بانوان جهادی خراسان شمالی؛ سفیران کار و تلاش برای محرومیت زدایی روستاها

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، میزگرد تخصصی «نقش بانوان در اردوهای جهادی بسیج دانشجویی» به میزبانی دفتر خبرگزاری تسنیم در خراسان شمالی برگزار شد و مسئولان برگزاری اردوهای جهادی در دانشگاه‌های استان به تبیین دیدگاه‌ها و نظرات خود در این زمینه پرداختند.

اردوهای جهادی به عنوان حرکتی عظیم از سال 79 به طور رسمی آغاز شده است و این به همت جوانان و نوجوانانی بود که به‌صورت خودجوش عازم نقاط محروم کشور جهت خدمت‌رسانی شدند و اکنون شعاع این حرکت از مرزها فراتر رفته است که نمونه آن را می‌توان در تجمع میلیونی اربعین حسینی مشاهده کرد.

آنچه مسلم است٬ آثار و برکاتی در این حرکت مخلصانه وجود دارد که در کلام مقام معظم رهبری از آن به‌عنوان یکی از شعبه‌های کمک به دولت یاد می‌شود. ایشان یکی از برکات اردوهای هجرت را خدمت رسانی به میلیون‌ها نفر به صورت مستقیم ذکر کرده و دومین برکت آن را خدمتی می‌دانند که جوانان جهادی در حق خود انجام می‌دهند و استعدادهای درونی خود را فعال می‌کنند و سومین برکت این کار را در زنده کردن دل‌ها می‌دانند که نیروهای جهادی٬ خود سفیران کار و تلاش هستند.

در طول سالیان متوالی٬ حضور نیروهای جهادی در مناطق محروم کشور، نور امید در دل مردمان بسیاری روشن شده است که علی‌رغم نبود امکانات و عدم رسیدگی مسئولان، جوانانی را می‌بینند که با وجود بهره‌مندی از امکانات مادی٬ زندگی راحت را بر خود حرام و جهاد در این مناطق را بر خود واجب کرده‌اند. مهر تأیید هر گروه جهادی را می‌توان از گام‌های کودکان و نوجوانان آن روستا در لحظه خداحافظی گرفت که تا توان دارند به دنبال ماشین حامل نیروهای جهادی می‌دوند و این‌گونه سپاسگزاری خود را از این خدمت خداپسندانه اعلام می‌دارند.

در خراسان شمالی قریب به 9 سال است که اردوهای جهادی رونق بیش‌تری یافته است و هر ساله علاوه برجهادگران بومی پذیرای گروه‌های اعزامی از سایر استان‌ها نیز می‌باشد.

این نشست با حضور مریم محمدی ( مسئول گروه جهادی دانشگاه آزاد اسلامی )، زینب رحمتی ( مسئول گروه جهادی دانشگاه پیام نور )، هانیه خلق ذکرآباد ( مسئول گروه جهادی دانشگاه بجنورد ) و فاطمه صادقی فعال این عرصه تشکیل شد. با توجه به پایان فصل زمستان و اتمام دوره‌های جهادی تابستانی، خبرگزاری تسنیم بر آن شد تا با استفاده از تجارب نیروهای جهادی٬ مشکلات و فرصت‌های موجود در مناطق محروم را بررسی و عملکرد گروه‌های جهادی خواهران را از زبان ایشان به گوش مردم برساند. 

در ادمه مشروح مباحثات این میزگرد را می‌خوانید:

تسنیم: معضل کاهش جمعیت را در روستاها چگونه ارزیابی می‌کنید؟

رحمتی: بله متأسفانه جمعیت در روستاها به شدت رو به کاهش است. در صحبتی که با مسئول خانه بهداشت یکی از روستاهای گیفان داشتیم متوجه شدیم که در آن روستا که 550 نفر جمعیت دارد فقط 5 مادر باردار هستند! و در روستایی دیگر 2 نفر و آن دیگری  4 نفر! 

با توجه به اینکه مشکلات دیگری هم گریبان‌گیر این مناطق است که درباره‌اش صحبت خواهیم کرد، همین‌طور پیش برود در آینده‌ای نه چندان دور جز نام چیزی از این روستاها باقی نمی‌ماند. در خود گیفان یک مجتمع آموزشی است که خوابگاه هم دارد و بدلیل کمبود دانش‌آموز در آستانه تعطیلی قرار دارد، شاید هم٬ این سال تحصیلی متروکه شده باشد!

