مکانیزم، اختلال و پاسخهای اصغر دشتی
اصغر دشتی و پریسا مقتدی در جلسه نقد مکانیزم انتخاب آثار جشنواره فجر به پرسش خبرنگاران پاسخ دادند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، ظهر امروز تالار اجتماعات تئاتر شهر میزبان خبرنگاران و اصغر دشتی قائم مقام جشنواره تئاتر فجر و پریسا مقتدی دبیر بخش مرور این جشنواره بود تا به شبهات و پرسشهای مربوط به دو بخش مرور و استانی پاسخ داده شود. جلسهای که محصول انباشت اتفاقات و تغییرات عمده در جشنواره فجر بوده است و در این میان اعتراض افراد بسیاری را به همراه داشته است.
شورای مرموز 70
بخش اول جلسه به پرسش درباره شورای 70 نفره مرور اختصاص یافت. مقتدی با اشاره به حضور 70 نفر از متخصصان در انتخاب آثار مرور تأکید کرد در مرحله اول برخی به دلایل عدم همکاری از فهرست حذف شدهاند و تقریباً با 120 نفر تماس گرفته شده است. 127 اثر درخواست بخش مرور را داشتهاند و چون برخی از آثار به حد نصاب کف دیده شدن توسط داوران نرسیدهاند، فیلم آثار را به داوران تحویل دادهاند و این حرکت در جهت حفظ تعادل میان گروههای داوری بوده است. در نهایت نیز انتخابها بر اساس میانگین آمارها بوده است.
مقتدی درباره بخش مرور شهرستان هم گفت به دلیل مشکلات مجبور به رجوع به فیلمها شدیم.
مکانیزم و آمارها
اصغر دشتی در بخش ابتدایی خود به سراغ مکانیزم انتخاب و آمار و ارقامش رفت. وی با اشاره به مکانیزم طراحی شده تأکید کرد با متریال موجود میشود در قالب یک پژوهش کوچک به آیندگان درباره تئاتر امروز گفت. وی اذعان داشت که این روش بیایراد نیست.
بر اساس تصاویر ارائه شده توسط اصغر دشتی در سیستم ستارهدهی 70 نفره، 1550 رای داده شده که قصد اولویت دادن به اجرای زنده بوده است. از این میان 1340 رای آثار را به شکل زنده دیده و تنها 210 رای محصول تماشای فیلمهای تئاتر است.
از میان 70 نفر فقط 11 نفر بیش از 30 اثر از متقاضیان مرور را دیده است. بیشترین میانگین متعلق به بازه 10 تا 15 اثر است که به 23 نفر میرسد. 17 نفر بین 15 تا 20 اثر دیده، 12 نفر بین 20 تا 30، 5 نفر بین 7 تا 10 و دو نفر کمتر از 7 اجرا دیده است. بر اساس نمودار تاثیر گروههای انتخاب بالاترین تاثیر به گروه طراحان اختصاص دارد که 14.3 درصد است و کمترین میزان 2.8 درصد متعلق به گروه سیاستمداران است.
چهارگروه نویسندگان، بازیگران، کارگردانان و منتقدان نیز 11.5 درصد تاثیرگذاری در آرا را داشتهاند. از لحاظ جغرافیایی بیشترین آثار ارائه شده به ترتیب متعلق به تئاتر شهر، ایرانشهر، مولوی، پالیز و مستقل بوده است و کانون پرورشی کودکان موزه انتظامی و تماشاخانه دا را در انتهای جدول قرار میگیرند.
از میان 30 اثر برگزیده 7 اثر متعلق به تئاتر شهر،6 اثر ایرانشهر، 5 اثر مولوی، 4 اثر مستقل و 2 اثر پالیز بوده است. از لحاظ خصوصی یا دولتی بودن آثار نیز 26.6 درصد از آثار در سالنهای دولتی، 26.6 در سالنهای شهرداری، 30.17 درصد در بخش خصوصی و 16.6 درصد در تالار مولوی روی صحنه رفتهاند. در بخش شهرستانها 22 اثر در بخش مسابقه و 10 اثر در بخش غیررقابتی و در تهران 34 اثر در بخش مسابقه و 22 اثر در بخش غیر رقابتی حضور خواهند داشت.
همکاری کردن یا نکردن، مسئله این است
پریسا مقتدی در مورد همکاری متخصصین تئاتر در گروه 70 نفره گفت: «برخی تمایل به همکاری داشتند اما تمایل به ذکر نام خود نداشتند برخی دفترچه را گرفتند اما تمایلی به تکمیل آن نداشتند.»
اصغر دشتی در پاسخ به خبرنگار ایلنا که چگونه با آمار پایین در تماشای آثار به شکل زنده به چنین خروجی رسیدهاند و چرا افرادی کم کار دیدهاند، گفت: «این مسئله، مسئله درستی است اما آن افراد با دیدن فیلم به مکانیزم ما رسیدهاند این آمار برای تحلیل و تفسیر شماست و بدانید که چقدر جامعه تئاتر نمایش میبیند. این قابل مطالعه است. قاعده به این بود که هر نمایشی را 7 نفر دیده باشند.»
