چرا پروازهای خارجی حفاظتشان را به سپاه می‌سپارند؟
گفت‌وگوی جذاب را به‌مناسبت سالروز تأسیس سپاه حفاظت پرواز با سرهنگ یکتا را در ادامه می‌خوانید.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، گفت‌وگو با عوامل امنیت آسمان ایران کار ساده‌ای نیست؛ بر و بچه‌های حفاظت پرواز حق دارند اگر ملاحظات امنیتی فراوانی برای تعامل با رسانه‌ها دارند. بعد از پیگیری‌های بسیار سرآخر اما موفق شدیم به بهانه پنجم دی‌ماه هم که شده سالروز تشکیل حفاظت پرواز، با سرهنگ یکتا معاون هماهنگ‌کننده این واحد گفت‌وگو کنیم. سرهنگ از آن قدیمی‌های سپاه است؛ از بچه‌های جبهه و جنگ که خودش می‌گوید بیشترشان بازنشسته شدند. وی برایمان از سابقه شکل‌گیری امنیت پرواز گفت و به خاطرات شیرینی رسید که همه‌ی این سال‌ها از نبرد با تروریست‌ها و هواپیمارباها دشت کرده؛ صبح یک روز پائیزی مهمان جناب سرهنگ و بچه‌های مهمان‌نواز امنیت پرواز بودیم. آنچه در ادامه می‌خوانید چکیده‌ای از گفت‌وگوی ما و ایشان است.
گارد حفاظت پرواز از سال 50 تشکیل شد پس از انقلاب این گارد حفاظتی چه شد؟
یکتا: در زمان انقلاب خیلی چیز‌ها از بین رفت ساواک یکی از نیروهایی بود که در گارد حفاظتی زمان انقلاب و پیش از آن حضور داشت. با پیروزی انقلاب نیروهای امنیتی از هم پاشیده شدند و دیگر در گارد حضور نداشتند. پس از آن نیروهای تیپ نوهد ارتش به همراه تعدادی از نیروهای قدیمی (ساواک) در گارد حفاظت مستقر شدند. یکی دو مورد هواپیماربایی که انجام شده بود در آن زمان رخ داد.
در سال 63 هواپیماربایی به اوج خود رسید چرا که بعد از عملیات فتح المبین و بیت المقدس که نیروهای جمهوری اسلامی در جبهه‌های جنگ پیروزی‌های چشمگیری به دست آوردند دشمن با شکست سنگینی مواجه شد بر همین اساس منافقین در داخل شروع به کارشکنی کردند و در تهران ترور‌ها شروع شد. آشوبی در تهران ایجاد شده بود. هم جنگ داخلی داشتیم و هم جنگ خارجی و بیرون از مرزها. پس از آنکه در تهران قدری آرامش حاکم شد، دشمن تصمیم گرفت به سمت صنعت هواپیمایی روی بیاورد.
همانطور که می‌دانید امنیت هر کشوری را با صنعت هواپیمایی آن کشور می‌سنجند چرا که اخبار آن به سرعت بُلد و به سرعت در دنیا پخش می‌شود.
اولین صحبتی که امام پس از ربوده شدن چندین هواپیما از کشورمان داشتند خطاب به حاج احمد گفتند پس بچه‌های سپاه کجا هستند که این قدر هواپیما ربوده می‌شود؟!
امام ابتدا گفتند به آقا محسن بگویید بچه‌های سپاه در هواپیما‌ها مستقر شوند. ابتدا فرمودند: یکی دو نفر از نیروهای سپاه در هواپیما‌ها حضور داشته باشند، اما بلافاصله حاج احمد را خواستند و گفتند آن هواپیمایی که ما با آن از پاریس آمده بودیم هواپیمای بزرگی بود به بچه‌های سپاه بگویید به تشخیص خودشان هر چند نفر که نیاز است در هواپیما بگذارند. این موضوع نشان از نکته سنجی امام داشت. بعد از آن سپاه در فرودگاه‌های کشور مستقر و امنیت پرواز تشکیل شد. در ابتدا نیروهای سپاه با نیروهای تیپ نوهد و گروه‌های قبلی کار را شروع کردند و بعد کم کم آن‌ها خارج شدند و نیروهای ما کاملا در فرودگاه مستقر شدند.
