خانه تئاتر آیا حقوق ما را می‌تواند استیناف کند؟
فرزین محدث در گفتگو با تسنیم گفته است تهیه‌کننده نمایشش طبق قرارداد مکتوب عمل نکرده است و حقوق عوامل نمایش «شب دشنه‌های بلند» را نداده است و این در حالی بوده که وضعیت زندگی او در شرایط سختی بوده است. او از وضعیت نامشخص تهیه‌کنندگی در تئاتر می‌گوید.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مقوله تهیه‌کنندگی تئاتر به عنوان یک پدیده نوظهور در تئاتر ایران، چندی است با پستی و بلندی‌های بسیار مواجه شده است. نبود اطلاعات کافی از چگونگی ورود اشخاصی با عنوان تهیه‌کننده و البته موقتی بودن حضورشان باعث شده است این پرسش را مطرح کنیم چه کسی اجازه فعالیت به این افراد می‌دهد. هیچ نهادی مشروعیت تهیه‌کننده را به رسمیت نمی‌شناسد. تهیه‌کننده تئاتر بدون تعریف بوده و برحسب میل افراد با عناوین متفاوتی چون مدیر اجرایی یا مجری طرح به ثبت می‌رسد، ثبتی که خود محل جدال است.
در چنین وضعیتی برخی نمایش‌ها و بالطبع هنرمندانش دچار مشکل می‌شوند. فرزین محدث در گفتگوی تفضیلی خود با تسنیم از مشکلاتش می‌گوید، مشکلاتی که از مسئولیت‌ناپذیری تهیه‌کننده و انجام ندادن تعهداتش رخ داده است.
***
تسنیم: تو به‌هرحال در پروژه‌ای به اسم شب دشنه‌های بلند فعالیت کردی و می‌خواستم بدانم عامل آمدنت چه کسی بود؟ علی شمس یا خانم پورفراهانی بود؟
محدث: نه من پورفراهانی را نمی‌شناسم و به‌واسطه علی شمس آمدم. بابت نقشی که به من پیشنهاد داده بود آمدم. نقشی بود که برای من جذابیت داشت. وقتی قرار شد در متن کار کنم به‌واسطه دوستی با شمس و 4 کار مشترک آمدم. بعد که پیشنهاد داد گپ و گفت کردیم. اول قرار بود اپیزود دوم کار کردم؛ ولی نشد. بعد وقتی فهمیدم پیرزن نمایش قرار است مرد باشد برایم وسوسه‌انگیز شد. پیشنهاد دادم من بازی کنم. تصمیم گرفتیم جلو برویم. اگر اساس کار درمی‌آید ادامه بدهیم و اساس کار درآمد و ادامه دادیم و با قاطعیت تصمیم گرفتیم با هم همکاری کنیم و این را با قاطعیت می‌گویم که من عالی بازی کردم. تمام آدم‌هایی که دیدن، از هر قشری، هنرمند و مردم عادی که بعضی مواقع نمی‌شناختند، احساس نمی‌کردند مرد است. فکر می‌کردند یک زن است.
تسنیم: گریم سنگینی داشتی.
محدث: یادم است مدیر فرهنگی دید و فکر نمی‌کرد یک مرد باشد. همین اتفاقات باعث شد بگویم عالی بازی کردم. وظیفه‌ام به‌عنوان یک بازیگر را کاملاً درست انجام دادم.
تسنیم: در زمان تمرین خانم پورفراهانی در کار بودند؟
محدث: از اول بودند. از زمانی قرار شد قرارداد با خانم پورفراهانی ببندم در بحث قرارداد ما علی شمس حضور داشت و من به خاطر علی شمس تخفیف بالایی دادم؛ حتی از حق مالی خودم پایین آمدم به خاطر علی شمس و این کار را انجام دادم.
تسنیم: چه قدر تخفیف دادید؟
محدث: 4 میلیون تومان تخفیف دادم.