تونی و فجر
دشتی در مورد قیاس خبرنگار تسنیم میان شیوه فجر و جایزه تونی گفت: «قیاس با تونی عجیب و غریب است. ما داعیه تازگی را نداریم. من با حرف شما موافقم و 4 ایراد بر این مکانیزم دارم:
1- باید از حالت دستی خارج و دیجتالی شود تا خطای انسانی کاهش یابد
2- باید تعداد افراد از 70 نفر بیشتر شود
3- باید فرهنگ رساندن اسامی از ابتدا رعایت شود
4- آثار در زمان خود دیده شود.»
وی افزود: «با جامعهای متنوع و پرتوقعی روبهرو هستیم. درایت آن است که سطح مشارکت را بالا ببریم تا جامعه آماری به دست آید که راه را برای تحلیل آینده باز کند. این روش باعث تنوع اجراها در جدول شده است و نسبت میان آثار وجود ندارد.»
وی در پاسخ به خبرنگار تسنیم که این شائبه وجود دارد که با جدول یکدستی از نظر دیدگاهها و جریانهای تئاتری مواجهیم، گفت: «ما طبقهبندی تخصصی در مورد سلایق آنها نداشتیم کارشناسان باید پارامترها را بررسی کنند مطلقا این آثار از یک جریان نیستند و در بولتن جشنواره درباره آن مینویسم. مسئولیت رابطه آدمها و گروهها برعهده من نیست. باید به من اثبات شود که تعادلی در جدول وجود ندارد.»
سیاسیون و هزار راه نرفته
دشتی در واکنش به حضور سیاسیون گفت: «جامعه تئاتر خرده گرفتهاند که چرا فعالان سیاسی پای تئاتر نمینشینند ما دو پارامتر در انتخاب داوران سیاسی در نظر گرفتهایم؛ 1- افرادی که سیاستمدار هستند و تئاتر میبینند 2- افرادی که تئاتر میبینند اما در جریان قدرت سیاسی نیستند. 2 عضو سیاسی گروه 15 و 11 اثر را دیدهاند، آقای آهنگران از هر آنچه که در اینستاگرام تمجید کرده بود رای نداده بود و گفته بود بعد از انتخاب برای رای دادن با دقت بیشتری اقدام به رای دادن کرده است. »
پریسا مقتدی در تکمیل صحبتهای دشتی و اینکه برخی از افراد حاضر در گروه 70 در برخی اجراها ذینفع بودهاند، گفت: «از افراد تعهد گرفتیم که در کارهای ذینفع خود رای ندهند و افراد در دفترچه ذکر کردهاند که چه نقشی در نمایش ها داشتهاند.»
دشتی در مورد چیدمان آثار انتخاب شده اذعان داشت: «اثری بوده که از نبودنش شگفتزده شده و اثری را دیده است که نمیتوانسته چرا انتخاب شده است!»
قانون شدن شیوه کنونی
دشتی در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه جاعه فردا مبنی بر اینکه آیا این شیوه به قانون بدل میشود؛ گفت: «من با قانون شدن این رویه موافق هستم. تلاش میکنم علاوه بر آزمودن قوانین و آمار را نیز ثبت کنیم تا دریابند خروجی کار چه بوده است. ما به جای انکار مکانیزم را اصلاح کنیم. باید بر حسب تخصصها ضرایبی را طراحی کنیم.»
میهمانان، متناقضنمای جشنواره فجر
دشتی در مورد مسئله بخش مهمانان به خبرنگار تسنیم پاسخ داد: «این پرسش را باید از آقای مهندسپور بپرسید چون بر اساس شورای سیاستگذاری بوده است. ما در تدوین آییننامهها در تلاشیم و پیشنهادهایی در بخشهای مرور، شهرستان، مشارکت بخش خصوصی و تخصیص بلیتها داریم.»
وی افزود: «جشنواره غولپیکر و دولتی است که احتمالا وظیفهاش درگیر کردن جامعه وسیعی از تئاتر کشور است.»
15 اجرایی که نبود
اصغر دشتی در پاسخ به خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه آثاری مورد داوری قرار گرفتهاند که کمتر از 15 اجرا - طبق قانون آییننامه- روی صحنه بودهاند، گفت همه چیز براساس استعلام بوده و در واکنش به اینکه تماشاخانهها با وجود تعطیلی یک نمایش 15 شب اجرای آن را در یک رویه روتین اعلام میکنند، گفت: «استعلامها از تماشاخانه ها بوده و ما به آنها اعتماد کردهایم اما از 158 متقاضی مرور شهرستان نزدیک به 100 استعلام متناقض با ارقام گروهها دریافت کردهایم که مرجع پیگیری ما دفتر امور استانهای مرکز بوده است.»
دشتی تصریح کرد: «در روز اعلام نتایج متوجه شدیم که یک مورد از آثار شهرستانی مشکل داشته که پس از استعلام مجدد با علم به تعداد اندک اجرای عمومش با وجود رای بالا از جدول حذف شده است.»
پایان این نشست با حضور برجسته، کارگردان مشهدی و اعتراض به شیوه چیدمان آثار شهرستانی در جدول مسابقات، کار به جدال لفظی او با اصغر دشتی منجر شد. اصغر دشتی در پاسخ به خبرنگار تسنیم که چرا باید افرادی نامرتبط با استانها در انتخاب آثار دخیل باشند گفت دو نفر از داوران مستقیم با استانها در ارتباط بودهاند. او در مورد اینکه چرا این مسئله به نفع استانها سنگینی نمیکند و تعداد داوران غیرتهرانی کمتر است گفت این یک شروع است و پیش از این همه چیز توسط تهرانیها تعیین میشد.
انتهای پیام/