ولی با وجود فرمان امام در سال 63، اما تا سال 67، 68 باز هم شاهد هواپیماربایی بودیم...
یکتا: از زمانی که سپاه در فرودگاه مستقر شد هواپیماربایی که هواپیما را ربوده باشند نداشتیم، فقط یک مورد بود که همان مورد سال 74 است.
در جایی مطلبی از سرلشکر رضایی خواندم که میرحسین با بیت امام تماس می‌گیرد و خواستار خروج پاسدار‌ها از فرودگاه می‌شود که حاج احمد بلافاصله می‌گوید این فرمان امام است. قدری در این باره توضیح دهید.
یکتا: آن زمان‌ها امنیت پرواز برعهده سپاه و امنیت زمین با پلیس بود. پلیس در قسمت بار و بخش مسافر و سالن ترانزیت برعهده سپاه بود. نخست وزیر دولت سوم آن زمان به بیت امام نامه‌ای می‌دهد که در حال حاضر امنیت کشور کامل شده و جنگ رو به اتمام است و اگر اجازه دهید بچه‌های سپاه بروند و کار را به دست پلیس یا ارگان دیگری بدهند. البته در آن زمان صنعت هواپیمایی قدری نسبت به ماموریت سپاه هم بیگانه بود. به نوعی ما را نمی‌پذیرفتند چرا که آمدن ما براساس حکم امام بود.
بعد از این صحبت‌ها بود که امام آن دست خط معروف را صادر کردند و گفتند سپاه پاسداران، چون گذشته مسئولیت حفاظت از هواپیما‌ها را دارد و در صورت ربوده شدن هواپیما سپاه مسئول است. با این دست خطی که امام دادند بچه‌های سپاه در فرودگاه مستقر شدند هر چند پس از رحلت حضرت امام و در زمان مرحوم هاشمی این داستان مجددا پیش آمد که رهبری تاکید کردند سپاه باید در حفاظت فرودگاه بماند.
نظر آقایان این بود که اگر قرار است تیم حفاظتی در فرودگاه باشد پلیس این مسئولیت را برعهده بگیرد. چراکه معمولا این گونه ماموریت‌ها را برای پلیس تعریف می‌کنند، اما امام به دلیل حساسیت‌های خاصی که آن زمان وجود داشت گفتند که باید سپاه در فرودگاه مستقر شود.
گفتید که گذشته فقط مسئولیت سالن ترانزیت برعهده سپاه بود، در حال حاضر چطور؟
یکتا: اکنون نیز همین است، حفاظت بخش بار با پلیس و سالن ترانزیت با سپاه است. امنیت در فرودگاه‌ها حلقه‌ای است که از همکاری چند ارگان برقرار می‌شود. انصافاً بچه‌های پلیس هم زحمت می‌کشند. زمانی می‌گفتند پلیس نباید جلوی درب فرودگاه باشد و حتی از جلوی درب چند فرودگاه از جمله مهرآباد و هاشمی نژاد پلیس را جمع کردند و نیروهای پلیس تنها در قسمت کانتر بار را چک می‌کردند، اما اتفاقاتی که در کشورهای دیگر افتاد باعث شد که مجددا پلیس مستقر شود.
در حال حاضر گیت اول دست پلیس و گیت دوم دست سپاه است.
آیا تا به حال هواپیماربایی با هدف ترور شخصیت‌های عالی رتبه نظام انجام شده است؟
یکتا: خیر. تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است.
از سختی حفاظت شخصیت‌هایی، چون رهبری بفرمائید. برخی می‌گویند رهبری و یا بستگان شان برخی مواقع با پروازهای معمولی سفر می‌کنند.