صادقی: بحث مهاجرت بسیار مهم است و اکثرا قشر جوانان هستند که روستا را ترک می‌کنند. آینده هر جا را جوان آنجا می‌سازد و حالا با این مهاجرت چه اتفاقی میافتد؟!

رحمتی: اکثر دخترهای جوان شرط ازدواجشان مهاجرت از روستا به شهر است و این فقط به دلیل نبود کار است که حاضرند از روستا به حاشیه شهر بروند و یا اینکه پسرها برای کار به شهر می‌روند و همان جا ازدواج می‌کنند و این خودش مشکلات دیگری را به وجود آورده است و افزایش سن ازدواج در دختران را شاهد هستیم.

محمدی: یک مشکل اساسی دیگر٬ نبود روحیه جهادی برخی اهالی  روستا است که احساس می‌کنند نمی‌توانند شروع کننده یک کار باشند و باید یک مسئول یا شخص دیگری آن را انجام دهد. باید این روحیه جهادی را در مردم تقویت کنیم.

تسنیم: آیا راهکاری هم برای برطرف کردن معضل مهاجرت روستائیان دارید؟

محمدی: سال 92 تفاهم نامه همکاری با ارگان‌های مربوط را امضاء کردیم که یک طرح سراسری بود. ولی منکر آن شدند! درخواست کارشناس دادیم برای آموزش و پرورش قارچ، ثبت نام هم انجام شد٬ تماس گرفتیم و آن تفاهم‌نامه را متذکر شدیم، فایده‌ای نداشت، طوری برخورد می‌کردند که انگار هیچ سندی در کار نیست.

ما از ارگان‌های مختلف که می‌توانند در این زمینه کمک کنند درخواست می‌کنیم ولی متأسفانه  نتیجه‌ای نداشته است. با کمک خیرین کارمان را پیش می‌بریم.

درباره فروش محصولات اهالی روستا در شهر شیروان یک باب مغازه را به این امر اختصاص داده‌اند ولی همین را سال 90 پیشنهاد دادیم که در یک مکان مناسب در شهر، فرصتی را برای فروش تولیدات روستائیان در نظر بگیرند که متأسفانه این اتفاق نیفتاد. فاصله برخی از روستاها از بجنورد خیلی زیاد است، مسئولین مردم را از وجود برخی تسهیلات آگاه نمی‌کنند و به آن‌ها راهکار نشان نمی‌دهند.

رحمتی: چاره کار را در احیای فرهنگ اقتصاد مقاومتی می‌دانیم. در این مناطق تنوع گیاهان دارویی بسیار خوب است. ولی متأسفانه مردم منطقه آگاهی لازم جهت کسب درآمد از این گیاهان را ندارند. در محرومیت زندگی می‌کنند ولی نمی‌دانند که می‌‌توان از این گیاهان استفاده اقتصادی کرد. ما در حد توان خودمان در آشنایی بیش تر مردم با این گیاهان تلاش کردیم. یکی از دوستان هم این گیاهان را جمع‌آوری و بسته‌بندی‌کرد و برای فروش به بجنورد انتقال داد ولی آشنایی مردم با این کار یک مسئله است، بازار فروش هم یک مسئله دیگر! کجا باید این را به فروش برسانند؟

خلق ذکرآباد: روی بحث گیاهان دارویی خیلی خوب می‌شود تمرکز کرد. روستایی هست که آب خوبی هم دارد ولی مجوز حفر چاه را نمی‌دهند و این روستا با مشکل بیکاری  مواجه است و این امر مانع ماندن جوانان در روستا می‌شود. باید مسئولان مربوط بررسی کنند و طبق نیاز منطقه حفر چاه را مدیریت کند.

تسنیم: خلأ حضور روحانی را چقدر در ایجاد و تشدید مشکلات روستا دخیل می دانید؟ چه در باب فرهنگی، آموزشی، آگاه سازی وچه پیگیری سایر مسائل روستا.

رحمتی: حضور روحانیون در روستاها خیلی کم است. در این روستاهایی که این چند سال اخیر برای خدمت رفته‌ایم هیچ روحانی ندیده‌ایم. آن طلبه‌ای هم که در شهر حضور دارد و بعضا فرزند همین روستا است، سری به این مردم نمی‌زند که گره اساسی از کار آن‌ها باز کند. نبود روحانی فعال و توانمند در صدر مشکلات روستاها است.