تسنیم: برای 60 شبی که بازی کردید؟
محدث: برای 52 اجرا و دو ماه و نیم تمرین. من همین تخفیف‌ها را دادم و رفتیم جلو، من مستندات مکتوب دارم. قرار بود که بعد از بازبینی یک درصد قرارداد و در اجرای بیستم یک درصد دیگر و در اجرای پایانی تسویه‌حساب شود.
تسنیم: این‌ها مفاد قرارداد است؟
محدث: بله نوشته شده است. قرارداد مکتوب است. برای اولین باری است که زخم خورده‌ام و برای اولین باری است که تصمیم گرفتم درباره جریان تهیه‌کنندگانی که این کاره نیستند، صحبت کنم. من با همه تهیه‌کنندگان مشکل ندارم. تهیه‌کنندگانی که این کاره نیستند. تهیه‌کننده‌هایی که Show-off هستند و ادای تهیه‌کننده را درمی‌آورند.
تسنیم: شما خانم پورفراهانی را از پیش می‌شناختید؟
محدث: نه نمی‌شناختم.
تسنیم: نمی‌دانید از کجا آمد؟
محدث: نمی‌دانم. همه این اطمینان به‌واسطه علی بود. او تهیه‌کننده است و گفت اسپانسر فراهم می‌کند. او هم دلایل خودش را می‌گوید. قبل از اجرا اسپانسر گفت نمی‌آید؛ حتی این‌ها را به من نگفتند. به‌عنوان بازیگر نمی‌دانستم اسپانسر نمی‌آید و انگار که برایش مهم نیست. الآن من اعتراض می‌کنم. همه بچه‌هایی که در آن کار بودند اعتراض دارند. هیچ‌کس حقوق خودش را نگرفت. جلسه می‌رویم حرف می‌زنیم می‌گوید ندارم.
تسنیم: هیچ‌کدام از بازیگران پولی دریافت نکردند؟
محدث: نه حتی یک قسط هم نگرفتند. بعضی‌ها اصلاً پول هم نگرفتند.
تسنیم: قبل از اجرا قرار بود پولی بگیرد؟
محدث: من یک‌میلیون گرفتم.
تسنیم: کی گرفتید؟
محدث: یک‌میلیون را در اجرای دهم یا دوازدهم بود که گرفتم. یعنی کمتر از قسط اولیه‌ام. برای من به‌شدت توهین‌آمیز است. الان در وضعیتی هستم که نسبت به تهیه‌کنندگی و کارهایی که می‌خواهم وارد شوم گارد دارم. من از دوست خودم لطمه نخوردم. با او کار می‌کنم؛ چون علی شمس برایم مهم است. ولی از فضای تهیه‌کنندگی دلگیر هستم.
تسنیم: خود علی شمس اقدامی برای کار شما کرده است؟
محدث: علی هم ظاهراً پولی نگرفته است. تهیه‌کننده اقدامی نکرده است و می‌گوید وام می‌گیرم. من یک‌بار در کاری ضربه خوردم و در سال‌های گذشته از کارگردانی در خانه تئاتر شکایت کردیم. به‌جایی نرسید. الآن گروه بازیگر و عوامل تصمیم داریم در خانه تئاتر شکایتی ثبت کنیم. حرفم با خانه تئاتر هم هست. می‌خواهم بگویم خانه تئاتر آیا حقوق ما را می‌تواند استیناف کند؟ خانه تئاتر هم دنبال یک سری اسامی است؟
تسینم: مشکل قبلی‌تان را نمی‌پرسم چه بوده؛ ولی شما در خانه شکایت ثبت کردید و می‌گویید پیروز نشدید. مشکل چه بود؟
محدث: آن هم مشکل مالی بوده؛ ولی تهیه‌کننده نگفته چه قدر فروش کرده است.
تسنیم: یعنی شفافیتی وجود ندارد.
محدث: بله ولی الآن دیگر کار تهیه‌کننده دارد. ما می‌گوییم خب قرارداد شفاف است و شبیه 5، 6 سال پیش نمی‌شود.الآن همه‌چیز شفاف است. ما به فروش کاری نداشتیم.