یکتا: حفاظت شخصیت‌ها جزء ماموریت هایی است که سپاه حفاظت انجام می‌دهد. در واقع سپاه حفاظت فرماندهی واحد دارد و به دو شاخه حفاظت هواپیمایی و حفاظت شخصیت‌ها تقسیم می‌شود و مکمل هم هستند. حفاظت شخصیت‌ها تا حریم پاویون شخصیت‌ها را هدایت می‌کند این مسئولیت از پاویون تا هواپیما و داخل هواپیما با گارد امنیت پرواز است تا شخصیت به پاویون مقصد برسد. از پاویون به بیرون در اختیار حفاظت شخصیت‌ها است. در محدوده پاویون و رمپ‌ها هم حفاظت شخصیت‌ها با ما است.
خوشبختانه بچه‌های ما این تبحر را دارند که از شخصیت‌ها به خوبی حفاظت کنند. چه هواپیما مسافربری باشد چه اختصاصی. هواپیمای VIP شرایط و آموزش‌های خاص خود را دارد یعنی نیروهای VIP سپاه آموزش‌های خاصی می‌بینند حتی سرتیم‌های VIP مشخص هستند و افراد خاصی برای این کار در نظر گرفته می‌شوند.
خاطره‌ای از سفر رهبری و واکنش‌های مردم نسبت به این موضوع ندارید؟
یکتا: در سفرهای رهبری که در هواپیمای مسافربری انجام شده گا‌ها اشتیاق مردم برای نزدیک شدن و ارتباط گرفتن با ایشان وجود داشته است، اما بالاخره محدودیت هایی وجود دارد از طرفی هدف فرماندهان سپاه تکریم مسافر است. حال تصور کنید در چنین شرایطی با حفظ احترام و تکریم از مسافر بخواهیم که به شخصیت‌ها نزدیک نشوند، خیلی سخت است. محافظ هایی که داخل هواپیما هستند هم با ما هماهنگ می‌شوند و می‌گویند که مردم نباید نزدیک شوند.
اما در خصوص شخصیت هایی نظیر رئیس جمهور یا وزرا این محدودیت کمتر است. مردم به راحتی می‌آیند و صحبت می‌کنند و ما هم داخل هواپیما خیلی به مسافران سخت نمی‌گیریم. چون مسافر هم از فیلتری رد شده و آمده است؛ بنابراین تهدیدی به آن شکل احساس نمی‌کنیم.
ضمن اینکه ما در آنجا حضور داریم و نیروهای ما تبحر خاصی دارند که اگر اتفاقی بیفتد آن را خنثی کنند.
می‌توانید چند مورد از خاطره‌ها از عملیات حفاظت پرواز که برای مخاطبین جالب است را بیان کنید؟
یکتا: یکی از هواپیمارباهایی که در دنیا بی نظیر بود هواپیماربایی اهواز به بندرعباس بود که در هواپیمای یاک 40 انجام شد. این هواپیما کوچکترین نوع هواپیما است. بار مسافران داخل هواپیما در دو قسمت انت‌ها و جلوی هواپیما بوده و مسافر بار را می‌بیند. در این پرواز 23 هواپیماربا و تنها 2 نیروی حفاظت سپاه حضور داشتند.
حاتمی کیا در فیلم ارتفاع پست چیزی شبیه به این هواپیماربایی را ساخت، اما بیشتر جنبه اجتماعی آن را بیان کرد. درست هم بود مشکلات اجتماعی باعث شده بود که این افراد تصمیم به هواپیماربایی بگیرند و گروه سیاسی خاص یا یک گروه حرفه‌ای هواپیماربایی نبودند. کاملاً آماتور بودند هرچند برخورد با آماتور‌ها به مراتب سخت‌تر از برخورد با مجهز‌ها و آموزش دیده هاست. با هواپیماربای حرفه‌ای راحت‌تر از هواپیماربای آماتور می‌توانیم برخورد کنیم.
در هواپیما پایمان روی زمین نیست که بخواهیم هر اقدامی انجام دهیم ممکن است با کوچکترین اقدامِ هواپیماربا هواپیما سقوط کند. در این عملیات سرتیم امنیت پرواز 30 ضربه چاقو و دو تیر خورد. نفر دوم هم تیر خلاص خورده بود، اما با این وجود آن قدر مقابله و استقامت می‌کنند که هواپیما سالم به مقصد می‌نشیند. نیروهای زمینی نیز بلافاصله دور هواپیما را می‌گیرند و هواپیماربایی خنثی می‌شود.