حتی ما هم برای همین 10 روز اردوی جهادی که دنبال یک روحانی توانمند می‌گردیم به سختی پیدا می‌کنیم که او هم اگر درگیر ادارات و جاهای دیگر نباشد، بتواند ما را همراهی کند. اصلا اردوی جهادی بدون حضور روحانی معنا ندارد. واقعا جای تأسف دارد، گاهی اوقات بعضی از روستاها حتی در ماه رمضان یا محرم هم روحانی ندارند و بچه آن‌جا آداب حضور در مسجد روستا را نمی‌داند. سازمان تبلیغات منتظر است که ببیند از کجا درخواست ارسال می‌شود٬ بعد روحانی اعزام کند درصورتی‌که شما می بینید یک حسینیه در شهر که برای چند نفر خانم میانسال درخواست داده است روحانی اعزام می‌شود که این جمع درمجالس دیگر شهر هم می‌توانند حضور پیدا کنند ولیکن روستایی که 150 خانوار سکنه دارد به دلیل عدم درخواست از داشتن این فرصت محروم می‌شود.

اصلا مردمان این روستاها فضای پویا و معنوی حضور یک طلبه جهادی را درک نکرده‌اند. خیلی از مشکلات روستا با یک٬ یا چند بار منبر رفتن روحانی حل می‌شود و این قدرت تأثیر را خداوند در کلام ایشان قرار داده است.

خلق ذکرآباد: مردم بسیار مشتاق شنیدن مسائل شرعی و مباحث مشاوره‌ای هستند. هزینه بسیاری صرف ساخت مساجدی شده است که طلبه‌ای برای رونق آن حضور ندارد.

صادقی: نبود روحانی مستقر در روستاها به طور مداوم٬ به فقر فرهنگی دامن می‌زند. آن روحانی که بتواند با کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال روستا رفیق بشود، با کشاورز روستا بیل بزند و با همان لباسی که مردم برایش حرمت بسیاری قائلند در کوچه و خیابانش راه برود و دلسوزانه برای حل مشکلات مردم تلاش بکند نداریم!

بحث زکات که در بین روستائیان جلوه بیشتری دارد و عدم پرداخت آن برکت را از زندگی آن ها می‌برد، فقط با حضور روحانی و هدایت‌های او مورد پذیرش می‌باشد. گاهی یک روستای سرسبز و مستعد با پیشینه تولید خوب دچار رکود شده است و طبق بررسی‌های انجام شده  مشخص می‌شود که در امر پرداخت زکات کوتاهی صورت می‌گیرد و محصولش کم و بی‌کیفیت می‌شود و این طبیعی است٬ چون این وعده خداوند است.

تسنیم: نطر شما در مورد حضور دائم طلبه ‌هایی که به صورت حهادی در روستاها حضور می یابند چیست؟

محمدی: واقعا مردم این را از ما می‌خواهند و ما مجبور می‌شویم تا از آقایانی که قرائت صحیح و سایر شرایط امام جماعت شدن را دارند تقاضا کنیم که نماز جماعت را برگزار کنند.

مردم تشنه شنیدن مسائل دینی و مشاوره دینی هستند. در یکی از روستاها که چند تن از مسئولان را دعوت کرده بودیم، بزرگان روستا نزد آن‌ها رفتند و از حضور خواهران جهادی تشکر کردند که :" این خواهران به فرزندان و همسران ما وضو گرفتن و نماز خواندن را یاد دادند و خانه ما روشن شده است!" اگر ببینند که گروه جهادی همراهش روحانی نیامده واقعا ناراحت می‌شوند.

خلق ذکر آباد: مردم بسیار مشتاق نشستن پای درس طلاب هستند. ما از حضور طلاب جهادی خواهر نیز استفاده می‌کنیم که البته تعداد این عزیزان هم محدود است. شما می‌بینید که با نذورات مردمی هزینه زیادی صرف ساخت مسجدی شده است که در آن همیشه بسته است. چرا که کسی نیست که این سنگر را رونق بدهد و آن را مرکز پویایی مردم قرار دهد.

تسنیم: نظر شما در مورد حضور مداوم یک زوج جهادی در روستا چیست؟

محمدی: استعدادهای درخشانی در روستا هست. مهم این است که دست این‌ها گرفته بشود تا مسیر رشد خودشان را پیدا کنند. اینها برای همیشه که نمی‌خواهند وابسته به دیگران باشند. آن جوان دختر و پسر روستایی می‌بیند که یک نفر دلسوزانه از خانه و زندگی‌اش زده و برای رشد او تلاش می‌کند، قطعا به سال نرسیده خودش امور کار را به دست می‌گیرد. فقط باید این زمینه فراهم شود، همین.

