فارغ‌التحصیلان بیکاری که در بروجرد با طرح کارورزی "سرِ کار" رفتند
۱۵۵۱ فارغ‌التحصیل دانشگاهی و ۴۱ واحد پذیرنده در بروجرد در حالی خواستار شرکت در طرح کارورزی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی شده‌اند که اجرای این طرح هیچ‌گونه تضمینی برای اشتغال متقاضیان فارغ‌التحصیل دانشگاهی این شهرستان ندارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بروجرد، تیرماه امسال بود که برنامه اشتغال فراگیر براى ایجاد 970 هزار شغل از سوى معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شد تا طرح کاج (کارورزى و مهارت افزایى) ویژه اشتغال جوانان به‌ویژه اقشار تحصیل‌کرده در قالب این برنامه اجرا شود.
بیم و امیدها به اجرای این طرح در کشور در حالی قوت گرفت که از همان ابتدا برخی مدیران ارشد وزارت کشور هدف نهایى طرح کاج را ارزان‌سازی نیروى کار که می‌تواند کارگر را بدون هیچ حمایتى از شمول قانون کار خارج کند و تعادل بازار کار را برهم بزند، اعلام کرده بودند.
حقوق‌های بخورونمیر
در این طرح قرار بود فارغ‌التحصیلان مقطع کاردانى 270 هزار تومان، کارشناسى 310 هزار تومان و دکترى 350 هزار تومان حقوق دریافت کنند که سنگ بناى کج ارزان‌سازی نیروى کار را فراهم می‌ساخت.
در شهرستان بروجرد نیز این طرح هم‌زمان با سراسر کشور با توضیحات و جلسات مختلف کارشناسان و مدیران اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان لرستان تبیین شد تا نام‌نویسی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و کارگاه‌های متقاضی نیروی کار آغاز شود.
بیم و امید هزاران بیکار در بروجرد
اما اوضاع در شهرستان بروجرد باوجود چهار هزار جوان دست‌فروش و بعضاً تحصیل‌کرده و 15 هزار بیکار ثبت‌نام‌شده در کاریابی‌ها برای محدود فرصت‌های شغلی این شهرستان در کنار ورشکستگی صنایع مختلف و تراژدی اخراج کارگران و بیکاری‌های فصلی و یا دائمی متفاوت بود به‌گونه‌ای که در همان ابتدای اعلام رسمی آغاز ثبت‌نام از فارغ‌التحصیلان در این طرح 1551 نفر در سامانه مذکور ثبت‌نام کردند و از سویی تعداد 41 واحد پذیرنده نیز خواستار جذب این نیروی کار ارزان‌قیمت و بدون تعهد استخدامی برای آن‌ها شدند.
این طرح شاید در فرصت پیش‌آمده تنها علاج رفع بیکاری جوانان بروجردی بود تا باوجوداینکه طرح مذکور تضمینى براى تثبیت شغلى افراد در همان رشته کارورزى نیز نبود و می‌توانست اشتغال کارگران تازه‌وارد به‌خصوص دانش‌آموختگان دانشگاهى را براى جذب رسمى به بازار کار به تأخیر بیندازد اما مورد اقبال جوانان جویای کار برای فرار از تبعات بیکاری قرار گرفت.
ایجاد توقع از طرح کارورزی در بروجرد
عبدالعلی گیوه کی رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی بروجرد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: از میان 1551 کارورز ثبت‌نام‌شده در سامانه این طرح تاکنون چهار کارورز توسط واحدهای پذیرنده برای انجام این طرح به کار دعوت‌شده‌اند.
وی استقبال از این طرح در شهرستان بروجرد را از سوی کارورزان و واحدهای پذیرنده خوب توصیف کرده و می‌افزاید: با رفع مشکلات سامانه این طرح تعداد بیشتری از کارورزان ثبت‌نام‌شده در این طرح راهی بازار کار خواهند شد.
رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی بروجرد بابیان اینکه این طرح تعهدی برای اشتغال کارورزان از سوی واحدهای پذیرنده ایجاد نمی‌کند، بیان می‌کند: این طرح کارفرما و متقاضی کار را به هم نزدیک می‌کند و از این طریق تجارب لازم برای جذب در بازار کار را در اختیار متقاضی کارورزی در یک فضای کار واقعی قرار می‌دهد.
جذب نیروی کار بدون دغدغه برای کارفرمایان
وی با تأکید بر اینکه کارورزان در این طرح به‌محض ورود به کارگاه‌های پذیرنده مشمول قوانین کار می‌شوند، عنوان می‌کند: این طرح فاصله‌ای ایجاد می‌کند تا کارفرما بدون داشتن دغدغه مسائل مرتبط با قانون کار نیروی موردنیاز خود را جذب کند و از سویی فرصتی برای آشنایی نیروی کار با کار در کارگاه فراهم می‌کند.
این همان نقطه ابهامی بود که از این طرح به‌عنوان انتقاد ذکرشده یعنی دغدغه نداشتن کارفرما برای مسائل مرتبط با قانون کار نیروی خود و همین امر سبب سوءاستفاده‌های احتمالی کارفرمایان از این نیروی کار ارزان‌قیمت را فراهم می‌نماید.
گیوه کی در ادامه این را هم یادآور می‌شود که متقاضیان شرکت در این طرح باید 6 تا 9 ماه طول دوره کارورزی را طی کنند تا در صورت خواست کارفرما در واحد پذیرنده جذب شوند اما اگر طول مدت کارورزی از این زمان بیشتر شود کارورز مشمول مقررات قانون کار می‌شود و بر اساس تعهد وزارت کار، بیمه این کارورزان در صورت جذب در واحد پذیرند پس از دوره کارورزی تا دو سال تقبل می‌شود.
وی اجرای این طرح را برای نیروهای بازار کار و کارفرمایان مفید دانسته و می‌افزاید: کارورزان از ابتدای اشتغال به کار در واحدهای پذیرنده حقوق تعین شده در این طرح را بر اساس مدرک تحصیلی خود دریافت می‌کنند و هر واحد پذیرنده نیز تنها بر اساس سهمیه خود می‌تواند نسبت به جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی اقدام نمایند.
مسکن مقطعی بازار کار
اما به سراغ رضا بهنودفر عضو شورای شهر بروجرد، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس می‌رویم تا مزایا و معایب این طرح را از زبان وی جویا شویم. وی در رابطه با معایب این طرح به خبرنگار تسنیم می‌گوید: این طرح کارشناسی شده نبود چراکه به دلیل فوریت و نیاز مقطعی فدای یک پروسه با برنامه و با تمامی ابعاد شد و بدن شک مقطعی است و تحت‌فشار نگاه‌های سیاسی به‌ویژه پس از انتخابات طراحی شد.
وی وجود نیروی کار برای جامعه را یک‌فوریت دانسته و می‌افزاید: سرعت و کمیت اجرای این طرح تحت‌فشارهای نیروی کار فارغ‌التحصیل دانشگاهی که در آستانه ورود به بازار کار قرار گرفت کیفیت را به حاشیه برد از سویی درصورتی‌که ارتباط بین صنعت و دانشگاه و یا دانشگاه و بازار کار به‌صورت ملموس و برنامه‌ریزی‌شده‌ای طراحی نشود با این طرح‌های مقطعی راه به‌جایی نخواهیم برد.
این جامعه‌شناس برقراری تعادل میان ورودی‌های دانشگاه و طراحی بازار کار بر اساس خروجی جمعیت دانشگاه‌ها را با گسترش کمی و توسعه روزافزون مراکز دانشگاهی ضروری دانسته و تأکید می‌کند: از سویی در بخش‌هایی که مباحث کاربردی مطرح شد به دلیل اینکه بودجه لازم برای نیروهای خروجی طراحی نکرده بودند این ناهماهنگی در بازار کار به وجود آمد.