در سال‌های اخیر آیا حملاتی بوده که توسط نیروهای حفاظت خنثی شده باشد؟
یکتا: در سال‌های اخیر، اتفاقی از این دست نبوده آخرین هواپیماربایی مربوط به شش، هفت سال پیش در مسیر دمشق بود که یک نفر تهدید به بمب گذاری کرده بود و نیروهای حفاظت آن را خنثی کردند.
بیشتر هواپیمارباها وابسته به گروه‌های تروریستی هستند یا از سر مشکلات فردی و اجتماعی دست به چنین اقداماتی می‌زنند؟
یکتا: دو سه مورد از هواپیماربایی‌ها توسط سازمان منافقین و با برنامه ریزی انجام شده بود. چهار نفر به صورت تیمی آمده بودند که نیروهای حفاظت در آنِ واحد این حمله را خنثی کردند و هیچ آسیبی هم به مسافر نرسید.
کار سختی است در عین حال که به مسافر آسیب نرسد، بتوان حمله هواپیماربا را در آن واحد خنثی کرد باتوجه به اینکه هدف هواپیمارباها آسیب رساندن به مسافر است و با گروگان گرفتن مسافر، تهدید می‌کند. نمونه آن هم سال 65 مربوط به گروگان گرفتن یکی از مهماندارهایی بود که بچه‌های ما برای شناسایی هواپیمارباها 15 دقیقه با آن‌ها صحبت می‌کنند و با خلبان هماهنگ می‌شوند و به محض اینکه آن‌ها متوجه می‌شوند هواپیما در حال فرود است سعی می‌کنند تا حمله کنند که نیروهای حفاظت هر سه نفر آن‌ها را در جا با تیر می‌زنند.
آماری دارید که تاکنون چند مورد هواپیماربایی رخ داده است؟
یکتا: حدودا 30 مورد هواپیماربایی بوده که 13 مورد آن خنثی شده است.
آیا این افراد به گروه‌های تروریستی وابسته بودند؟
یکتا: دو سه مورد از هواپیماربایی‌ها مستقیم با منافقین ارتباط داشتند و مابقی معضلات اجتماعی بوده است. مثلاً در یکی از هواپیماربایی‌ها فردی در پوشش روحانی به سالن ترانزیت می‌آید. نیروهای حفاظتی در بررسی‌های خود متوجه می‌شوند که در سالن قبل فرد روحانی وجود نداشته است و یک دفعه این فرد ظاهر شده است، زمانی که به وی شک می‌کنند این موضوع را به سر تیم پرواز اطلاع می‌دهند سرتیم پرواز یکی از نیروهایش را در کنار فرد روحانی می‌نشاند این فرد در شامپوی پاوه بنزین ریخته بود و زمانی که بنزین را در کف هواپیما می‌ریزد و تلاش می‌کند تا فندکش را دربیاورد نیروهای حفاظت به وی دست بند می‌زنند و به سرعت این فرد را دستگیر می‌کنند.
حال فکر کنید اگر دست این فرد آماتور در موقع بیرون آوردن فندک می‌لرزید و فندک از دستش می‌افتاد چه می‌شد.
داعش چه طور آیا تاکنون موردی از هواپیماربایی داعش داشته اید؟
یکتا: خیر. داعش هنوز جرات نکرده که به سمت هواپیما روی بیاورد.
حتی نزدیک هم نشده؟ مثلا داخل سالن ترانزیت یا فرودگاه؟
یکتا: خیر.
ارزیابی تان از توان حفاظت هواپیمایی جمهوری اسلامی چیست؟
یکتا: صنعت هواپیمایی در دنیا به یکدیگر وابسته است. ما تحت نظر دو سازمان ایکائو و یاتا هستیم. در سال 91 زمانی که از سازمان ایکائو برای بررسی وضعیت حفاظتی و امنیتی فرودگاه‌های کشورمان آمده بودند، حفاظت سپاه نمره بالایی به لحاظ امنیتی گرفت و هیچ مشکلی نداشت.
