها، اروپا، چین، روسیه و کشورهای منطقه حائز اهمیت بود، مربوط به برجام است. آقای ترامپ توافق هسته‌ای را «بدترین توافق»، «مایه شرمندگی آمریکا» و «پوششی برای برنامه هسته‌ای» ایران خواند.
دولت آمریکا کمتر از یکماه دیگر و اواسط ماه اکتبر باید گزارش خود درباره پایبندی ایران به مفاد برجام را به کنگره ارائه کند. اما با اظهارات امروز ترامپ، سخت بتوان تصور کرد که «غیرقابل پیش‌بینی‌ترین سیاستمدار دنیا در این روزها»، این بار هم مثل دفعات قبل، پایبندی ایران به برجام را تایید کند. اگر او پایبندی ایران را تایید نکند، کنگره آمریکا دو ماه فرصت خواهد داشت تا درباره سرنوشت برجام تصمیم‌گیری کند. اگر ترامپ توپ برجام را در زمینه قوه مقننه آمریکا بیندازد و اینکه کنگره درباره برجام چه تصمیمی خواهد گرفت و چه اتفاقاتی می‌تواند بیفتد موضوعی است که در فرصتی جداگانه بررسی خواهد شد.
"با سخنرانی امروز ترامپ در سازمان ملل، سخت بتوان تصور کرد که وی اواسط اکتبر، مثل دفعات قبل، پایبندی ایران به برجام را تایید کند."
اظهارات ضدبرجامی ترامپ مقامات خارجی از جمله مقامات اروپایی را نگران کرده است. خانم «فدریکا موگرینی» در حاشیه مجمع عمومی و در دیدار با «مایک پنس»، معاون رئیس جمهور آمریکا بر اهمیت برجام تاکید کرد. «امانوئل ماکرون»، رئیس جمهور فرانسه نیز کمی پس از سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی گفت که به دور انداختن توافق هسته‌ای «خطایی بزرگ» خواهد بود.
یک مقام آمریکایی که نامش فاش نشده، گفته است که احتمالا دولت ترامپ در ماه اکتبر راهبرد خود در قبال ایران را مشخص خواهد کرد. ترامپ همواره سعی کرده است که خیلی شفاف درباره «راهبرد ایران» خود صحبت نکند، و اغلب با جواب «خواهید دید چه خواهد شد» پرسشگران را معلق و سردرگم نگه داشته است. اما شاید لحن سخنان امروز ترامپ که گفته می‌شود «نیکی هیلی»، سفیر آمریکا در سازمان ملل هم به او در خصوص متن سخنرانی مشورت داده است، بتواند به ما در تشخیص تصمیم احتمالی آتی رئیس کاخ سفید کمک کند؛ مگر اینکه فشار رهبران اروپایی در زمینه برجام، به حدی پر زور باشد که بتواند محاسبات «تا کنون تغییر نیافته» رئیس جمهور «یک‌دنده» آمریکا را تغییر دهد.
سخنرانی رئیس جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل در ساعات اولیه خود مورد انتقاد کارشناسان و مقامات غربی قرار گرفت و انتظار می‌رود که مقامات و کارشناسان بیشتری به این سخنرانی نگاهی انتقادی داشته باشند.
خانم مارگوت والشتروم، وزیر خارجه سوئد به خبرنگار بی‌بی‌سی گفته است که سخنرانی ترامپ یک «سخنرانی اشتباه»، در «زمانی اشتباه» و برای «مخاطبانی اشتباه» بود.
آقای محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم سخنان ترامپ را «سخیف، شعاری و بی محتوا و جاهلانه» خواند که «عمق بی‌اطلاعی» رئیس جمهور آمریکا را نشان می‌دهد.
نویسنده: عباس اصلانی
انتهای پیام/.