از نخل‌گردانی تا چق‌چق‌زنی مردم نائین در ایام محرم
مراسم نخل برداری یا نخل گردانی یکی از آئین‌های کهن است که در شهرستان نایین برگزار می‌شود؛ این آئین با مفهوم تشییع پیکر مقدس سید الشهدا (ع) در روز عاشورا برپا می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، وقتی مقوله ملیت و مذهب در هم گره می‌خورد اتحادی پررنگ را با هم عجین می‌کند که در خود روزنه‌های جدید را نشان می‌دهد؛ یکی از همین روزنه‌ها آداب و رسومی است که در لایه‌های درونی هر فرهنگی نهادینه شده است.
آداب و رسومی که همه در خود هم‌گرایی و مشارکت مردمی دارد، آداب و روسم برای جشن‌ها و مراسم عزاداری همراه با خود سنت‌هایی دارد که جزئی از فرهنگ ناملموس فرهنگ ایرانی است. محرم نیز یکی دیگر از مناسبت‌هایی است که در سایر استانها همراه با آئین‌های خاصی توسط مردم به صورت خودجوش برگزار می‌شود.
آئین‌هایی که حتی بسیاری از آنها ثبت آثار فرهنگ ناملموس در سازمان میراث فرهنگی نیز شده‌اند. استان اصفهان نیز در دل خود شهرستان‌هایی دارد که این آئین‌ها همراه با آداب خاص خودش برگزار می‌شود.
نخل برداری یا نخل گردانی رسم کهن شهرستان‌ها
یکی از این شهرستان‌ها نائین، آران و بیدگل و اردستان است که مراسم‌های خاصی در ایام عزاداری ماه محرم برگزار می‌کنند.
مراسم نخل‌برداری یا گردانی یکی از آئین‌های کهن است که در شهرستان نایین برگزار می‌شود این آئین با مفهوم تشییع پیکر مقدس سید الشهدا (ع) در روز عاشورا برپا می‌شود.
کارشناس و استاد تاریخ در این مورد به خبرنگار تسنیم میگوید: پیشینیه رسم نخل‌گردانی در مراسم عزاداری به دوره‌های پیش از صفویه می‌رسد بسیاری از نویسندگان هم رسم نخل‌بندی و نخل‌گردانی را از بدعت‌های صفویان در ایران دانسته‌اند.
محمد شاه علی افزود: به نظر می‌رسد عمومیت این مراسم و شهرت نخل در سراسر ایران از سایر رسوم و نشانه‌ها بیشتر است و با توجه به مشاهدات و مطالعات می‌توان گفت که در اغلب نقاط ایران مردم یا نخل دارند و یا آن را می‌شناسند.
وی ادامه داد: از سال 1313 تا 1320 شمسی که رضاخان مخالفت خود را با این مراسم آشکار کرد مردم ایران به صورت پنهانی و در خانه‌ها مراسم سوگواری را انجام می‌دادند و تحت هیچ شرایطی از این فعالیت بزرگ مذهبی دست برنداشتند.
شاه علی بیان کرد: بنابراین، فلسفه پیدایی چنین صورت‌های مثالی و شبیه‌ها و تابوت واره‌ها در رفتارهای آیینی عبادی مردم هر جامعه را باید در فرهنگ دینی همان جامعه و در نظام اعتقادی مردم و در تاریخ اسطوره‌ای و فرهنگ‌های درآمیخته آن مردم جست وجو کرد.
وی تصریح کرد: از طرفی دیگر مراسم و مناسک محرم به‌ویژه عاشورا و تاسوعا و 10 روزه اول محرم علاوه بر اینکه جنبه مذهبی برای مردم این سرزمین داشته باشد، ریشه در باورهای اسطوره‌ای و آرمانی آنها دارد و حتی بسیاری از افرادی که چندان پایبند به آداب و سنن مذهبی نیستند، برای این ایام و مراسم و رسوم آن ارزش فراوانی قائلند و بدان پایبندند.
آئین نخل برداری در شهرهای ایران
رسم کهن نخل برداری در شهرهای دیگر ایران نیز در ایام محرم بر اساس رسوم همان شهر انجام می‌شود.
عمومیت این مراسم و شهرت نخل در سراسر ایران از سایر رسوم و نشانه ها بیشتر است و با توجه به مشاهدات و مطالعات می‌توان گفت که در اغلب نقاط ایران مردم یا نخل دارند و یا آن را می شناسند.
مراسم چق چق زنی در نایین
عباس محمدی؛ اهل نائین است، او به دیگر آئین‌های مردم نائین در ماه محرم اشاره می‌کند و میگوید: به جز نخل‌گردانی یک مراسم دیگر هم داریم که جالب است؛ نام آن مراسم «چق چقی زنی» است که در نایین طرفداران زیادی دارد، در امامزاده سلطان سیدعلی برگزار می‌شود.
این شهروند گفت: در این مراسم مردم به شکل 2 نفری در حالی که 2 قطعه چوب به نام «چق چقی» در دست می‌گیرند، روبه‌روی هم ایستاده و با آهنگ خاص نوحه‌خوان این چوب‌ها را به هم می‌زنند.
با آغاز ماه محرم، آنچه برای همگان جذاب‌تر به نظر می‌رسد سنت‌هایی است که در برخی شهرها، دست به دست می‌چرخد و نگاه هر فردی را به خود جلب می‌کند برگزاری آداب و رسوم مختلف تفاوت‌های فرهنگی و گرایش‌های دینی و مذهبی هر منطقه را نشان می‌دهد.
انتهای پیام/
