چرا زبان فارسی به عنوان یک زبان مرده در کشورهای اسکاندیناوی تدریس میشد؟
ﻃﯽ ۲۰ ﺳﺎل اﺧﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﺳﮑﺎﻧﺪﯾﻨﺎوی ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺗﺎ ﭘﯿﺶ از آن زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻣﺜﻞ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻣﺮده ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﯽﺷﺪ، وﻟﯽ ﻃﯽ ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﯿﺮ در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ زﺑﺎن زﻧﺪه ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، ارﺗﺒﺎط اﯾﺮان و ﺳﻮﺋﺪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﻪ 150 ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد. اﻟﺒﺘﻪ رﯾﺸﻪﻫﺎی ﻋﻤﯿﻖﺗﺮی ﻫﻢ دارد، وﻟﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﺳﻮﺋﺪیﻫﺎ ﯾﮏ دﯾﺪﮔﺎه رﻣﺎﻧﺘﯿﮏ ﯾﺎ دﭼﺎر ﺷﺮقزدﮔﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﺮان داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ در 20 ﺳﺎل اﺧﯿﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ واﻗﻌﯿﺖ ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪه و اﮐﻨﻮن ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط ﻋﻤﯿﻖﺗﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر وﺟﻮد دارد. از ﻧﻈﺮ ﺗﺮﺟﻤه ﮐﺘﺎب ﯾﺎ ﻓﯿ ﻢ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺗ ﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ، اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﭙﺮدازﯾﻢ، ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت در ﺷﮑﻞ و ﻓﺮم اﺳﺖ، ﯾﻌﻨﯽ ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﻢ اﺷﺘﺮاﮐﺎت زﯾﺎدی در وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻣﺨﺘ ﻒ وﺟﻮد دارد از رﺳﻢ و رﺳﻮﻣﺎت روزﻣﺮه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﺬاﺧﻮردن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻓ ﺴﻔﯽ و ﺗﻌﺒﯿﺮات ادﺑﯽ. به نظر میرسد ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘ ﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﯿﻦ دو ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺷﺘﺮاﮐﺎت اﯾﻦ دو ﻓﺮﻫﻨﮓ را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدم اﯾﻦ دو ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﯾﮏﺗﺮ ﺷﻮﻧﺪ و اﺣﺴﺎس ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﮐﺮده و در درون ﺧﻮدﺷﺎن دﯾﮕﺮی را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪ.
روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سوئد از سال 1374 در شهر مالمو در جنوب سوئد آغاز شد و با وجود فراز و نشیبهای مختلف، تاکنون ادامه یافته است. وجود جشنهای مشابه از قبیل: آغازفصل بهار؛ جشن کشت، جشن برداشت محصول، جشن اول بهار، جشن بلندترین و طولانیترین شب سال، جشن بلندترین و طولانیترین روز سال و... از جملۀ مشترکات فرهنگی میان این دو کشور به شمار میرود.
راﯾﺰﻧﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﯽ از ﺳﺎل 1388 در اﺳﺘﮑﻬ ﻢ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖکرد. ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﻤﯽ و ﺑﻌﻀﺎً ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ در ﺳﻄﺢ واﺑﺴﺘﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ. با توجه به اعزام رایزن فرهنگی، فعالیتهای فرهنگی از سر گرفته شد.
ﻃﯽ 20 ﺳﺎل اﺧﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﺳﮑﺎﻧﺪﯾﻨﺎوی ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺗﺎ ﭘﯿﺶ از آن زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻣﺜﻞ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻣﺮده ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﯽﺷﺪ، وﻟﯽ ﻃﯽ ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﯿﺮ در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ زﺑﺎن زﻧﺪه ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد. قبلاً ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻮن ﺧﯿ ﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﯾﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﺎﯾﻖ زﺑﺎﻧﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ، وﻟﯽ اﻣﺮوز ﺧﯿ ﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن و داﻧﺸ ﻮﯾﺎن ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌۀ اﻣﺮوز اﯾﺮان و ادﺑﯿﺎت ﻣﻌﺎﺻﺮ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﻋﻼﻗﻪ دارﻧﺪ و اﯾﻦ از ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﺬﯾﺮش داﻧﺸ ﻮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد. اﮔﺮ 20 ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﻓﻘﻂ دو ﯾﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ داﻧﺸ ﻮی زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ داﺷﺘﯿﻢ، اﻣﺮوز ﺑﯿﺶ از 50 ﻧﻔﺮ ﺳﺎﻻﻧﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺮﮐﺖ در اﯾﻦ ﮐﻼسﻫﺎ را دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺪود 30 ﻧﻔﺮ پذیرفته میشوند.
