حباب‌هایی که اقتصاد جهانی را تهدید می‌کنند

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از نیویورک تایمز، در اواخر سال 2008، ملکه الیزابت دوم در دیدار با دانشگاهیان انگلیسی از آنها پرسید که چرا هیچکس نتوانسته بدترین بحران مالی بعد از جنگ جهانی دوم را پیش بینی کند. بحران موسوم به رکود بزرگ که در اواخر سال 2008 آغاز و تا اواسط سال 2009 میلادی تداوم داشت، با سقوط ناگهانی قیمت بالای مسکن و دیگر دارایی ها آغاز شد، امری که پیش از وقوعش کسی انتظارش را نمی کشید.

سوال این است که آیا ما اکنون نیز در حال تکرار همان اشتباه هستیم؟ به احتمال فراوان بله. مطمئنا اقتصاد آمریکا خوب دارد پیش می رود و رشد اقتصادهای نوظهور نیز شتاب گرفته است. اما قیمت دارایی ها در سطح جهان یک بار دیگر به سرعت در حال بالا رفتن فراتر از ارزش واقعی آنها و به بیان دیگر در حال حبابی شدن است. سکوت اقتصاددانان در خصوص خطری که تشکیل این حباب ها می تواند در پی داشته باشد باید ما را به این فکر وا دارد که آیا در طی یک یا دو سال آینده این حباب ها خواهد ترکید یا نه؟

این سکوت زمانی تعجب بانگیزتر به نظر می رسد که ببینیم میزان این حباب های تشکیل شده در بازار دارایی های مختلف تا چه حد فراگیرتر از 10 سال پیش (زمان بحران مالی سال 2008) است. در حالی که حباب های تشکیل شده در سال 2008 محدود به بخش مسکن و بازارهای اعتباری آمریکا بود، اما اکنون حباب ها تقریبا در هر گوشه از اقتصاد جهانی دیده می شود.

همانطور که آلن گرین اسپن، رئیس سابق فدرال رزرو آمریکا اخیرا هشدار داده، اتخاذ سیاست های پولی اضطراری توسط بانک های مرکزی جهان در طی چند سال گذشته موجب ایجاد حباب در بخش اوراق قرضه دولتی شده و نرخ های بهره بلندمدت به ارقام بسیار پایینی رسیده است.

احتمالا وی باید این نکته را اضافه می کرد که این حباب ها تنها محدود به بازار اوراق قرضه حاکمیتی نیست. در واقع، ارزش سهام در بازارهای بورس به چنان ارقام بالایی رسیده که تنها 3 بار در طی قرن گذشته شاهد بودیم. در عین حال، حباب های بخش مسکن نیز در کشورهایی نظیر استرالیا، انگلیس، کانادا و چین کاملا مشهود است.

یکی از دلایل ترس از ترکیدن قریب الوقوع این حباب ها این است که اتخاذ سیاست نرخ های بهره پایین و خرید اوراق قرضه دولتی توسط بانک های مرکزی جهان در سال های متمادی که موجب تولید این حباب ها شده بود، اکنون به پایان راه خود رسیده است.

فدرال رزرو آمریکا شروع به افزایش نرخ بهره کرده و در ماه جاری میلادی برای سومین بار در سال جاری نرخ بهره را افزایش داده است. بانک مرکزی آمریکا همچنین برنامه ای برای کاهش مقدار عظیم اوراق بهادار دولتی که در اختیار دارد اعلام نموده است. در عین حال، روند رشد اقتصادی در اروپا و ژاپن نیز شتاب گرفته و این امر سبب شده تا بانک مرکزی اروپا و بانک مرکزی ژاپن اعلام کنند که به زودی اقدام به افزایش نرخ بهره و انقباضی کردن سیاست های پولی خود خواهند نمود.

دلیل دیگر برای نگرانی از ترکیدن این حباب ها، وجود چرخه های معیوب در برخی از اقتصادهای مهم جهان است. ایتالیا هم از مشکل بدهی های عمومی جدی و هم یک سیستم بانکی متزلزل رنج می برد. برزیل شاهد آشفتگی سیاسی و در عین حال وضعیت ناپایدار منابع مالی است. چین از یک حباب عظیم در بخش مسکن و بازار اعتبارات خود رنج می برد که حباب بخش مسکن آمریکا که در اوایل قرن حاضر به وجود آمده بود کوچک جلوه می کند. به علاوه باید برگزاری انتخابات پارلمانی رقابتی در برزیل و ایتالیا در سال آینده را به این ریسک ها افزود.

هرچند برای خودداری از ایجاد این حباب ها دیگر دیر شده است، اما سیاست گذاران هنوز فرصت دارند برای نشان دادن واکنش مناسب در برابر این حباب های ایجاد شده چاره جویی نمایند.

انتهای پیام/104