زیرساخت‌های گردشگری معدنی در خراسان رضوی فراهم شود
زیرساخت‌های مورد نیاز برای ژئوتوریسم یا همان گردشگری معدنی در خراسان رضوی نیازمند توجه بیشتری است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، امروزه موضوع گردشگری و بهره برداری از فواید آن در افزایش سرانه ملی و همچنین ایجاد اشتغال تبدیل به مقوله‌ای بسیار حیاتی شده است اما نکته بسیار مهم این است که باید به این نکته توجه داشته باشیم که گردشگری دارای ابعاد مختلفی است و به یک یا دو نوع خاص منحصر نمی‌شود.
ژئوتوریسم شاخه دیگری از گردشگری است که بر استفاده از ظرفیت‌های معدنی برای توسعه گردشگری اشاره دارد، مقوله‌ای که در ایران به صورت عام و خراسان رضوی به صورت خاص همچنان تا حدودی مهجور است و باید سرمایه گذاری بیشتری در زمینه آن صورت بگیرد.
در بین کشورهایی که در زمینه "ژئوتوریسم معادن" بیشترین فعالیت‌ها را داشته‌اند می‌توان به کشورهای ژاپن و آفریقای جنوبی و آمریکا اشاره کرد. مرکز اطلاعات گردشگری دانشگاه میشیگان، به راحتی 50 درصد مردم آمریکا را در دسته "گردشگران زمینی" برآورد کرده است. یعنی حدود 55 میلیون نفر در سال و انتظار می‌رود این تعداد به زودی به 100 میلیون نفر برسد.
معادن مورد توجه در ژئوتوریسم
در اغلب کشورها معادنی که به لحاظ ژئوتوریستی مورد توجه قرار دارند عمدتاً معادن طلا، معادن سنگ‌های قیمتی همچون گارنت، انواع کوارتز، بریل، و معادن زغالسنگ و نمک است. علت توجه سازمان‌های ذی‌ربط به این معادن، جذابیت مواد استخراجی و روش استخراج این معادن برای مردم است.
همچنین معادن زغال سنگ برای بازدیدکنندگان جالب توجه هستند زیرا می‌توانند از طریق این معادن، زیر زمین را از نزدیک مشاهده کنند. به منظور بازدید ژئوتوریستی از معادن، هر کشوری قوانین خاصی وضع کرده است از جمله اینکه معدن باید تجهیزات ایمنی از قبیل کلاه ایمنی، کفش ایمنی، لباس‌های مخصوص برای معادن زیرزمینی، گوشی‌های مخصوص، عینک، دستکش و... را برای بازدیدکنندگان فراهم کند.
طبق آئین نامه معادن، تورها باید راهنماهایی داشته باشند. این راهنما باید متخصص رشته معدن و زمین‌شناسی بوده و با اصول ایمنی در معدن آشنا باشد. به علاوه راهنمای تورها باید به زبان انگلیسی مسلط باشد تا بتواند بازدیدکنندگان خارجی را در این امر یاری کند. در بیشتر معادن گردشگری سطح دنیا در کنار معادن تیم پارک‌ها، طبیعت گردی، پارک‌های موزه‌ای و محل‌هایی از صنایع دستی و فاخر هر منطقه ایجاد شده که به جاذبه‌های این معادن افزوده است.
نمونه‌های شاخص ژئوتوریسم دنیا
معدن زغالسنگ سلدم سین، معدن زغال سنگ در پنسیلوانیا، معدن گارنت بارتون، معدن طلای ملای کاتلین، معدن طلای گلدریف سیتی در ژوهانسبورگ، معدن طلای کانتری بوی، معدن طلای کریستال، معدن طلای بوئنا اسپرانزا در لاکارولینا، معدن نقره سی یرا، معدن و تور تاریخی طلای گاوتنگ، معدن نمک ویلیسکا در کراکوی لهستان، معدن الماس سیاه اسکاتلند از نمونه‌های معروف گردشگری معدنی و ژئوتوریسم در دنیا هستند.
جایگاه ایران و خراسان رضوی در ژئوتوریسم
در ایران به رغم جایگاه ویژه گردشگری کشور از یک سوی و تعدد معادن از سوی دیگر حوزه‌های گردشگری معدنی بخوبی تعریف و توسعه نیافته‌اند در حالی که توسعه این بخش از تاکیدات حوزه معاونت علمی ریاست جمهوری است
حسین حسین‌زاده، رئیس انجمن معدن خراسان رضوی در این زمینه می‌گوید: "ژئوتوریسم" استفاده بهینه از وضعیت معدنی برای گردشگری است، تا جایی که بنده اطلاع دارم هنوز زمینه برای گسترش ژئوتوریسم در استان خراسان رضوی نداریم.
رئیس انجمن معدن خراسان‌رضوی گفت: در ژئوتوریسم باید جاذبه‌های معدنی ارزشمند را شناسایی و زمینه معرفی آن را برای مردم فراهم کنیم و قطعاً حوزه فعالیت ژئوتوریسم مناطقی است که از نظر زمین شناسی دارای ارزش و اهمیت باشد.