وی طرح موجود را به‌عنوان یک مسکن مقطعی دانسته که می‌تواند کارآمد باشد اما در درازمدت ذهنیتی را ایجاد می‌کند که بیشتر بازار کار از آن منتفع می‌شود تا نیروی کار بنابراین مشکل قبلی در قالبی جدید استمرار می‌یابد و نیروی کار احساس می‌کند حالا که از توانمندی کاربردی برخوردار شده اما از کاری ثابت و ایجاد اشتغالی پایدار خبری نیست.
بهنودفر با تصریح بر اینکه این طرح درمجموع علاوه بر اینکه مشکلی را حل نمی‌کند سبب آسیب رساندن به نیروی کار می‌شود، خاطرنشان می‌کند: دولت به دلیل اینکه بحث تورم را کنترل کرده بود و خودخواسته نظارت بیش‌ازحد دولت منجر به رکود شده بود ناگزیر می‌خواست به بازار کار تحرکی بدهد حتی در حد عملکرد شعارگونه به برنامه و چشم‌انداز موردنظر حتی نزدیک هم نشد.
بازگشت به سیاست بنگاه‌های کوچک زودبازده
وی با اشاره به طرح‌های مفید برای ایجاد اشتغال پایدار، بازگشت به سیاست بنگاه‌های کوچک زودبازده را به‌عنوان طرحی موفق در ایجاد اشتغال پایدار معرفی کرده و می‌گوید: این طرح درگذشته ایراداتی داشت و صرفاً به دادن وام اکتفا شد و دادن وام به معنی ایجاد شغل تلقی شد و به‌درستی اجرایی نشد درحالی‌که در کنار ارائه تسهیلات اشتغال‌زایی نیازمند نظارت مستمر تا ایجاد اشتغال پایدار است.
نائب رئیس شورای شهر بروجرد با اشاره به برخی گزارش‌های ارائه‌شده از سوی نهادهای متولی ایجاد اشغال مبنی بر رشد بالای درصد اشتغال‌زایی در این شهرستان تصریح می‌کند: این آمار به درصد بالای ارائه تسهیلات اشتغال‌زایی مربوط می‌شود نه ایجاد اشتغالی پایدار و از سویی در شهری همچون بروجرد برای ایجاد شغلی پایدار حداقل در حدود 30 میلیون تومان هزینه نیاز است.
وی ساماندهی دست‌فروشان در قالب بازارچه‌های محلی با در نظر گرفتن تسهیلات تردد شهروندان در کنار توجه به زیرساخت‌های گردشگری به‌عنوان طرحی درآمدزا برای ایجاد اشتغال در این شهرستان ضروری دانسته و بیان می‌کند: صنعت توریسم در شهرستان بروجرد صنعتی درآمدزاست و بدون شک اولویت اشتغال‌زایی در این شهرستان با توجه به قابلیت‌های تاریخی و طبیعی است که به ایجاد زیرساخت‌های لازم با مشارکت عمومی نیاز دارد.
به‌هرروی این طرح نیز همچون دیگر طرح‌های مقطعی نتوانست از تورم فزاینده بیکاری در این شهرستان که به‌شدت از ضعف زیرساخت‌های مختلف برای اشتغال رنج می‌برد بکاهد چراکه پرواضح است این طرح‌ها نه‌تنها نمی‌تواند اشتغالی برای جویندگان کار ایجاد نماید بلکه هزینه‌های بسیاری بر نیروی کار تحمیل کرده و سبب سوءاستفاده‌های احتمالی می‌شود.
تقویت بنگاه‌های کوچک و بزرگ کار، افزایش ظرفیت‌های تولید در زمینه‌های مختلف و برچیده شدن نگاه تبعیض‌آمیز مدیریتی حاکم در استان لرستان نسبت به توجه صرف به مرکز استان و توجه اجباری و بدون کارکرد به شهرستان‌ها شاید بتواند از مهاجرت نیروی کار تحصیل‌کرده از این شهرستان به شهرهای بزرگ کشور در جستجوی کار بکاهد.
گزارش: الهام شاهدپور
انتهای پیام/