تغییر رویکرد عربستان به روسیه تاکتیکی یا راهبردی؟

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، با خدم و حشمی که در جریان سفر ملک سلمان پادشاه عربستان به روسیه به راه افتاد، این تصور پیش آمد که گویا عربستان روسیه را به عنوان شریک راهبردی خود انتخاب کرده است اما بررسی روابط دو کشور در چند سال اخیر و حتی تا پیش از چند ماه اخیر به وضوح نشان می‌دهد که عربستان در این مدت از هیچ تلاشی برای زمین زدن روسیه فروگذاری نکرد و از همه ابزارهای ممکن از جمله تروریسم تکفیری و ارزان فروشی نفت برای به چالش کشیدن سیاست‌های روسیه در منطقه به‌خصوص در سوریه استفاده کرد. از این‌رو با چنین پیشینه‌ای این سؤال مطرح است که چه عواملی عربستان را به بازنگری در رویکرد خصمانه خود علیه روسیه واداشت و اینکه تغییر رویکرد اخیر جنبه تاکتیکی دارد یا راهبردی؟

در پاسخ به بخش اول سؤال می‌توان به چند عامل در تغییر رویکرد عربستان اشاره کرد؛ از جمله اینکه همه هدف‌گذاری‌های عربستان در منطقه و به‌خصوص در سوریه به شکست انجامید و برخی از ابزارهایی که عربستان در این مسیر به‌کار گرفت از جمله ارزان‌فروشی نفت دامن خود عربستان را نیز گرفت و چالش‌های اقتصادی زیادی را برای آن پدید آورد. از این رو عربستان مجبور شد از چند ماه پیش سیاست همکاری با روسیه را به عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده غیراوپک برای بازگرداندن ثبات نسبی به بازار نفت در پیش گیرد و اکنون نیز برای استمرار آن تلاش می‌کند .از دیگر سو سیاست اتحاد و ائتلاف عربستان با غرب و در رأس آن امریکا و حتی رژیم صهیونیستی نیز حاصلی جز افزایش و تحمیل هزینه‌های سنگین به همراه نداشت. نه ائتلاف عربستان با غرب و امریکا در مبارزه با تروریسم به نتیجه رسید و نه ائتلافی که در جنگ یمن تشکیل داد و این ائتلاف بعد از نزدیک به دو و نیم سال تلاش بی‌حاصل اکنون در فهرست سیاه سازمان ملل قرار گرفته است. همچنین عربستان در جریان سفر دونالد ترامپ به این کشور حدود 500 میلیارد دلار قرارداد در زمینه‌های مختلف به امضا رساند و به اصطلاح سبیل ترامپ را برای روز مبادا چرب کرد اما دولت ترامپ در خصوص بحران قطر هیچ کاری نکرد و حتی در مواردی جانب قطر را گرفت.

به همین ترتیب راه اتحاد و ائتلافی که عربستان با رژیم صهیونیستی در پیش گرفته بود بعد از شکست پروژه براندازی در سوریه و تروریسم تکفیری اولاً موجودیت خود را از دست داد، چراکه این ائتلاف برای دوره پسا براندازی دولت سوریه طراحی شده بود و دوم اینکه در جریان حمایت صریح رژیم صهیونیستی از پروژه جدایی منطقه اقلیم کردستان عراق مشخص شد که این رژیم همچنان تجزیه منطقه را در دستور کار دارد که می‌تواند دامن عربستان را نیز بگیرد .

اما در پاسخ به بخش دوم سؤال می‌توان گفت که هرچند عربستان در فضای جدید منطقه دلایل محکمی برای ترمیم روابط خود با محور پیروز از جمله روسیه دارد اما هنوز نمی‌توان درباره انگیزه‌های راهبردی این تغییر رویکرد مطمئن شد چراکه اولاً عربستان هنوز نمی‌تواند رویکرد مستقل از غرب و امریکا در سیاست خارجی اتخاذ کند و از این دید نزدیکی آن به روسیه می‌تواند متأثر از روابط خاص دولت ترامپ با روسیه نیز باشد و دوم اینکه برخی نشانه‌ها حاکی از این است که عربستان همچنان برای ایجاد تفرقه در محور پیروز تلاش می‌کند و در تلاش است روسیه و عراق را از ایران جدا سازد .

انتهای پیام/