۳ گزینه محتمل درباره تصمیم ترامپ در قبال برجام

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده آمریکایی «دفاع از دموکراسی»، ترامپ بر خلاف میل خود مجبور شده است تا هر 90 روز درباره توافق هسته ای ایران تصمیم بگیرد و آن را تایید کند. مشاوران ارشد رئیس جمهور آمریکا هیچ حق انتخاب و گزینه دیگری را به وی ارائه نکرده اند. از جولای، یعنی دومین باری که او توافق هسته ای با ایران را تایید کرد، شورای امنیت ملی تلاش سختی را انجام داده است تا گزینه هایی را در اختیار وی قرار دهد. تنها سه گزینه وجود دارد.

نخست اینکه، رئیس جمهور می تواند آنچه را که قبلا با اکراه انجام داده این بار نیز انجام دهد: توافق هسته ای با ایران و پایبندی تهران به این توافقنامه را تایید کند و اعلام کند که این توافق همچنان به نفع آمریکا است.

بر اساس قانون بازنگری هسته ای که موسوم به قانون کورکر- کاردین شده است، تهران باید به مفاد توافق هسته ای پایبند باشد ولی رئیس جمهور آمریکا می تواند در صورت مشاهده نقص هایی در این پیمان که به امنیت آمریکا آسیب می زند، بی اعتبار بودن این توافق را از سوی واشنگتن اعلام کند و در نتیجه این توافق را دیگر تایید نکند. وزرای دفاع و خارجه ، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا و اکثر دموکرات های کنگره خواستار باقی ماندن آمریکا در توافق هسته ای هستند. بر اساس قانون بازنگری توافق هسته ای، اگر رئیس جمهور توافق هسته ای را تایید نکند، کنگره 60 روز فرصت خواهد داشت تا تحریم هایی را که بر اساس توافق هسته ای تعلیق شده، بار دیگر از سر بگیرد، آن هم با رای اکثریت هر دو مجلس.

گزینه دوم: رئیس جمهور آمریکا توافق هسته ای را تایید نکند و از لغو تحریم هایی که بر اساس برجام مورد توافق قرار گرفته است، سر باز بزند و احتمالا موجب مرگ توافق هسته ای شود. سخت ترین تحریم های مالی که موجب توقف همکاری بانک های بزرگ با ایران شده به سرعت بازخواهد گشت و رویای حسن روحانی رئیس جمهور ایران برای استفاده از سرمایه گذاری و فناوری و صنایع سنگین اروپایی برای تحریک رشد و رونق اقتصادی را به باد خواهد داد. این گزینه رئیس جمهور و کنگره را ملزم خواهد کرد تا با چالش ناشی از سوی کشورهای اروپایی روبرو شوند. کشورهای اروپایی در واقع خواستار همکاری اقتصادی و تجاری با ایران هستند. البته سرمایه گذاری اروپا در ایران نسبت به سرمایه گذاری شرکت های اروپایی در آمریکا بی اهمیت و ناچیز است. اما اروپایی ها دوست ندارند از سوی واشنگتن نادیده گرفته شوند و ترامپ این گونه با آنها رفتار کند. دولت های فرانسه و بریتانیا نیز از روش مذاکره دولت اوباما با ایران راضی نبودند و به خصوص فرانسوی ها بر این باور بودند که برخی از امتیازاتی که اوباما به ایران داده است، غیرهوشمندانه است. از دید اروپایی ها ترامپ با خارج شدن از برجام تنها میراث مهم اوباما را از بین نخواهد برد بلکه تلاش های دیپلماتیک آنها را نیز بی اثر خواهد کرد، تلاش هایی که از سال 2003 آغاز شده است.

از این مهمتر، واکنش احتمالی ایران به اقدام آمریکا خواهد بود. کاخ سفید و پنتاگون باید برای اقدامات نامتقارن احتمالی ایران علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه آماده باشند. جنگ علیه تروریست های داعش همچنان چراغ هدایتگر سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه است.

گزینه سوم: رئیس جمهور توافق هسته ای را تایید نکند ولی به لغو تحریم ها علیه ایران بر اساس برجام ادامه دهد و این مساله حداقل از نظر تئوری به رئیس جمهور و کنگره جمهوریخواه این امکان را خواهد داد تا توافق هسته ای را از طریق دیپلماسی بیشتر، اصلاح کنند، آن هم به واسطه تهدید اعمال مجدد تحریم ها و استفاده از نیروی نظامی. اگر رئیس جمهور آمریکا این گزینه را انتخاب کند که محتمل به نظر می رسد، نشان می دهد که او ترجیح می دهد از توافق هسته ای خارج نشود حداقل نه به سرعت و با عجله، و شاید می خواهد این مساله را به اروپایی ها نشان دهد که داوطلبانه یا با زور و اجبار، به آمریکا ملحق شوند تا نواقص توافق هسته ای را از بین ببرند.

عدم تایید برجام از سوی ترامپ لزوما به معنای اعمال دور جدیدی از تحریم های سختگیرانه نیست.

این موسسه آمریکایی در پایان نوشت: به نظر می رسد بهترین گزینه این است که رئیس جمهور توافق هسته ای را تایید نکند و دولت این ایده را آزمایش کند که با اعمال تحریم های جدید علیه سپاه پاسداران که جایگاه مهمی در بخش های راهبردی اقتصاد ایران دارد، مانع از سرمایه گذاری بیشتر غرب در جمهوری اسلامی شود به خصوص بخش نفت و گاز. سرمایه گذاری اروپایی در ایران تا امروز بیشتر یک آرزو بوده تا واقعیت. بانک های اروپایی هنوز تمایل چندانی برای انجام مبادلات مالی با ایران ندارند. کاهش اشتهای تجاری اروپا برای همکاری با ایران، کار سختی برای کاخ سفید نیست. اروپایی ها واقعا گیر افتاده اند: روابط آمریکا و اروپا، قاره ای است و هیچ گونه جنگ تجاری به خاطر ایران اتفاق نخواهد افتاد. قوانین اتحادیه اروپا به اجماع نیاز دارد. اروپای شرقی که هنوز به حمایت آمریکا به عنوان یک حامی علیه روسیه نیاز دارند، قطعا رضایت نخواهد داشت.

انتهای پیام/