زبان فارسی در مراکز تحقیقاتی و آموزشی:
دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی
- دانشگاه اوپسالا:دانشگاه اوپسالا، تنها دانشگاه سوئدی است که در آن، زبان فارسی به عنوان یک رشتۀ دانشگاهی تدریس میشود. در واقع این دانشگاه، مهمترین مرکز ایرانشناسی به صورت عام و زبان فارسی به صورت خاص در سوئد محسوب میشود. این دانشگاه با بیش از 300 سال قدمت، قدیمیترین دانشگاه شمال اروپا و کشور سوئد است. ایرانشناسی در این دانشگاه نزدیک به یکصد سال قدمت دارد. و استادان بزرگی از هنریک ساموئل نیبرگ و بو آتاس در آن درس خوانده و تدریس کردهاند. در حال حاضر پروفسور کارینا جهانی، ریاست گروه زبانهای ایرانی دانشگاه اوپسالا را بر عهده دارد. این گروه در دانشکده زبانشناسی دانشگاه اوپسالا قرار دارد و عمده تمرکز پژوهشی و آموزشی آن، بر جنبههای زبانشناختی زبانهای ایرانی است. برای جامعه ایرانیان اروپا، یک مرکز شناخته شده علمی و فرهنگی معتبر هست. ایرانشناسی در اوپسالا در حال حاضر همچون به قوت گذشته نیست و اهمیت زبان فارسی نیز کاهش یافته است و بیشتر بر زبانهای محلی ایرانی همچون گیلکی، کردی و بلوچی تأکید میشود. این امر ممکن است دلایل سیاسی و اقتصادی داشته باشد.
دپارتمان زبانهای ایرانی این دانشگاه سبب شده تا هر ساله، شماری از دانشجویان ایرانی مقطع دکترا به این دپارتمان مراجعه کنند و زیر نظر برترینهای ادب پارسی در اروپا، که بعضاً غیرایرانی هستند، به تحقیق و تحصیل مشغول شوند. علاوه بر این، با همکاری مراکز علمی داخل کشور نیز، فرصتهای پژوهشی در اختیار اساتید زبان و ادب پارسی ایران نیز قرار میگیرد که در چند سال اخیر، اساتید ادب پارسی بسیاری از ایران در این دپارتمان، مشغول به تدریس و تحقیق شدهاند.کنفرانسهای بین المللی بسیاری دربارۀ ادب و زبان پارسی در دانشگاه اوپسالا در سالهای اخیر برگزار شده است، که با استقبال ایرانیان مقیم اروپا و همچنین غربیهای علاقهمند به فرهنگ و ادب پارسی در این دانشگاه، مواجه شد.در سالهای اخیر، بین دانشگاه اوپسالا و برخی از دانشگاههای ایران مانند دانشگاه تهران و دانشگاه لرستان، تفاهمنامههای همکاری و تبادل استاد و دانشجو نیز برقرار شده است.
- دانشگاه استکهلم:در این دانشگاه، دورۀ زبان فارسی در کنار زبانهای عربی، ترکی و عبری در دپارتمان مطالعات خاورمیانه، آسیا و ترکیه (زبانهای شرقی) ارائه میشود.
مدارس
- مدرسه جمهوری اسلامی ایران(مولوی): مدرسه«مولوی»یک مجتمع آموزشگاهی شامل مقاطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه برای ایرانیان مقیم شهر استکهلمبوده که در شمال غربی شهر در منطقهای بنامLidingo واقع است.شایان ذکر است که این مدرسه کاملاً بر طبق ضوابط حاکم بر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران اداره، و زمانبندی و سرفصل آموزشی آن با مدارس ایران یکسان است.
- مجتمع فرهنگی آموزشی امام مهدی (عج): مدرسۀ امام مهدی (عج) به منظور ارائه خدمات آموزشی و پرورشی به کودکان و نوجوانان فارسی زبان مقیم، در سال 2004 میلادی تأسیس شد. در سال 2013 با نیت پاسخ گویی به افزایش انتظارات مخاطبان و گسترش دایره فعالیتها، پس از باز تعریف مجموعه متنوع فعالیتها و نگاه جامعتر به نیازهای مسلمانان مقیم و فرزندان ایرانیان و لزوم انجام فعالیتهای فرهنگی آموزشی منسجم و متمرکز برایگروههای سنی مختلف ودر تمامی مقاطع و پایههای تحصیلی، ساختار تشکیلاتی موجود از مدرسه به مجتمع فرهنگی آموزشی امام مهدی(عج) تغییر و ارتقا یافت. مجتمع در فضای بازسازی و نوسازی شده جدید مستقر گردیده و همچنین با هدف ارتقاء سطح کمی و کیفی برنامههای فرهنگی آموزشی و ارائه خدمات مناسبتر به مخاطبان، مدیریت مجتمع نیز تغییر یافت.
دورههای آزاد: ( تا سال 1394)
- فارسی در گسترۀ تاریخ و جغرافیا / رایزنی فرهنگی ایران در سوئد:این دوره در دانشگاه تالین، در سطح متوسط و با تعداد هشت نفر فراگیر، برگزار شده است.
- کلاسهای آموزش زبان فارسی/ رایزنی فرهنگی ایران در سوئد: این کلاسها به صورت دورهای در رایزنی فرهنگی برگزار میشود.
- کلاسهای خط تحریری و خوش نویسی زیر نظر انجمن خوش نویسان/ رایزنی فرهنگی ایران در سوئد
- کلاسهای فارسی/ کانون یاس: فعالیت های آموزشی (موسیقی، کامپیوتر، نقاشی، انگلیسی، سوئدی و فارسی برای سوئدیها و…)
- کانون فرهنگی آموزگاران زبان فارسی در سوئد:تشکیل محافل سخنرانی و کنفرانس های آموزشی به منظور بالا بردن سطح آگاهی اعضاء.، کمک به تولید، تکثیر و بهبود کتاب های درسی و وسایل آموزشی
برگرفته از «شناختنامه زبان فارسی در جهان»
انتهای پیام/