تسنیم: البته الآن فروش مشخص است؛ چون از طریق سایت می‌تواند استعلام کرد.
محدث: چیزهای ساده را می‌گویم، از روز اول اجرا تا روزی که اجرا تمام شد تهیه‌کننده حتی نان و پنیر بچه‌ها را تهیه نکرد. خودمان امکانا اولیه اجرا و تمرین را مهیا می‌کردیم.
تسنیم: یعنی تدارکات هم با خودتان بوده است؟
محدث: بله تبلیغات که بماند چه وضعیتی داشت. اصلاً همه‌چیز کار دشنه‌ها عجیب بود.در مورد بازی خودم می‌توانم بگویم منتقدان از بازی من تعریف کردند. هنرمندانی که آمدند همانند گلاب آدینه یا الهام کردا، تینا پاکروان، حسین پاکدل، شبنم قلی‌خانی، باران کوثری همه متفق‌القول بودند که فرزین عالی بازی کرد. تبلیغات ما نخواست روی بازی من مانور بدهد، به هر دلیلی که من نمی‌دانم. وضعیت تئاتر در مورد سلبریتی‌ها تعریف نامشخصی دارد. ظاهراً سلبریتی در جامعه هنری ایران برای سلبریتی یک سری تعاریفی وجود دارد که من در این تعاریف نمی‌گنجم.
تسنیم: ما تعریفی برای سلبریتی تئاتر نداریم و کاریی هم نکردیم.
محدث: من دو پارتی دارم که این دو پارتی من دوره‌ها، زمان‌ها، سیستم، هر چه عوض شود این دو پارتی این‌قدر برای من قوی است که مسیر من را این دو پارتی جلو می‌برند. یکی خدای بزرگ را دارم که همه‌چیز را به خدا موکول کردم و ایمان دارم خدا هر کاری می‌کند درست است. به عدالت خدا ایمان دارم. با تمام وجود ایمان دارم و دوم دعای مادرم است.
به تهیه‌کننده زنگ زدم که مادرم بیمارستان است. 18 میلیون پول می‌خواستم. ازش خواستم پول بدهد و این آدم این کار را نکرد. حتی 500 هزار تومان نداد که بگویم دارِد به من آرام‌آرام پول می‌دهد. حالا به‌مرور است. من در بحرانی‌ترین حالتم پول خواستم و پول نداد. آدم‌هایی حاضر شدند کمک کنند که اصلاً من با آنان رابطه دوستی دارم. نادر برهانی‌مرند و آزاده انصاری که قرار است برایشان بازی کنم به من گفتند شماره کارت بده تا پول بفرستیم. حتی می‌گویم با اصغر خلیلی که کار کردم ازنظر تسویه‌حساب کاملاً آدم درستی بود. لااقل تا اینجا تسویه‌حساب درستی داشتیم. ولی پروفراهانی مرا دل‌چرکین می‌کند. اگر آدم دیگری بود یکباره وسط اجرای بیست و پنجم قسط دوم را نگرفتم می‌گفتم من روی صحنه نمی‌روم تا تمام قسط را بگیرم. مسیر درستی رفته بودم؟ یا اجرای چهلم می‌گفتم اجرا نمی‌کنم تا پول بگیرم و همه‌چیز رسانه‌ای می‌شد. این آدم‌ها مجبورند تسویه کنند. آیا باید این مسیر را برم؟
تسنیم: این کار را نکردی؟
محدث: نه.
تسنیم: در طول اجرا اعتراض نکردید پول بخواهید؟
محدث: صحبت می‌کردیم. مدام می‌گفت ازنظر مالی با شما کنار می آیم. درستتان می‌کنم. همین قول‌ها بود. من اصولاً در حرفه‌ام سعی می‌کنم احترام متقابل بگذارم؛ اما چیزی که پیدا می‌کنم متأسفانه حق را به آدم نمی‌دهند. یک جمله‌ای از مولا علی است که به نظرم جمله درستی است می‌گوید حق دادنی نیست حق گرفتنی است. من می‌خواهم حقم را بگیرم.