به همین دلیل هم در کشور ما هواپیماهای خارجی به راحتی می‌نشینند و می‌روند و چک و بازرسی مسافرهای خارجی برعهده ماست که این موضوع حاکی از امنیت بالای حفاظت هواپیمایی جمهوری اسلامی است.
کشورهای دیگر را نگاه کنید. افغانستان یا عراق. زمانی که ناامن می‌شوند آمریکایی‌ها در فرودگاه هایشان مستقر شده و متولی امنیت آن‌ها می‌شوند حتی تا چند وقت پیش آمریکا در گیت‌های بازرسی فرودگاه‌های بغداد حضور داشت، اما در ایران حفاظت به دست نیروهای حزب اللهی و سپاهی است.
گروهی به نام ال بی‌ای که کار بررسی شرایط امنیتی هواپیما‌ها را برعهده دارد تاکنون نتوانسته نقطه ضعفی از حفاظت پرواز سپاه بگیرد حتی تاکنون چندین بار نیروهای ما تشویق شده اند.
آیا در خواستی برای آموزش از کشوری دیگر داشته اید؟
یکتا: بله. درخواست بوده، اما از آنجایی که آموزش ما مخصوص خودمان است اقدامی نکرده ایم، اما کمک داشته ایم.
در حال حاضر وضعیت تجهیزاتی حفاظت پرواز کشورمان چگونه است؟
یکتا: البته تحریم هم تاثیرات خود را داشته است، اما آن چیزهایی که امروز در دنیا مرسوم است با فرهنگ ما سازگار نیست به طور مثال در دنیا از بادی اسکن استفاده می‌کنند که فرهنگ ما اجازه استفاده را به ما نمی‌دهد، اما توانسته ایم به نحو دیگری تجهیزات را بومی سازی کنیم و کارهایی که انجام داده ایم به مراتب بهتر از آن‌ها است.
در اینجا لازم می‌دانم موضوعی در خصوص تکریم مسافر بگوییم. هیچ کجای دنیا هیچ کشوری آن گونه که سپاه پاسداران درباره تکریم مقام زن اقدام کرده، اقدامی انجام نداده است. هیچ کجای دنیا نمی‌بینید که خانم‌ها جدا از آقایان بازرسی بدنی شوند و حریم داشته باشند، اما در تمامی فرودگاه‌های جمهوری اسلامی حتی کوچکترین آن‌ها خانم‌ها حریم دارند.
واکنش‌های مردمی نسبت به بازرسی‌ها و شرایط حفاظتی چیست؟
یکتا: به طور کلی بازرسی قدری برای مردم ناخوشایند است، اما چون مردم خوش خلقی نیروهای سپاه را می‌بینند احساس می‌کنند که این شرایط برای آسایش خودشان است و احساس آرامش به آن‌ها دست می‌دهد.
در برخی تاخیرات پروازها بیشترین جایی که جوابگوی اعتراضات مردمی است سپاه است، در حالی که این تاخیرات ارتباطی به سپاه ندارد و مسئولیت آن به عهده شرکت هواپیمایی است، اما چون مردم سپاه را امن می‌دانند به ما مراجعه می‌کنند. حتی مواردی بوده که پرواز با تاخیر زیادی همراه شده و مردم به نشانه اعتراض در هواپیما نشسته بودند و پایین نمی‌آمدند که در نهایت با میانجی گری نیروهای سپاه هواپیما را ترک کردند. این در حالی است که در مناطق مختلف دنیا نیروهای نظامی با چنین اعتراضاتی با حرکات نظامی مانند ضرب و شتم برخورد می‌کنند.
در خصوص دستاوردهای فرهنگی که پیش‌تر به آن اشاره کردید بفرمائید. آیا از کارهای فرهنگی و فیلم‌های ساخته شده رضایت داشته اید و چقدر این فیلم‌ها توانسته زحمات کادر حفاظت را به نمایش بگذارد؟
یکتا: با توجه به اینکه ماموریت ما ماموریت خاصی است خیلی‌ها علاقه دارند که در این زمینه فیلم بسازند واقعیتش این است که آن طور که باید زحمات نیروهای حفاظت به نمایش گذاشته نشده است و فضای کاری آن‌ها با فیلم هایی که ساخته می‌شود فاصله زیادی دارد.