صادقی: بله، بچه‌های مستعدی در روستا هستند که اگر میدان داده شود جزء نخبگان خواهند بود ولی به دلیل نبود امکانات و ممانعت خانواده‌ها از تحصیل باز می‌مانند. گاهی اوقات این‌ها همان متوسطه دوم را هم نمی‌توانند ادامه دهند دیگر چه برسد به تحصیلات عالیه؟!

تسنیم: در این بازه کوتاهی که در روستا حضور دارید چه خدمت ماندگاری به مردم ارائه می‌دهید؟ 

رحمتی: در این 10 روز نمی‌شود کار فرهنگی – آموزشی قابل توجهی انجام داد مگر این که امتداد داشته باشد. برادران که تمرکزشان روی بخش عمرانی است که باید با همان جدیت در بخش فرهنگی هم کار کنند، در یک دوره جهادی کارشان نتیجه می‌دهد. ساختن یک مسجد، حمام یا ساخت و سازهای دیگر. ولی ما ماموریتمان کار فرهنگی است که لااقل مخاطب شاید در آن دوره کوتاه خیلی به وضوح نتیجه کار را مشاهده نکند و نیاز به تداوم دارد. حالا نه اینکه ما بگوییم همین گروه‌های جهادی فقط می‌تواند این امتداد را داشته باشد، بلکه هر فرد دلسوز و دارای مهارتی از عهده این کار بر می‌آید. این یکی از بزرگترین مشکلات در بحث اردوهای جهادی است که تداوم ندارد. البته که پشتیبانی وجود ندارد. واقعا این ارتباط مداوم با مردم به ورود مسئولین مرتبط نیاز دارد. این محرومیت‌زدایی بر عهده مسئولان است.

محمدی: نمونه امتداد در کالیمانی است. آن قدر که جهادی‌ها در این روستا حضور پیدا کردند و پافشاری داشتند، بالاخره پای مسئولان هم به آنجا باز شد و کالیمانی گل کرد. رمز موفقیت اردوهای جهادی در امتداد آن است. وقتی یک مسئله پر رنگ بشود و همه جا از آن صحبت شود، مسئول مربوطه هر چقدر هم بی‌تفاوت باشد می‌بیند که مجبور است او هم یک کاری بکند. در بعضی از روستاها شاید محرومیت مادی خیلی به چشم نیاید ولی در اغلب آنها در بحث فرهنگی و آموزشی واقعا یک کار جهادی نیاز دارد!

صادقی:  یکی از آن مشکلات که در همه روستاها با آن مواجه هستیم ، بحث اختلاط مدارس است که آسیب‌های اجتماعی غیر قابل انکاری دارد. البته این خودش هم فرزند معضلی به نام کاهش جمعیت است ولی نباید آن را رها کرد. حضور یک معلم دلسوز و مسلط بر مسائل کودک و نوجوان می‌تواند حجم این آسیب‌ها را کم کند.

تسنیم: از اطلاعات خاصی که در مورد مشکلات و کاستی های روستا ها است استفاده می‌کنید؟

محمدی: متاسفانه هیچ گروه جهادی در استان ما شناسنامه ندارد و این ضعف بزرگی است. بعضی از استان‌ها این کار را کرده‌اند.

رحمتی: به تازگی یک مسئول برای قرارگاه جهادی مشخص شده است ولی متاسفانه قسمت خواهران همین را هم ندارد که این مجموعه را به هم وصل کند.

تسنیم: برای رساندن صدای محرومیت این مردم به گوش سایر مردم و مسئولان چه اقداماتی انجام داده اید؟

خلق ذکر آباد: در سطح دانشگاه برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا با برگزاری نمایشگاه عکس و دل‌نوشته های بچه‌های روستا، این رسالت را انجام بدهیم. البته به دنبال بازتاب رسانه‌ای آن نیز هستیم.

محمدی: برنامه شکوه هجرت هم هست و ظرفیت خوبی دارد که می‌توان از آن برای انعکاس خدمت جهادگران و محرومیت مناطق مورد نظر استفاده کرد.

صادقی: اصل موضوع بر سر تداوم است. مشکلاتی از قبیل نبود آب لوله‌کشی سالم، نبود گاز، نبود معلم برای مدارس و سایر مشکلات را به گوش مسئولان رسانده‌ایم٬ ولی رسیدگی نشده است. امیدواریم تلاش‌های دوستان جهادی ما٬ با رسیدگی مسئولان تکمیل وموجب آبادی شود.

عکس: مریم داورنیا و عصمت باغچقی

انتهای پیام/