تسنیم: به نظرت تهیه‌کننده را چه کسی در سیستم تأیید می‌کند؟
محدث: نمی‌دانم. واقعاً نمی‌دانم تهیه‌کننده را چ کسی تأیید می‌کند یا این پول‌ها از کجا می‌آید. من این دانش را ندارم.
تسنیم: برای خودتان سؤال نبوده به فرض یک کارگردان مورد تأیید مرکز هنرهای نمایشی مجوز می‌دهند در مورد تهیه‌کننده چه اتفاقی می‌افتد و چگونه مجوز می‌گیرد؟
محدث: به نظرم باید مجوز باشد همین‌طور که برای سینما یک چارچوبی وجود دارد و تهیه‌کننده یک کارت تهیه‌کنندگی پیدا می‌کند. یک اصولی پیدا می‌کند. یک سرمایه‌گذار است. در تئاتر هم باید این اتفاق بیفتد که نیفتاده و خود تو به‌عنوان یک منتقد یک رسانه شاهد هستی که چه پول‌هایی وارد کار می‌شود.
تسنیم: حالا با این وضعیت این سؤال پیش می‌آید که چه کسی قرار است از حقوق هنرمندان صیانت کند؟
محدث: به نظر مرکز هنرهای نمایشی که متولی تئاتر است باید حمایت کند. لااقل از کی باید حمایت کند؟ از امثال من باید حمایت کند، که نه جریانی پشت من است. نه گروه حمایتم می‌کند. نه در زد و بندها هستم. به‌تنهایی فعالیت می‌کنم. از سال 79 کار می‌کنم. الآن من 17 سال است تئاتر کار می‌کنم و هنوز هم خودم را تشنه یادگیری می‌دانم. پارسال دوره بازیگری خارج از ایران دیدم. ورک‌شاپ جناب آقای مهندس پور می‌روم. در ورک‌شاپ کیومرث مرادی دوره می‌بینم. هنوز تشنه یادگیری هستم. به هم پیشنهاد می‌شود تدریس کنم می‌گویم نه فعلاً در حد تدریس نیستم. از آقای شفیعی که کار من را دیده و لااقل من را می‌شناسدانتظار دارم. چرا اینجایی که تو یک فضای به‌اصطلاح روشن‌فکری هست چرا این اتفاقات می‌افتد؟
تسنیم: معیشت هنرمند در خطر است، این مراودات نامشخص است.
محدث: بیمه هم یک‌درصدی خانه تئاتر می‌دهد یک درصد زیادی را خودمان می‌دهیم. من باید زندگی کنم. تازه من معتقدم جزء بازیگرانی هستم که یک اصولی دارم که طبق اصولم زندگی می‌کنم. یعنی به show-off و ظاهرسازی فکر نمی‌کنم. معتقدم وقتی در جامعه‌ای زندگی می‌کنم که مردم من یک باره ممکن است با حقوق 500 هزار تومان زندگی بکنند یک عده‌ای واقعاً چشم امیدشان به یارانه‌هاست من حق ندارم یک زندگی show-off برای خودم به وجود بیاورم. اگر خودم را به‌عنوان بازیگر و فرهنگساز می‌بینم.
تسنیم: این دیدگاه شما قشنگ است و متقابل است که دولت از شما باید حمایت کند.