به ویژه اینکه کارگردانان برای جذب مخاطب برخی بخش‌ها را به فیلم‌ها اضافه می‌کنند مثلا در فیلم آسمان من داستان‌های احساسی اضافه شده است. این در حالی است که نیروهای ما اصلا در این فضا‌ها نیستند.
البته سپاه هم چندان تمایلی نداشته که به این موضوع پرداخته شود به تازگی از زمانی که سریال آسمان من پخش شد پنجم دی ماه برجسته شده و مردم قدری از ماموریت کادر حفاظت مطلع شده اند
در برخی پروازها مردم بعضی از سرتیم‌ها را به عنوان مهماندار می‌شناختند بعد از اینکه این فیلم پخش شد متوجه شدند که سرتیم مهماندار نیست حتی در برخی از پروازها مسافران رو به برخی سرتیم‌ها می‌گفتند سلام آسمان من یعنی متوجه شدند آن فرد امنیتی است.
آیا پیش می‌آید که خودتان در پروازها حضور داشته باشید؟
یکتا: گهگداری حضور دارم. سرتیمی که می‌خواهد ارتقا پیدا کند حتما توسط افراد برجسته تیم تأیید می‌شود باید با این افراد به ماموریت برود تا نقاط ضعف و قدرت را متوجه شود و انتقال تجربه به فرد انجام شود.
ماموریت کدام یک از اعضای تیم سخت‌تر است سرتیم یا نیروهایی که در جمعیت می‌نشینند؟
یکتا: همه یک تیم هستند و هر یک از اعضا کار خاص خود را دارد نمی‌توانیم بگوییم کدام یک سخت‌تر است.
در حال حاضر چه تعداد از کادر حفاظت پرواز از نیروهای قدیمی هستند و چه میزان نیروی جدید جذب کرده اید؟
یکتا: اکثر نیروهای دهه 60 بازنشست شده اند به جز تعداد انگشت شمار و مابقی نیروهای جدید هستند که الحمدالله خیلی هم خوب هستند.
چگونه نیروی جدید جذب می‌کنید؟
یکتا: سپاه و از یگان‌های دیگر اگر نیروهای مساعدی باشند جذب می‌کنیم.
آیا باید تحصیلات خاصی داشته باشند؟
یکتا: معمولا با لیسانس جذب می‌کنند بیشتر باید آموزش‌های خاصی ببینند. بعد از دوره عمومی پاسداری افرادی که شرایط خاصی به لحاظ جسمی، روحی و اعتقادی داشته باشند جذب می‌شوند.
با توجه به اینکه حیطه کاری شما بسیار حساس است نمی‌توانستیم چندان به مباحث ورود کنیم بنابراین اگر صحبت پایانی دارید بفرمائید.
یکتا: از شما تشکر می‌کنم امیدوارم زحمات نیروهای حفاظت را به خوبی اطلاع رسانی کنید آنچه که باعث شده بچه‌های ما موفق شوند بیشتر جنبه اعتقادی آن‌ها بوده است یعنی جنبه اعتقادی شان به جنبه نظامی آن‌ها قالب است. عزم راسخ آن‌ها نشات گرفته از اعتقادات و موازین دینی بوده و توکل به خدا و توسل به ائمه اطهار علیهم السلام همواره به آن‌ها کمک کرده است.
به طور مثال در هواپیماربایی اهواز به بندرعباس خداوند خواست که سرتیم حفاظت آن پرواز فردی باشد که به لحاظ تیراندازی نفر برتر کشور و در ارتش جهان رتبه دار باشد همان روز این فرد به همراه نیروی دیگر روزه مستحبی داشتند و با وضو وارد پرواز می‌شوند این‌ها باعث می‌شود که 23 هواپیماربا آن‌ها را از پای نیندازند علی رغم 30 ضربه چاقو استقامت می‌کنند این در حالی است که وقتی هواپیما به زمین می‌نشیند این دو نیرو از حال رفته بودند و خون کابین را برداشته بود، اما خواست خدا در این بود که زنده بمانند و هواپیما سالم به مقصد بنشیند.
منبع:خبرگزاری دانشجو
انتهای پیام/