حسین زاده خاطرنشان کرد: در مقطعی، تعدادی معدن متروکه در استان خراسان رضوی وجود داشت که اینها عمدتاً متروکه و یا نیمه متروکه بودند و در زمینه نمک فعال بودند و گروهی نیز تمایل داشتند تا از این ظرفیت برای گسترش فعالیت‌های مشابه در حوزه گردشگری استفاده کنند.
وی ادامه داد: در مجموع ژئوتوریسم زمینه‌ای است که تا بحال در ایران و استان روی آن کار نشده زیرا راه‌اندازی آن مختصات خاص خود را از نظر زمین‌شناسی نیاز دارد و باید برنامه‌ریزی جامعی در این حوزه صورت بگیرد. در تمام نقاط کشور ژئوتوریسم هنوز جا نیفتاده و البته در برخی از مناطق کشور این ظرفیت را داریم.
ژئوتوریسم حلقه مفقوده گردشگری خراسان رضوی
آیدین زینال زاده؛ مجری طرح ملی گردشگری وزارت صنعت و معدن و تجارت در این زمینه اظهار داشت: موضوع ژئوتوریسم معدنی حلقه مفقوده گردشگری خلاق در زمینه جذب گردشگر در ایران بوده و به همین دلیل، طرح ملی گردشگری معدنی در سامانه پروژه‌های دستگاه‌های اجرایی معاونت علمی ریاست جمهوری تعریف شده که از معادن استان خراسان رضوی، معدن طلای طرقبه جزو 20 معدن منتخب کشوری در فاز اول طرح مزبور است.
وی افزود: ژئوتوریسم در محدوده معدن طلای طرقبه اثرات مثبت فراوانی در پی دارد. با توجه به مطالعات انجام شده در بخش اثرات فرهنگی با شناسایی ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی محدوده می‌تواند در افزایش احساس عزت نفس و ارزشمندی فرهنگی ساکنان محلی تاثیرگذار باشد.
زینال زاده گفت: ژئوتوریسم می‌تواند بسترساز تعاملات فرهنگی و آشنایی میان فرهنگی بین بافت محلی و گردشگران در سطح ملی یا بین‌المللی باشد که در آن مردم محلی می‌توانند آداب و رسوم، باورها، صنایع دستی، مواد غذایی محلی و ... را با گردشگران به اشتراک بگذارند و فرهنگ خود را به آنها معرفی نمایند.
مجری طرح ملی گردشگری وزارت صنعت و معدن و تجارت بیان کرد: در بخش آموزشی و پژوهشی، اساتید و پژوهشگران مرتبط با بحث علوم زمین یا میراث زمین می‌توانند از بستر ایجاد شده بهره برده و فعالیت‌های خود را در آنجا دنبال کنند.
وی درباره مزایای این پروژه برای استان عنوان کرد: ارتباط میان بافت استان و صنعت گردشگری معدنی در محدوده می‌تواند به افزایش توانمندی اقتصادی آنها منجر شود و قاعدتاً شاهد برخی منافع مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی برای بافت محلی خواهیم بود. در این مزایا هتل داران، رستوران داران، آژانسهای مسافرتی، تولید و عرضه کنندگان صنایع دستی و سوغاتی‌های محلی، فعالان فرهنگی و ... در طرقبه نیز می‌توانند بیشتر فعال شده و رونقشان دوچندان شود.
زینال زاده گفت: یکی از مهمترین چالش‌هایی که پروژه‌های معدنی- گردشگری با آن مواجه‌اند، عدم اطلاع مردم و بعضاً مسئولان از ماهیت و آثار مثبت این پروژه‌ها و همچنین آثار منفی ناشی از عدم اجرا است. شفاف سازی لازم درباره وظایف طرفین ماجرا که سرمایه گذاران، دولت و مردم هستند، کمک بسزایی در تعدیل انتظارات دارد.مردم از آگاهی لازم پیرامون فعالیت معدنی و منافع آن برخوردار نیستند. با برگزاری همایش‌ها می‌توان اعتماد‌سازی را بالا برد و در این زمینه نقش میراث فرهنگی استان حائز اهمیت است.
زینال زاده با بیان این نکته که کشورهای اسپانیا، انگلیس، لهستان، آفریقای جنوبی در حوزه گردشگری معدنی پیشتاز هستند تصریح کرد: نقاط قوت پروژه ژئوتوریسم معدنی طلای طرقبه شامل بهبود توسعه و رونق، رونق فعالیت‌های صنایع دستی و محصولات محلی به واسطه حضور گردشگران ویژه. بهبود توسعه روستاهای مجاور، حفظ و ارتقای گردشگری پایدار با تاکید بر ارزش‌های زیست محیطی است. امیدواریم اجرای این پروژه ظرفیت اقتصادی جدیدی را در کشور و منطقه بالفعل کند.
انتهای پیام/