محدث: انتظارم از دولت این است برای اینکه پشتیبانی ندارم. من الآن حرف می‌زنم واقعاً تنها امیدم به دولت است. به مرکز هنرهای نمایشی است. خانه تئاتر است که حق من را استیناف کند؛ چون واقعاً پشتیبانی ندارم. من نوعی پشتیبانم اول خداست و بعد مرکز هنرهای نمایشی. به‌عنوان یک جایگاهی که فعالیت هنری و تئاتری زیر نظر دارد. خانه تئاتر به‌عنوان یک سندیکا است. آیا قدرت دارد یا ندارد؟ آن مسیر خانه تئاتر را حتماً پیگیری خواهم کرد. احساس کردم باید حرف بزنم که گروه‌های دیگر که اگر این خانم به‌عنوان تهیه‌کننده بود یا هر تهیه‌کننده‌ای بچه‌هایی که احساس کردند با تهیه‌کننده مشکل دارند ببینند صدایشان به‌جایی نمی‌رسد حرف بزنند.
تسنیم: الآن جواب تلفن شمارا می‌دهد؟
محدث: من تماسی ندارم. آخرین بار که تماس گرفتم قبل از آذرماه بود که گفتم تا اول آذر مهلت می‌دهم که تسویه کنید. شماره کارت هم فرستادم. اگر نکنید من خودم مجبورم اقدامی کنم. ایشان فقط گفت اکی.
تسنیم: خودش هیچ‌وقت با شما تماس گرفته است؟
محدث: نه من می‌گویم در دوره‌ای که مادرم در بیمارستان بستری بود می‌گفت پول برسان باید هزینه بیمارستان بدم 18 میلیون هزینه بیمارستان مادرم به خاطر جراحی و این موارد شد ولی این آدم گفت پیگیرم. دارم پول تهیه می‌کنم. چیز زیادی نمی‌خواهم. طبق همان قراردادی که با هم بستیم را می‌خواهم.
تسنیم: الآن قرار است گروهی شکایت کنید؟
محدث: دقیقاً این‌طور است. گروه بچه‌هایی که کار می‌کردیم قرار است شکایت کنیم. فرزین محدث در طی این 18، 19 سالی که تئاتر کار کرده و می‌توانید از تمام کارگردان‌ها هم بپرسید، آدم‌هایی همانند مسعود رایگان، آزاده انصاری، کامران شهلایی، مصطفی کوشکی، من تعهدم نسبت به کارم وحشتناک است و تمام وظیفه‌ام به‌عنوان بازیگر انجام می‌دهم. هیچ زمانی ازنظر مالی مبلغی نگفته‌ام که احساس کنم که شاید مبلغ زیادی است. یعنی مبلغی است که زیاد از آن حد است. من قانع هستم به پولی که درمی‌آورم و پول حلال برایم خیلی مهم است.
تسنیم: با این وضعیت اگر کار در فجر قبول شود اجرا می‌روید؟
محدث: من به‌شخصه اگر این خانم به‌عنوان تهیه‌کننده یا هر سمت دیگری در کار باشد و بخواهد کار با ایشان در جشنواره برود در کار بازی نمی‌کنم. این آدم حتی حضور فیزیکی نباید داشته باشد در کار، حضور اسمی که ابداً به شمس هم گفتم یعنی حاضرم این امتیاز بازی را از دست بدهم برای فجر همه معتقدند من عالی بازی کردم ولی من برای فجر حداقل تکلیفم با خودم معلوم باشد من که سعی می‌کنم زندگی درستی داشته باشم حلال زندگی کنم تکلیفم را بدانم که این‌جوری نیست من هم یک‌جور دیگری مسیر کاریم را جلو ببرم و بگویم اکی مثل‌اینکه ظاهراً آدم باید یک‌جور دیگری در این فضا کار کند و واقعاً تمام وجودم یعنی تمام دست کمکم اول به سمت خداست و همه‌کارها را او درست می‌کند بعد دوم نسبت به مرکز هنرهای نمایشی رئیس مرکز هنرهای نمایشی و کسانی است که متولی نمایش هستند حداقل بتوانند حقوق ما را استیناف کنند و لااقل جلوی کار کردن یک عده‌ای را بگیرد و بگویند نمی‌توانند این آدم‌ها تهیه‌کننده باشند هر تهیه‌کننده‌ای وارد تئاتر این مملکت نشود.
==================
مصاحبه از احسان زیورعالم
==================
انتهای پیام/